De strijd om het roze is ieder jaar felbetwist, maar ook de paarse puntentrui is al enkele jaren een gewild item. Vooral de sprinters kijken uit naar het dragen van dit leiderstricot. Vorig jaar werd het een spannend duel tussen Pascal Ackermann en Arnaud Démare. Tegen wie neemt Démare het dit jaar op in het puntenklassement van de Giro d’Italia? WielerFlits blikt vooruit.

Historie

Het verleden van de puntentrui in de Giro d’Italia gaat terug tot 1966. Het nevenklassement kreeg direct een waardige winnaar, namelijk Gianni Motta, die ook het eindklassement in dat jaar op zijn naam schreef. Het was de meest succesvolle Giro ooit voor de inmiddels 77-jarige Motta, die ook een zege in de Ronde van Lombardije op zijn palmares heeft staan en twee keer tweede werd in Milaan-San Remo. Buiten ‘de Laars’ wist hij slechts een keer op een groot podium te eindigen. De Tour de France 1965 sloot hij af als derde.

Terug naar Motta’s winst van het puntenklassement in 1966. Motta ontving toen namelijk geen trui, want die werd pas in 1967 aan dat klassement toegevoegd. Dino Zandegù had de eer om de eerste drager ervan te zijn. Lange tijd werd de trui uitgereikt aan een klassementsrenner, maar in de jaren ’90 veranderde dat beeld. Steeds meer werd het een tricot voor sprinters.

Johan van der Velde won het puntenklassement in de Giro 1988 – foto: Cor Vos

Door de jaren heen is regelmatig een verschuiving geweest in de puntentelling, waardoor er ook een verschuiving plaatsvond van type winnaars. Dan was het weer een periode een tricot voor klimmers, dan weer een aantal jaar voor sprinters. Sinds 2013 gaan de rappe mannen er mee aan de haal. De laatste klimmer die het kleinood won was Joaquim Rodríguez.

Overigens is ook de kleur van het shirt meermaals veranderd. In 1967 en 1968 was het rood, waarna de organisatie koos voor paars. Pas in 2010, bij de Grande Partenza in Amsterdam toen Yolanthe Cabau schitterde als podiumdame, wisselde men terug naar het vuurrode tenue. Al was dat maar voor korte duur, want de Maglia Ciclamino (paars) maakte in 2017 speciaal voor het honderdjarige jubileum van de Giro weer zijn comeback.

Drie keer won een Nederlander het puntenklassement in de Giro: alle drie de keren was het Johan van der Velde. Hij flikte dat kunstje in 1985, 1987 en 1988. Daarmee is de Brabantse klimmer overigens geen recordhouder. Vijf keer ging het tricot naar een Belg: Eddy Merckx was de eerste in 1968 en later nog in 1973. In 1972, 1974 en 1975 won Roger De Vlaeminck.

Mark Cavendish kreeg na 2013 alleen maar sprinters als opvolgers – foto: Cor Vos

Thuisrijders Francesco Moser en Giuseppe Saronni wisten in de periode tussen 1976 en 1983 elk vier jaar het klassement naar zich toe te trekken. Daarmee zijn zij nog altijd recordhouder.

Laatste tien winnaars puntenklassement Giro d’Italia
2019: Pascal Ackermann
2018: Elia Viviani
2017: Fernando Gaviria
2016: Giacomo Nizzolo
2015: Giacomo Nizzolo
2014: Nacer Bouhanni
2013: Mark Cavendish
2012: Joaquim Rodríguez
2011: Alberto Contador
2010: Cadel Evans

Vorig jaar

De strijd om het puntenklassement draaide in 2019 uit op een tweestrijd tussen Pascal Ackermann en Arnaud Démare, de twee beste sprinters van de ronde. Primoz Roglic (na de openingstijdrit) en Fernando Gaviria (na zijn zege in etappe drie) stonden elk één dag aan de leiding van het nevenklassement. Voor de rest was het aan Ackermann en Démare.

Arnaud Démare droeg zeven dagen het paars – foto: Cor Vos

Met twee ritzeges in de eerste vijf etappes nam de Duitser een voorsprong in het paarse klassement. In de tiende etappe wist Démare door zijn ritzege een groot deel van zijn achterstand goed te maken, omdat Ackermann na een val geen punten pakte. Een dag later nam de Fransman de puntentrui over door tweede te worden, vlak voor Ackermann.

Démare ging met een voorsprong van 13 punten de slotweek in. De enige sprinterskans in die laatste week was in etappe 18 naar Santa Maria di Sala. Daarna volgden namelijk louter bergritten en een afsluitende tijdrit.

Vroege vluchter Damiano Cima won verrassend de vlakke rit, tot frustratie van Ackermann, die tweede werd. Die frustratie was snel weg toen bleek dat Démare slechts achtste was geworden en Ackermann dus de leiding overnam. Die stond de Duitser van BORA-hansgrohe vervolgens niet meer af.

Ackermann nam de paarse trui mee naar huis – foto: Cor Vos

Puntenklassement Giro 2020
1. Pascal Ackermann (BORA-hansgrohe) 226 punten
2. Arnaud Démare (Groupama-FDJ) 213 punten
3. Damiano Cima (Nippo Vini Fantini) 104 punten
4. Fausto Masnada (Androni Giocattoli-Sidermec) 93 punten
5. Richard Carapaz (Movistar) 90 punten

Puntentelling

In 2014 werd de puntentelling van dit klassement op de schop gegooid. De organisatie stapte af van de keuze om voor elke etappe evenveel punten te vergeven, wat regelmatig de klimmers een voordeel gaf vanwege de vele bergetappes in de Giro. Niet voor niets staan klimgeiten als Joaquim Rodríguez, Alberto Contador en Cadel Evans in de lijst van de laatste tien winnaars.

Sinds het omgooien van de puntentelling leveren vlakke etappes meer punten op dan bergritten. De paarse trui, gesponsord door koffiehuis Segafredo, is er dus een geworden voor de sprinters. Ritwinnaars van vlakke etappes krijgen 50 punten, tegenover 15 punten voor bergrit- en tijdritwinnaars. Voor heuvelachtige etappes is weer een andere puntentelling opgesteld, die 25 punten oplevert voor de winnaar.

Daarnaast zijn bij tussensprints punten te halen. Opvallend is dat dit alleen bij de eerste tussensprint van de dag zo is. Onderweg liggen elke rit twee tussensprints, maar bij de tweede tussensprint zijn enkel bonificatieseconden te verdienen. Voor puntentrui-punten moet dus rekening gehouden worden met de eerste tussensprint.

Vlakke etappes (Etappes 4, 6, 7, 11 en 19)
Aan de finish: 50 – 35 – 25 – 18 – 14 – 12 – 10 – 8 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1

Heuvelachtige etappes (Etappes 2, 5, 8, 10, 12, 13 en 16)
Aan de finish: 25 – 18 – 12 – 8 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1

Bergetappes en individuele tijdritten (Bergetappes 3, 9, 15, 17, 18 en 20 / Tijdritten etappes 1, 14, 21)
Aan de finish: 15 – 12 – 9 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1

Tussensprints (elke eerste tussensprint van de dag)
Bij de eerste tussensprint: 12 – 8 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1

Favorieten

Door de puntentelling is het puntenklassement van de Giro d’Italia een heus sprintersklassement geworden. De grote mannen in de sprints maken kans. Een belangrijke voorwaarde is wel dat dan Milaan gehaald wordt. De vraag is of enkele sprinters die de Tour en de Giro dubbelen dat willen. Wie dat in ieder geval niet doet, is Pascal Ackermann. Hij verdedigt zijn titel van vorig jaar niet omdat hij de Vuelta a España rijdt.

Arnaud Démare – foto: Cor Vos

Een van de grote favorieten is zijn uitdager van vorig seizoen: Arnaud Démare. De 29-jarige Fransman, uit op revanche, is de uitgesproken kopman van Groupama-FDJ in de Giro en zijn vorm is uitmuntend. Na de herstart van het seizoen won hij al meer dan tien keer, waaronder Milaan-Turijn, het eindklassement in de Ronde van Wallonië, het Frans kampioenschap, de Tour Poitou-Charentes en een rit in Luxemburg.

Met onder meer Ramon Sinkeldam en Jacopo Guarnieri in zijn dienst is Démare van zins om zijn Franse driekleur in te wisselen voor het paars. Op zijn palmares staat tot nu toe één ritzege in de Giro, dat is die van vorig jaar. Zonder de ’thuisdruk’ van de Tour de France moet Démare in staat zijn om hier te schitteren. Daarnaast is de puntenverdeling in het voordeel van de pure sprinters als Démare, die in vlakke etappes weten te scoren.

Fernando Gaviria – foto: Cor Vos

Een van zijn grootste concurrenten wordt Fernando Gaviria. De Colombiaan, die eind februari getroffen werd door het coronavirus en daardoor lange tijd uitgeschakeld was, is de grote man in de ploeg van UAE Emirates. In de Tour gaf de formatie de voorkeur aan kopmannen Alexander Kristoff en Tadej Pogačar, en niet zonder succes. Voor Gaviria bleef de Giro daardoor over.

Hij krijgt Maximiliano Richeze en Juan Sebastián Molano mee als helpers. Op de erelijst van Gaviria staan al vijf Giro-etappes. Kan hij daar dit jaar nieuwe ritzeges aan toevoegen? Dan komt de puntentrui ook in zicht voor de 26-jarige spurter. Zijn vorm is groeiende. Na een zevende plek in Milaan-Turijn won hij een rit in de Tour du Limousin. In Tirreno-Adriatico werd hij twee keer tweede in massasprints, waarna hij half september de Giro della Toscana won.

Davide Ballerini – foto: Cor Vos

Aanvankelijk stonden ook twee Nederlanders op de favorietenlijst voor dit klassement. De situatie rond Dylan Groenewegen en Fabio Jakobsen is ondertussen alom bekend. Jumbo-Visma legt de focus nu volledig op het klassement, in tegenstelling tot Deceuninck-Quick-Step, dat wel een sprinter stuurt. Of eigenlijk twee. Davide Ballerini en Álvaro Hodeg zullen niet direct naar voren geschoven worden als grote favoriet, maar als zij onderling een goede afstemming vinden, dan is de kopman van de twee een serieuze kanshebber voor de puntentrui.

De 26-jarige Italiaan maakt dit seizoen indruk met zijn sprints. In de Ronde van Polen, waar het misging voor zijn Nederlandse kopman, pakte Ballerini de handschoen met verve op. Hij werd er een keer derde en won in Krakau de slotrit. Ook op het Italiaans kampioenschap (tweede), het Europees kampioenschap (zesde), in de Druivenkoers (vierde) en de Brussels Cycling Classic (tweede) liet hij zich zien. In Tirreno-Adriatico werd hij een keer vierde en een keer zesde.

De 24-jarige Hodeg debuteert in een grote ronde. Voor de Colombiaan staat de teller dit jaar nog op nul. Wel eindigde hij al negen keer in de top-5 dit seizoen. Veegt hij in de Giro de nul van het bord? Dan zal hij wel de interne strijd van Ballerini moeten winnen.

Michael Matthews – foto: Cor Vos

Team Sunweb rekent op Michael Matthews in de sprintetappes. De ervaren Australiër baalde als een stekker dat hij niet naar de Tour de France mocht, en omdat hij de Giro rijdt mist hij ook zijn geliefde klassiekers. Zijn aangekondigde transfer naar Mitchelton-Scott kwam voor velen dan ook niet als een verrassing. In Italië kan Matthews laten zien dat hij het nog niet verleerd is.

In massasprints komt hij tekort tegen de pure sprinters, maar zal hij altijd wel ‘scoren’. Het voordeel van Bling is dat hij ook in heuveletappes kan scoren. En daar zijn er veel van deze Giro. Weet hij daar het verschil te maken ten opzichte van zijn concurrenten voor het puntenklassement?

Peter Sagan – foto: Cor Vos

BORA-hansgrohe trekt zonder Ackermann naar Italië, want de sprinter van dienst is Peter Sagan. Al vroeg werd bekend dat de Slowaak dit jaar zijn debuut maakt in de Giro d’Italia, tot tevredenheid van organisator RCS. Er zijn al de nodige reclamespotjes verschenen met de drievoudig wereldkampioen. In de voorbije Tour de France lukte het Sagan niet om ‘zijn’ groene trui te winnen. Hij beet zich stuk op Sam Bennett. Lukt het Sagan in de Giro wel om het puntenklassement te winnen? De concurrentie is stevig.

Na een teleurstellende Tour besloot Elia Viviani om toch naar de Giro d’Italia te trekken. De spurtbom wil er zijn eerste seizoen in dienst van Cofidis redden, want de teller van Viviani staat in 2020 nog op nul. Twee jaar geleden wist de 31-jarige thuisrijder nog de paarse trui te winnen, dus hij weet hoe het is. Maar wil hij dat kunststukje herhalen, dan zal hij zijn vorm uit 2018 en 2019 moeten terugvinden. En zonder zijn vaste loods Fabio Sabatini zal ook aan de trein van Viviani geknutseld moeten worden.

Elia Viviani – foto: Cor Vos

Israel Start-Up Nation heeft met Davide Cimolai en Rudy Barbier twee rappe mannen in de ploeg. Outsiders voor een mooie ereplaats in de massasprints, maar de twee sprinters lijken kansloos voor het puntenklassement.

AG2R La Mondiale schuift Andrea Vendrame naar voren. De Italiaan is weliswaar geen pure sprinter, maar hij hoopt wel in de lastigere etappes te kunnen scoren. Kan Vendrame in sprints puntjes sprokken en op puncheuraankomsten zijn slag slaan?

Opmerking: De deelnemerslijst is op het moment van publiceren nog niet compleet. Daardoor kunnen later nog updates doorgevoerd worden in deze voorbeschouwing.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Michael Matthews
*** Arnaud Démare, Fernando Gaviria
** Davide Ballerini, Peter Sagan, Elia Viviani
* Álvaro José Hodeg, Andrea Vendrame, Rudy Barbier, Davide Cimolai

Giro 2020: Deelnemerslijst