We moeten er elk jaar even op wachten, maar het nieuwe wegseizoen staat toch echt op het punt van beginnen. Heel wat wereldtoppers beginnen in de Tour Down Under aan hun wegcampagne, in wat steevast de eerste WorldTour-koers van het seizoen is. WielerFlits neemt je mee in de historie van deze wedstrijd.

De Santos Tour Down Under is voor veel wielerliefhebbers al niet meer weg te denken als eerste serieuze afspraak onder de wegrenners, maar we moeten niet vergeten dat de eerste editie pas plaatsvond in 1999. De organisatie kreeg dat jaar, met Stuart O’Grady, meteen een gedroomde eerste eindwinnaar. De bonkige sprinter/klassiekerspecialist wist een Scandinavische dubbelaanval van Jesper Skibby en Magnus Bäckstedt van zich af te slaan.

De Tour Down Under was geboren en al snel bleek er bijzonder veel animo te zijn voor een wielerkoers van het hoogste niveau op Australische bodem. Door de jaren heen werden er mooie wielerverhalen geschreven. We denken spontaan terug aan 22 januari 2005, rit zes van Willunga naar Willunga. Twee Spanjaarden stevenen af op de finish. Het zijn de 22-jarige Alberto Contador en de 21-jarige Luis León Sánchez. De twee teamgenoten van Liberty Seguros-Würth Team mogen het, na een ware ploegendemonstratie op weg naar Willunga, gaan uitmaken voor de zege.

Omdat Sánchez al (min of meer) zeker is van de eindoverwinning in de Tour Down Under, mag Contador het zegegebaar maken en als eerste over de streep komen. Het is voor de jonge beloftevolle ronderenner niet zomaar een overwinning. Er zit een verhaal achter. Goed zes maanden voor die bewuste Tour Down Under was het überhaupt maar de vraag of Contador ooit weer op de fiets zou stappen, laat staan terugkeren in het peloton.

In de tweede etappe van Ronde van Asturië 2004 krijgt de klimmer een black-out en komt hij zwaar ten val. Het licht gaat uit. De beelden van een stuiptrekkende Contador gaan door merg en been. De Spanjaard wordt in allerijl afgevoerd naar het ziekenhuis, waar de artsen een bloedstolsel in zijn hersenen ontdekken. Een zware en riskante operatie volgt, maar Contador herstelt, krabbelt weer op en maakt begin 2005 zijn comeback in het peloton.

Met zijn overwinning in de Tour Down Under, zijn eerste sinds zijn zware hersenoperatie, is de cirkel rond. “Iedereen denkt dat het winnen van de Giro d’Italia, Tour de France en Vuelta a España mijn mooiste overwinningen zijn, maar het was die etappezege in de Tour Down Under. Er zat zoveel emotie achter”, blikte El Pistolero in 2016 in een interview met Cyclist.Co terug op die dag.

Tom-Jelte Slagter is de enige Nederlandse winnaar van de Tour Down Under – foto: Cor Vos

Het verhaal van Contador is bijzonder, maar de Tour Down Under kent een nog veel rijkere geschiedenis. Met de introductie van Willunga Hill (de traditionele scherprechter) en de klim naar Paracombe kreeg de wedstrijd nog meer aanzien. En werd het een ronde voor de puncheurs. Kijk maar naar de recente erelijst, met winnaars als Tom-Jelte Slagter, Daryl Impey en Richie Porte. De recordhouder is – niet geheel verrassend – een Australiër met de naam Simon Gerrans. De gepensioneerde klassiekerspecialist won de Tour Down Under in 2006, 2012, 2014 en 2016. Vier keer, over een straffe reeks gesproken.

Thuisland Australië is sinds de oprichting van de Tour Down Under uitermate succesvol geweest met liefst veertien eindzeges. Geen slechte score, in de wetenschap dat in 2025 pas de 25ste editie op het programma staat. We mogen tot slot ook nog wel even stilstaan bij de prestaties van Richie Porte. De inmiddels gestopte ronderenner was tussen 2010 en 2019 uitermate succesvol in eigen land. Zijn twee eindoverwinningen spreken boekdelen, maar misschien nog wel indrukwekkender is zijn zegereeks op Willunga Hill. Porte kwam maar liefst zeven keer als eerste boven op deze – toch wel – iconische helling.

Richie Porte was de koning van Willunga Hill – foto: Cor Vos

In het wielerseizoen 2025 wordt de Tour Down Under verreden van 21 tot en met 26 januari.