Opinie Zondag is het alweer een maand geleden dat de complete wielersport huiverde van de verschrikkelijke valpartij van Fabio Jakobsen. Het is duidelijk dat de Nederlandse kampioen van 2019 na de bewuste val in de eerste rit van de Ronde van Polen een lange revalidatie wacht om weer terug te keren op de fiets.

Dylan Groenewegen maakte een ernstige fout. Hij werd genadeloos aan de schandpaal genageld omdat hij té rigoureus de deur dicht deed voor zijn snelle landgenoot. De Amsterdammer herstelt momenteel nog steeds van een sleutelbeenbreuk, maar zal na dit incident ook de passie voor zijn sport weer terug moeten vinden.

Begin augustus riep iedereen nog in koor dat de laatste rechte lijn in spurtritten veiliger moet en dat het kamikazegedrag van sprinters aan banden moet worden gelegd. Helaas moeten we concluderen dat er in de weken na deze zwarte dag voor de wielersport niets is veranderd.

Optelsom
Wanneer je alle sprints van de laatste weken goed analyseert, krijg je een aardige optelsom van incidenten. In Milaan-San Remo sprint Michael Matthews in de strijd om de derde plek een halve straatlengte van links naar rechts. Op het Europees kampioenschap in Plouay wijken diverse renners ver uit van hun rechte lijn. In de Memorial Marco Pantani drijft Alexandr Riabushenko (met elleboogje) de Colombiaan Daniel Muñoz helemaal naar de zijkant. Uiteindelijk komt Muñoz over de pootjes van de dranghekken ten val.

In de Brussels Cycling Classic ligt de finish aan het begin van een bocht naar links, waardoor winnaar Tim Merlier ook vlak voor de finish enkele meters naar links afwijkt. In Hongarije duikelen renners in de laatste kilometer van een sprintrit in de hekken. De openingsetappe van de Wielerweek van Coppi en Bartali eindigt in een kamikazesprint waarbij Gianni Vermeersch na de finish bijna in de hekken eindigt.

En ook in de zig-zag sprint van Caleb Ewan in de derde Tourrit naar Sisteron gebeuren zaken die op of over de grens zijn. Hier wijkt Sam Bennett dik twee meter van rechts naar links uit, maar kan Ewan hem op snelheid alsnog passeren.

Grens
Laat ik vooropstellen dat ik met 30 jaar wielerjournalistiek in mijn bagage geneigd ben te zeggen dat deze ‘afwijkingen’ moeten kunnen. Anderzijds ben ik me in de afgelopen weken ook gaan afvragen of het normaal is dat ik dit gedrag als acceptabel beschouw. Waar ligt de grens? Het kan toch nooit zo zijn dat de ernst van de blessures van de slachtoffers de graadmeter is of een sprint correct of incorrect is.

De aankomst van de vijfde rit in het hart van de Ardèche, Privas, wordt vooraf als een van de gevaarlijkste van de Tour beschouwd. Steven Verstockt, veiligheidsexpert van de Universiteit van Gent, plaatst vraagtekens achter de finale kilometer. De Vlaming heeft een model ontwikkeld dat objectief kijkt naar de veiligheid van een parcours.

“Minder dan een kilometer voor de finish is er nog een rotonde, waarbij de renners rechtsaf moeten slaan. Daar vormt zich een soort van trechter. Daarna volgen nog een aantal slingerbochten, verkeersdrempels en nóg een rotonde. Ik vraag me af waarom voor deze finish gekozen is”, vertelt hij bij de NOS.

De massasprint in Privas – foto: Cor Vos

Op de smalle, bochtige aankomst wordt het echter een rechttoe-rechtaan sprint met een schitterend en eerlijk duel tussen Wout van Aert en Cees Bol. Na afloop word ik erop gewezen dat Casper Pedersen, de lead-out van Bol, zich op 190 meter van de streep laat uitbollen, maar eerst nog even links de deur dicht doet, zodat Peter Sagan extra meters moet maken om hem rechts te passeren. Het oogt als het bewust opzettelijk hinderen. Toch vind ik het ongelooflijk moeilijk om hier een oordeel over te vellen. Zeker ook omdat het niet over de daadwerkelijke sprint om de overwinning zelf gaat.

Prioriteiten
Het bewijst nogmaals hoe gecompliceerd het ook voor de internationale wielerunie UCI is om direct het sprintgedrag rigoureus aan te pakken. Toch moet dit wel een onderwerp zijn dat bovenaan op de agenda komt te staan. Die wielerbond moet zich juist laten gelden met regels die de sprint daadwerkelijk veiliger maken.

Volgens regel 4.10.4 moet de UCI-jury Julian Alaphilippe 20 strafseconden geven omdat hij op 17 kilometer (dus binnen de 20 kilometer-grens) nog een bidon aanneemt. Het kost de Franse ‘chouchou’ zijn gele trui, wat een zware straf voor een bijzonder domme fout is. Toch mag je je afvragen of ‘JuJu’ hiermee iemand na zo’n wandeletappe in gevaar brengt? Nee! Wanneer je al die sprintincidenten van de afgelopen weken op een rij zet, dan zijn er toch belangrijkere prioriteiten.

Natuurlijk, in een sprint is risico’s nemen part of the job. Sprinters duiken in gaten, waar iedere andere renner direct in de remmen knijpt. De rappe mannen praten hier stoer over, totdat er iemand crasht. De vraag is tot wanneer de wielerwereld dit normaal blijft vinden? Is het niet de taak van de wielerinstanties om sprinters tegen zichzelf te beschermen?

Panel
Erik Dekker gaf mij maandag een voorzet. Laten we beginnen met een panel samen te stellen dat eerst een adviserende en waarschuwende rol heeft. Na een aantal maanden waarin iedereen duidelijk is gemaakt wat wel en niet kan, moet er vervolgens consequent worden gestraft. Dit moet er bij de sprinters worden ingestampt. Proberen de sprinters te herprogammeren. Al moet je ze wel de kans geven om deze nieuwe ‘ethiek’ te leren. Hoe gek dat ook klinkt.

Dit panel, bestaande uit oud-sprinters maar ook veiligheidsdeskundigen, moet eerst bij de WorldTour-wedstrijden worden ingezet, omdat de profs op het hoogste niveau een voorbeeldfunctie hebben. Ik denk dat de ploegen, UCI, organisatoren en renners dit initiatief in hun overleggen over veiligheid moeten meenemen.

De afschuwelijke val van Jakobsen was de slechtste reclame die de wielersport kan hebben. Niets doen en op de oude weg verder gaan is geen optie.