Ties Wijntjes

•

Slechts 1,2 kilometer en 92 hoogtemeters liggen de toppen van de Passo Falzarego en Passo Valparola van elkaar verwijderd. De twee pieken hebben vier verschillende aanrijrouters, die stuk voor stuk prachtig zijn.

In het hart van de Dolomieten, tussen de Sellaronda en de Passo Giau, liggen de toppen van de Passo Falzarego en de Passo Valparola. Dat gaat om een praktische kwalificatie van twee toppen, want gezien de nabijheid had het evengoed één klim kunnen zijn. Het is de Valparola die nét iets hoger ligt dan zijn buurman: 92 meter om precies te zijn, met de top op 2192 meter.

Onderweg naar de Passo Falzarego vanuit Arabba is het Sellamassief soms mooi zichtbaar – foto: Freddy Planinschek

Toch is het de Falzarego die vele malen vaker in de Giro d’Italia is opgenomen. Maar liefst negentien keer werd de Falzarego beklommen, tegenover zeven beklimmingen van de Valparola, voor het laatst in 2017. De twee toppen zijn vanuit vijf kanten te bereiken en elk van die vier beklimmingen heeft zo zijn eigen karakter. We lopen ze langs.

Zuidelijke beklimmingen
De klim vanuit Caprile is op papier de zwaarste, met de langste afstand en meeste hoogtemeters. De eerste kilometers slinger je door een dal wat de hoge Dolomietenpieken die erachter liggen, verhult. De klim voert je vervolgens door een dik bos, waar de weg enkele kilometers vals plat doorheen loopt.

Passo di Valparola, Caprile, Italy

• Distance: 20.7 km, Elevation: 1139 m, Avg. Grade: 5.6 %

Ter hoogte van Cernadoi komt de weg samen met de beklimming vanuit Rocca Pietore, die de eerste kilometers aan de overzijde van hetzelfde dal loopt. Als deze twee wegen samen komen, begint het deel van de klim waar je steeds beter uitzicht krijgt op de omgeving. Kijk achterom en je ziet het met diepgroene bossen begroeide bergdal achter je, terwijl je voor je de eerste klassieke Dolomietenrotswanden ziet. Vanaf hier loopt de klim super steady omhoog; het stijgingspercentage is vrijwel constant 6% met enkele korte uitschieters naar 7%.

Kort hierna passeer je ook het fraaie Castello di Andraz. Dit kasteel lag aan de weg die vroeger een drukke handelsroute was. Als onderdeel van een groter netwerk aan handelsposten gebruikten de lokale bestuurders het kasteel om controle te houden over al het verkeer en de handel tussen het zuidelijke Agordino en het Tirolese Pustertal.

De zuidelijke beklimming van de Falzarego en de Valparola, met het Castello di Andraz – foto: Freddy Planinschek

Stapsgewijs ruil je het bos in voor een open omgeving, waardoor je de weg ook af en toe in de verte de berg op ziet kringelen. Meer en meer toont het hooggebergte zich hier: ruwe steenformaties en hoge bergtoppen kleuren het uitzicht, wat in hoog tempo verandert. Een lange galerij en twee tunnels signaleren de slotkilometer, waarna een laatste serie haarspeldbochten je naar de top van de Falzarego brengt.

Top één in de pocket dus, maar fiets nog een ruime kilometer verder en je bereikt de top van de Valparola. Deze slotkilometer zie je vrijwel geheel voor je liggen dus dit is de ideale strook om de laatste beetjes energie uit je benen te persen.

Oostelijke beklimming
Vanuit Cortina d’Ampezzo loopt de bekendste route van de vier. Dat komt enerzijds omdat deze zijde het vaakst in de Giro d’Italia is verreden, maar vooral omdat deze klim ook in het parcours van de Maratona dles Dolomites zit.

Passo di Valparola, Cortina D’Ampezzo, Italy

• Distance: 17.2 km, Elevation: 950 m, Avg. Grade: 5.5 %

Vanuit het bekende skidorp is het 15,8 kilometers en 894 meter klimmen naar de top. De klim voert net buiten Cortina nog kortstondig door een open omgeving, maar voert verder weer grotendeels door een bos. Toch is er tijdens deze beklimming meer dan zat natuurschoon te bewonderen.

Te beginnen met de Monte Lagozuoi, met zijn piek op 2.835 meter. Alhoewel officieel een berg, is de term berggroep treffender, gezien het uitgestrekte formaat. Deze bergketen is vooral bekend vanwege een extensief tunnelsysteem, gebouwd door het Italiaanse leger ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Vooral tijdens de laatste kilometers van de klim domineren steile wanden van de Lagozuoi het uitzicht.

Cortina d’Ampezzo, gezien vanaf de Passo Falzarego – foto: Freddy Planinschek

Ook de vele malen bekendere Cinque Torri vormen een fraai gezicht. Alhoewel je de vijf opvallende toppen niet in volle glorie kan bewonderen vanaf de weg, is vooral de grootste piek van het vijftal (de Torre Grande) op een heldere dag goed zichtbaar.

Noordelijke beklimming
De laatste beklimming voert vanuit La Villa en voert je direct naar de hogergelegen Passo Valparola. De klim is zowel qua karakter als stijgingspercentage onregelmatig. Je start met een paar haarspeldbochten, een lange rechte passage door een brede vallei volgt, waarna de weg halverwege stevig begint te stijgen door een bos.

Passo di Valparola, Abtei, Italy

• Distance: 13.8 km, Elevation: 763 m, Avg. Grade: 5.5 %

Richting het einde, als je het bos weer verlaat, zit een venijnige passage van 2 kilometer aan 9%. Alhoewel op papier niet ongekend lastig, is dit door een combinatie van wat steilere uitschieters en grote hoogte (je bevindt je dan rond de 2000-metergrens) in werkelijkheid best pittig.

Maar, die zware inspanning wordt kort onder de top beloond met een prachtig uitzicht op de wijde omgeving. Dicht onder de werkelijke top lijk je al boven te zijn, maar de weg loopt dan nog een kilometer vals plat verder. Die slotkilometer loopt over een weg die aan weerszijden door rotswanden wordt geflankeerd en waar je lekker ontspannen kunt uitbollen, of juist nog een stevige sprint eruit kan persen. Hoe dan ook is de omgeving hier erg mooi.

Het Giropeloton daalt de Passo Valparola af richting Abtei, tijdens de 18e etappe van de Giro d’Italia 2017 – foto: Cor Vos

Even omkeren en de slotpassage nog eens rijden in tegenovergestelde richting is de extra kilometers waard, want bij de Rifugio Passo Valparola tref je misschien wel het mooiste uitzicht van de hele klim.

De Passo Valparola en Passo Falzarego vormen niet alleen een belangrijke verbindingsroute tussen Cortina d’Ampezzo en het Sellamassief, het zijn eveneens prachtige beklimmingen. Ongeacht welke van de verschillende aanrijroutes je rijdt, tref je een afwisselende klim met bij vlagen prachtig uitzicht. De beklimmingen zijn dan niet zo zwaar als de Passo Giau of iconisch als de Sellaronda, toch zijn het échte Dolomietenklassiekers die iedere wielertoerist eens van zijn bucketlist moet strepen.