De zestiende etappe van de Giro d’Italia, een bergrit met meer dan 5.000 hoogtemeters, is gewonnen door Joao Almeida. De Portugees rekende na een ware titanenstrijd op de Monte Bondone af met Geraint Thomas. De Brit neemt wel de roze trui over van Bruno Armirail. Primož Roglič is de verliezer van de dag: de Sloveen verloor een halve minuut op zijn twee grootste concurrenten voor de eindzege.

Andiamo! Zou de Giro d’Italia vandaag dan eindelijk uit zijn lenteslaap ontwaken? De renners begonnen vandaag aan de zo gevreesde derde week, met een etappe van iets meer dan 200 kilometer van Sabbio Chiese naar de Monte Bondone. De coureurs kregen in totaal vijf beklimmingen voorgeschoteld. De rit kende nog wel een vlakke aanloop, maar daarna begon de ‘klimpret’ met de bijzonder pittige Passo di Santa Barbara (12,7 km aan 8,3%), Passo Bordala (4,5 km aan 6,7%) en de beklimmingen naar Matassone (11,4 km 5,6%) en Serrada (17,7 km aan 5,5%) en tot slot de Monte Bondone (21,4 km aan 6,7%).

Zonnige taferelen in de Giro! – foto: Cor Vos

Sterke kopgroep met Healy, Haig en Paret-Peintre
Waar de renners in deze Giro vooral in slecht weer moesten koersen, werd het peloton vandaag getrakteerd op zonovergoten omstandigheden. Het inspireerde veel renners om in de aanval te gaan. In een onstuimige openingsfase werd er slag om slinger gedemarreerd en ontstond er – in meerdere schuiven – een kopgroep van maar liefst 26 renners. Met Ben Healy, Aurélien Paret-Peintre, Jack Haig, Patrick Konrad, Filippo Zana, Ben Swift, Carlos Verona, Toms Skujiņš en Diego Ulissi liep de kopgroep over van kwaliteit. Met name de aanwezigheid van Paret-Peintre, de nummer dertien de stand, was interessant.

De Franse klimmer van AG2R Citroën, al ritwinnaar in Lago Laceno, was op ruim vier minuten achterstand de best geplaatste renner in de kopgroep. Een gevaarlijke klant en dus kreeg de kopgroep niet al te veel ruimte van de mannen van Groupama-FDJ. De Franse ploeg nam in het peloton al snel zijn verantwoordelijkheid voor rozetruidrager Bruno Armirail en kreeg steun uit ‘onverwachte’ hoek. Jumbo-Visma besloot met Edoardo Affini namelijk een mannetje bij te zetten in de achtervolging. Het werd al snel duidelijk dat de kopman van de ploeg, Primož Roglič, stoute plannen had.

Jumbo-Visma voert de forcing – foto: Cor Vos

Strijd om de bergtrui
Affini nam vrijwel de gehele beklimming van de Passo di Santa Barbara voor zijn rekening en wist het verschil met de kopgroep binnen de perken (lees: drie minuten) te houden. En INEOS Grenadiers? De Britse formatie liet zich eveneens zien in de beginfase en stuurde – met Ben Swift en Salvatore Puccio – zelfs twee renners mee in de vuurlinie. Intussen bereikten de koplopers de top van de Passo di Santa Barbara. In een pittig sprintje om de bergpunten pakte Healy de volle buit: de Ier streek nog eens veertig bergpunten op en ging zo Thibaut Pinot, Einer Rubio en zelfs Davide Bais voorbij in het bergklassement.

Op de daaropvolgende beklimming, de Passo Bordala, wist Healy opnieuw de nodige bergpunten te sprokkelen. De renner van EF Education-EasyPost werd dit keer echter wel vakkundig in het pak gestoken door de mannen van Green Project-Bardiani CSF-Faizanè. Davide Gabburo profiteerde van het overwicht van de Italiaanse ploeg en was op de top goed voor de volle mep (negen punten) aan bergpunten, voor Healy, die genoegen moest nemen met vijf extra punten. Het ging vervolgens in gestrekte draf naar Matassone, en op deze beklimming van tweede categorie spatte de kopgroep al uiteen.

Kaf van het koren
Astana Qazaqstan besloot het bal te openen: Vadim Pronskiy gooide de knuppel in het hoenderhok en kreeg het gezelschap van – jawel – zijn ploegmaat Christian Scaroni. De Kazach en Italiaan reden al snel bijna twee minuten weg bij de achtervolgers, waar het vergeefs wachten was op een goede organisatie. Pronskiy en Scaroni begonnen zo met een mooie bonus aan de voorlaatste klim van de dag, de bijna achttien kilometer lange klim naar Serrada. Op deze col ging het tempo flink de hoogte in. Niet alleen in de kopgroep, maar zeker ook in het peloton. De rol van Affini was (eindelijk) uitgespeeld, het was nu aan Sam Oomen om het tempo te verzorgen.

De mannen van Astana in de aanval – foto: Cor Vos

Met Oomen op kop dunde het peloton stevig uit en gingen de mindere klimmers onherroepelijk overboord. Ook in de kopgroep was het inmiddels alle hens aan dek. Haig voelde als een van de betere klimmers in de kopgroep zijn moment gekomen en opende de jacht op het leidende duo van Astana Qazaqstan. Healy, Gee, de gebroeders Paret-Peintre, Verona, Konrad, Skujins, Swift, Ulissi, Lastra en Zana gingen mee in het spoor van Haig en deze twaalf renners wisten de twee aanvallers van Astana nog voor de top van de klim naar Serrada weer bij de lurven te grijpen. De groep der favorieten volgde nog altijd op goed vier minuten.

Met deze voorsprong begonnen de twaalf overgebleven koplopers ook aan de voet van de afsluitende Monte Bondone. In het peloton wist een sterke Michel Hessmann (Jumbo-Visma) met een flinke kopbeurt wel wat van de voorsprong af te knabbelen, maar de betere klimmers in de kopgroep mochten nog altijd dromen van de etappezege. Verona en Zana deelden een vroege eerste speldenprik uit en dit bleek de doodsteek voor Healy en Gee, twee smaakmakers van deze Giro. Zana en Verona kregen na verloop van tijd wel weer het gezelschap van onder meer Haig, Pronskiy, Konrad, Aurélien Paret-Peintre en Swift.

Jumbo-Visma met sloopwerk, UAE Emirates neemt over
Bij de favorieten was Jumbo-Visma dan weer verantwoordelijk voor het nodige sloopwerk. De jonge Hessmann zorgde voor een eerste serieuze schifting in de elitegroep en vervolgens was het aan Rohan Dennis om het kaf nog meer van het koren te scheiden. De Australiër wist de favorietengroep uit te dunnen tot een man of vijftien, maar de eerste tien renners in het algemeen klassement zaten er nog altijd bij. Bruno Armirail was een van deze renners, al zag de Fransman wel zichtbaar af in zijn roze trui. Met nog vijftien kilometer te klimmen zette Dennis zich op de kant en dit was voor UAE Emirates het signaal om over te nemen.

Almeida was zeer sterk op de slotklim – foto: Cor Vos

De groep met klassementsrenners volgde inmiddels nog maar op anderhalve minuut van de koplopers. Een strijd op twee fronten werd zo steeds onwaarschijnlijker. Het was alleen nog wel wachten op een eerste echte versnelling van een van de favorieten. Jay Vine leek een aanval van zijn kopman Almeida in te leiden. De Australiër ging op de pedalen staan en dit bleek funest voor Armirail: de taaie Fransman kon lang aanhaken, maar moest met nog tien kilometer te gaan dan toch passen. Niet veel later ging ook de tweede man van Groupama-FDJ en de nummer tien in het klassement, Thibaut Pinot, overboord.

Almeida trekt door, favorietengroep spat uiteen 
En het bleef niet bij Armirail en Pinot, want ook voor Hugh Carthy, Ilan Van Wilder, Thymen Arensman en Damiano Caruso ging het plots te snel. Dit was voor Almeida het sein om een eerste keer door te trekken. Thomas, Roglič, Sepp Kuss en de verrassend sterke Eddie Dunbar konden nog volgen. Almeida wist de laatste vluchters in te rekenen, maar zag het niet zitten om zijn inspanning nog langer door te trekken en liet het initiatief aan de mannen van Jayco AlUla. Dunbar zag namelijk een kans om verder op te schuiven in het klassement en gaf zijn ploegmaat Zana, die net was ingerekend, de opdracht om tempo te maken.

Zana, Dunbar, Kuss, Roglič, Almeida en Thomas: met deze zes renners begonnen we aan de laatste zeven klimmende kilometers. Een tweede groepje – met daarin Caruso, Arensman, Kämna en Van Wilder – volgde op een halve minuut. Na een laatste kopbeurt van Zana gaf Almeida er nogmaals een lap op, maar de Portugees kreeg zijn rivalen niet uit het wiel. Thomas en Roglič volgden gezwind, maar hielden zich voorlopig nog wel afzijdig. Almeida liet het hier echter niet bij zitten en dus volgde er een derde demarrage van de Portugees. Dit keer sloeg de kopman van UAE Emirates wel een kleine bres, en was het aan Kuss om de boel weer recht te trekken.

Thomas en Almeida rijden weg van Roglic – foto: Cor Vos

Thomas ruikt zijn kans, Roglič haakt af
Het was echter niet Kuss die weer naar Almeida wist te rijden, maar Thomas. De Brit plaatste op goed vijf kilometer van de top een tussenversnelling, reed in een ruk naar Almeida en wist zo Roglič in de problemen te brengen. De Sloveen bleek niet in staat om het tempo van zijn grote concurrent voor het roze te volgen, maar kon nog wel rekenen op de steun van een beresterke Kuss. Die laatste reed zich volledig leeg voor zijn kopman, maar de renners van Jumbo-Visma moesten toch lijdzaam toezien hoe Thomas en Almeida alsmaar verder wegreden. Onder de boog van de laatste twee kilometer was het verschil al bijna een halve minuut.

Almeida en Thomas wisten elkaar niet meer af te schudden in de laatste kilometers en dus kregen we een sprint met twee om de ritoverwinning. Het was de Portugees die als eerste over de streep kwam: voor Almeida is het zijn eerste ritzege in een grote ronde. Thomas moest genoegen nemen met plek twee, maar neemt wel de roze leiderstrui over van Armirail. Roglič wist in de slotkilometer nog wel de schade te beperken, maar verloor aan de streep wel 25 seconden op Almeida en Thomas. Die laatste loopt, met ook nog eens vier bonificatieseconden, 27 tellen uit op de Sloveen.