De Tour Down Under is dit jaar zoveel meer dan alleen een wielerkoers, aangezien de zesdaagse rittenwedstrijd volledig in het teken staat van de hevige bosbranden die al enkele weken woeden in Australië. WielerFlits blikt vooruit op een wel hele speciale editie van de Tour Down Under.

Historie

Het wielerseizoen begint met de Tour Down Under, het is al meer dan een decennium een vast gegeven. Maar we moeten niet vergeten dat de eerste editie pas in 1999 plaatsvond, toen het thuispubliek meteen een gedroomde winnaar kreeg met de razendpopulaire Stuart O’Grady. De bonkige sprinter – die acht jaar later Parijs-Roubaix op zijn naam wist te schrijven – werd uitgedaagd door een Scandinavische entente (Jesper Skibby en Magnus Bäckstedt, red.), maar bleek uiteindelijk sterk genoeg om de overwinning over de streep te trekken.

De geboorte van de Tour Down Under was een feit, ruim twintig jaar later staat alweer de 22e editie op het programma. De wedstrijd maakte aanvankelijk deel uit van de UCI Oceania Tour, maar in 2008 besloot de organisatie om zich aan te sluiten bij de UCI Pro Tour, de voorloper van de WorldTour. In de tussentijd zagen we renners als Michael Rogers, Luis León Sánchez en Simon Gerrans zegevieren. En in 2008 ging de eindzege naar een sterke Duitser, die we toch vooral kennen als sprinter: André Greipel, die twaalf jaar later nog steeds van de partij is.

Tom-Jelte Slagter – foto: Cor Vos

Het geeft wel aan dat de Tour Down Under een metamorfose heeft ondergaan, sinds het deel uitmaakt van de WorldTour. Want wie nu André Greipel invult als eindwinnaar van de Tour Down Under 2020, heeft niet goed gekeken naar het parcours. Met de introductie van Willunga Hill (de traditionele scherprechter, red.) en Paracombe is het een ronde geworden voor de puncheurs. Kijk maar naar de recente erelijst, met winnaar als Gerrans, Tom-Jelte Slagter, Rohan Dennis en Richie Porte.

De recordhouder is – niet geheel verrassend – een Australiër met de naam Simon Gerrans. De inmiddels gepensioneerde klassiekerspecialist won de Tour Down Under in 2006, 2012, 2014 en 2016. We zullen nog wel een tijdje moeten wachten vooraleer dit record zal worden verbroken, al is Daryl Impey goed op weg om (minstens) op gelijke hoogte te komen. Thuisland Australië is sinds de oprichting van de Tour Down Under uitermate succesvol geweest met twaalf eindzeges. Geen slechte score, zeker als je bedenkt dat het dinsdag tijd is voor de 22e editie.

Laatste tien winnaars Tour Down Under 
2019: Daryl Impey
2018: Daryl Impey
2017: Richie Porte
2016: Simon Gerrans
2015: Rohan Dennis
2014: Simon Gerrans
2013: Tom-Jelte Slagter
2012: Simon Gerrans
2011: Cameron Meyer
2010: André Greipel

Richie Porte – foto: Cor Vos

Vorig jaar

Daryl Impey is hard op weg om het record van Gerrans te evenaren en wellicht te verbreken. De Zuid-Afrikaan won in 2018 zijn eerste Tour Down Under, maar slaagde er vorig jaar met verve in om zijn titel te verdedigen. De renner van Mitchelton-Scott heeft het winnende recept gevonden. Het begint met zoveel mogelijk bonificatieseconden sprokkelen in de eerste, wat vlakkere, etappes, om vervolgens de schade te beperken op Willunga Hill.

Daryl Impey viert zijn eindzege – foto: Cor Vos

Impey wist met een derde plek in Uraidla en ritwinst in Campbelltown flink uit te lopen op de concurrentie, aangevoerd door Richie Porte en Wout Poels. De sterke allrounder begon als tweede aan de slotetappe met aankomst op de top van Willunga Hill, zeven seconden achter Patrick Bevin, maar de Nieuw-Zeelander ondervond teveel hinder van een eerdere valpartij en moest al vroeg afhaken. Hierdoor moest Impey nog maar één renner in de gaten houden: Porte.

De Australische klassementsrenner van Trek-Segafredo is al enkele jaren onklopbaar op Willunga Hill en ook in 2019 bleek de concurrentie een maatje te klein. De thuisfavoriet moest alleen wel negentien seconden goedmaken op Impey, die zich niet gek liet maken op de slotklim en voor zijn eigen tempo koos. Het bleek de juiste tactiek, want op de streep bleek het verschil tussen beide kemphanen te verwaarlozen.

Top-5 Tour Down Under 2019
1. Daryl Impey (Mitchelton-Scott) in 20u30ms42s
2. Richie Porte (Trek-Segafredo) op 13s
3. Wout Poels (Team Sky) op 17s
4.  Luis León Sánchez (Astana) op 19s
5. Rohan Dennis (Bahrain Merida) op 26s

In vuur en vlam

Van koala’s en kangoeroes tot kaketoes en wallabies: in de voorbije weken zijn al meer dan één miljard (u lees het goed) dieren gestorven door de Australische bosbranden. De beelden staan nog altijd op ons netvlies gebrand en er lijkt nog geen einde te komen aan deze precaire situatie. Woningen zijn tot op de laatste steen afgebrand, bossen zijn tot op de laatste boom afgefikt. En als we de laatste weerberichten mogen geloven, zullen er nog meer bosbranden volgen.

Toeristische plaatsjes als Jindabyne zijn volledig ontvolkt door het plotselinge vertrek van zijn inwoners. “Het is hier uitgestorven. Het nationaal park is dicht, de camping is dicht, het restaurant is dicht. Terwijl dit echt een vakantieplaats is in de zomer”, zo vertelt Carla Zijlstra, oud-schaatsster en inwoonster van Jindabyne, in gesprek met het AD. “Overal is brand, het is immens. Helikopters kunnen de lucht niet in omdat ze door de rook toch niets zien.”

foto: Cor Vos

De branden woeden vooral in het noorden en zuidoosten van Australië, onder meer in de buurt van steden als Sydney en Canberra. De schade is enorm, want naast de dood van ruim één miljard dieren zijn er ook al meer dan twintig mensen omgekomen. In de regio rondom Adelaide – daar waar de Tour Down Under jaarlijks wordt georganiseerd – zijn de mensen ook niet veilig voor de bosbranden.

“Er hangt echt veel rook in de stad”, zo vertelde Koen de Kort een week voor de start aan de NOS. De renner van Trek-Segafredo neemt ook dit jaar weer deel aan de Tour Down Under, maar houdt de situatie wel nauwlettend in de gaten. “Ik had op training echt last met ademhalen, maar het gaat met name om de luchtkwaliteit. Is het te ongezond en onverantwoord om door te rijden? Ik ben er echter van overtuigd dat we gewoon kunnen fietsen.”

Het land staat al enkele weken (letterlijk) in vuur en vlam, maar toch zal een omvangrijk peloton door de verwoeste gebieden koersen. Is dat niet een beetje vreemd? De Kort: “Ik heb inderdaad begrepen dat we door de afgebrande plekken rijden. Dat zal speciale plaatjes opleveren. We kunnen nu wel aandacht vragen voor het probleem. Dat is beter dan helemaal niet koersen”, is de mening van de ervaren Zuid-Hollander.

Parcours

Daryl Impey hoopt ook dit jaar weer de Tour Down Under te winnen, maar de Zuid-Afrikaan zal het zeker niet op een presenteerblaadje krijgen. De organisatie heeft niet alleen een finish uitgetekend op de top van Willunga Hill, de renners keren ook weer terug naar de korte maar steile beklimming van Paracombe. “Het parcours wordt elk jaar zwaarder. Het is meer iets voor de klimmers, waardoor het lastiger zal worden om te winnen”, zegt Impey daar zelf over.

Maar de kopman van Mitchelton-Scott broedt al langer op een plannetje. “Het is zaak om al vroeg een etappe te winnen, om op die manier mee te doen voor de eindzege”, doelt de regerend kampioen op het sprokkelen van bonificatieseconden.  “Ik ben blij met de etappe naar Stirling, terwijl de rit naar Paracombe echt lastig is. En dan hebben we nog Willunga Hill, wat altijd een speciale beklimming zal blijven.”

Rohan Dennis zegeviert in Paracombe – foto: Cor Vos

Dinsdag 21 januari, etappe 1: Tanunda – Tanunda (150 km)

Genoeg over Paracombe en Willunga Hill, de 22e editie van de Tour Down Under begint met een 150 kilometer lange etappe van en naar Tanunda, een plaatsje gelegen in de Barossa Vallei. Dit is een van de oudste wijnstreken van Australië, zo’n 55 kilometer ten noordoosten van Adelaide. Hier zijn de omstandigheden normaliter ideaal om rode en witte wijn te produceren, maar voor de renners is Tanunda slechts de start- en finishplaats van de eerste etappe.

Er valt eigenlijk niet zoveel te vertellen over de rit, aangezien het peloton vijf lokale rondes (van dertig kilometer) afwerkt in en rond Tanunda. Er zijn nog wel enkele bergpunten te verdienen op de telkens terugkerende Breakneck Hill Road (gemiddeld 7,2%), maar de finish volgt na vijftien biljartvlakke kilometers. Aan de streep liggen overigens tien, zes en vier bonificatieseconden voor het oprapen.

Start: 01.30 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)
Finish: 05.04 – 05.15 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)

Woensdag 22 januari, etappe 2: Woodside – Stirling (135,8 km)

Een Tour Down Under zonder Willunga Hill, is geen Tour Down Under. Maar de organisatie kiest ook vaak voor een etappe met aankomst in Stirling. De tweede rit begint met twee lokale rondes in en rond Woodside, waar voor de renners ook het startschot zal klinken. Die koersen vervolgens via Oakbank, Balhannah en Hahnddorf naar Stirling, om vervolgens te beginnen aan drie lokale omlopen en een flink aantal hoogtemeters.

Wat heet, want na 135,8 kilometer hebben de heren renners meer dan tweeduizend hoogtemeters in de benen, wat te vergelijken is met een mooie Ardennenrit. Het slotcircuit van 21 kilometer begint met een klimmetje van 4,6 kilometer aan 3%, gevolgd door een tweede helling (2,4 km aan 3,8%) waar ook de finishstreep is gelegen. In het verleden wonnen hier machtsspurters als Caleb Ewan en Juan José Lobato, maar ook een puncheur als Diego Ulissi.

Start: 01.30 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)
Finish: 04.44 – 05.04 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)

Donderdag 23 januari, etappe 3: Unley – Paracombe (131 km)

In de eerste etappe zijn de sprinters aan zet, in rit twee is het de beurt aan de machtsspurters, maar in de derde etappe zal de winnaar een puncheur of klimmer zijn. Na de start in Unley trekt het peloton de heuvels van Adelaide in, met een passage door het kleine stadje Cudlee Creek, het startpunt van twee verschillende lokale rondes die meerdere keren worden afgewerkt. Zo passeren de coureurs meerdere malen Houghton en Inglewood.

Met ruim 2600 hoogtemeters belooft het een bijzonder pittige etappe te worden, maar de beslissing zal normaal gesproken toch echt vallen op de slotklim naar Paracombe, over een weg met de naam Torrens Hill Road. Het begin is meteen erg lastig, zo stijgen de eerste 1200 meter aan net geen 10%. De laatste driehonderd meter van de etappe lopen nog lichtjes bergop, dus wie dan nog de puf heeft om een tandje groter te schakelen…

Start: 01.30 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)
Finish: 04.48 – 05.08 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)

Vrijdag 24 januari, etappe 4: Norwood – Murray Bridge (152,8 km)

De vierde etappe van Norwood naar Murray Bridge is net geen 153 kilometer lang en zeker in het begin allesbehalve vlak. De deelnemers trekken net als donderdag de heuvels van Adelaide in, met een nieuwe passage door Cudlee Creek en Williamstown richting de enige klim van de dag: Prospect Hill, een verder niet al te steile helling. De route daalt vervolgens af naar Palmer, de renners hebben inmiddels afscheid genomen van de Adelaide Hills.

Dit betekent ook meteen dat de vlakke wegen worden opgezocht richting Murray Bridge, al is de passage over de Murray – de langste rivier van Australië – zeker nog de moeite waard. De laatste kilometers richting de finishstreep zijn zo goed als vlak, waardoor we een sprint om de overwinning mogen verwachten. Het is lang geleden dat de Tour Down Under nog eens een bezoekje bracht aan Murray Bridge. In 2001 won Fabio Sacchi er een etappe, voor O’Grady.

Start: 01.30 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)
Finish: 05.27 – 05.50 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)

Zaterdag 25 januari, etappe 5: Glenelg – Victor Harbor (149,1 km)

De voorlaatste etappe van Glenelg naar Victor Harbor is normaal een (nieuwe) mogelijkheid voor de sprinters, zeker als je kijkt naar de eerdere winnaars in Victor Harbor. Caleb Ewan, Elia Viviani, André Greipel… Ze wonnen allemaal al eens in het bescheiden havenplaatsje aan de Indische Oceaan. Maar toen was de finale nagenoeg vlak, dit keer ligt er nog een vervelende kuitenbijter op de renners te wachten. Zoals die keer in 2016, toen Simon Gerrans won.

In een etappe over glooiende wegen gaat het in gestrekte draf naar de kust van het schiereiland Fleurieu in Port Elliot, alwaar in de binnenlanden Kerby Hill ligt. Dit is een klim van 3,9 kilometer aan een gemiddelde van 6%. Eenmaal op de top is het nog twintig kilometer naar de finish in Victor Harbor. In de finale is het opletten geblazen met een technische laatste kilometer met twee scherpe bochten. Het lijkt een ideale etappe voor Impey om eens wat boni’s te sprokkelen.

Start: 01.10 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)
Finish: 05.00 – 05.22 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)

Zondag 26 januari, etappe 6: McLaren Vale – Willunga Hill (151,5 km)

De Tour Down Under finisht ook dit jaar weer op de flanken van Willunga Hill, al kiest de organisatie ook weleens voor een vlakke slotetappe met aankomst in Adelaide. Op de flanken van Willunga Hill (3 km aan 7%) zal worden bepaald wie er met de eindzege vandoor gaat. Het parcours is ongewijzigd in vergelijking met vorig jaar, dus rijden de renners eerst twee lokale rondes – met bezoekjes door kustplaatsen Port Willunga en Aldinga.

Het gaat via Aldinga naar de plaatselijke ronde met als scherprechter Willunga Hill, die de renners tweemaal zullen beklimmen. Na de eerste passage is het nog ruim twintig kilometer te gaan, maar na de laatste keer Willunga Hill zal er ook meteen worden gefinisht. Sinds 2014 is Richie Porte er onverslaanbaar, maar het leverde de Tasmaniër slechts één keer de eindzege op. Meestal komt hij een paar seconden tekort voor de leiderstrui, is dat ook dit jaar het geval?

Start: 01.10 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)
Finish: 04.47 – 05.10 uur (/ Nederlands-Belgische tijd)

Favorieten

Het parcours van de Tour Down Under 2020 is loodzwaar, maar de topfavoriet is toch weer Daryl Impey. De tweevoudige winnaar én titelverdediger is gebrand op een derde eindzege op rij en heeft zich dan ook intensief voorbereid op de Australische rittenkoers. De tactiek voor Impey is om in de etappes naar Stirling en Victor Harbor voldoende bonificatieseconden te sprokkelen, om verder de schade te beperken op Paracombe en Willunga Hill.

Daryl Impey – foto: Cor Vos

De kopman van Mitchelton-Scott liet de voorbije jaren zien dat hij kan overleven op de flanken van Willunga Hill, maar nu zal hij ook de klim naar Paracombe moeten bedwingen. Impey zal dan vooral Richie Porte in de gaten moeten houden, die weet hoe je moet winnen op de ruim één kilometer lange slotklim. De coureur van Trek-Segafredo won twee jaar geleden de Tour Down Under, na machtsontplooiingen op Paracombe en Willunga Hill. “Dit is ongeveer hetzelfde parcours als toen ik won”, zo concludeert de toenmalige eindwinnaar.

Mocht Porte deze week zijn niveau van weleer halen, dan is de thuisrenner een van de grote kanshebbers op de oranje leiderstrui. Het is voor de coureur van Trek-Segafredo niet te hopen dat hij weer op een paar seconden strandt van de eindzege. Porte krijgt in zijn jacht op eindwinst steun van wereldkampioen Mads Pedersen (die de vrijheid krijgt in de vlakke etappes) en de Franse klimmer Kenny Elissonde. “Onze ambitie is om te strijden voor de eindzege met Richie”, aldus ploegleider Kim Andersen.

Naast Porte is Rohan Dennis een andere Australiër om in de gaten te houden. De nieuwe aanwinst van Team Ineos werd onlangs nog geklopt op het Australisch kampioenschap tijdrijden, maar is klaar om in eigen land de Britse sterrenformatie aan te voeren. En onderschat de eigenzinnige tijdrijder niet, aangezien hij in 2015 nog eindwinnaar was van de Tour Down Under. De 29-jarige Dennis finishte vorig jaar als vijfde, maar kan hij dit jaar nog hoger mikken? Let ook op Dennis’ ploeggenoten Pavel Sivakov en Dylan van Baarle.

Richie Porte – foto: Cor Vos

Porte en Dennis zijn de voornaamste kanshebbers namens Australië, maar onderschat ook de ervaren Jay McCarthy, de jonge Jai Hindley en Chris Harper niet. De 27-jarige McCarthy stond al eens op het eindpodium en won de etappe naar Stirling, terwijl Hindley vorig jaar tweede werd in de Ronde van Polen. Jumbo-Visma-aanwinst Harper moet zich nog bewijzen op WorldTour-niveau, maar wie de rondes van Japan en de Savoie Mont Blanc kan winnen… En dan hebben we nog de kopman van Cofidis, Nathan Haas, in het verleden al eens vierde en vijfde.

Voor de Europese renners is de Tour Down Under vaak de eerste voorbereidingskoers op de voorjaarsklassiekers, maar dat betekent niet dat Diego Ulissi, Luis Léon Sánchez en Ben Hermans zich gewillig naar de slachtbank laten leiden. De explosieve Ulissi won zes jaar geleden al eens een etappe Down Under, in het jaar dat hij ook als derde finishte in de eindstand. In 2017 (vijfde) en 2018 (vierde) was hij eveneens op de afspraak. De gehaaide Sánchez finishte vorig seizoen dan weer nét naast het podium, het verschil met de nummer drie bedroeg toen twee tellen.

Rohan Dennis – foto: Cor Vos

Israel Start-Up Nation heeft besloten om Hermans uit te spelen voor het klassement, wat ook niet zo gek is gezien het verleden van de sterke Belg. Zo won hij vorig jaar nog de rondes van Oostenrijk en Utah. “De Tour Down Under is de eerste afspraak van 2020. Ik wil daar al in orde zijn”, zo vertelde hij eerder aan WielerFlits. Let verder nog op George Bennett, die zal worden uitgespeeld als kopman van Jumbo-Visma.

De Nieuw-Zeelander heeft alleen nog nooit geschitterd in de Tour Down Under en op Willunga Hill, waardoor we toch meer verwachten van de explosieve Antwan Tolhoek. Andere kandidaten voor een goede eindklassering zijn Romain Bardet, Hermann Pernsteiner, Kilian Frankiny, Mattia Cattaneo en Simon Yates, al richten de meeste renners zich op latere doelen in het voorjaar.

Het is tot slot ook nog uitkijken naar enkele jonge talenten, die wellicht een eerste kans krijgen om te schitteren. Dan denken we aan João Almeida van Deceuninck-Quick-Step en Neilson Powless in het tenue van EF Education First. En wat kunnen meer ervaren renners als Dries Devenyns (vorig jaar nog tiende) en Eduard Prades? Dit zijn de coureurs die zullen strijden om een goed klassement, maar de Tour Down Under is traditioneel ook een koers voor de sprinters. Wie moeten we in de gaten houden?

Caleb Ewan – foto: Cor Vos

De wielerfans kijken reikhalzend uit naar een duel tussen de grote drie, met thuisfavoriet Caleb Ewan, Sam Bennett en Elia Viviani. Maar let ook op de razendsnelle Alberto Dainese, Jasper Philipsen, Marc Sarreau, Kristoffer Halvorsen, Max Kanter, Szymon Sajnok, Chris Lawless, Martin Laas, de NTT-tandem Giacomo Nizzolo en Ryan Gibbons, Gabriel Cullaigh, baanrenner Sam Welsford en Nicholas White. En wat kan André Greipel nog op 37-jarige leeftijd? De oersterke Duitser won al achttien etappes in de Tour Down Under, komt daar deze week nog eentje bij?

Favorieten volgens WielerFlits
**** Daryl Impey
*** Richie Porte, Diego Ulissi
** Luis León Sánchez, Rohan Dennis, Ben Hermans
* Jai Hindley, Antwan Tolhoek, Nathan Haas, Jay McCarthy

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en tv

Het einde van de bosbranden is nog lang niet in zicht, zo vertelde premier Scott Morrison vorige week nog tijdens een speciaal belegde persconferentie. Het is normaal bijzonder warm in het zuidoosten van Australië, maar de temperatuur in Adelaide en omstreken zal de komende dagen schommelen rond de 30 graden Celsius.

De Tour Down Under werd de voorbije jaren live uitgezonden door Ziggo Sport, maar de sportzender zal de koers dit jaar niet live uitzenden. Dit is helaas ook het geval voor België en Telenet Play Sports. In Australië is Seven Network de rechtenhouder van de beelden. WielerFlits zal elke dag met een Volg Hier komen, waarin we een overzicht geven van de exacte programmering en het juiste uitzendschema.