In Tokio staat de race tegen de klok ook weer voor de vrouwen op het programma. De rensters gaan op een parcours van 22,1 kilometer in de omgeving van de berg Fuji strijden om de olympische titel. Wie wordt de opvolgster van recordhoudster Kristin Armstrong? WielerFlits blikt vooruit!

Historie

De tijdrit is een vrij nieuw onderdeel op de Olympische Spelen. Pas in 1996 werd de discipline zowel bij de mannen als de vrouwen geïntroduceerd. De eerste winnares was Zoelfia Zabirova, een Oezbeekse renster die uitkwam onder de Russische vlag. Het kampioenschap in Atlanta betekende de doorbraak voor Zabirova, die voor die tijd nog niet bekend was bij het grote publiek. In 2002 zou de renster uit Tasjkent ook wereldkampioene tijdrijden worden in het Limburgse Valkenburg. Om het nog verwarrender te maken: sinds 2005 heeft Zabirova de Kazachse nationaliteit gekregen. In dat jaar werd ze ook gelijk nationaal kampioen op de weg en op de tijdrit.

Zoelfia Zabirova – foto: Cor Vos

Vier jaar later, de tweede keer dat de tijdrit georganiseerd werd op de Spelen, was het raak voor Nederland. Leontien Zijlaard-van Moorsel had een zware periode achter de rug waarin ze kampte met een eetstoornis, maar in Sydney liet Tinus zien dat ze weer helemaal terug was. Eerst sprintte ze naar de winst in de wegwedstrijd en vier dagen later wist ze ook de tijdrit in haar voordeel te beslissen.

Het parcours van 31,2 kilometer werkte Zijlaard-van Moorsel af in 42 minuten en daarmee was ze 37 seconden sneller dan Mari Holden. Jeannie Longo had al een zilveren plak op dit onderdeel en ging deze editie met de bronzen medaille naar huis. Op de Spelen van 2004 in Athene wist Zijlaard-van Moorsel haar olympische titel te verlengen.

Leontien Zijlaard-van Moorsel – foto: Cor Vos

De edities daarna werden gedomineerd door Kristin Armstrong, geen familie-van trouwens. Tijdrijden was haar specialiteit en bijna al haar overwinningen zijn dan ook races tegen de klok. De Amerikaanse werd twee keer wereldkampioen en concentreerde zich verder vooral op de olympische wedstrijden. In Peking liet Armstrong de Britse Emma Pooley en Karin Thürig uit Zwitserland achter zich. Vier jaar later werd Judith Arndt tweede en eindigde Olga Zabelinskaya op de derde plek en Armstrong was wederom de snelste.

Laatste winnaars olympische tijdrit
2016: Kristin Armstrong (Rio de Janeiro)
2012: Kristin Armstrong (Londen)
2008: Kristin Armstrong (Peking)
2004: Leontien Zijlaard-van Moorsel (Athene)
2000: Leontien Zijlaard-van Moorsel (Sydney)
1996: Zoelfia Zabirova (Atlanta)

Vorige editie

Vijf jaar geleden reisden de olympiërs af naar Rio de Janeiro. Net buiten de Braziliaanse miljoenenstad kregen de rensters een parcours door het natuurreservaat Grumari voor de wielen. De rit van 29,8 kilometer bevatte twee korte, steile klimmetjes: de gelijknamige Grumari en de Grota Funda.

Met twee olympische titels op zak wilde Armstrong nog één keer vlammen voor haar pensioen. Sterker nog, ze was eigenlijk al gepensioneerd, maar maakte haar rentree om een derde olympische titel op haar palmares bij te kunnen schrijven. De tijdrit was exact een dag voor Armstrongs 43ste verjaardag.

Kristin Armstrong – foto: Cor Vos

De Amerikaanse maakte haar favorietenrol waar en raffelde de tijdrit af in minder dan drie kwartier. Olga Zabelinskaya, die in Londen nog beslag legde op de derde plek, ging met het zilver aan de haal. Anna van der Breggen noteerde de derde snelste tijd. Drie dagen eerder was de renster uit Zwolle al de beste in de wegrit en zo keerde Van der Breggen met twee medailles terug naar Nederland.

Uitslag olympische tijdrit 2016, Rio de Janeiro
Kristin Armstrong in 44m26s
Olga Zabelinskaya op 5s
Anna van der Breggen op 11s
4. Ellen van Dijk op 22s
5. Elisa Longo Borghini op 25s

Parcours

Een deel van de route zal de rensters al bekend zijn als ze woensdag aan de tijdrit beginnen. De vrouwen beginnen en finishen namelijk op het race circuit op Fuji, de Fuji International Speedway. De wegrit van afgelopen zondag eindigde ook op deze racebaan, waar in het verleden vier keer een Formule 1 Grand Prix werd verreden.

Net als vijf jaar geleden in Rio de Janeiro leggen de dames dezelfde route als de heren af, alleen rijden de mannen twee rondes en de vrouwen één ronde. Het bochtige parcours over geaccidenteerd terrein aan de voet van Mount Fuji vraagt om de nodige stuurvrouwkunsten.

Na 2,5 kilometer verlaten de rensters het Fuji Speedway-circuit voor een uitstapje naar de klim van de dag. De winnares moet dus ook bergop goed mee kunnen. Op 10,3 kilometer bereiken de rensters de top van het klimmetje, dat anderhalve kilometer lang is met een gemiddeld stijgingspercentage van 6,3%. Na de top dalen de rensters weer af naar het circuit, waar ze de ronde afmaken. Ook dat deel van het parcours is alles behalve vlak.

Start: 04.30 uur / 11.30 uur (eerste renner)
Finish: rond 05.45 uur / rond 12.45 (laatste renner)
Afstand: 22,1 kilometer

• Starttijden tijdrit vrouwen

Favorieten

Een wegwedstrijd kent vaak verrassingen, dat zagen we afgelopen zondag nog maar een keer met de verrassende gouden medaille van Anna Kiesenhofer, maar in de olympische tijdrit is het rijtje favorieten vrij overzichtelijk te noemen. Net als in de wegrit staan de oranje vrouwen bovenaan de lijst. Slepen zij woensdag wel het goud in de wacht?

Anna van der Breggen – foto: Cor Vos

Anna van der Breggen is de regerend wereld-, Europees en Nederlands kampioene tijdrijden. Daar kan ze een unieke vierde titel aan toevoegen in Tokio. De laatste keer dat Van der Breggen een tijdrit verloor was op het WK in 2019. Met de eindwinst in de Giro Donne op zak, waar ze trouwens ook de (klim)tijdrit won, is ze in topvorm. In 2016 moest ze genoegen nemen met brons, maar in Tokio moet de concurrentie van goeden huize komen om te voorkomen dat Van der Breggen olympisch kampioen wordt. De belangrijkste kandidaat daarvoor start ook in het oranje.

Annemiek van Vleuten laat niets aan het toeval over in dit olympische jaar. Ze paste haar seizoensopbouw aan, sloeg de Giro Donne over, trainde in Livigno met de mannen mee op hoogte en trainde daar in de sauna om aan de hoge temperaturen te wennen. Zo stoomde ze zich klaar om op haar 38ste haar debuut in de Olympische tijdrit te maken. Ze start meteen als een van de favorieten. Het parcours past haar, alhoewel het voor Van Vleuten zelf altijd zwaarder mag. Frustratie en emotie kunnen ook een rol gaan spelen na het bizarre koersverloop van de wegrit. Weet Van Vleuten haar tweede medaille te winnen van deze Spelen?

Annemiek van Vleuten – foto: Cor Vos

De laatste en enige tijdrittest dit jaar voor Van Vleuten was het NK, half juni. Daar had ze een slechte dag en eindigde ze zelfs naast het podium. De wereldkampioene van 2018 moet zelfs twee jaar terug in de tijd, naar de Giro Rosa van dat jaar, om haar laatste zege tegen de klok terug te vinden. Het WK in Imola in 2020 moest ze immers aan zich voorbij laten gaan door een polsbreuk. Van Vleuten heeft echter alles op de Olympische Spelen gezet en zal gebrand zijn op dat goud.

Met Chloé Dygert staat er nog een voormalig wereldkampioene tijdrijden aan het vertrek. In Yorkshire 2019 was de Amerikaanse superieur. Een tweede titel leek voor het oprapen in Imola, tot ze een bocht miste en een verschrikkelijke blessure aan het bovenbeen opliep. De testen die ze tot nu toe deed met de Amerikaanse baanploeg, waar ze een belangrijke factor is in de ploegenachtervolging, waren positief. Dygert won vorige maand ook de nationale titel in de Verenigde Staten. Er twijfelt niemand aan de vraag of ze de kwaliteiten heeft om olympisch kampioen te worden, maar hoe is haar vormpeil tegen de absolute wereldtop na zo’n lange tijd van revalidatie?

Chloé Dygert – foto: Cor Vos

In de Amerikaanse ploeg vinden we ook een eerste outsider voor eremetaal. De inmiddels 46-jarige Amber Neben werd eerder dit jaar nog tweede op dat Amerikaanse kampioenschap en dat is dan ook het enige referentiekader dat we dit jaar hebben. In 2008 en 2016 werd ze wereldkampioen tegen de klok en ze rijdt vaak in de top-10. Kan ze nogmaals voor het podium strijden?

Op het WK in Imola werd de Zwitserse Marlen Reusser tweede achter Van der Breggen. Hoewel dat haar enige wapenfeit tot nu toe is, is de Zwitserse een kandidaat voor het podium in Tokio. Ze verdedigde dit jaar met succes haar Zwitserse tijdrittitel en pakte ook nog de wegtitel mee. Daarna reed Reusser alleen de eerste etappe in de Giro Donne, een ploegentijdrit, waarna ze de wedstrijd verliet om zich voor te bereiden op Tokio.

Marlen Reusser – foto: Cor Vos

Elisa Longo Borghini vindt in Japan een parcours dat haar als sterke klimster goed zou moeten liggen. Ze is de regerend Italiaans kampioene en kan in het prachtige wit-blauwe tenue van Italië altijd net wat meer. Longo Borghini kan minder goed tegen de absolute warmte en zal hopen dat de temperaturen op de wedstrijddag mee zullen vallen. Ze weet hoe het is om op een olympisch podium te staan: afgelopen zondag won ze achter Kiesenhofer en Van Vleuten brons in de wegwedstrijd.

Je kunt Lisa Brennauer amper een outsider noemen als voormalig wereldkampioene, maar die titel is inmiddels alweer zeven jaar geleden. De Duitse kampioene is daarom altijd een renster om in de gaten te houden voor een ereplaats. Dat geldt ook voor haar land- en naamgenote Lisa Klein, die ook op de baan in actie gaat komen op de ploegenachtervolging en de koppelkoers. Klein werd op het Duits kampioenschap tweede achter Brennauer en won beide tijdritten in de Baloise Belgium Tour.

Grace Brown – foto: Cor Vos

De Australische Grace Brown heeft in de laatste anderhalf jaar veel progressie heeft gemaakt op de tijdrit maar vindt in Japan een parcours wat wellicht iets te zwaar zal zijn. Kijk daarom ook naar haar vederlichte en piepjonge landgenote Sarah Gigante.

Let tot slot op de Noorse Katrine Aalerud, die veel tijd heeft doorgebracht op trainingskamp met Movistar-ploegmaatje Annemiek van Vleuten. Ze heeft nog niet veel pelotonervaring maar op het heuvelachtige parcours in Japan zal ze in haar eentje goed uit de voeten kunnen. Namens België staat Julie Van de Velde, die op het BK tijdrijden tweede werd achter Lotte Kopecky, aan de start in Tokio.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Anna van der Breggen
*** Annemiek van Vleuten, Chloé Dygert
** Grace Brown, Elisa Longo Borghini, Marlen Reusser
* Amber Neben, Lisa Brennauer, Lisa Klein, Katrine Aalerud

Deelnemerslijst (IOC)

Starttijden (WielerFlits)

Weer en TV

In Fuji is het woensdagochtend- en middag ongeveer 28 graden. Het is er dan bewolkt met kans op neerslag, en de luchtvochtigheid ligt rond de 80% waardoor de temperatuur kan aanvoelen als 34 graden. Een matige wind waait uit het zuidwesten, aan windkracht 3 à 4.

De tijdrit voor vrouwen wordt live uitgezonden door de NOS (NPO1), Sporza (Eén) en Eurosport 1. Dat doen de zenders al dan niet afgewisseld met andere sporten die tussen 04.30 uur en 06.30 uur worden afgewerkt. Ook via de online kanalen van genoemde uitzendgemachtigden is de koers te volgen vanaf 04.30 uur. Voor de precieze tijden, houdt ons tv-overzicht in de gaten. Op WielerFlits mis je niets via een liveblog.