Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Giro 2024: Voorbeschouwing favorieten bergklassement – Welke vluchter doet wat aan Tadej Pogacar?
De strijd om het bergklassement in grote rondes is altijd interessant om te volgen. Dat is zeker zo in de Giro d’Italia, waar het de laatste jaren quasi altijd aanvallers zijn die de bergtrui mee naar huis nemen. Vorig jaar ging Thibaut Pinot er met de Maglia Azzurra vandoor en het jaar daarvoor was Koen Bouwman aan het feest. Wie volgt de inmiddels gestopte Fransman op? En welke rol gaat Tadej Pogačar spelen in dit klassement? WielerFlits blikt vooruit!
Historie
Laatste tien winnaars bergklassement Giro d’Italia
2023: 
Thibaut Pinot
2022: 
Koen Bouwman
2021: Geoffrey Bouchard
2020: 
Ruben Guerreiro
2019: 
Giulio Ciccone
2018: 
Chris Froome
2017: 
Mikel Landa
2016: Mikel Nieve
2015: Giovanni Visconti
2014: 
Julián Arredondo
Laatste editie
In de openingstijdrit van de Giro van 2023 veroverde Tao Geoghegan Hart de eerste blauwe bergtrui. Hij werd op de tweede dag afgelost door Paul Lapeira, die in de derde etappe zijn leiderstrui moest afstaan aan landgenoot en oudgediende Thibaut Pinot. De klimgeit, die aan het einde van het jaar zou stoppen, sprak toen nog de woorden: “De trui spreekt me aan, maar het is geen doel de komende drie weken.”
Gelukkig voegde hij er zelf nog een zin aan toe. “Al kan ik tijdens de laatste week van de wedstrijd van mening veranderen. We zullen zien”, zo spreidde Pinot zijn kansen. Na vijf dagen in de Maglia Azzurra verspeelde hij de trui in de rare bergrit naar Gran Sasso aan de verrassende ritwinnaar Davide Bais. Pinot heroverde die trui in de dertiende rit naar Crans-Montana door 64 punten te pakken, maar Bais sloeg terug door een dag later 40 punten te scoren.
In de bergrit naar de Monte Bondone mengde ook revelatie Ben Healy zich in de strijd. Hij pakte meer dan 50 punten en reed Bais uit het blauw, terwijl Pinot ondertussen was weggezakt naar de vierde plaats achter Healy, Bais en Einer Rubio. Pinot bleef strijden om ritzeges en was in Val di Zoldo dichtbij; zijn tweede plaats vanuit de vlucht leverde hem liefst 113 punten en een stevige leidersplaats in het bergklassement.
Die andere revelatie van de Giro 2023, Derek Gee, kwam nog dicht bij Pinot in de laatste reguliere bergetappe, maar hij strandde uiteindelijk op 37 punten van de Fransman van Groupama-FDJ. Healy werd derde. De eerste klassementsrenner in het bergklassement was eindwinnaar Primož Roglič met ‘slechts’ 86 punten, op een zesde plaats.
Eindstand bergklassement Giro d’Italia 2023
1. Thibaut Pinot (Groupama-FDJ) met 237 punten
2. 
Derek Gee (Israel-Premier Tech) met 200 punten
3. 
Ben Healy (EF Education-EasyPost) met 164 punten
4. Davide Bais (EOLO-Kometa) met 144 punten
5. Einer Rubio (Movistar) met 118 punten
Puntentelling
Punten verdienen voor het bergklassement is vrij simpel. Je verdient punten bij de doorkomsten op de toppen van heuvels en bergen. Het aantal punten dat je kunt verzamelen op de top, is afhankelijk van de categorie van de heuvel of berg. Die categorie wordt dan weer bepaald aan de hand van de lengte en zwaarte van de betreffende beklimmingen. De puntentelling is, voor zover wij weten, niet veranderd ten opzichte van de laatste jaren.
Dit jaar zijn de meeste punten te winnen op de Passo dello Stelvio. Deze klim ligt in de zestiende etappe van Livigno naar Santa Cristina Val Gardena. De top van de Stelvio ligt op maar liefst 2.760 meter boven zeeniveau en is daarmee het dak van de Giro, oftewel de Cima Coppi. Hierdoor kun je maar liefst 50 punten verdienen als je als eerste over de top komt van deze loodzware beklimming. Een cruciaal punt voor het bergklassement, met andere woorden.
In 2017 lag de Stelvio er zo bij in de Giro d’Italia – foto: Cor Vos
Verder zijn er tien beklimmingen van eerste categorie (max. 40 punten), negen beklimmingen van tweede categorie (max. 18 punten), tien beklimmingen van derde categorie (max. 9 punten) en 12 beklimmingen van vierde categorie (max. 3 punten). Dat betekent dat er in totaal 42 gecategoriseerde klimmen en heuvels zijn opgenomen in het parcours. En het zijn er zes minder dan tijdens de Giro van 2023.
Officieel wordt er zeven keer bergop aangekomen. De eerste daarvan is al in etappe twee met aankomst op Oropa (eerste categorie). Daarna volgen nog etappes naar Perugia (tijdrit, vierde categorie), Prati di Tivo (eerste categorie), Bocca della Selva (eerste categorie), Mottolino/Livigno (eerste categorie), Monte Pana/Santa Cristina di Val Gardena (tweede categorie) en Passo Brocon (eerste categorie).
Cima Coppi
Passo dello Stelvio (etappe 16)
- 50 – 30 – 20 – 14 – 10 – 6 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste negen renners
Beklimmingen van 1e categorie
Santuario di Oropa (etappe 2), Prati di Tivo (8), Bocca della Selva (10), Passo del Mortirolo (15), Passo di Foscagno (15), Mottolino (15), Passo Pinei (16), Passo Rolle (17), Passo Brocon #2 (17), Monte Grappa #1 (20), Monte Grappa #2 (20)
- 40 – 18 – 12 – 9 – 6 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste acht renners
Beklimmingen van 2e categorie
Colle Maddalena (etappe 1), Oasi Zegna (2), Nelva (2), Forca Capistrello (8), Camposauro (10), Colle San Zeno (15), Monte Pana (16), Passo Sella (17), Passo Brocon #1 (17), Passo Duron (19), Cima Sappada (19)
- 18 – 8 – 6 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste zes renners
Beklimmingen van 3e categorie
Superga (etappe 1), Colle del Melogno (4), Passo del Bracco (5), Croce Abbio (8), Pietracatella (11), Lodrino (15), Passo Gobbera (17), Sella Valcalda (19)
- 9 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste vier renners
Beklimmingen van 4e categorie
Berzano Di San Pietro (etappe 1), Lu (3), Montemagno (5), Vidritta (6), Grotti (6), Perugia (7), Monte di Procida (9), Osimo (12), Monsano (12), Ostra (12), La Croce (12), Lamon (18)
- 3 – 2 – 1 punten voor de eerste drie renners
Favorieten
In de Giro d’Italia gaat het bergklassement zo goed als altijd naar een renner die vaak voor de aanval kiest. Dat is soms niet zo in een grote ronde, denk maar aan de Tour de France bijvoorbeeld. Daar ging de bijhorende bolletjestrui vaak naar een renner die ook mikt op het algemeen klassement. In de Ronde van Italië gebeurde dat de afgelopen twintig jaar maar één keer. Chris Froome schreef in 2018 zowel het algemeen klassement als het bergklassement op zijn naam. Met dit in het achterhoofd kijken we voor de Maglia Azzurra hoofdzakelijk naar vroege vluchters.
Tadej Pogačar droeg in Tirreno-Adriatico al meermaals een blauwe trui – foto: Cor Vos
Maar dit jaar draait bijna de hele Giro d’Italia om een renner: Tadej Pogačar. Velen voorspellen dat de Sloveen de grote slokop gaat worden en op papier wel zeven etappes kan gaan winnen. In dat geval ligt ook de bergtrui voor het oprapen voor de kopman van UAE Emirates. Er zijn meerdere factoren die ervoor kunnen zorgen dat Pogačar de teugels wat laat vieren. Zo kan hij al vroeg de roze trui pakken en hoeft hij daarna ‘alleen maar’ te verdedigen. Iets wat zeker een rol zal spelen, omdat Pogi ook nog krachten wil sparen voor de aankomende Tour. Dat biedt ruimte voor aanvallers, die in dat geval vaak voor ritzeges kunnen strijden in de bergen én dus voor bergpunten.
En toch nemen we Pogačar op in de lijst. You never know… Daarna volgen natuurlijk de bekende namen als Geraint Thomas, Ben O’Connor, Romain Bardet, Thymen Arensman en Daniel Felipe Martínez in het rijtje met kanshebbers die starten met klassementsambities. Toch zullen zij zich vooral fixeren op het klassement. Geen onnodig tijdverlies oplopen, geen energie verspillen als dat niet nodig is. De bergtrui? Totaal geen doel. Pas als ze plots veel tijd verliezen, zal de switch gemaakt worden naar de jacht op ritwinst en dan is de bergtrui een mooie bijvangst.
Attila Valter koerst in de Italiaanse kleuren, weliswaar een kwartslag gedraaid – foto: Bram Berkien/Visma | Lease a Bike
We kijken dus vooral naar aanvallers. Klimmers zonder serieuze klassementsambities en met vooral ritwinst als doel. Daar kunnen ook nog klimmers bij komen die in de loop van de Giro hun kopman zien uitvallen of afhaken in de strijd om het roze. De eerste naam die opviel, was die van de winnaar van de bergtrui van 2022: Koen Bouwman. Aanvankelijk niet eens in de opstelling van Visma | Lease a Bike, maar na de afmelding van Wilco Kelderman toch opgeroepen. Helaas werd hij een week voor de Giro ziek en moest hij van de startlijst gehaald worden.
In dat geval is Attila Valter een goede ‘vervanger’ voor die aanvallende rol bij Visma | Lease a Bike. Op een goede dag kan de Hongaarse klimmer een serieuze gooi doen naar een ritzege en dus het blauw. De kansen van Bouwman en Valter op de bergtrui slinken als Cian Uijtdebroeks plotseling goed in het klassement staat in de loop van de tweede week, maar de Belg start in principe zonder druk en zal niet eisen dat Bouwman en Valter hem altijd zullen bijstaan.
Wout Poels hoopte in de Giro d’Italia zijn trilogie compleet te maken. Ware het niet dat Bahrain Victorious de Limburger, die in de Tour 2021 liet zien tot het einde voor de bergtrui te kunnen strijden, thuis laat. Destijds streed Poels tot het laatst om de bolletjestrui, maar verloor hij die in de laatste bergrit aan de eindwinnaar van die Tour… Tadej Pogačar. Nu mikt Bahrain Victorious met kopmannen Antonio Tiberi en Damiano Caruso op het Giro-podium. Iemand die misschien wat vrijheid krijgt is de Noor Torstein Traeen. Hij kan in de schaduw van zijn kopmannen aanvallen, maar zal ook met een schuin oog op Tiberi en Caruso moeten letten.
Juan Pedro López toonde hoogvorm in de Tour of the Alps – foto: Cor Vos
Een interessante naam is die van Juan Pedro López. De Spanjaard van Lidl-Trek steekt in uitstekende vorm, dat bewees hij door onlangs de Tour of the Alps winnend af te sluiten. De vraag is nu of López voor het algemeen klassement gaat in de Giro, of dat hij opteert voor ritzeges. Binnen de ploeg is er niet veel ondersteuning bergop voor JuanPe, die in de Alpen wel liet zien beter te klimmen dan enkele Giro-concurrenten. Als López bereid is zijn klassementsambities opzij te schuiven, is hij voor ons een grote favoriet op meerdere ritzeges en ook de blauwe bergtrui.
Nog een renner-in-vorm: Florian Lipowitz. De nog maar 23-jarige Duitser komt uit het biatlon en beleefde in de Ronde van Romandië zijn doorbraak, met een tweede plaats in een zware bergrit en knappe derde plaats in het eindklassement. Nu verwachten we dat BORA-hansgrohe inzet op Daniel Felipe Martínez en dat Lipowitz vooral in steun rijdt en voor ritzeges mag gaan. Als hij zijn vorm uit Zwitserland kan doortrekken, is de Duitser een kanshebber in meerdere etappes. Een beetje in de geest van landgenoot Lennard Kämna, ritwinnaar in 2022 op de Etna, wellicht?
Florian Lipowitz verraste vriend en vijand in Romandië – foto: Cor Vos
De armada van Movistar komt met enkele pocketklimmers op de proppen. Een daarvan is oud-Giro-winnaar Nairo Quintana. Maar ja, wat mogen we van hem nu verwachten? Zijn comeback in de WorldTour verloopt kwakkelend en in de Giro maakt hij pas zijn eerste kilometers sinds hij hard viel en moest opgeven in Catalonië, eind maart. Zonder verwachtingen trekt Quintana naar Italië, waar hij mogelijk in de ronde wil groeien. Als dat lukt, dan kan hij in de tweede en derde week mikken op de aanval en dus bergpunten.
Einer Rubio is een tweede troef bij Movistar. Hij heeft een neusje voor de juiste vlucht, was vorig jaar nog ritwinnaar in de Giro en bovendien vijfde in het bergklassement. Rubio kreeg van Thomas De Gendt de bijnaam ‘De Rugzak’, omdat hij in 2020 niet graag wilde meewerken in de ontsnapping. Dat zou hem wel eens duur kunnen komen te staan, als hij weer niet meewerkt met anderen. Gaan we de kleine Colombiaan dit jaar opnieuw veelvuldig in de aanval zien?
Als we het over ploegen hebben met meerdere kanshebbers, komen we uit bij EF Education-EasyPost. Hugh Carthy en Esteban Chaves zouden voor een goed klassement kunnen gaan, maar we zien hen niet strijden voor een top-5. Met aanvallen in de bergetappes is er meer kans op succes en dan komt de blauwe bergtrui automatisch in beeld. Met rasaanvaller Simon Carr, onlangs nog ritwinnaar in de Tour of the Alps, en de kleine Jefferson Cepeda heeft de Amerikaanse ploeg meerdere ijzers in het vuur. EF kan met meer renners de aanval kiezen en zo tactisch koersen. Enerzijds om een ritzege te behalen, anderzijds om de bergtrui te bemachtigen. Vorig jaar was Ben Healy dichtbij; hij won een rit en was derde in het bergklassement.
Houd Filippo Zana in de gaten voor dit klassement – foto: Cor Vos
Jayco AlUla heeft onder meer Eddie Dunbar en Luke Plapp in de gelederen, maar voor de bergtrui kijken we vooral naar thuisrijder Filippo Zana. De Italiaanse klimgeit is een aanvaller pur sang en liet vorig jaar zien een aanval ook te kunnen afmaken. In Val di Zoldo was hij Thibaut Pinot te snel af. Als Zana opnieuw die vorm te pakken heeft, en vaker in de juiste vlucht meeschuift, is hij een gevaarlijke klant voor het blauw. Het is ook al van 2019 geleden dat een Italiaan de bergtrui won.
Er zijn meerdere Italianen die we in het oog houden. Toptalent Giulio Pellizzari (VF Group-Bardiani CSF-Faizanè) bijvoorbeeld. Nog maar 20 jaar, maar bergop heel sterk. Zo werd hij onlangs achtste in de Tour of the Alps en wist hij daar bijna een rit te winnen. Een goed klassement lijkt te hoog gegrepen, maar ritwinst vanuit de aanval is zeker mogelijk en dan is de bergtrui niet ver weg. Binnen de ploeg kan hij veel ervaring opdoen aan de hand van Domenico Pozzovivo. Ook dat andere Italiaanse ProTeam heeft een outsider voor de blauwe trui: Polti Kometa komt met Davide Piganzoli. Nog maar 21 jaar, winnaar van de Tour of Antalya en tiende in de Tour of the Alps. Ook voor hem zal ritwinst het doel zijn, met het blauw als mooi secundair doel.
Giulio Pellizzari is een jonge snaak die kan verrassen in de bergetappes – foto: Cor Vos
Lorenzo Fortunato is – naast de last minute ingevlogen Alexey Lutsenko – de beste klimmer binnen de ploeg van Astana Qazaqstan. Na een tiende plaats in de Ronde van Catalonië zal hij wellicht denken aan een goed klassement in de Giro, maar heel reëel is een top-10 in het eindklassement niet voor de Italiaan. In 2021 won de talentvolle Fortunato verrassend de bergrit naar de Monte Zoncolan en sindsdien jaagt hij op een tweede ritzege. De bergtrui ligt dan ook in het verschiet.
Namens het debuterende Tudor doet Michael Storer mee, de Australische klimmer die drie jaar geleden nog twee etappes won in de Vuelta en toen ook het bergklassement op zijn naam schreef. Storer was al zesde in de UAE Tour en zevende in de Tour of the Alps, dus bergop gaat hij goed mee. Voor Tudor zullen ritwinst en een trui in een nevenklassement mooie doelen zijn.
Tot slot noemen we nog Aurélien Paret-Peintre en Valentin Paret-Peintre, de Franse broers van Decathlon AG2R La Mondiale. In eerste instantie zullen zij volledig in dienst rijden van Ben O’Connor, die toch wel geacht wordt om een gooi te doen naar het eindpodium in de Giro. Zonder kopman zouden de Paret-Peintres zelf ideale kandidaten zijn voor ritzeges en de bergtrui, maar de vraag is dus of zij die ruimte gaan krijgen.
Favorieten volgens WielerFlits
**** Juan Pedro López
*** Michael Storer, Tadej Pogačar
** Filippo Zana, Einer Rubio, Florian Lipowitz
* Attila Valter, Giulio Pellizzari, Nairo Quintana, Lorenzo Fortunato
Om te reageren moet je ingelogd zijn.