De Nederlandse dames zijn zoals wel vaker torenhoog favoriet voor de Europese titel, maar de concurrentie staat op scherp om net als in de olympische wegrit van Tokio een oranjefeestje te verstoren. De vraag is alleen: lukt ze dat of mag er voor het derde jaar op rij een Nederlandse de wit-blauwe trui aantrekken? WielerFlits kijkt vooruit.

Historie

Een Europees kampioenschap wielrennen op de weg: dat was lange tijd enkel weggelegd voor junioren en beloften. De laatste categorie mag al sinds 1995 en 1997 om respectievelijk weg- en tijdrittitels fietsen, de junioren werd in 2005 voor het eerst de mogelijkheid geboden om de strijd met leeftijdgenoten aan te binden. De kampioenen van de toekomst kan je hier aan het werk zien. Toch wil dat niet zeggen dat iedereen winnaar of winnares van een Europese titel het ook daadwerkelijk maakt in de wielrennerij. Voor Neerlands eerste EK-winnares leek er een grote toekomst in het verschiet te liggen, maar het mocht niet zo zijn voor Mirella van Melis.

Van der Breggen pakte de EK-titel in 2016 – foto: Cor Vos

Het begon allemaal veelbelovend. In San Sebastián werd Van Melis juniorenwereldkampioene, waarna ze de overstap maakte naar de beloften. In 1998 kreeg ze te kampen met de ziekte van Pfeiffer, maar bij de Europese wielerkampioenschappen wist Van Melis wel een derde plaats te veroveren. Een jaar later pakte Van Melis een zilveren medaille en in haar laatste seizoen als belofte werd ze gekroond tot Europees kampioene. Als eliterenster lukte het Van Melis niet om tot de top te raken. Een auto-immuunziekte was de oorzaak, al werd dit pas na haar carrière duidelijk. Een titel bij de beloften hoeft dus niet altijd te leiden tot een grootse carrière.

Er zijn echter ook voldoende succesverhalen. In 2017 won Lorena Wiebes bijvoorbeeld de wegwedstrijd voor junioren. Het seizoen 2019 sloot ze af als nummer één op de wereldranglijst van de UCI. Marianne Vos won de beloftenwedstrijd in 2006 en 2007. En met rensters als Ellen van Dijk en Anna van der Breggen is het ook meer dan goed gekomen.

Bij de wegrit voor vrouwen op het eerste EK voor eliterensters had Nederland met Anna van der Breggen de topfavoriete in de gelederen. Met een vroege aanval op de slothelling probeerde Katarzyna Niewiadoma op de verrassing te spelen, maar Van der Breggen pareerde gezwind. Enkel Elisa Longo Borghini, Rasa Leleivyté en Alena Amialiusik konden nog bij de geboren Hasseltse en de Poolse aansluiten. In de eindsprint vormden zij echter geen gevaar meer. Van der Breggen ging bij het opdraaien van de laatste rechte lijn van kop aan met Niewiadoma in het wiel. Kasia deed in de laatste hectometers nog een ultieme poging, maar ze kwam er niet meer overheen.

Marta Bastianelli schenkt Italië de zege in 2018 – foto: Cor Vos

In 2017 werden de Europese kampioenschappen gehouden in en om het Deense Herning. Marianne Vos was in deze editie angstgegner Giorgia Brozini te snel af. In 2018 werd de Nederlandse hegemonie gebroken en was de Italiaanse Marta Bastianelli de beste. In de twee opvolgende jaren stelde de Nederlandse equipe orde op zaken en mochten Amy Pieters en Annemiek van Vleuten zich Europees kampioen noemen.

Laatste winnaressen EK wegwedstrijd vrouwen
2020: Annemiek van Vleuten
2019: Amy Pieters
2018: Marta Bastianelli
2017: Marianne Vos
2016:  Anna van der Breggen

Vorig jaar

Nederland verscheen vorig jaar met een zeer sterke selectie aan de start. Met onder meer Amy Pieters, Anna van der Breggen, Annemiek van Vleuten, Lorena Wiebes en Marianne Vos bestond de selectie uit bijna alleen maar kopvrouwen. De hamvraag vooraf was dan ook of Nederland de favorietenrol in Plouay kon waarmaken.

Van Vleuten in de aanval – foto: Cor Vos

De wedstrijd moest worden afgewerkt onder extreme weersomstandigheden. Naast dat het met bakken uit de lucht kwam vallen, stond er ook een felle wind. Dit bleken de ideale omstandigheden voor een waar slagveld. Zeker toen de Nederlandse dames op 75 kilometer van de streep besloten om de boel op de kant te zetten. Door deze actie moesten heel wat vrouwen afhaken, waaronder de Belgische favoriete Lotte Kopecky.

De tactiek van de Nederlandse vrouwen was dan ook meteen duidelijk: ze wilden van deze wedstrijd een ware uitputtingsslag maken. Zo ontstond op ruim vijftig kilometer van de finish een kopgroep van meer dan twintig rensters. Richting de laatste ronde bleef het onrustig. Terwijl Nederland nog altijd met zeven rensters vertegenwoordigd was in de eerste groep, moesten de Britten verder zonder hun gevallen kopvrouw Lizzie Deignan. Annemiek van Vleuten reed na de crash van de Britse weg met Elisa Longo Borghini en Katarzyna Niewiadoma. In de achtergrond besloten de overige Nederlanders om het blok erop te zetten.

Van Vleuten wint het in een langgerekte sprint-à-deux – foto: Cor Vos

De drie toppers leken vertrokken maar toch wist Van den Broek-Blaak aan te sluiten. Een belangrijke ontwikkeling, aangezien Nederland zo twee rensters kon uitspelen in de finale. Voor Longo Borghini en Niewiadoma was het zaak om af te rekenen met de twee Nederlanders. Het was de Italiaanse die de forcing voerde op een van de klimmetjes. Van den Broek-Blaak moest passen, maar Van Vleuten wist met de grootst mogelijke moeite haar wagonnetje aan te haken.

Door alle tempowisselingen bleek Niewiadoma zichzelf te hebben opgeblazen. De Poolse werd bijgehaald door Van den Broek-Blaak, maar Niewiadoma wist haar tweede adem te vinden en opnieuw naar de kop van de koers te rijden. Hierdoor begonnen we met vier rensters aan de laatste helling van de dag. De eerste aanval kwam opnieuw van Longo Borghini, maar de Italiaanse wist Niewiadoma en Van Vleuten niet te lozen.

Longo Borghini moest gaan zitten en dat was het sein voor Van Vleuten om alles-of-niets te spelen. Met een verschroeiende demarrage wist ze Niewiadoma uit het wiel te rijden, maar Longho Borghini weigerde te plooien. Een lange sprint moest de beslissing brengen en daarin bleek Van Vleuten de sterkte.

Het podium van het EK 2020 – foto: Cor Vos

Uitslag EK Wegwedstrijd vrouwen 2020
1. Annemiek van Vleuten
2. Elisa Longo Borghini
3. Katarzyna Niewiadoma
4. Chantal van den Broek-Blaak
5. Audrey Cordon-Ragot

Parcours

De Europese kampioenschappen vinden plaats in het noordoosten van Italië, meer bepaald in Trente. Deze stad behoorde tot en met de Eerste Wereldoorlog tot Oostenrijk. Tegenwoordig wonen er zo’n 115.000 mensen en zijn er ook een aantal wielrenners geboren, evenals een groot aantal schaatsers. De wieg van ex-prof Leonardo Bertagnolli en actieve renners Daniel Oss, Moreno Moser, Gianni Moscon, Nicola Conci en Samuele Rivi stond hier. Ook ijsglijders Matteo Anesi en Andrea Giovannini komen uit deze stad.

Waar de mannen eerst nog een bergachtige aanloop nemen, duiken de vrouwen in Noord-Italië gelijk het lokale circuit op. De EK-omloop is 13,2 kilometer lang en dient acht keer verreden te worden. In het lokale rondje zit telkens een klim naar het voorstadje Povo. De klim is 3,6 kilometer lang en stijgt aan een gemiddelde van 4,7%. De start en finish liggen in het hart van de stad: de Piazza Duomo, waar zich onder andere de 18e eeuwse fontein van Neptunus bevindt.

Net als de junioren mannen telt de wedstrijd voor elite vrouwen acht rondes. Het startschot klinkt op het kerkplein van de stad, Piazza Duomo. Van daaruit volgt eerst een neutralisatie van drie kilometer, waarbij de rensters in tegengestelde richting van de slotkilometer rijden. Op een gegeven moment draaien ze dan het parcours op en passeren ze net voor het Piazza Duomo de doorkomst. Dat is overigens niet de finishlijn, die wél op het kerkplein is getrokken.

Vlak na de start slaan de rensters rechtsaf op de Via Cardinale Bernardo Clesio, waar de beklimming naar Povo (3,6 km aan 4,7%) begint. Deze klim is heel regelmatig en kent alleen onderaan twee haarspeldbochten. De Povo kronkelt zich een weg naar boven tot buiten de stad. Eenmaal aangekomen in het gelijknamige dorpje, slaan de rensters bovenop de rotonde rechtsaf. Daarna volgt een razendsnelle afdaling waar je flink kunt bijtrappen; er zijn geen bochten te bekennen.

De rensters rijden vervolgens in het zuidwesten van de stad opnieuw Trente binnen. Er volgt een wat langere, vrijwel rechte weg. Maar door enkele flauwe bochten, kun je hier wel uit het zicht blijven. In de wijk Bolghera slaat het peloton dan weer linksaf en wordt koers gezet naar het centrum. Dat gebeurt via vooral rechte wegen, afgekapt met 90-gradenbochten. In de laatste drie kilometer zijn dat er liefst elf, waardoor je ook met een minieme voorsprong vrij snel uit het zicht bent. Dat speelt in het voordeel van de aanvallers.

In de laatste van acht rondes wijkt het slot van de ronde iets af. Waar de doorkomst in alle andere rondes ligt op de Via Roma, is de finishstreep getrokken op het Piazza Duomo. De slotkilometer is – net als de aanloop daar naartoe – vrij technisch, zoals een stadscircuit beaamt. Op 700 meter voor het einde volgt een haakse bocht naar links, op 450 meter van de streep gevolgd door nog een bocht naar rechts de Via Roma op. Daarna komt op 200 meter van het einde nog een 90-gradenbocht naar rechts. Hier zouden de rensters normaal gesproken rechtdoor rijden.

Mocht de koers dus ontaarden in een (gereduceerde) pelotonsprint, dan is positionering enorm belangrijk. In feite moeten de treintjes drie sprints trekken, om hun afmakers net voor de laatste bocht af te zetten. Wie daar buiten de laatste vijf à zeven renners induikt, ziet de Europese titel vrijwel zeker aan zijn neus voorbijgaan. De laatste vier kilometer van de omloop – inclusief de laatste 200 meter naar het Piazza Duomo – zijn zo goed als vlak.

Start: 14.15 uur
Finish: tussen 16.54 en 17.14 uur
Afstand: 107,2 kilometer

Favorieten

Vrijwel overal waar ze start is ze de topfavoriet, en dat geldt ook voor de wegwedstrijd van het Europees kampioenschap. Annemiek van Vleuten treft in Trentino ook nog een parcours waarop ze goed uit de voeten kan. Al zal ze het ongetwijfeld nog wat iets selectiever willen hebben, want de 3,6 kilometer lange Povo-beklimming kan een groot deel van het peloton overleven.

Annemiek van Vleuten – foto: Cor Vos

De 38-jarige Van Vleuten heeft de winning mood sinds haar olympische tijdrittitel vastgehouden. Ze soleerde in de Klasikoa San Sebastian naar de overwinning en pakte ze ritzeges én het eindklassement in de Ladies Tour of Norway en Vuelta a España. Maar wil ze haar trui verdedigen, dan zal ze dat naar alle waarschijnlijkheid met een solo moeten doen, want de concurrentie is groot.

In de eerste plaats komt die uit eigen land. Nederland heeft opnieuw een sterrenensemble afgevaardigd. Anna van der Breggen is er niet bij, maar in afwezigheid van de wereldkampioene kunnen we eigenlijk alle acht dames van oranje opnoemen. In deze voorbeschouwing beperken we ons tot Marianne Vos, die een sterke olympische wegrit reed, onlangs liefst drie ritzeges pakte in Simac Ladies Tour en kan rekenen op haar sprint na een zware koers, én Demi Vollering.

Demi Vollering – foto: Cor Vos

De 24-jarige rensters van SD Worx heeft zich dit jaar definitief bij de vedettes van het Nederlandse vrouwenwielrennen gevoegd. Haar uitslagen in de voorjaarsklassiekers spreken boekdelen, met winst in Luik-Bastenaken-Luik als summum. Ook in La Course was ze na goed teamwork van SD Worx de beste in de eindsprint.

Om te scoren op het EK zal ze het goede moment moeten afwachten, want zoals beschreven is de interne concurrentie moordend. Na het debacle van de Nederlandse vrouwen in de olympische wegrit is Team Oranje – met oog op het WK – er alles aan gelegen nu weer als één sterk blok voor de dag te komen. Met een selectie die dubbel zo groot is als in Tokio zijn er in elk geval voldoende hulptroepen beschikbaar.

‘Kasia’ Niewiadoma – foto: Cor Vos

De deelnemerslijst telt in totaal 102 Europese rensters, waaronder een aantal geduchte tegenstanders die er alles aan zullen doen om een oranjefeestje te voorkomen. Een van de dames die dan vermeld dient te worden, is Katarzyna Niewiadoma, de nummer drie van afgelopen jaar. De 26-jarige Poolse is in goede doen, bewees ze met drie top-10-noteringen in de vierdaagse Vuelta a España. De renster van Canyon SRAM werd in haar carrière al drie keer tweede in de Strade Bianche en versloeg in 2019 Annemiek van Vleuten in de Amstel Gold Race.

Ook thuisland Italië mag acht rensters afvaardigen. Meest in het oog springende naam is Elisa Longo Borghini, de nummer twee van vorig jaar op het EK. De 29-jarige Italiaanse kampioene van Trek-Segafredo heeft met de Mixed Relay al een titel op zak. Een week geleden was ze ook al de beste in GP de Plouay. Met andere woorden: ze is in vorm. Maar Italië heeft meer ijzers in het vuur. Denk aan de 28-jarige Soraya Paladin en de 23-jarige Marta Cavalli, die in juli nog knap zesde werd in het eindklassement van de Giro. Net als Longo Borghini maakte zij onderdeel uit van het winnende Mixed Relay-team.

Liane Lippert – foto: Cor Vos

Duitsland verschijnt aan de start met een ervaren ploeg. Kopvrouw is de huidige Duitse weg- en tijdritkampioene Lisa Brennauer, maar in Duitsland hebben ze meer speerpunten, zoals Liane Lippert. De 23-jarige renster van Team DSM kan in Italië wel eens voor de verrassing zorgen. Ook zij tankte vertrouwen met een goede Vuelta. In de derde etappe kwam ze – weliswaar op flinke achterstand van ritwinnares Van Vleuten – als tweede over de streep.

Een andere rensters om naar uit te kijken is Lotte Kopecky, die dit jaar andermaal haar veelzijdigheid toont met een dubbele zege op het Belgisch kampioenschap, een ritzege en eindwinst in de Lotto Belgium Tour, én een knappe vierde plek in de lastige olympische wegrit. De Belgische wegploeg die volledig in dienst van Kopecky zal rijden, bestaat uit Valerie Demey, Ann-Sophie Duyck, Lone Meertens, Jesse Vandenbulcke, Sara Van de Vel, Julie Van de Velde en Fien Van Eynde.

Marlen Reusser – foto: Cor Vos

Ook de Zwitserse Marlen Reusser sloeg in juni een dubbelslag op het nationaal kampioenschap. De renster van Alé BTC Ljubljana komt op 29-jarige leeftijd helemaal tot ontbolstering. In Tokio wist ze in de tijdrit tussen Van Vleuten en Van der Breggen te eindigen, wat haar een zilveren medaille opleverde. De nieuwe aanwinst van SD Worx was eind augustus ook de beste in de individuele tijdrit van de Simac Ladies Tour en ze won de openingsrit in de Vuelta voor vrouwen.

Namens Frankrijk is Juliette Labous een renster om op te letten. De 22-jarige Française rijdt al sinds haar profdebuut in 2017 in het shirt Team DSM en diens voorgangers. In de finale van de olympische wegrit in Tokio sprong ze weg met Marianne Vos, maar beide dames werden teruggepakt. Haar uitslag die dag (30ste) deed niet vermoeden dat ze als een van de weinigen toch nog iets had geprobeerd in een verder vrij gesloten koers. Een val in de slotrit van de Vuelta zorgt er wel voor dat ze niet optimaal aan de start verschijnt.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Annemiek van Vleuten
*** Demi Vollering, Katarzyna Niewiadoma
** Marianne Vos, Elisa Longo Borghini, Liane Lippert
* Lotte Kopecky, Marlen Reusser, Lisa Brennauer, Marta Cavalli

Website organisatie
Deelnemerslijst

Weer en TV

Het belooft zaterdag mooi fietsweer te worden in Trentino. Weercijfer 9 geeft Weeronline zelfs. De temperaturen lopen in de middag op tot 26 à 28 graden. Met windkracht 1 zal er niet meer dan een briesje staan. Waaiers zullen we in het Italiaanse landschap niet gaan zien. Hopelijk wel een aantrekkelijke koers.

De wegkoers voor vrouwen is zaterdag 11 september is rechtstreeks te volgen via Sporza op Eén (vanaf 14.15 uur), bij de NOS (vanaf 15.00 uur) en op Eurosport (vanaf 14.15 uur).