De dag dat de Tour de France op gang wordt geschoten is ook de dag van La Course, misschien wel de meest besproken vrouwenkoers ter wereld. De vrouwen dienen op de openingsdag van La Grande Boucle als voorafje, als amuse. Want waar de Tourkaravaan na het Grand Départ nog drie weken over Franse wegen snelt, is La Course een eendaagse wedstrijd. Wie wint er na 96 kilometer op de Promenade des Anglais in Nice? WielerFlits kijkt vooruit!

Historie

Algemeen wordt aangenomen dat in 1984 de eerste Tour Feminin plaatsvond. Marianne Martin mocht de gele trui aantrekken op de Champs-Élysées. De Amerikaanse kreeg de Nederlandse Heleen hage en landgenote Deborah Shumway mee op het erepodium. Maar wist u dat er ook al in 1955 een ‘Tour de France Féminin’ werd gehouden? In die tijd stond het hardrijden op de fiets voor ‘het zwakke geslacht’ nog in de kinderschoenen. Er waren wat eendaagse koersen, maar etappewedstrijden zaten er eigenlijk niet in.

Een speurtocht in de archieven leert ons dat het Circuit Lyonnais-Auvergne waarschijnlijk de eerste meerdaagse wegwedstrijd voor vrouwen ooit was. Eindwinnares Millie Robinson won daar alles wat los en vast zat en zij lijkt dan ook de geschiedenisboeken in te gaan als de eerste winnares van een etappekoers voor vrouwen. Een hele eer. Maar daar houdt het feest nog niet op voor de renster afkomstig van het eiland Man.

British Ladies team at the Tour Feminin 1955.
L/R. Daisy Franks, Joy Bell, Eileen Gray, Sylvia Whybrow, Beryl French, June Thackray and overall race winner Millie Robinson. pic.twitter.com/4umUsc0BNs

— cycling archives (@mission753) April 13, 2020

Jean Leulliot, journalist bij wielermagazine Route et Piste en organisator van onder meer Parijs-Nice, besluit datzelfde jaar een een vijfdaagse vrouwenkoers uit te tekeken. Aan het vertrek staan legio Franse rensters, een Zwitserse, de legendarische Luxemburgse Elsy Jacobs en de Britse ploeg. Vanuit Ramouillet – een stadje op 45 kilometer van Parijs – is het 82 kilometer rijden naar Verneuil-sur-Avre. Daar neemt Lyli Herse de eerste leiderstrui in ontvangst. Herse zou de leiding vasthouden tot de vierde etappe met aankomst in Gournay-en-Bray.

Daar grijpt Robinson de macht grijpen door alleen weg te rijden van het peloton. Haar voorsprong in het klassement voorafgaand aan de tijdrit op de slotdag is drie seconden, maar in de chronoproef degradeert Robinson de tegenstand. Ze pakt meer dan een halve minuut op iedereen en in de afsluitende etappe die finisht voor de deur van het café van Fracis Pélissier in Mantes komt haar witte leiderstricot niet meer in gevaar. Zo wordt Millie Robinson de eerste Britse winnares van de Tour de France, 57 jaar voordat Bradley Wiggins zich de annalen van de wielersport in zou rijden.

De Tour die geen echte Tour was?
U denkt: een witte trui? Gaat de Tour de France niet prat op het uitreiken van een gele trui? Ja, een groot verschil met de Tour voor mannen is dat Robinson na vijf dagen een witte trui kreeg omgehangen. Ook qua parcours kunnen we niet echt spreken van een Ronde van Frankrijk. ‘Ronde van Normanië’ zou een eerlijkere naam zijn geweest, maar Leulliot dacht dat het goed zou zijn voor de verkoopcijfers van zijn blad om de wedstrijd de naam ‘Tour de France Féminin’ mee te geven. En geef hem eens ongelijk. Mogen we deze wedstrijd dan wel beschouwen als een Tour voor vrouwen? Oordeelt u voooral zelf. Zeker is dat deze wedstrijd een serieuze stap was in de ontwikkeling van het vrouwenwielrennen.

Leulliot had plannen om de wedstrijd een vervolg te geven, maar dat kwam er nooit van. Robinson zou nog enkele jaren een topper blijven, maar toen de eerste Tour Feminin georganiseerd werd door de Tourdirectie was zij allang gestopt met koersen. Deze wedstrijd was eveneens geen lang leven beschoren. De Tourorganisatie trekt de handen er al na enkele jaren vanaf en de wedstrijd sterft een langzame dood. Einde verhaal voor een damesversie van La Grande Boucle? Nee! Dertig jaar nadat Marianne Martin naast Laurent Fignon op het eindpodium stond maakt het vrouwenpeloton weer deel uit van het Tourcircus.

La Course is het directe resultaat van lobbywerk van Le Tour Entier. Oprichters Marianne Vos, Emma Pooley, Chrissie Wellington en Kathryn Bertine vonden het hoog tijd dat er weer een Tour voor vrouwen zou komen, om zodoende het vrouwenwielrennen een impuls te geven. Een petitie wordt veelvuldig gedeeld en ook achter de schermen wordt er druk uitgeoefend. En warempel, in april 2014 stonden Vos en Christian Prudhomme bij de Arc de Triomphe om La Course aan te kondigen.

De eerste editie, een criterium over de Champs-Élysées op de laatste dag van de Tour, zou een opmaat zijn naar meer. De eerste La Course was een mooie dag voor het vrouwenwielrennen, een eerste stap in de goede richting. En de koers kreeg direct de gedroomde winnares: Marianne Vos schreef de eerste editie op haar naam door haar wiel op de keitjes van de Champs-Élysées net iets eerder over de finish te drukken dan Kirsten Wild.

Maar bij die eerste stap blijft het vooralsnog. Ja, het damespeloton is weer onderdeel van de Tour, maar hun bijdrage is (voorlopig) erg bescheiden. Toch gloort er hoop: de geruchtenmolen draait volop en 2022 zou zomaar eens het jaar kunnen zijn dat we weer eens kunnen spreken van iets wat in de buurt komt van een Tour Feminin. Het zou volgens de laatste geruchten een koers van een week moeten worden, met start op de laatste dag van de mannentour en een parcours dat iets wegheeft van Parijs-Nice. Of dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren blijft afwachten.

De finale van La Course 2018 staat in het geheugen gegrift – foto: Cor Vos

In 2015 wordt er wederom een massasprint verwacht op de keitjes van de Champs-Élysées. Deze komt er ook, maar er is een dame die het peloton in de slotfase met een rake versnelling af weet te schudden. Anna van der Breggen rijdt op de kletsnatte Parijse wegen in de laatste ronde weg van de concurrentie en ze houdt stand tot aan de finish. Een jaar later is Chloe Hosking de laatste winnares op de legendarische steentjes in de Franse hoofdstad. Daarna neemt La Course afscheid van de Franse hoofdstad, om moeilijker terrein op te zoeken.

In 2017 maakte Annemiek van Vleuten goed gekruid gehakt van de oppositie op de flanken van de Izoard. Dat jaar mochten de eerste twintig rensters twee dagen later nog eens aantreden in een wat mal ogende achtervolgingstijdrit, maar in de straten van Marseille kwam de eindzege van de Wageningse klasbak niet in gevaar. De meest legendarische editie is die van 2018. Daarin lijkt Anna van der Breggen het na een pittige bergetappe over de Col de Romme en de Col de la Colombière te gaan halen, maar niets is minder waar. Van Vleuten, die bij het ingaan van de laatste kilometer kansloos lijkt voor de zege, bleef maar beuken en in de laatste 25 meter komt ze er dan toch voorbij.

Laatste zes winnaressen La Course by le Tour de France
2019: Marianne Vos
2018: Annemiek van Vleuten
2017: Annemiek van Vleuten
2016: Chloe Hosking
2015: Anna van der Breggen
2014: Marianne Vos

Vorig jaar

Een heuvelachtige omloop van circa 24 kilometer die vijf keer moest worden afgewerkt vormde in 2019 het recept voor La Course. Amanda Spratt kreeg aan het begin van de laatste ronde de ruimte van de overige favorieten, waardoor ze al snel een halve minuut wist uit te lopen. Onder meer Lucinda Brand, Cecilie Uttrup Ludwig en Marianne Vos probeerden in de slotronde om naar Spratt toe te knallen, maar zonder succes. Uiteindelijk kwam de samenwerking net op tijd op gang, waardoor de achtervolgende groep de Australische in het vizier had bij het binnenrijden van Pau.

Voor de finish was er nog een noemenswaardig obstakel, de korte maar steile Rue Mulot op enkele honderden meters van de finish. Spratt begon hieraan met een seconde of vijf voorsprong, maar dit bleek niet voldoende om de wedstrijd te winnen. Het was Vos die onderaan de steile straat als een raket wegschoot, en aan het einde van het klimmetje van pakweg honderd meter had ze Spratt al te pakken. De Brabantse veelvraat bezorgde de dappere Spratt zowat een verkoudheid, zo hard kwam ze langs. En in de laatste vlakke meters tot aan de finish hield Vos haar inspanning keurig vol, waardoor ze haar tweede La Course bij zou mogen schrijven.

foto: Cor Vos

Uitslag La Course by le Tour de France 2019
1. Marianne Vos (CCC-Liv)
2. Leah Kirchmann (Team Sunweb)
3. Cecilie Uttrup Ludwig (Bigla)
4. Lucinda Brand (Team Sunweb)
5. Ashleigh Moolman-Pasio (CCC-Liv)

Parcours

“La Course 2020 keert terug naar de Champs-Élysées”. Tenminste, dat zei Christian Prudhomme vorig jaar tijdens de Tourpresentatie. Hij had toen ook de coronapandemie niet aan zien komen. Die veelbesproken pandemie die ook in het peloton al ruim een half jaar stof doet opwaaien heeft ervoor gezorgd dat de Tour de France werd uitgesteld, en in het kielzog daarvan werd ook naar een alternatief gezocht voor La Course. En dat werd gevonden met de plek waar de Ronde van Frankrijk start: Nice.

Op het menu staat een wedstrijd van 96 kilometer, bestaande uit twee identieke rondes. Naar goede traditie is er weer de nodige kritiek op het parcours: zo zijn er onder meer heel wat mensen die het jammer vinden dat de wedstrijd zo kort is – er had bijvoorbeeld nog een omloop bij gekund zonder dat de koers de UCI-limiet van 160 kilometer zou overschrijden. Een exacte kopie van de eerste Touretappe (156 kilometer) was ook keurig binnen de perken gebleven. Wat je er ook van vindt: we moeten het ermee doen.

Rond een uur of tien klinkt aan de Middellandse zeekust het startschot voor La Course by Le Tour de France avec FDJ, zoals de wedstrijd voluit heet. Het is zaak om voor de start al op de rollen te rijden, want het gaat zeer snel na de start al bergop. De Côte de Rimiez (5,8 km à 5,1%) is de enige gecategoriseerde klim op het parcours, maar ze wordt na een zeer korte afdaling gevolgd door de klim naar Aspremont (6,7 km à 3,1%), waardoor we de facto kunnen spreken van een tweetrapsraket.

De top ligt op net geen 500 meter boven zeeniveau. De volgende opdracht? Zodra de rensters het kapelletje gewijd aan Saint Claude zijn gepasseerd moet er worden afgedaald richting Castagniers. De eerste twee kilometer zijn goed te doen, maar daarna wordt het technischer. Het begint met een stel haarspeldbochten gevolgd door een hele reeks verraderlijke bochten. Parcourskennis en waaghalzerij kan hier zeker worden beloond, al liggen er tevens valpartijen op de loer.

Na een afdaling van circa 8,5 kilometer komen de rensters uit aan de oostelijke oever van de Var, waarna het over de Route de Grenoble in zuidelijke richting gaat. Via de Pont de la Manda wordt de andere kant van de rivier opgezocht, maar het idee blijft hetzelfde: naar het zuiden tot je niet meer verder kunt. Bij het vliegveld van Nice komen de rensters uit op de finishstraat, maar de meet is dan nog niet te zien. De Promenade des Anglais (vrij vertaald: Wandelweg van de Engelsen) is liefst zeven kilometer lang en de finish ligt helemaal aan het einde, ter hoogte van Monument du Centenaire.

Start: 10.05 uur
Finish: 12.25-12.40 uur

Favorieten

Met deze editie van La Course lijkt het twee kanten op te kunnen. Het eerste deel van de omloop is geschikt voor heuvelrensters en klimgeiten om oorlog te maken. In deel twee is er gelegenheid voor de sprinters om weer terug te komen. Hoe lang kunnen sprinters aanhaken? En kunnen ze in de circa 23 vlakke kilometers op weg naar de finish weer terugkeren? Veel zal afhangen van de organisatie. Is er na de klim een groep weg en wordt er in deze groep goed samengewerkt? Weten de ploegen van de sprinters elkaar te vinden? Het antwoord op deze vragen zal bepalen of er een klein groepje om de zege strijdt of een half peloton. Gezien het grote aantal mogelijke pretendenten is het opstellen van een favorietenlijst nog niet zo eenvoudig.

foto: Cor Vos

Een ideale renster voor deze wedstrijd is iemand die zowel bergop, bergaf en in de sprint bij de besten ter wereld hoort. We kunnen er ook in deze wedstrijd niet omheen dat Marianne Vos een van de topfavorieten is. De titelverdedigster kan alleen recordhoudster worden. En waarom zou het haar niet lukken? Op dit terrein hoeft ze voor niemand iets onder te doen. Ze kan het in een pelotonsprint afmaken, maar in een kleiner groepje kan ze ook uit de voeten. Daarbij hoeft ze niet bang te zijn dat ze kansloos is als ze onderweg een pijl moet verschieten.

Amy Pieters is ook een type die lang mee kan als het omhoog gaat, maar Boels-Dolmans neemt haar niet mee naar de wedstrijd. Ook Anna van der Breggen slaat deze race over, maar denk niet dat de formatie van Danny Stam kansloos is. Bergop is Jolien d’Hoore natuurlijk niet van hetzelfde kaliber als Vos, maar er is ruimte om terug te keren en op de Promenade des Anglais kan de ‘Belgian Bullet’ Vos best hebben. Sterker: als het een sprint wordt mag zij gerust als grootste favoriet worden gezien. Wie denkt dat D’Hoore de enige binnen het team met kans is op de zege heeft het mis. Er zitten nog een paar dames in het team die kunnen winnen. Misschien wint Amalie Dideriksen de sprint wel. Of wellicht hengelt Chantal van den Broek-Blaak nog eens een grote koers binnen. Mogelijkheden genoeg.

Annemiek van Vleuten is natuurlijk een renster om altijd rekening mee te houden. Goed, een veldrit zal ze nog niet zo snel winnen, maar verder kan ze in elke koers een serieuze rol van betekenis spelen. Zo ook in deze uitgave van La Course. Van Vleuten heeft zich de voorbije weken kritisch uitgelaten over het parcours. De afstand is volgens de wereldkampioene, en velen met haar, wat aan de magere kant en ook verder had er nog wat aan het parcours gesleuteld kunnen worden. Toch rijdt Van Vleuten wel, en dus moeten we rekening met haar houden. Of rijdt ze voor een ploeggenote? In een massasprint, niet meteen de specialiteit van Van Vleuten, zou de snelle Sarah Roy in een groepssprint misschien kunnen verrassen.

foto: Cor Vos

Een overwinning van Marta Bastianelli zou niet meteen als een verrassing komen. Vorig jaar won ze de Ronde van Vlaanderen en ook in de Amstel Gold Race reed ze tot diep in de finale mee om de zege. Om maar te zeggen: als het omhoog gaat rijd je de Italiaanse er niet zomaar af. Qua sprintsnelheid steekt ze er niet bovenuit, maar ze is wel in staat om koersen naar haar hand te zetten. Haar kloppen in de sprint met een klein groepje is een flink karwei, en zelfs in een pelotonsprint mogen we haar niet uitvlakken.

Als het op sprinten aankomt heeft Chloe Hosking eveneens recht van spreken. Ze behoort al jaren bij de snelste rensters ter wereld en ze won natuurlijk deze wedstrijd al eens toen deze nog op de Champs-Élysées werd verreden. In een perspraatje op de site van haar nieuwe ploeg Rally is ze voorzichtig over haar kansen. “Het is zeker geen echt sprintersparcours. We hebben kunnen zien dat sommige heuvelrensters in fantastische vorm zijn en we moeten zien hoe het loopt. Ik zal je dit wel vertellen: na zo’n lange koerspauze wil ik heel graag weer sprinten.” In haar eerste koers in vijf maanden is het afwachten hoe het met haar vorm is gesteld, maar volgens eigen zeggen is ze in vorm en ook de gretigheid spat ervanaf. La Course zal uitwijzen wat er waar is van die woorden. Een ding is zeker: wie met haar naar de finish gaat allerminst zegezeker.

Elizabeth Deignan mag met veel vertrouwen afreizen naar het zuiden van Frankrijk. Ze nam het initiatief in de kletsnatte finale van de Grote Prijs van Plouay en ze werd hiervoor beloond met haar derde zege in de prestigieuze Franse eendagskoers. Twijfel er maar niet aan: Deignan is weer helemaal terug aan de top en La Course is ook een koers die haar goed gezind zou kunnen zijn. Misschien legt ze in het vermoedelijk regenachtige zuiden van Frankrijk nog eens iedereen erop. Ze heeft natuurlijk niet de sprint van D’Hoore, Hosking en Vos, maar als ze in een klein groepje om de zege mag strijden is ze levensgevaarlijk. Trek-Segafredo-ploeggenote Elisa Longo Borghini is eveneens iemand om in de gaten te houden, al moet zij het niet direct hebben van een eindschot.

Deignan trekt in goede vorm naar Nice – foto: Cor Vos

Liane Lippert heeft ook na het treffen in Plouay de leiding om de Women’s WorldTour nog in handen. Er zal haar veel aan gelegen zijn om dit nog even vast te houden. Sunweb verwacht een open koers waarin Lippert kan worden uitgespeeld bij een zware koers. Het afmaken in een klein groepje is zeker mogelijk, maar als we kijken naar pure winstkansen lijkt de snelle Leah Kirchmann toch een grotere kans te maken. Ze weet in ieder geval hoe het is om dicht te eindigen in La Course. In de eerste editie werd ze derde en vorig jaar was ze best of the rest achter Vos. Het is enkel de vraag hoe ze gaat winnen, want Kirchmann eindigt vaak vooraan in uitslagen, zegevieren in grote koersen is iets anders.

Lippert won de eerste WorldTour-koers van het seizoen. Arlenis Sierra werd daarin tweede. De 27-jarige Cubaanse komt niet uit een traditioneel wielerland, maar ondanks alle obstakels die ze heeft moeten overwinnen doet ze zeer leuk mee in de wielerwereld. De Giro dell’Emilia was haar eerste koers, maar daarin moest ze nog wat acclimatiseren. Sierra heeft dit seizoen echter al een paar sprints gewonnen. Als het wat zwaarder wordt kan ze haar karretje eveneens lang aanhaken. Dit alles maakt van haar een klant in deze koers.

Hebben we nog één plaatsje over in de favorietenlijst. Lotte Kopecky misschien? “Als de klim in La Course geen grote selectie teweegbrengt en we met een groep kunnen sprinten om de overwinning zit er wel een mooi resultaat in voor mij”, zegt ze zelf over de wedstrijd. Bij een mooi resultaat in een spurt moeten we eerder denken aan een topvijfklassering, maar de Belgische mag ons verrassen. Ze is misschien iets minder snel dan landgenote Jolien D’Hoore, maar de bergjes zou ze misschien eenvoudiger moeten verteren.

Kopecky’s Lotto Soudal-ploeggenote Arianna Fidanza toonde zich bij de GP de Plouay met een sterke zesde plaats. De Deense Emma Norsgaard kan doorgaans goed aankomen, net als Eugenia Bujak, Hannah Barnes, Marta Cavalli, Teniel Campbell en Maria Giulia Confalonieri, om maar eens wat rappe namen te noemen. Het laatste sterretje gaat echter naar Elisa Balsamo, de kersverse Europees kampioene bij de beloften. Voor een vrouw met haar snelheid aan de meet gaat ze niet heel gek omhoog. La Course heeft ze ook opgeschreven als een van haar doelen. Als het een sprint wordt kunnen we zeker een goede uitslag van haar verwachten.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Marianne Vos
*** Marta Bastianelli, Jolien D’Hoore
** Elizabeth Deignan, Annemiek van Vleuten, Chloe Hosking
* Sarah Roy, Elisa Balsamo, Leah Kirchmann, Arlenis Sierra

Website organisatie
Deelnemerslijst

Weer en TV

Parijs-Nice wordt ook wel de Koers naar de Zon genoemd, dus je zou lekker weer verwachten aan de Franse Rivièra. Wel, van zon schijnt volgens de voorspellingen niet echt sprake te zijn. Het zal regenen bij een temperatuur van een graadje of 23.

De wedstrijd wordt integraal uitgezonden via Sporza, GCN Race Pass, NOS en Eurosport.