Voorbeschouwing: Exact Cross Zonnebeke 2023 – Mindere goden zien kansen in Kasteelcross
Op zaterdag 21 januari zijn we toe aan de zevende van acht Exact Crossen in de veldritwinter 2022-2023. In Zonnebeke vindt dan na twee jaar afwezigheid de Kasteelcross plaats, daags voor de Wereldbeker in Benidorm. Daardoor zijn vrijwel alle grote namen afwezig en dat biedt kansen voor de derde laag crossers. WielerFlits blikt vooruit!
Historie
De Kasteelcross is er sedert 1987. Zoals de naam al doet vermoeden, vindt de cross voor een groot gedeelte plaats in de tuinen van Kasteel Zonnebeke. Ondanks dat het altijd een losse cross is en dus nooit deel uitmaakt van de klassementen, prijken op de erelijst toch wel alle grote namen. Paul Herygers is met vijf opeenvolgende zeges (1992-1996) recordhouder, in een tijd dat de veldrit nog medio november georganiseerd werd. Ook namen zoals Mario De Clercq, Richard Groenendaal, Sven Nys, Sven Vanthourenhout, Tom Vannoppen en Bart Wellens sieren het palmares. In de laatste jaren voegden ook Wout van Aert en Mathieu van der Poel zich daarbij.
Toch duurde het tot 2002 voordat Zonnebeke haar plek op de kalender vond. Sindsdien valt het vaak samen in hetzelfde weekend als de Wereldbeker-slotmanche in Hoogerheide. Dit jaar is dat het WK en dus is het los van elkaar. Net als andere jaren betreft dit ook een C2-cross, eentje van het laagste UCI-niveau. Naast een cross voor de mannen, is er sinds 2016 ook een uitgave voor vrouwen. Wijlen Jolien Verschueren won er de eerste editie, waarna Thalita de Jong twee keer de beste was. In 2017 won ze er haar laatste cross als wereldkampioene. Een jaar later won de twee-seizoenen-vlieg haar voorlaatste wedstrijd ooit. Christine Majerus is al twee jaar titelverdediger.
Laatste tien winnaars Kasteelcross Zonnebeke
Vrouwen
2022: geen editie vanwege coronapandemie
2021: geen editie vanwege coronapandemie
2020: Christine Majerus
2019: Loes Sels
2018: Thalita de Jong
2017: Thalita de Jong
2016: Jolien Verschueren †
* voor 2016 werd er geen vrouwencross voor profs georganiseerd
Mannen
2022: geen editie vanwege coronapandemie
2021: geen editie vanwege coronapandemie
2020: Mathieu van der Poel
2019: Kevin Pauwels
2018: Wietse Bosmans
2017: Wietse Bosmans
2016: Mathieu van der Poel
2015: Wout van Aert
2014: Sven Nys
2013: Tom Meeusen
2012: Rob Peeters
2011: Rob Peeters
Laatste edities
Vrouwen
De Kasteelcross van Zonnebeke in 2020 was voor Denise Betsema een bijzondere. Twee dagen na haar toen 27ste verjaardag maakte ze haar rentree na een dopingschorsing van een jaar. Ze werd in april 2019 op non-actief gesteld na twee positieve testen op anabole steroïden. Een week voor de Kasteelcross bewees ze voor de UCI echter haar onschuld en kon ze in Zonnebeke opnieuw terugkeren in competitie. Betsema moest vanop de achterste startij beginnen, maar al na een ronde draaide ze de kop op. Uiteindelijk zou ze met Ellen Van Loy en Christine Majerus de cross maken. Laatstgenoemde had zich stevig uitgelaten over het vermeende dopinggebruik van Betsema en dat leek haar brandstof. In de slotronde maakte de Luxemburgse het verschil.
Kasteelcross Zonnebeke 2020 – Elite vrouwen
1. Christine Majerus (Boels-Dolmans) in 45m50s
2. Denise Betsema (Pauwels Sauzen-Bingoal) z.t.
3. Ellen Van Loy (Telenet Baloise Lions) +35s
4. Loes Sels (IKO-Crelan) +41s
5. Karen Verhestraeten (IKO-Crelan) +46s
Volledige uitslag + verslag
Mannen
In de winter van 2019-2020 was er bijna niets te doen tegen Mathieu van der Poel. Wout van Aert kwam terug van een zware dijbeenblessure die hij opliep in de Tour de France van 2019, waardoor de Nederlander geen enkele concurrentie had. Ook in Zonnebeke was dat het geval. In de beginfase kon aanvankelijk alleen broer David van der Poel mee, maar alles bleef tot ongeveer halverwege op een vaatdoek. Het tempo lag wel ongekend hoog en iets voor halfwegkoers bleek MVDP nog een extra versnelling te hebben. Daarop had niemand een antwoord. Van der Poel bleef verder weglopen op een modderig parcours en zou zegevieren. Van Aert werd tweede en dat was destijds pas zijn eerste podiumplek van die winter. Nu zou dat quasi-ondenkbaar zijn.
Kasteelcross Zonnebeke 2020 – Elite mannen
1. Mathieu van der Poel (Alpecin-Fenix) in 1u01m06s
2. Wout van Aert (Jumbo-Visma) +35s
3. Jens Adams (Hollebekehoeve) +1m15s
4. Wietse Bosman (SpotIT-Isorex) +1m28s
5. Eli Iserbyt (Pauwels Sauzen-Bingoal) +1m32s
Volledige uitslag + verslag
Parcours
Na twee jaar afwezigheid is de Kasteelcross in Zonnebeke terug op de kalender. Het overgrote deel van het parcours bevindt zich in de kasteeltuin van Kasteel Zonnebeke. Ook is er een passage langs het Memorial Museum Passchendaele. De start en de finish van de veldrit zijn net zoals altijd aan de Berten Pilstraat. In vergelijking met de vorige edities zijn er enkele kleine wijzigingen opgetreden, die het nu makkelijker maken om de materiaalpost in en uit te rijden. Dat was in de editie van 2020 een heikel punt. Verder zien we hier geen zandstroken terug en zijn er vooral veel lange stroken. Met name na de tweede materiaalpost kun je flink doortrekken.
Het parcours in Zonnebeke kenmerkt zich door snelheid: geen hoogteverschil en de ondergrond – weide, gras, bosgrond en verharde paadjes – kent ook weinig moeilijkheden. De balkjes zijn hier ook geen houten planken, maar oude boomstammen. Het is daardoor iets makkelijker om erover te springen. Gezien de vele regenval van de laatste weken en twee passages aan de vijver in het Kasteeldomein, kan een vettige ondergrond ontstaan. De technisch meest lastige stukken zijn twee jumps over twee greppels en het off-camber-stuk dat daartussen ligt. Verder is het eigenlijk een ouderwetse cross: weinig bochten, veel lange stukken en daardoor vol gas.
Programma & Info
Programma
10.00 uur: Nieuwelingen (eerstejaars)
11.00 uur: Nieuwelingen (tweedejaars)
12.15 uur: Junioren jongens
13.45 uur: Elite dames
15.00 uur: Elite mannen en beloften
Info en inkom
Adres: Roeselaerestraat, Zonnebeke
Inkom: €12,00 in de voorverkoop, €15,00 aan de deur. Kinderen tot twaalf jaar
Prijzengeld (mannen en vrouwen gelijk)
1. €350,00
2. €180,00
3. €120,00
4. €90,00
5. €85,00
Daarna steeds vijf euro minder, tot en met plek twintig
Website organisatie
Deelnemers
Winnaars eerdere Exact Cross-wedstrijden 2022-2023
18-09-2022: Kruibeke – Fem van Empel | Michael Vanthourenhout
25-09-2022: Beringen – Fem van Empel | Eli Iserbyt
01-10-2022: Meulebeke – Lucinda Brand | Michael Vanthourenhout
10-12-2022: Essen – Aniek van Alphen | Gerben Kuypers
23-12-2022: Mol – Shirin van Anrooij | Wout van Aert
30-12-2022: Loenhout – Shirin van Anrooij | Wout van Aert
Favorieten vrouwen
Eerlijk is eerlijk: het deelnemersveld voor vrouwen houdt niet over. De organisatie heeft een heel aantal rensters gecontracteerd, maar vrijwel alle grote namen ontbreken in Zonnebeke. Topfavoriete is Marion Norbert-Riberolle. De 24-jarige Belgische kreeg op het BK af te rekenen met pech, maar in Otegem boekte ze – dankzij een val van Aniek van Alphen – dan eindelijk haar langverwachte zege. Norbert-Riberolle is namelijk bezig aan een constant seizoen en is op de UCI Ranking de beste Belgische. Als veldrijdster is ze ook vrij allround, dus of het nu modderig of juist razendsnel ligt: Norbert-Riberolle is in alle omstandigheden de favoriete in de Kasteelcross.
De grootste uitdager van de Crelan-Fristads-renster is Denise Betsema. De 29-jarige Texelse (maandag viert ze haar dertigste verjaardag) is dit seizoen opnieuw superconstant, zoals we dat van haar gewend zijn. Maar waar ze voorheen daarmee altijd dicht tegen de zeges aanzat, won ze dit seizoen pas één keer: de Superprestige in Ruddervoorde. Dat is al wel van eind oktober geleden. De veldrijdster van Pauwels Sauzen-Bingoal slaat de Wereldbeker in Benidorm over en zal in Zonnebeke vertrouwen willen tanken voor het WK in eigen land. Toch was ze in Otegem niet opgewassen tegen Norbert-Riberolle, die nu ook haar grote concurrente lijkt te zijn voor winst.
De enige andere serieuze kanshebster die overblijft, is de nog altijd piepjonge Leonie Bentveld. De crosser van Pauwels Sauzen-Bingoal is nog altijd maar 18 jaar jong en komt uit Burgum, het noorden van Friesland. Ze rijdt praktisch al heel het jaar bij de elites rond en boekte in het Franse Brumath begin oktober zelfs een zege. Dat deed ze afgelopen weekend overigens ook, door in Zaltbommel de Nederlandse titel bij de beloften vrouwen te veroveren. Ze was bijna vier minuten sneller dan nummer twee Iris Offerein. In de Exact Crossen van Essen, Mol en Loenhout reed ze al bij de eerste tien en gezien het deelnemersveld mag ze nu dromen over het podium in Zonnebeke.
Achter deze drie is het op de deelnemerslijst echt zoeken naar vooral outsiders. De podiumplekken lijken welhaast vast te liggen, alleen moeten Norbert-Riberolle, Betsema en Bentveld de volgorde nog bepalen. De voornaamste rensters die daarna voor een top-5 in aanmerking komen zijn de 37-jarige oud-winnares Loes Sels en de 42-jarige Ellen van Loy. Beiden kunnen hier in de nadagen van hun loopbaan nog een mooie ereplaats uit de wacht slepen. Dat geldt ook voor de 23-jarige Italiaanse Francesca Baroni, die in de kantlijn al mooie top 20-noteringen liet zien. Ook liggen er kansen voor de in verval geraakte Maud Kaptheijns en Jana Dobbelaere. Laatstgenoemde werd nog vijfde op het BK en zevende in Otegem daags nadien.
Favorieten volgens WielerFlits
*** Marion Norbert-Riberolle
** Denise Betsema, Leonie Bentveld
* Francesca Baroni, Ellen Van Loy, Loes Sels
Favorieten mannen
Ook bij de mannen is het deelnemersveld nu niet per se om over naar huis toe te schrijven. Toch verwachten we daar een veel spannendere strijd, omdat de beste starters mogelijkerwijs toch redelijk aan elkaar gewaagd zullen zijn. Een aantal mannen zal zichzelf willen laten zien met het oog op een laatste selectieplekje voor het WK in Hoogerheide, dat over twee weken plaatsvindt.
We kunnen toch spreken over een absolute topfavoriet, al zal de naam Gerben Kuypers wat dat betreft niet meteen duizenden extra tickets verkopen. De 22-jarige crosser van Proximus-AlphaMotorhomes-Doltcini is echter een van de revelaties van het seizoen. Kuypers won de eerste vijf manches van de Coupe de France en boekte tijdens de Exact Cross in Essen zijn eerste grote zege in België. Hij gaf er meteen mee dat hij zijn werk in de fabriek – waar hij over vertelde in onze rubriek Vrijdag, de dertiende – had stopgezet. Sindsdien blijft hij goede resultaten neerzetten. Zo werd hij vijfde op het BK en mocht hij als derde mee het podium op na de cross van Otegem.
Update 21 januari om 10.00 uur: Kuypers heeft zich afgemeld voor de cross in Zonnebeke.
De afgelopen winter is net als voor Kuypers, ook de eerste als elite van Ryan Kamp. Dat begon vrij goed, maar na oktober kwam de klad er een beetje in bij de 22-jarige crosser van Pauwels Sauzen-Bingoal. Toch lukt het hem meteen bij zijn eerste twee Wereldbekers om te voldoen aan de kwalificatie-eisen voor het WK. Na een vijfde plek in Merksplas en een zesde plaats in Boom, zakte Kamp weg. Bij een val in Loenhout liep hij bovendien een kleine hersenschudding op. Pas op het NK maakte hij zijn rentree in de modderpoel die ontstaan was in Zaltbommel. Na een lastig begin werkte Kamp zich echter op naar het brons. In Otegem werd hij vervolgens achtste.
Hoewel de grote drie afwezig zijn in Zonnebeke, zou er best nog wel eens een wegrenner met de zege aan de haal kunnen gaan. Belgisch kampioen op de weg Tim Merlier is namens Soudal-Quick-Step wel van de partij. Als er iemand baat heeft bij een pijlsnelle omloop, dan is het wel de Belgische topsprinter. Gezien het deelnemersveld moet Merlier hier een podiumplaats kunnen bemachtigen en waarom zou hij zelfs niet kunnen winnen? Kuypers en Kamp zullen van hem af moeten voor de laatste rechte lijn. In Koksijde reed Kuypers ook slechts twintig tellen van hem weg. In Otegem was het verschil iets groter, maar was Merlier wel vijfde.
Dit soort crossen zijn ook bij uitstek de wedstrijden waarin Lander Loockx zijn stempel kan drukken. De 25-jarige Vlaamse crosser van Deschacht-Hens-Maes is een vaste klant in de top-20 dit seizoen, met her en der een uitschieter in de top-10 (zoals een zesde plek in de Koppenbergcross) of zelfs een zege (in de OZ Cross in Fayetteville). In tegenstelling tot vorige winters trekt hij ook veel minder naar de kleine buitenlandse crossen. Dat deed hij enkel in het weekend van het EK, maar dat leverde niet het gewenste resultaat op. Sinds de jaarwisseling zit er ook bij hem een stijgende lijn in zijn prestaties. In Otegem was hij nog zesde. Loockx like he’s in a good shape.
Een andere Belg die hier weleens een prijsje kan rijden, is Vincent Baestaens. De ervaren Belg – 33 jaar intussen – begon het seizoen nochtans sterk. In het shirt van Team Spits won hij zijn eerste vijf crossen van het jaar, allemaal C2-wedstrijden in de Verenigde Staten. In Waterloo en Fayetteville werd hij tijdens de Wereldbekers daarna twee keer dertiende. Daarna viel het toch veelal tegen voor Baestaens, uitschieters in Beekse Bergen (negende, Wereldbeker), Kortrijk (achtste, X2O Trofee) en Val di Sole (zesde, Wereldbeker) daargelaten. De laatste weken is het ook niet je van het voor hem, maar in dit veld moet Baestaens wel meedoen om een top 10-notering.
In Otegem deed David van der Poel het een plekje minder dan Baestaens. De 30-jarige crosser van Alpecin-Deceuninck is deze winter verlost van zijn rugproblemen en hoopt over twee weken op familiegrond in Hoogerheide afscheid te kunnen nemen van het veldrijden op het WK. Hij moet nog wel voldoen aan de kwalificatie-eisen van bondscoach Gerben de Knegt en daarvoor krijgt hij in Besançon volgende week nog één ultieme kans. De laatste weken is dat wel een beetje zijn plek: elfde in Loenhout, veertiende in Koksijde, vijftiende in Zonhoven en zestiende dus in Otegem. DVDP moet het hebben van de oldskool-rondjes en laat die er nu in Zonnebeke liggen.
Net als Kamp is ook Daan Soete bezig aan een opleving. De 28-jarige crosser van Deschacht-Hens-Maes werd tiende in zowel Herentals als Koksijde, nadat hij in de Amerikaanse Wereldbekers en de daarvoor verreden Trek Cup zijn enige notering in de enkele cijfers liet optekenen. Gianni Vermeersch is dan weer een stuk constanter, maar sinds zijn entree in Val di Sole eindigde de wereldkampioen gravel van Alpecin-Deceuninck wel nog niet dichter dan plek vijftien. In dit veld mogen verder Yorben Lauryssen (Pauwels Sauzen-Bingoal), Anton Ferdinande (Deschacht-Hens-Maes), Yentl Bekaert en vooral Ward Huybs (beiden Baloise Trek Lions) ook hopen op een dichte ereplaats in de top-10.
Favorieten volgens WielerFlits
*** Gerben Kuypers
** Ryan Kamp, Tim Merlier
* Lander Loockx, Vincent Baestaens, David van der Poel
Weer & TV
De komende dagen – op een heel enkele regenbui op vrijdag na – blijft het droog in Zonnebeke. Vrijdag op zaterdag kan er ’s nachts wel lichte vorst optreden, maar ’s middags verwacht Meteovista een temperatuur van zo’n vier graden Celsius. Er staat slechts windkracht twee uit het noordoosten, waardoor het weercijfer een dikke negen is. De weergoden zijn de coureurs én supporters met andere woorden goed gezind.
Hoewel het deelnemersveld niet indrukwekkend is, kan de Kasteelcross wel rekenen op deftige media-aandacht. De losse cross is namelijk live te zien bij VTM, Eurosport en GCN. Het programma begint om 13.35 uur en duurt op de Belgische zender onafgebroken tot aan 16.35 uur. Eurosport en GCN beginnen beiden iets later en houden ook weer iets eerder op. Kun je niet kijken, maar wil je de cross wel volgen? Bespreek de veldrit dan in WielerFlits’ Wielercafé!
Om te reageren moet je ingelogd zijn.