Een julimaand zonder Tour de France geeft ons de gelegenheid om de geschiedenisboeken in te duiken. In de rubriek ‘WielerFlits Retro’ halen we dagelijks herinneringen op aan wat er op deze dag in het verleden gebeurde. We duiken in het archief van onze huisfotograaf Cor Vos en nemen jullie mee naar memorabele momenten uit de wielerhistorie. Vandaag: Wat gebeurde er in de wielerwereld op 23 juli?

1989: ‘Comeback Kid’ LeMond wint de Tour met acht seconden voorsprong, Frankrijk sipt

LeMond straalt, Fignon lacht als een boer met kiespijn – foto: Cor Vos

In 1986 ligt de wielerwereld aan de voeten van Greg LeMond. De Amerikaan was al eens wereldkampioen geworden in het Zwitserse Altenrhein, maar wint dat jaar voor het eerst de Tour de France. Het blijkt een wisseling van de wacht, want LeMond verslaat niemand minder dan zijn La Vie Claire-ploegmaat en vijfvoudig Tourwinnaar Bernard Hinault. Die laatste neemt op grootse wijze afscheid van het wielerpubliek, dat zich wellicht kan opmaken voor het ’tijdperk-Greg LeMond.’ Een jaar later raakt de man uit Californië ernstig gewond tijdens een jachtongeluk met zijn zwager.

De carrière van LeMond lijkt in een klap voorbij, maar de ronderenner blijft strijdvaardig in de hoop ooit nog terug te keren op het hoogste niveau. Zijn revalidatie verloopt met horten en stoten, zijn terugkeer als wielerprof wordt gekenmerkt door enkele pieken maar vooral heel veel dalen. In 1989 geeft de bescheiden ADR-ploeg van sportdirecteur José De Cauwer LeMond een kans en dit blijkt het begin van een weergaloze comeback. In de Tour van 1989 ontstaat er een intens gevecht tussen LeMond en wijlen Laurent Fignon, die na enkele mindere periodes ook weer helemaal terug is aan het front.

De gele leiderstrui wordt na de individuele tijdrit in Rennes een tijdje gedragen door LeMond, dan verovert Fignon het kleinood na de Pyreneeënrit naar Superbagnères. Na de klimtijdrit in Orcières-Merlette is LeMond weer de eigenaar van de gele trui maar Fignon slaagt er op Alpe d’Huez in om zijn grote rivaal op achterstand te fietsen. De bebrilde Fransman met de kenmerkende paardenstaart mag als leider beginnen aan de afsluitende tijdrit naar Parijs. Het verschil met LeMond is vijftig seconden. De Amerikaan weet dat hij de beste tijdrit uit zijn carrière moet afwerken om de Tour nog te winnen.

Greg LeMond tijdens de Tour van 1989 – foto: Cor Vos

En zie, LeMond slaagt erin om het onmogelijke mogelijk te maken. De uitdager laat niets aan het toeval over en denkt aan de kleinste details. De kopman van ADR-Agrigel heeft een tijdrithelm op en gebruikt opnieuw zijn befaamde triatlonstuur. Fignon besteedt geen aandacht aan de laatste aerodynamische snufjes en vertrouwt op zijn benen. Die verzuren echter al vrij snel op het biljartvlakke parcours van 24,5 kilometer richting de Champs-Élysées, terwijl LeMond in tijdrithouding over het parcours vliegt. Die laatste rijdt, aan een gemiddelde van 54,545 kilometer per uur, als enige renner onder de 27 minuten.

Dan is het wachten op Fignon, die de bui al voelt hangen met nog enkele kilometers te gaan. Aan de streep klokt de Fransman de derde tijd, maar het verschil met LeMond is 58 seconden. Dat betekent dat LeMond zijn tweede Ronde van Frankrijk wint met slechts acht seconden voorsprong, anno 2020 nog altijd het kleinste verschil in de Tour. LeMond laat met zijn Tourzege zien weer helemaal terug te zijn na zijn vreselijke jachtongeval. En Fignon? Die lacht op het eindpodium als een boer met kiespijn, wetende dat hij een derde Tourzege door zijn vingers heeft laten glippen.

Sporza Retro over de slottijdrit van de Tour van 1989
Uitslag slotetappe Tour de France 1989

2007: Vinokourov zegeviert in Loudenvielle, Contador laat Rasmussen wankelen

Vinokourov schreeuwt het uit, maar kan niet lang genieten van zijn zege… – foto: Cor Vos

Alexander Vinokourov begint de Tour de France van 2007 met torenhoge ambities. De kopman van Astana heeft de stiekeme droom om als eerste Kazach de Ronde van Frankrijk te winnen. Dit blijkt na een vervelende valpartij in de eerste week en enkele mindere dagen in de Alpen te hoog gegrepen. Vinokourov is echter geen renner die zomaar opgeeft en dus gaat de 33-jarige coureur op zoek naar eerherstel. De eerste ritzege komt er na de individuele tijdrit in Albi, twee dagen later ontsnapt Vinokourov in de Pyreneeënetappe naar Loudenvielle-Le-Louron.

De renners trekken op 23 juli over de Col de Port, de Portet-d’Aspet, de Col de Menté, de Port de Balés en de Col de Peyresourde. Op de laatste klim van de dag ontbrandt de koers, zowel voorin als tussen de favorieten voor de eindzege. In de vroege vlucht blijkt Vinokourov de sterkste en hij neemt voor de top afscheid van Kim Kirchen en de Spanjaarden Juan José Cobo en Haimar Zubeldia. Het is het begin van een Kazachse zegetocht voor de taaie Vinokourov, die in Loudenvielle hevig geëmotioneerd zijn tweede ritzege in deze Tour de France viert.

Vinokourov is weer voor even het alfamannetje. In de achtergrond ontspint zich een fascinerend duel tussen geletruidrager Michael Rasmussen en zijn grote uitdager Alberto Contador. De Col de Peyresourde blijkt voor Contador de aangewezen beklimming om Rasmussen eens flink te testen. De beloftevolle Spanjaard valt maar liefst vijf keer aan. De ene demarrage is nog vinniger dan de andere, en Rasmussen heeft alle moeite van de wereld om zijn wagonnetje aan te haken. Heel even lijkt de Deen definitief te moeten lossen, maar hij weet op ervaring weer aan te sluiten.

De twee kemphanen komen uiteindelijk gezamenlijk over de streep, waardoor Rasmussen weer een dag mag afvinken op weg naar de slotetappe in Parijs. Vinokourov gaat diezelfde avond slapen als een etappewinnaar, maar wordt wakker als een dopingzondaar. Wat blijkt: op de rustdag in Pau komt naar buiten dat de coureur een positief plasje heeft ingeleverd na zijn tijdritzege in Albi. Exit Vinokourov, de man uit Kazachstan belandt van de hemel in de hel. Kim Kirchen krijgt zo de ritzege in zijn schoot geworpen.

Beelden 15e etappe Tour de France 2007
Uitslag 15e etappe Tour de France 2007

2008: Sastre rijdt op Alpe d’Huez naar gele trui, eindzege lijkt binnen

Carlos Sastre heeft zich zojuist onsterfelijk gemaakt – foto: Cor Vos

Je hebt van die dagen waarop alles lukt. Carlos Sastre kan erover meepraten, de Spanjaard won er een Tour de France mee. De Madrileen stond al jaren te boek als de vleesgeworden regelmaat, maar kende weinig uitschieters als renner van ONCE en later CSC. In de Tour de France van 2008 is hij een van de uitblinkers, maar staat hij in de schaduw van zijn ploeggenoot Fränk Schleck. Die begint in de gele trui aan de laatste bergetappe naar Alpe d’Huez. Het is echter Sastre die de show steelt op deze iconische beklimming met zijn 21 haarspeldbochten.

De opdracht is simpel: zoveel mogelijk tijd pakken op de betere tijdrijder Cadel Evans. De achterstand van Sastre op ploegmaat Schleck is 49 seconden, Evans heeft een voorgift van 41 tellen. De Spanjaard besluit alles of niks te spelen op Alpe d’Huez en vertrekt van bij de voet. Sastre ziet eerst nog Denis Menchov aansluiten, maar is definitief alleen bij een tweede versnelling. De koploper kijkt vervolgens niet meer achterom, geeft alles wat hij heeft en rijdt met de blik op oneindig naar de top van de ‘Nederlandse berg’. In de achtervolgende groep kijkt iedereen naar Evans.

De Australiër van Silence-Lotto ziet asgrauw en blijkt niet in staat om het tempo te verhogen, waardoor een ontketende Sastre almaar verder uitloopt. De gebroeders Fränk (in zijn gele trui) en Andy Schleck zijn voor even modelploegmaats en plakken de hele beklimming aan het wiel van Evans. Die laatste verliest aan de streep meer dan twee minuten op ritwinnaar Sastre, die de gele trui verovert en met anderhalve minuut voorsprong mag beginnen aan de allesbeslissende tijdrit naar Saint-Amand-Montrond. De Tour lijkt beslist, of tovert Evans nog een konijn uit de hoge hoed?

Wedstrijdverslag
Beelden 17e etappe Tour de France 2008
Uitslag 17e etappe Tour de France 2008

2011: Cadel Evans rijdt Andy Schleck uit de leiderstrui en wint Tour

Een emotionele Cadel Evans is eindelijk een Tourwinnaar – foto: Cor Vos

In 2011 krijgt de Tour een geweldige apotheose in de allesbeslissende tijdrit van en naar Grenoble. Andy Schleck begint als laatste aan de 41 kilometer lange race tegen de klok, aangezien hij een dag eerder de gele trui wist te veroveren van Thomas Voeckler. De Luxemburger was gek genoeg niet de grootste winnaar op de flanken van Alpe d’Huez, aangezien Schleck zijn grote concurrent Cadel Evans maar niet uit het wiel kon krijgen. En dat is een probleem, gezien de tijdritcapaciteiten van Evans.

Het verschil tussen leider Andy Schleck en Evans is voor aanvang van de tijdrit slechts 57 seconden. Evans krijgt zo toch nog een ultieme gelegenheid om de Tour te winnen, nadat hij in 2007 en 2008 moest buigen voor Spanjaarden Alberto Contador en Carlos Sastre. De Australiër slaagde er toen niet in om genoeg tijd te pakken in de allesbeslissende tijdrit, maar ook voor Evans geldt het gezegde ‘driemaal is scheepsrecht’. Bij het eerste tussenpunt heeft hij al 36 van de benodigde 57 seconden goedgemaakt op Andy Schleck, die de bui al voelt hangen.

Aan de streep komt Evans slechts zeven seconden tekort om Tony Martin van de dagzege te houden, maar het belangrijkste is natuurlijk dat de kopman van BMC zijn eerste Tourzege weet veilig te stellen. Een gedesillusioneerde Andy Schleck rijdt niet eens zo’n slechte tijdrit, maar moet wel meer dan tweeënhalve minuut toegeven op Evans. “In deze Tour heb ik dag per dag het plan gevolgd. We deden ons best en zouden wel zien waar we zouden uitkomen. Ik zal het pas later allemaal beseffen. Of mijn carrière nu compleet is? Er is altijd meer, hoor.”

Wedstrijdverslag
Beelden 20e etappe Tour de France 2011
Uitslag 20e etappe Tour de France 2011

2017: De definitieve doorbraak van Groenewegen: sprinter wint in Parijs

Dylan Groenewegen schreeuwt het uit – foto: Cor Vos

Dylan Groenewegen begon met de nodige ambitie aan de Tour de France van 2017, maar komt na enkele sprintetappes tot de conclusie dat Marcel Kittel nog een maatje te groot is. De Duitser wint met overmacht de eerste sprintduels en Groenewegen komt aanvankelijk niet verder dan enkele ereplaatsen. In Bergerac schuift de sprinter van Jumbo-Visma echter op en in Pau is hij zelfs de voornaamste uitdager van Kittel. Groenewegen wint aan vertrouwen en ruikt zijn kans als Kittel na een valpartij moet opgeven in een van de Alpenetappes.

De traditionele slotsprint in Parijs is een beetje onthoofd zonder Kittel, Mark Cavendish, Arnaud Démare en Peter Sagan, maar het belooft alsnog een interessant gevecht te worden tussen sprinters die snakken naar ritsucces. Zo hoopt Lotto Soudal alsnog te scoren met André Greipel, de man die al tweemaal wist te zegevieren op de Avenue des Champs-Élysées. Het peloton dendert zoals altijd in een rotvaart naar de laatste kilometer. Katusha Alpecin (voor Alexander Kristoff) en Jumbo-Visma nemen het initiatief net voor het aansnijden van de laatste bocht.

Op driehonderd meter van de streep kan Groenewegen zich niet meer inhouden. De Amsterdammer gaat al bijzonder vroeg aan, eigenlijk veel te vroeg, maar niemand is in staat om Groenewegen nog te remonteren. De Nederlander boekt op indrukwekkende wijze zijn eerste ritzege in de Tour, en wat voor een!  “De sprint leek een eeuwigheid te duren, maar ik pak hem gewoon”, aldus de ritwinnaar. “We kregen heel veel kritiek dat het niet goed was, maar we laten op de belangrijkste dag voor sprinters zien hoe het wel moet. Winnen op de Champs-Élysées is ongelofelijk. Daar gaan we wel een biertje op drinken.”

Wedstrijdverslag
Beelden slotrit Tour de France 2017
Uitslag slotrit Tour de France 2017

En verder:

1949: Coppi geeft eerste Tourzege glans met tijdritzege in Nancy
1967: Roger Pingeon stelt eindzege veilig in Parijs
1972: Tour kent twee etappes op slotdag: Merckx grote winnaar
1977: Gerrie Knetemann is Zoetemelk de baas in Versailles
1978: Knetemann wint slotrit naar Parijs, Tourwinst is voor Hinault
1982: Hinault finisht nét voor Knetemann in tijdrit naar Saint-Priest
1987: Chozas soleert naar zege in Morzine, Roche pakt belangrijke seconden
1991: Man-tegen-manduel tussen Bugno en Induraín op Alpe d’Huez
1993: Abdoesjaparov sprint naar tweede ritzege in Bordeaux
1995: Induraín schrijft geschiedenis met vijfde Tourzege, slotrit is voor Abdu
1997: Neil Stephens (Festina-Lotus) pakt dagzege in Colmar
2000: Zanini verrast in hartje Parijs, Armstrong boekt tweede Tourzege
2002: Botero houdt Merckx en Aerts van ritzege op Les Deux Alpes
2003: Tyler Hamilton wint ondanks sleutelbeenbreuk in Bayonne
2004: Mercado wint rit naar Lons-le-Saunier, vete tussen Simeoni en Armstrong
2005: Armstrong klokt snelste tijd in tijdrit naar Saint-Étienne
2006: Slotetappe naar Parijs is een prooi voor Thor Hushovd
2009: IJzersterke Contador verslaat Cancellara in tijdrit rond Annecy
2010: Cavendish snelt naar nieuwe zege in Tour, ditmaal in Bordeaux
2014: Bollenman Majka bereikt als eerste de top van Pla d’Adet
2015: Bardet spoelt teleurstellende Tour door met ritwinst in de Alpen
2016: Ion Izagirre daalt als een komeet naar Morzine, Froome wint derde Tour
2019: Caleb Ewan houdt Viviani en Groenewegen van zege in Nîmes