Nick Doup

• maandag 26 december 2022 om 07:00

Speciaal voor het afscheid van enkele wereldtoppers haalt WielerFlits de reeks Fiets aan de Wilgen onder het stof vandaan. Een reeks waarin we terugblikken op de carrières van coureurs die tijdens of na afloop van dit seizoen hun koersfiets aan de spreekwoordelijke wilgen hebben gehangen. Deze keer is Tom Dumoulin aan de beurt, die zelfs twee keer zijn afscheid aankondigde in 2022.

“Als ik het had mogen plannen, dan had ik het anders gepland. Maar ik heb er nog geen moment spijt van gehad dat ik toen in augustus de beslissing heb genomen om per direct te stoppen – zonder afscheidswedstrijd of een ander groots afscheid.”

Het zijn de woorden van een van de beste wielrenners die Nederland ooit gekend heeft, qua erelijst toch zeker. Een wielrenner die op 31-jarige leeftijd besloot een punt achter zijn carrière te zetten. Gewoon omdat hij geen plezier meer uit het wielrennen haalde. Na het winnen van de Giro d’Italia en het WK tijdrijden kwam er een soort deken over Tom Dumoulin heen die hem ervan weerhield te presteren. Om te kunnen groeien. De last op zijn schouders, vooral van anderen, werd hem te veel en wilde maar niet vallen. En dan stop je gewoon.

Tom Dumoulin tijdens zijn debuut in de Tour de France – foto: Cor Vos

De opkomst van een toptalent
Via PPL-Belisol en Parkhotel Rooding kwam Tom Dumoulin, als jongen uit Maastricht, op 21-jarige leeftijd terecht in de opleidingsploeg van Rabobank. In een meer dan uitstekende lichting, met ook Dylan van Baarle, Rohan Dennis, Wilco Kelderman, Ramon Sinkeldam, Oscar Riesebeek en Jetse Bol. Dumoulin liet zich gelden door een overwinning in Le Triptyque des Monts et Châteaux en diverse ereplaatsen, wat hem het jaar erop een transfer opleverde naar Argos-Shimano. Toen nog een ProContinentaal team, maar al gelijk mocht Dumoulin zijn debuut maken in de Vuelta a España.

Dat jaar bleek al dat ‘die Limburger’ talent had, door knappe top-10-plaatsen in de rondes van de Algarve, Luxemburg en Burgos. In 2013 zette Dumoulin een volgende stap, met een vijfde plaats in de Baloise Belgium Tour, podiumplaatsen op het NK weg en het NK tijdrijden, een knap debuut in de Tour de France en een tweede plaats in de Eneco Tour. Een nieuw toptalent was geboren. Vooral de tijdritkwaliteiten van Dumoulin vielen op en heuvelop kon hij goed mee, wat resulteerde in straffe uitslagen in rondes van een week.

In 2014 volgden de eerste overwinningen, was Dumoulin dicht bij ritwinst in de Tour, won hij zijn eerste (van uiteindelijk vier) Nederlandse tijdrittitels en behaalde hij brons op het WK tijdrijden. Tom Dumoulin kon serieus meedoen om de grote prijzen, dat was wel duidelijk. Maar zijn imponerende prestaties in de Vuelta a España van 2015 staan bij velen nog in het geheugen gegrift. In de Tour stond hij op pole om de gele trui over te nemen in de derde rit naar Huy, maar hij viel hard en moest opgeven. Weg gele droom.

Zoals Rinus Michels ooit zei: “Bedankt en we zullen het nooit, nooit vergeten” – foto: Cor Vos

Dat heeft hem mogelijk wel het zetje gegeven om in de Vuelta die volgde voor het eerst ook bergop te excelleren. Hij deed continu mee in de top van het klassement, droeg meerdere dagen de rode trui en won twee etappes. Die op Cumbre del Sol, waar hij vanuit geslagen positie Joaquim Rodríguez en Chris Froome versloeg, was van buitengewone schoonheid. Na de tijdritzege in Burgos kwam de eindzege plots in zicht, maar een coup van Astana op de voorlaatste dag nekte Dumoulin. Geen eindzege, maar Nederland was wel een echte klassementsrenner rijker.

Wonderjaar 2017
In 2016 begon hij voortvarend aan de Giro d’Italia, maar na zes dagen roze trui moest hij vroeg opgeven. De Tour reed hij vervolgens met oog op de olympische tijdrit in Rio; in een aanvallende rol won hij een bergrit en een tijdrit. Bijna gooide een valpartij roet in het eten, maar met een pijnlijke pols greep hij zilver in Rio de Janeiro. Wat volgde was het wonderjaar 2017. Het voorjaar van Dumoulin was al goed en dat trok hij door naar de Giro d’Italia. ‘De Vlinder van Maastricht’ moest het daar opnemen tegen diverse pure klimmers.

Na zijn tijdritzege in Montefalco trok Dumoulin de roze trui aan, waarna hij een bergrit op Oropa won en de trui vlak voor Milaan moest inleveren aan Nairo Quintana. Op de voorlaatste dag gingen ook Vincenzo Nibali en Thibaut Pinot hem voorbij, maar Dumoulin kon zijn wapen nog inzetten tijdens de slottijdrit naar Milaan. Hij verpulverde er de rest en schreef geschiedenis. Als eerste Nederlandse man won hij de Giro d’Italia en trad hij in de voetsporen van groterondewinnaars Jan Janssen en Joop Zoetemelk. Maastricht kleurde roze, speciaal voor Dumoulin.

Eindwinst in de BinckBank Tour volgde en daarna begon hij als topfavoriet aan het WK tijdrijden in Bergen. Hij won historisch goud. “Daar had ik mijn allerbeste dag ooit. De Giro was grootser, maar de WK-zege was mijn discipline en ik had er de beste dag uit mijn carrière. Daarna heb ik mij nooit meer op die manier op de fiets gevoeld”, vertelde Dumoulin laatst op het Wielergala 2022.

Die laatste zin beklijft dan toch. “Daarna heb ik mij nooit meer op die manier op de fiets gevoeld.”

In de Giro d’Italia het jaar erop stond hij continu tweede in het klassement. Toen Simon Yates door het ijs zakte in de slotweek, leek de weg vrij voor Dumoulin om weer het roze te winnen, maar hij moest buigen voor een herrezen Chris Froome. Het werd een tweede plek in het eindklassement. In de Tour de France deed hij dat kunstje over. Weer tweede, nu achter Geraint Thomas. En dat terwijl de combinatie Giro-Tour bijna onmogelijk geacht wordt, zeker voor klassementsrenners. En in beide rondes won Dumoulin bovendien nog een tijdrit in zijn regenboogtrui.

Die WK-titel in het tijdrijden raakte Dumoulin kwijt aan Rohan Dennis, waarna Dumoulin op het WK in Innsbruck mogelijk zijn beste eendagskoers uit zijn loopbaan reed, maar strandde op de vierde plek.

Klap op klap, ook na transfer
In 2019 ging het mis. Ereplaatsen in de UAE Tour en Tirreno-Adriatico werden opgevolgd door een teleurstellende Giro, waarin hij hard viel op zijn knie en vroeg moest opgeven. De Dauphiné reed hij nog, maar er was iets geknakt. Knieproblemen, darmproblemen… Ondanks een doorlopend contract vertrok hij na acht jaar bij Team Sunweb, het team dat hem naar de wereldtop bracht en waar hij zoveel successen behaalde. Jumbo-Visma werd zijn nieuwe ploeg.

• Lees ook: Tom Dumoulin kende een moeilijk wielerhuwelijk

Door de coronapandemie debuteert Dumoulin pas in augustus, waarna hij in de Tour de France het kopmanschap deelt met Primož Roglič. De Nederlander worstelt echter met zichzelf en, blijkt achteraf, met zadelpijn. Dat zet zijn zevende plek in het eindklassement in perspectief. Zijn ambities voor het daaropvolgende WK strandden en in de bijzondere Vuelta (eenmalig in oktober en november) geeft hij op wegens vermoeidheid. Bovendien lijkt de klik met Jumbo-Visma er toch niet te zijn.

Al vroeg in 2021 is het voor Tom Dumoulin klaar. Hij neemt een pauze van het wielrennen, voor onbepaalde tijd. Jumbo-Visma geeft hem de ruimte en in de Ronde van Zwitserland keert Dumoulin terug op de fiets. Hij heeft zijn zinnen gezet op de uitgestelde Olympische Spelen in Tokio. Nog een keer wil hij vlammen voor goud.

De Limburger verovert tussendoor nog de Nederlandse titel tijdrijden en dat blijkt achteraf de laatste overwinning uit zijn carrière te zijn. Dumoulin stijgt in Tokio – zonder ideale voorbereiding – boven zichzelf uit, maar wint niet. Het wordt zilver met een gouden rand. Een kers op de taart voor de Maastrichtenaar, die meteen aankondigt door te gaan.

Zilver met een gouden rand in Tokio – foto: Cor Vos

‘De tank is leeg’
Het bleek tegen beter weten in. Dumoulin start de Giro als mede-kopman van Jumbo-Visma, maar al snel wordt duidelijk dat hij niet in topvorm is. Het lichaam is op en de geest is op. Het WK tijdrijden in Australië, daar wil hij zich nog voor opladen. Die boodschap verpakt hij begin juni in een afscheidsbericht: na 2022 stopt hij ermee. Nog één WK-droom heeft hij en daar wil hij alles op zetten, zoals hij ook voor die olympische droom in Tokio ging. Maar op 15 augustus valt het doek definitief. Het hoeft niet meer voor Dumoulin, die in een jaar dus twee keer zijn afscheid heeft aangekondigd.

“De tank is leeg, de benen voelen zwaar en de trainingen lukken niet zoals ik had gehoopt”, vertelt hij. “Ondanks dat het afscheid anders is gelopen dan ik hoopte, kijk ik terug op mijn carrière met ongelofelijk veel trots. Ik heb er keihard voor gewerkt, ik heb er jarenlang heel veel passie en plezier uitgehaald en schitterende prestaties neergezet. Dat ga ik onthouden.”

Een groots afscheid is er nog niet geweest voor Dumoulin, zoals Niki Terpstra, Vincenzo Nibali, Alejandro Valverde en Philippe Gilbert wel hebben gehad. Kijk de beelden van de Giro-huldiging in Maastricht maar terug en je weet waarom dat niet hoeft voor de man die door de Italianen liefkozend ‘Il Bello’ genoemd werd. Mocht dat eerbetoon er toch komen, dan staan zijn Giro- en WK-zege centraal. “Maar daarna heb ik mij nooit meer op die manier op de fiets gevoeld…”

• Lees ook: De carrière van Tom Dumoulin in hoogte- en dieptepunten

foto: Cor Vos

Over Tom Dumoulin

Profploegen
2012: Argos-Shimano
2013: Argos-Shimano
2014: Giant-Shimano
2015: Giant-Alpecin
2016: Giant-Alpecin
2017: Team Sunweb
2018: Team Sunweb
2019: Team Sunweb
2020: Jumbo-Visma
2021: Jumbo-Visma
2022: Jumbo-Visma

Belangrijkste overwinningen
Giro d’Italia (2017)
WK tijdrijden (2017)
BinckBank Tour (2017)
NK tijdrijden (2014, 2016, 2017 en 2021)
Tour de France (2018)
Giro d’Italia (2018)
Olympische Spelen tijdrit (2016)
Olympische Spelen tijdrit (2021)
WK tijdrijden (2018)

Drie etappes Tour de France (2016 en 2018)
Vier etappes Giro d’Italia (2016, 2017 en 2018)
Twee etappes Vuelta a España (2015)

Aantal overwinningen: 22