Twee jaar achter elkaar kon de Japan Cup geen doorgang vinden, maar dit weekend zullen de wielen weer draaien in Utsunomiya. Op en rond de venijnige Mt. Kogashiyama gaan we opzoek naar een opvolger van Bauke Mollema, de winnaar in 2019. Krijgen we weer zo’n vermakelijke koers (en nasleep) als destijds? WielerFlits blikt vooruit!

Historie

De wereldkampioenschappen wielrennen van 1990 vonden plaats in Japan. Terwijl de ploegentijdrit voor vrouwen gewonnen werd door Nederland (met Monique Knol, Leontien van Moorsel, Astrid Schop en Cora Westland), kwam het in de wegrit voor mannen aan op een sprint-a-deux tussen twee Belgen: Dirk De Wolf en Rhudy Dhaenens. Laatstgenoemde had na 263 kilometer nog de meest jus in de benen en snelde in Utsunomiya naar de regenboogtrui.

Het zou niet de laatste keer zijn dat er gekoerst werd in die stad. Het wielermicrobe had Utsunomiya duidelijk in de greep gekregen, want ze stampten er een nieuwe wedstrijd uit de grond: de Japan Cup. Hendrik Redant won in 1992 de eerste editie, voor de Amerikaan Bart Bowen. Het beviel de Belgen blijkbaar goed in het land van de rijzende zon.

In 1993, 1994 en 1995 ging de zege keer op keer naar Claudio Chiappucchi. Het jaar nadien, toen de Japan Cup eenmalig onderdeel uitmaakte van de Wereldbeker, werd El Diablo onttroond door de Zwitser Mauro Gianetti. Wat het aantal overwinning betreft, is Chiappucchi daardoor niet alleen recordhouder. Zijn landgenoot Sergio Barbero staat namelijk ook drie keer op de erelijst. Hij was de beste in 1999, 2002 en 2003.

In de jaren die volgden, kwamen er nog de nodige Italiaanse winnaars, onder wie Gilberto Simoni, Riccardo Riccò, Ivan Basso en Damiano Cunego. Die laatste won twee keer, net zoals Bauke Mollema in de jaren tien van deze eeuw deed. Mollema is daarmee de enige Nederlander die de Japan Cup op zijn naam schreef, al kwam Antwan Tolhoek er in 2018 wel dichtbij. De Zeeuw hoefde toen enkel Robert Power voor te laten.

Robert Power klopt Antwan Tolhoek in 2018 – foto: Cor Vos

Na Dhaenens en Redant, kwam er nog één Belgische winnaar in Utsunomiya: Fabien De Waele. Hij was in 1998 Daniele Nardello en José Luis Rubiera te snel af. De renner die een jaar eerder won, Yoshiyuki Abe, verdient ook nog een vermelding. Tot op de dag van vandaag is hij de enige Japanner die de Japan Cup op zijn palmares heeft staan. De laatste podiumplek van een thuisrijder dateert van 2017: Takeaki Amezawa werd toen derde achter Benjamín Prades en de winnende Marco Canola.

Laatste tien winnaars Japan Cup
2021: Niet verreden vanwege de coronacrisis
2020: Niet verreden vanwege de coronacrisis
2019: Bauke Mollema
2018: Robert Power
2017: Marco Canola
2016: Davide Villella
2015: Bauke Mollema
2014: Nathan Haas
2013: Jack Bauer*
2012: Ivan Basso

* Michael Rogers won die editie, maar testte na afloop positief op clenbuterol. Dat was te wijten aan het eten van vervuild vlees in China. De UCI legde Rogers na zijn verweer geen sanctie op, maar de zege in de Japan Cup moest hij wel inleveren.

Laatste editie

De afgelopen twee jaar kon de Japan Cup geen doorgang vinden vanwege de coronacrisis. Zonde, maar het geeft ons wel de gelegenheid om nog eens terug te blikken op de legendarische editie van 2019. Bauke Mollema pakte dat jaar zijn tweede zege, maar de nummer twee – Michael Woods – voelde zich geflikt. Hoe zat dat ook alweer?

Laten we echter beginnen bij het begin. In de openingsfase van de wedstrijd ontstond een kopgroep van acht renners: oud-winnaar Marco Canola, Giulio Ciccone, Koen Bouwman, James Whelan, Damiano Caruso, Robert Stannard, Iuri Filosi en Francisco Mancebo (die anno 2022 overigens nog altijd koerst) kregen een kleine twee minuten. In het steeds verder uitdunnende peloton bepaalde Jumbo-Visma het tempo.

Toen alle vluchters gegrepen waren, had enkel de geel-zwarte brigade nog meerdere renners in de eerste groep. Geen van hen kon echter mee toen Bauke Mollema en Michael Woods versnelden. Zij zouden gaan strijden om de overwinning. Omdat de Nederlander op de lange beklimming van Mt. Kogashiyama bij de Canadees kon blijven – het kostte wel zichtbaar moeite -, moest een sprintduel na veertien rondes de beslissing brengen.

Woods versus Mollema – foto: Cor Vos

Vanaf dit punt lopen de verhalen uiteen. Wat in ieder geval duidelijk is, is dat Mollema als eerste over de streep kwam. Ook zeker: Woods wist niet dat ze bezig waren aan de laatste ronde. Volgens Jonathan Vaughters, de toenmalige ploegbaas van Woods, kwam dat omdat Mollema verkeerde informatie had doorgegeven aan zijn poulain. “Mollema zei tegen hem (Woods, red.) dat er nog tien kilometer te rijden was. Hij wist niet dat het de laatste ronde was en dacht dat ze nog een ronde moesten rijden. Hij heeft dus niet echt gesprint. Dat is ook waarom hij teleurgesteld is.”

Mollema ontkende een maand later dat hij een ’truc’ had uitgehaald. “Ik heb het gehoord en gelezen, maar ik weet niet hoe hij (Woods, red.) daarbij komt. Ik heb nooit gezegd dat er nog één ronde te rijden was”, zei hij in de podcast In Het Wiel. “Ik kan me zelfs niet herinneren dat hij vroeg hoeveel rondes we nog moesten afleggen.”

Dat Mollema Woods zou hebben geflikt, verwees de Nederlander dus naar het rijk der fabelen. “Toch is het wel een mooi verhaal. Het is typerend voor het wielrennen, een sport van flikken of geflikt worden.”

Mollema verwees Woods naar plek twee – foto: Cor Vos

Uitslag Japan Cup 2019
1. Bauke Mollema (Trek-Segafredo) in 3u41m13s
2. Michael Woods (EF Education-First) op 1s
3. Dion Smith (Mitchelton-Scott) op 44s
4. Francisco Mancebo (Matrix Powertag) z.t.
5. Sepp Kuss (Jumbo-Visma) z.t.

Parcours

De Japan Cup vindt dus plaats in Utsunomiya, een plaats met meer dan een half miljoen inwoners, zo’n honderd kilometer boven Tokyo. De wedstrijd wordt verreden in het Utsunomiya City Forest Park Circuit, een stukje ten oosten van de echte stad. Hier vind je de Mt. Kogashiyama. Deze beklimming was op het WK van 1990 al de scherprechter en in de Japan Cup vervult de berg die rol nog altijd.

Het 10,3 kilometer lange rondje waar de hele dag op gekoerst wordt, begint en eindigt halverwege de Mt. Kogashiyama. Vanuit het vertrek gaat het dus direct omhoog – een kleine anderhalve kilometer aan een kleine zeven procent. De totale beklimming is vijf kilometer lang, met een gemiddelde stijgingspercentage van 3,4 procent.

Eenmaal boven, volgt een vijf kilometer lange duik naar beneden. De renners kunnen vervolgens even bijkomen tijdens twee vlakke kilometers, maar dan doemt de Mt. Kogashiyama alweer op. De rustmomenten zijn dus uiterst beperkt op dit slopende circuit. Het eerste deel van deze beklimming – en dus het laatste stuk van het circuit – is overigens wel iets gemakkelijker dan het slotstuk. Gemiddeld stijgt het hier aan drie procent.

Dat betekent wel dat het in de finale ook nog lichtjes bergop gaat. Strijdt een groepje om de zege, dan is het dus nooit een gewone sprint. Maar op dit parcours kan natuurlijk ook een solist zegevieren. Na veertien ronden (opletten, Michael Woods!) en 144,2 kilometer zal hoe dan ook een sterke renner winnen.

Zondag 16 oktober, Japan Cup: Utsunomiya – Utsunomiya (144,2 km)

Start:  10.00 uur /  03.00 uur
Finish: rond 13.44 uur / rond 06.44 uur

Favorieten

De organisatie van de Japan Cup kan rekenen op de komst van in totaal zeventien teams. Naast acht continentale formaties, een nationale selectie van Japan en twee ProTeams, zijn ook zes WorldTour-ploegen van de partij: Trek-Segafredo, Bahrain Victorious, Lotto Soudal, EF Education-EasyPost en Cofidis.

De laatste vier teams in dat rijtje vochten dit jaar allen tegen degradatie uit de WorldTour. Het is daarom niet verwonderlijk dat juist deze teams zich hebben ingeschreven voor de Japan Cup, want hier (en in de Tour of Langkawi) zijn de laatste UCI-punten van dit seizoen te rapen. Toch zal de trip naar Utsunomiya Lotto Soudal niet meer kunnen helpen: voor de Belgische ploeg is het degradatiedoek inmiddels gevallen. EF Education-EasyPost en Cofidis hoeven zich ondertussen juist geen zorgen meer te maken.

Piccolo op het podium van de Coppa Agostoni – foto: Cor Vos

Dat weerhoudt geen van deze ploegen er echter van om grote namen naar Japan te sturen. Vooral EF Education-EasyPost staat met een sterk blok aan de start. Jonathan Vaughters, die trouwens al vele jaren naar de Japan Cup komt met zijn ploeg, heeft onder anderen Andrea Piccolo geselecteerd. De 21-jarige Italiaan viel in de Ronde van Lombardije – zijn debuut in een monument – net buiten de top-tien. Elfde. Ruim een week eerder werd hij derde in de Coppa Agostoni. Dat was niet zijn eerste podiumplek van dit jaar, want eind juli (toen nog voor Drone Hopper-Androni Giocattoli) eindigde hij als tweede in de Circuito de Getxo. Pakt Piccolo in Japan zijn eerste profzege?

Net als Piccolo, betwistte ook Neilson Powless een deel van deze Italiaanse najaarskoersen. Heel korte uitslagen reed de Amerikaan daar niet, maar slecht presteerde hij er ook niet. De voormalig winnaar van de Clásica San Sebastián was bij de vorige uitgave van de Japan Cup bovendien al zevende.

Martin triomfeert in de Tour de l’Ain – foto: Cor Vos

Guillaume Martin reed recent ook nog de nodige koersen. Zo startte hij onlangs nog in de Ronde van Lombardije. Een rol van betekenis speelde de Fransman daar overigens niet: hij werd 32ste. Nochtans was hij in de weken ervoor weldegelijk in orde, getuige een negende plaats in de Giro della Toscane en een zesde stek in de Coppa Agostoni. Ook mocht hij in een andere Coppa, de Coppa Sabatini, plaatsnemen op het podium. Hij werd er derde. Met zijn klimkwaliteiten en goede punch moet hij in de Japan Cup weer mee kunnen strijden voor de topposities.

Bij Cofidis hebben ze ook nog Simon Geschke en Axel Zingle. Vooral Zingle is een interessante. De 23-jarige Fransman verzamelt dit jaar ereplaatsen en wist dankzij zijn sterke punch ook al een paar keer te winnen.  Zingles conditie is bovendien nog in orde, getuige zijn recente zege in de Famenne Ardenne Classic, maar kan hij de opeenvolging van hellingen in de Japan Cup aan? Dat is nog afwachten.

Ciccone won dit jaar een rit in de Giro d’Italia – foto: Cor Vos

Voor Giulio Ciccone zal het parcours geen problemen opleveren. Vorige week zaterdag eindigde hij immers nog als vijftiende in de Ronde van Lombardije, een koers met zo’n vijfduizend hoogtemeters. Die uitslag toont ook meteen aan dat Ciccone nog niet op is aan het einde van een lang seizoen. Hij is dus de kopman van Trek-Segafredo, dat start zonder titelverdediger Bauke Mollema.

Wel brengt de Amerikaanse ploeg Antwan Tolhoek aan het vertrek. De Nederlander eindigde in de Ronde van Lombardije als vijftigste, wat gezien zijn tegenvallende jaar een flinke stap voorwaarts is. Hij zal erop gebrand zijn om in de Japan Cup zijn kunnen te tonen.

Michael Woods put dan wellicht weer kracht uit revanchegevoelens. Zoals eerder beschreven, vond de Canadees dat hij in de Japan Cup van 2019 geflikt werd door Bauke Mollema. Of hij ook daadwerkelijk in staat zal zijn om dit sentiment om te zetten in winst, is echter zeer twijfelachtig.

Woods kent een ongelukkig jaar, met als dieptepunt zijn valpartij in de derde etappe van de Vuelta a España. Hij moest opgeven met een hersenschudding en heeft sindsdien zijn oude niveau nog niet benaderd. In de drie Italiaanse najaarsklassiekers die hij reed, haalde hij geen enkele keer de finish. Maar wie weet denkt hij in Utsunomiya zijn benen terug te kunnen vinden: hij zal niet voor niets afreizen.

Jakob Fuglsang zal ook beterschap moeten tonen, wil hij zondag meestrijden om de zege. De 37-jarige Deen liet dit seizoen nog een enkele keer vlagen van zijn oude klasse zien, zoals in de Ronde van Zwitserland (waar hij derde werd), maar vooral de laatste maanden wil het niet echt vlotten. In de Ronde van Lombardije, de wedstrijd die hij in 2020 nog won, eindigde hij op meer dan dertien minuten als 71ste.*

* Israel-Premier Tech stond aanvankelijk op de startlijst van de Japan Cup, maar de ploeg staat toch niet aan de start. 

Geeft Wellens Lotto Soudal een mooi afscheidscadeau? – foto: Cor Vos

Tim Wellens kende door gezondheidsproblemen – de Belg had last van hartkloppingen – ook een moeilijk najaar, maar lijkt in tegenstelling tot de net genoemde namen wel langzaam weer wat op te krabbelen. Met de Ronde van Lombardije in de benen, is hij wellicht klaar om in de Japan Cup weer een rol van betekenis te spelen. Voor Stef Crass wordt dat waarschijnlijk lastiger. Hij rijdt zijn eerste koers, nadat hij – net als Woods – in het eerste weekend van de Vuelta ten val kwam en met drie gebroken botten op moest geven. Lotto Soudal stelt ook nog Maxim Van Gils op.

Bij Bahrain Victorious, om het rijtje WorldTour-teams af te sluiten, zien we geen grote namen. Stephen Williams, in juni winnaar van een rit in de Ronde van Zwitserland, is er wel bij, maar de Brit kwam al anderhalve maand niet in actie. Hermann Pernsteiner maakt wat dat betreft meer kans. De vaak in dienst rijdende Oostenrijker zou zomaar eens kunnen verrassen als hij de vrijheid krijgt.

Dyball op de Alto de l’Angliru tijdens de Vuelta van 2022 – foto: Cor Vos

Tot slot, moeten we nog een ietwat minder bekende naam noemen: Benjamin Dyball. Minder bekend in Europa althans, want het Aziatische circuit behoort de 33-jarige Australiër al jaren tot de groten. Nadat hij in 2019 de Tour de Langkawi won en derde werd in de Tour of Qinghai Lake, kreeg hij voor 2020 een contract bij het WorldTour-team NTT. Daar kwam het er niet echt uit en inmiddels rijdt Dyball weer voor het Japanse Team UKYO. Zondag krijgt de kersverse winnaar van de Tour of Taiwan een nieuwe kans om zich te meten met de profs uit Europa.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Andrea Piccolo
*** Giulio Ciccone, Guillaume Martin
** Neilson Powless, Tim Wellens, Axel Zingle
*  Benjamin Dyball, Hermann Pernsteiner, Ruben Guerreiro, Simon Geschkle

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

De renners lijken geluk te hebben. Maandag regent het flink in Utsunomiya, maar zondag lijkt het droog te blijven. De temperatuur is ook aangenaam tijdens de koers: zo’n 25 graden Celsius. Verder staat er alleen een zwakke wind (windkracht 2), uit het zuidwesten. De Japan Cup wordt niet live uitgezonden.