Youri IJnsen

• zondag 1 januari 2023 om 12:30

Traditiegetrouw begint het nieuwe kalenderjaar in het veldrijden op 1 januari met de GP Sven Nys in Baal. Het is na de Koppenbergcross en Kortrijk de derde manche in de X2O Badkamers Trofee, waar Eli Iserbyt en Denise Betsema aan de leiding gaan. Wie pakt er uit op Nieuwjaarsdag bij afwezigheid van onder meer Wout van Aert, Mathieu van der Poel, Puck Pieterse en Shirin van Anrooij? WielerFlits blikt vooruit!

De nieuwe edtie van RIDE Magazine is nu verkrijgbaar! Onze nieuwe 188 pagina’s dikke voorjaars-editie staat vol met schitterende wielerverhalen over o.a. Mathieu van der Poel, Lotte Kopecky, Demi Vollering, Sepp Kuss en Matej Mohoric. Verzeker je van jouw exemplaar en bestel hem nu online voor slechts € 9,95. Wil je RIDE extra voordelig ontvangen? Neem dan nu een abonnement en ontvang 20% korting!

Historie

Het was op 1 januari 2000 dat de GP Sven Nys boven de doopvont werd gehouden. Een organisatie van de supportersclub van de Kannibaal van het veld. Dat voor Nieuwjaar gekozen werd, was geen toeval. “Een heel bewust gekozen datum”, vertelt Sven Nys. “Naar analogie met Rillaar, waar tijdens de hoogdagen van Roland Liboton op 1 januari een veldrit werd georganiseerd op de Tienbunder, het trainingsparcours van Roland. Mijn supportersclub wilde dat ook doen. Zelfde datum, zelfde streek.”

In het seizoen 2001-2002 trad de GP Sven Nys toe tot de Gazet van Antwerpen Trofee en daar maakt het vandaag nog steeds deel van uit. Intussen heet het regelmatigheidscriterium de X2O Trofee. “In de beginfase liep het allemaal niet van een leien dakje”, geeft Nys toe. “Mede door de weersomstandigheden was het vooral de eerste jaren knokken om het hoofd – financieel – boven water te houden. We hebben ons publiek moeten verdienen. 1 januari blijft immers ook een speciale datum. Maar beetje bij beetje is dat gegroeid.”

Sven Nys – foto: Cor Vos

Toen Nys in 2016 zijn carrière beëindigde, was er vrees voor het voortbestaan van de GP. Maar Golazo (dat in 2014 eigenaar van de licentie van de veldrit was geworden) zette door en vandaag bestaat de GP Sven Nys nog steeds. “Een deel van het lokale bestuur van destijds helpt overigens nog steeds mee”, verduidelijkt Nys. “Een deel is afgehaakt en dat is niet abnormaal. Maar ik ben trots dat de cross nog steeds bestaat.” Meer zelfs, met de stijgende populariteit van zoonlief Thibau, kan Baal de komende jaren wellicht opnieuw groeien wat toeschouwersaantallen betreft.

Veelwinnaar in de GP Sven Nys is… Sven Nys zelf. Op een parcours dat hem op het lijf geschreven was, triomfeerde hij er tijdens zijn carrière maar liefst twaalf keer. Alleen Mario De Clercq (2002), Lars Boom (2006) en Wout van Aert (2015 en 2016) slaagden erin Nys te kloppen op zijn Balenberg. Bij de dames toppen Ceylin del Carmen Alvarado, Kateřina Nash en Katie Compton de erelijst, ieder met twee overwinningen.

Winnaars laatste tien edities GP Sven Nys in Baal
Vrouwen
2022: Lucinda Brand
2021: Ceylin del Carmen Alvarado
2020: Ceylin del Carmen Alvarado
2019: Jolanda Neff
2018: Katherine Compton
2017: Marianne Vos
2016: Sanne Cant
2015: Kateřina Nash
2014: Katherine Compton
2013: Kateřina Nash

Mannen
2022: Wout van Aert
2021: Mathieu van der Poel
2020: Mathieu van der Poel
2019: Mathieu van der Poel
2018: Mathieu van der Poel
2017: Toon Aerts
2016: Wout van Aert
2015: Wout van Aert
2014: Sven Nys
2013: Kevin Pauwels

Laatste editie

Vrouwen

Net als bij de mannen maakten bij de vrouwen al vroeg in de wedstrijd vier rensters de rest van het veld het nakijken. Nederlands kampioene Ceylin del Carmen Alvarado toonde zich gretig, dat vaak een reactie van wereldkampioene Lucinda Brand ontlokte. Dat was te machtig voor het Pauwels Sauzen-Bingoal-duo Denise Betsema en Fem van Empel. Brand bleef vooraan de lont in het kruitvat steken, maar Alvarado had een abonnement genomen op het elastiek. De renster vocht zich steeds knap terug in het wiel van de Baloise Trek Lions-veldrijdster. Pas in de laatste ronde lukte het Brand om Alvarado definitief te vloeren. Maar deze wedstrijd zullen we vooral herinneren om de tranen van Brand om Amy Pieters.

GP Sven Nys in Baal 2021 – vrouwen elite
1. Lucinda Brand (Baloise Trek Lions) in 44m28s
2. Ceylin del Carmen Alvarado (Alpecin-Fenix) +4s
3. Denise Betsema (Pauwels Sauzen-Bingoal) +37s
4. Annemarie Worst (777) +1m15s
5. Fem van Empel (Pauwels Sauzen-Bingoal) +1m32s
Volledige verslag + uitslag

Mannen

Na zes opeenvolgende zeges hoopte Wout van Aert zijn onklopbare status in de vorige crosswinter kracht bij te zetten in Baal. Aanvankelijk leek er geen vuiltje aan de lucht. In de eerste ronde zorgde hij met een versnelling dat alleen Tom Pidcock, Eli Iserbyt en Toon Aerts konden volgen. Na ruim 25 minuten cross kwam er een tweede verdappering, waadoor de twee kleinsten op hun adem trapten en een ronde later was de Belgisch kampioen bij een nieuwe demarrage vertrokken. Een valpartij en een daaropvolgende schoenwissel brachten Pidcock terug – en zelfs twintig tellen voor Van Aert. De Belg kon in de slotronde toch aansluiten en op de Balerberg het verschil maken met de Brit, die even daarvoor zich kranig weerde.

GP Sven Nys in Baal 2021 – mannen elite
1. Wout van Aert (Jumbo-Visma) in 1u04m22s
2. Tom Pidcock (INEOS Grenadiers) +10s
3. Eli Iserbyt (Pauwels Sauzen-Bingoal) +29s
4. Toon Aerts (Baloise Trek Lions) +1m16s
5. Michael Vanthourenhout (Pauwels Sauzen-Bingoal) +1m58s
Volledige verslag + uitslag

Parcours

De Balenberg is sinds het ontstaan van de GP Sven Nys het decor van het event. Een locatie die veldrijden ademt. Er is niet alleen het permanente crossparcours, waarop de jongste jaren kinderen worden opgeleid, in 2016 werd ook het Sven Nys Cyclingcenter geopend. Het Cyclingcenter is een belevingscentrum, inclusief eetcafé en museum. Voor de volledigheid: het sportsmanagementbedrijf Golazo is sinds 2016 volledig eigenaar van de Balenberg.

Het parcours op de Balenberg is voor 85 procent een natuurlijke omgeving, aldus Nys zelf. De berg wordt tijdens de cross langs alle kanten beklommen en de klei-ondergrond maakt het bij regenweer extra zwaar. Kracht en behendigheid zijn de belangrijkste vereisten om er als renner goed voor de dag te komen.

Sins 2016 is de omloop bijna compleet en permanent omheind, wat het circuit een iets meer professionele look geeft. En drie jaar geleden werd een afdaling verfraaid met extra bulten (dirt jumps). Een hindernis die niet bij iedereen even enthousiast werd onthaald. “Daar hebben we inderdaad kritiek op gekregen en daar hebben we ook naar geluisterd”, zegt Nys. “We hebben die passage twee jaar geleden breder gemaakt, waardoor het minder gevaarlijk is, maar wel nog zijn spektakelwaarde behoudt.”

Het parcours van dit jaar is opnieuw een kopie van dat van een jaar geleden; het parcours is sinds 2021 niet aangepast. Wel nieuw: voor het eerst sinds 2020 is er weer publiek welkom op de Balerberg. Zij zien dus voor het eerst het ‘nieuwe’ parcours, al zijn de aanpassingen sinds de laatste editie in 2020 zo klein, dat geen fan die zich misschien nog herinnert.

Progamma en info

Programma
09.50 uur: Junioren meisjes
11.00 uur: Junioren jongens
13.45 uur: Vrouwen elite
15.00 uur: Mannen elite

Locatie en inkom
Adres: Balenbergstraatje 11, 3128 Baal (Tremelo)
Inkom: €15,00 (€12,00 in de voorverkoop) Kinderen tot twaalf jaar kunnen gratis binnen.

Website organisatie
Website X2O Trofee

Tussenstand X2O Trofee vrouwen
1.  Denise Betsema
2.  Fem van Empel op 3m58s
3.  Aniek van Alphen op 4m02s
4.  Marianne Vos op 4m03s
5.  Ceylin del Carmen Alvarado op 4m14s

Tussenstand X2O Trofee mannen
1.  Eli Iserbyt
2.  Lars van der Haar op 4s
3.  Michael Vanthourenhout op 1m32s
4.  Jens Adams op 2m44s
5.  Lander Loockx op 4m08s

Favorieten vrouwen

Bij de vrouwen zijn twee van de drie toptalentes afwezig. Puck Pieterse en Shirin van Anrooij slapen hun roes uit na de jaarwisseling, maar Fem van Empel is er weer bij. De Nederlandse renster is hersteld na haar stevige val in de wereldbekermanche in Val di Sole. 1 januari is overigens een speciale dag voor Van Empel, ze zal voor het eerst in actie komen in het tenue van Jumbo-Visma. Dat zal ze met glans willen doen.

Ook van de partij en meteen ook de grootste concurrente voor Van Empel: Ceylin del Carmen Alvarado. De 24-jarige crosser van Alpecin-Deceuninck is dit jaar terug van weggeweest en won al drie Superprestige-manches. In het verleden won ze al twee keer eerder in Baal en vorig jaar – toen ze het moeilijk had – reed ze hier ook een van haar beste crosses van het seizoen. Ze won daags na Kerstmis nog in Heusden-Zolder en dus lijkt zij klaar voor een nieuwe zege.

Alvarado en Brand stonden ook op het podium in Heusden-Zolder – foto: Cor Vos

Nog een grote uitdager is titelverdediger Lucinda Brand. De 33-jarige Nederlandse van Baloise Trek Lions was de laatste seizoenen oppermachtig, maar deze winter won ze pas één keer. Dat was de Berencross in Meulebeke op 1 oktober. Sindsdien botst ze steeds op een aantal sterkere dames, al eindigde ze alleen tijdens de Wereldbekers van Beekse Bergen en Hulst buiten de eerste vier. Vaak waren de jonkies net te sterk, maar die zijn er nu niet allemaal. De ex-wereldkampioene brandt van verlangen en zal moeten opstaan richting het WK.

Een van de revelaties van dit seizoen is ook zeker Aniek van Alphen. De 23-jarige veldrijdster van 777 was net als Alvarado al goed voor drie zeges dit seizoen en dat was bij de elite nog nooit eerder gelukt. Tijdens dit kerstblok wil het nog niet echt vlotten, maar daarvoor won ze wel in Boom en Essen. Brand en Alvarado moeten op hun hoede zijn. Dat geldt ook voor Denise Betsema, al zal zij blij zijn als ze weer eens dichtbij de zege kan zitten. De Texelse van Pauwels Sauzen-Bingoal heeft het de laaste weken lastig. Staat zij op in de GP Sven Nys?

Misschien moet Bets eerst wel achteromkijken. Zoë Backstedt en Clara Honsingerazen ook op een plek bij de eerste drie. De piepjonge Britse is bezig aan een sterke reeks. Ze werd achtereenvolgens vierde in Mol, vierde in Gavere en zevende in Diegem. Zij moet het parcours in Baal goed aankunnen. Dat geldt ook voor Honsinger, maar de kersvers Amerikaans kampioene – dat was ze eerder ook al – kwam nog nooit supersterk voor de dag op de Balerberg.

Hoe ver geraakt Zoë Backstedt? – foto: Cor Vos

Outsiders zijn er maar weinig. De 29-jarige Maghalie Rochette uit Canada is er daar wel eentje van. Ze werd onlangs nog vijfde in Val di Sole, maar dat was na Essen (zevende) wel pas haar tweede cross in een sterker deelnemersveld. In Gavere gaf ze bovendien op. Dan is er ook nog Marion Norbert Riberolle. Zij is al wekenlang de beste Belgische in het veld en sinds kort is ze ook Sanne Cant voorbij op de UCI-ranking. Winnen lijkt voor haar echter nu ook een brug te ver, al mag ze hopen op een daverende verrassing. Een podiumplek zou dat voor haar al zijn.

Tot slot is het ook uitkijken naar een aantal bekende gezichten uit andere disciplines. Zo komt ’s werelds beste sprintster op de weg Lorena Wiebes meedoen en ook het Belgische toptalent Julie De Wilde reist af naar Baal. Dat doet tevens Anne Tauber, een van de beste mountainbikers bij de Nederlandse vrouwen.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Fem van Empel
** Ceylin del Carmen Alvarado, Lucinda Brand
* Aniek van Alphen, Denise Betsema, Zoë Backstedt

Favorieten mannen

Bij afwezigheid van Wout van Aert en Mathieu van der Poel, is Tom Pidcock aan zijn stand verplicht om te winnen bij de mannen. De wereldkampioen was bij afwezigheid van die twee al de beste in Kortrijk en Boom. Na een achtste plek volgden vervolgens derde plekken in Mol en Gavere, een vierde plaats in Heusden-Zolder, een tweede stek in Diegem en vrijdag opnieuw een derde plek in Loenhout. Vooral de laatste week maakt het Britse supertalent indruk. In Baal vindt hij bovendien een parcours waar hij zich helemaal kan uitleven.

Zien we Pidcock weer eens juichen? – foto: Cor Vos

In het kielzog van de grote drie is Laurens Sweeck misschien wel bezig aan zijn sterkste seizoen ooit. De 29-jarige Belg van Crelan-Fristads won dit seizoen al vier keer, maar de laatste keer is intussen ook alweer een maandje geleden. Moet gezegd: in Baal is de leider in de stand om de Wereldbeker nog nooit echt top geweest in zijn jaren bij de elites. Dat geldt ook voor de Superprestige-leider, Lars van der Haar. Hij is al heel het seizoen op een ijzersterk niveau en nestelde zich in Heusden-Zolder nog tussen de grote drie op het podium.

Hij en Sweeck lijken dus de grote uitdagers voor Pidcock, maar ook het Pauwels Sauzen-Bingoal-duo Michael Vanthourenhout en Eli Iserbyt willen hun gram halen. De Europees kampioen won dit jaar al drie vette prijzen, met dus het EK, de Wereldbeker in Overijse en de sneeuwcross in Val di Sole (Wereldbeker). Hij moet normaal ook om de prijzen kunnen strijden op de Balenberg. Iserbyt heeft als een van de weinigen wel een sterk trackrecord in de GP Sven Nys, maar hij sukkelt al weken met zijn rug. Kan hij die in Baal nog eens rechten?

Voor onze laatste ster komen we uit bij een thuisrijder. Sven Nys is recordhouder van zijn eigen grote prijs, maar zijn supporters kunnen nu juichen voor zoon Thibau Nys. Vorig jaar won de 20-jarige crosser van Baloise Trek Lions hier nog de U23-wedstrijd, nu doet Nys junior mee bij de elite. Hij is alvast sterk teruggekeerd van de trainingsstage van zijn ploeg, dat ze hadden belegd tijdens het weekend van Val di Sole. Nadien noteerde Nys een zesde plek in Mol, een zevende plaats in Gavere en een achtste plaats in Diegem. Opgepast!

Thibau en met vader Sven Nys na het EK U23 2019 – foto: Cor Vos

Onze laatste ster had ook kunnen gaan na een van de andere outsiders op de zege. Zo zijn onder meer Jens Adams, Spaans kampioen Felipe Orts en de Nederlanders Pim Ronhaar en Joris Nieuwenhuis bezig aan een goed seizoen. Een mooie ereplaats zit er voor hen allemaal in, maar winnen zou een daverende verrassing zijn. Tot slot nog een kanttekening over een aantal wegrenners die komen crossen. Net als de laatste week is Zdeněk Štybar van de partij, met nu ook Tim Merlier (Soudal-Quick-Step) en Thymen Arensman (INEOS Grenadiers).

Zeven van de laatste acht edities werden gewonnen door ofwel Van Aert (drie keer) ofwel Van der Poel (vier keer). Tussendoor kon enkel Toon Aerts eens een zege afsnoepen, maar hij werd afgelopen week voor twee jaar geschorst. We krijgen in Baal dus sowieso een nieuwe naam op de erelijst.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Tom Pidcock
** Laurens Sweeck, Lars van der Haar
* Michael Vanthourenhout, Eli Iserbyt, Thibau Nys

Weer en tv

We mogen op de klei-ondergrond glibberen en glijden verwachten op en rond de Balenberg. Op Oudjaarsdag regent het van ’s nachts tot ’s avonds laat. Ook op de wedstrijddag zelf verwacht Weeronline vanaf 11.00 ’s morgens een aantal regenbuien. Er staat windkracht vier vanuit het zuid-zuidwesten en ook is er af en toe ruimte voor de zon. Opvallend: op de eerste dag van 2023 stijgt het kwik in Baal en omstreken tot liefst veertien graden Celsius!

Voor wie lekker op de bank wil hangen na een zware avond, ziet de tv-gids er goed uit. Eurosport en Sporza brengen de cross namelijk live via de kijkbuis in alle woonkamers. Bespreek het wedstrijdverloop van de GP Sven Nys in Baal in WielerFlits’ Wielercafé.