Voorbeschouwing: Wereldbeker Koksijde 2021
© Cor Vos
Nico Dick
zondag 21 november 2021 om 12:45

Voorbeschouwing: Wereldbeker Koksijde 2021

Na een jaartje afwezigheid – met dank aan Covid-19 – zakt het veldritcircus zondag opnieuw af naar Koksijde. De Duinencross is door de jaren heen geëvolueerd naar een van de allergrootste klassiekers die dit veldritland rijk is. WielerFlits blikt vooruit.

Historie

Het was in 1969, onder het voorzitterschap van Marcel Houvenaghel, dat de Koksijdse Veloclub voor het eerst de Duinencross organiseerde. De eerste vier edities werden gewonnen door de broers De Vlaeminck. Roger won in ’69 en ’72, Erik in ’70 en ’71. “Dat was een veldrit organiseren avant la lettre“, noemt huidig voorzitter Jan Deramoudt het. “Marcel stond persoonlijk aan de inkom om ticketjes te verkopen. En tijdens de cross werd met lotjes rondgegaan om het budget rond te krijgen.”

Maar de Duinencross werd snel een begrip in de regio en de wedstrijd kreeg steeds meer aanzien. Al kende de organisatie ook een dieptepunt: omwille van een zeer dichte mist werd de wedstrijd in 1977 afgelast. “Maar uit sympathie organiseerden de renners achteraf een benefietvoetbalwedstrijd”, weet Deramoudt. “Zo kwamen we toch uit de kosten.”

1994: Paul Herygers wordt wereldkampioen in Koksijde – foto: Cor Vos

In 1994 werd voor het eerst een WK georganiseerd in Koksijde. Een titelstrijd die in het geheugen van elke veldritfan gegrift staat, met dank aan Paul Herygers en zijn beruchte schouderklopje ter attentie van Richard Groenendaal. “Volgens mij de start van de hausse van het veldrijden in België”, vertelt Deramoudt. “We telden tijdens dat WK een 23.000-tal toeschouwers. En kort daarna – in 1996 – traden we toe tot de Wereldbeker.”

Op uitzondering van een periode van vier jaar (1999-2002), maakte de Duinencross daarna altijd deel uit van het meest prestigieuze regelmatigheidscriterium. Het absolute hoogtepunt kende Koksijde in 2012, wanneer het voor de tweede keer in zijn bestaan gastheer was van het WK. “We telden dat weekend 66.000 toeschouwers. Ongezien”, weet Deramoudt, die sinds 1992 deel uitmaakt van de organisatie, doorgroeide tot secretaris en ondertussen al een paar jaar voorzitter is. Niels Albert pakte de wereldtitel.

In 2016 kende de Veloclub een nieuwe tegenslag, wanneer door extreem stormweer de Duinencross voor de tweede keer in de geschiedenis werd afgelast. Dankzij de steun van de gemeente kwam de voortgang van de organisatie gelukkig niet in het gedrang. Met de hervorming van de Wereldbeker werd vorig jaar de gemeente de nieuwe eigenaar van de organisatie, maar omdat het event door de coronapandemie zonder publiek & vips zou moeten plaatshebben, werd geopteerd voor een sabbatjaar.

66.000 uitzinnige fans zagen Niels Albert in 2012 wereldkampioen worden – foto: Cor Vos

Op sportief vlak merken we op dat in Koksijde – op Radomír Šimůnek (1990) en Zdeněk Štybar (2009) na – alleen maar Belgen of Nederlanders wonnen. Met dank aan het zandparcours uiteraard, dat een specifieke vaardigheid vereist die blijkbaar vooral Belgen beheersen. Typisch voorbeeld was de uitslag van het WK 2012, met zowaar alle zeven gestarte Belgen op de eerste zeven plaatsen. Bij de dames, die – inclusief de kampioenschappen – nog maar vijftien keer aantraden in Koksijde, is de diversiteit van nationaliteiten wel iets groter.

Laatste tien winnaars
Mannen
2020: afgelast door Covid-19
2019: flag-nl Mathieu van der Poel (WB)
2018: flag-nl Mathieu van der Poel (WB)
2018: flag-be Wout van Aert (Belgisch kampioenschap)
2017: flag-nl Mathieu van der Poel (WB)
2016: afgelast wegens stormweer
2015: flag-be Sven Nys (WB)
2014: flag-be Wout van Aert (WB)
2013: flag-be Niels Albert (WB)
2012: flag-be Sven Nys (WB)
2012: flag-be Niels Albert (wereldkampioenschap)
2011: flag-be Sven Nys (WB)
2010: flag-be Niels Albert (WB)

Vrouwen
2020: afgelast door Covid-19
2019: flag-nl Ceylin del Carmen Alvarado (WB)
2018: flag-nl Denise Betsema (WB)
2018: flag-be Sanne Cant (Belgisch kampioenschap)
2017: flag-nl Maud Kaptheijns (WB)
2016: afgelast wegens stormweer
2015: flag-be Sanne Cant (WB)
2014: flag-be Sanne Cant (WB)
2013: flag-us Katherine Compton (WB)
2012: flag-us Katherine Compton (WB)
2012: flag-nl Marianne Vos (wereldkampioenschap)
2011: flag-us Katherine Compton (WB)
2010: flag-nl Daphny van den Brand (WB)


Vorig jaar

Drie op een rij voor Van der Poel
Tim Merlier was in de eerste bocht betrokken bij een valpartij en hield zo ook topfavoriet Mathieu van der Poel – vertrokken op de derde rij – even op. Laurens Sweeck was wel goed weg en sloeg meteen een kloofje, maar na amper een rondje voelde hij al de hete adem van de regenboogtrui in zijn nek.

Met het nodige kunst- en vliegwerk had Van der Poel immers al de oversteek gemaak. Hij realiseerde meteen de snelste rondetijd, ondanks dat hij even halt moest houden in de eerste bocht. Wereldbekerleider Eli Iserbyt volgde op plaats drie, maar zijn wagonnetje aanhaken aan Van der Poel lukte niet. Hetzelfde gold voor Aerts, Hermans, Van der Haar en Van Kessel.

Geen maat op Van der Poel in het Koksijdse zand – foto: Cor Vos © 2019

Van der Poel voelde zich als een vis in het water, liet snel Sweeck ter plekke en vertrok voor een lange solo. Bij de achtervolgers zakte Iserbyt weg na een tuimelperte in het zand. Uiteindelijk mochten Sweeck en Aerts mee op het podium, waar de wereldkampioen eens te meer op het hoogste treetje mocht plaatsnemen.

Zeven op zeven voor Van der Poel in zijn veldritseizoen 2019-2020 en zijn derde op rij in Koksijde, al werd Wou van Aert er tussendoor nog Belgisch kampioen. In 2019 was Van Aert overigens nog herstellende van de zware blessures die hij opliep bij zijn val in de tijdrit van de Tour de France.

Uitslag mannen elite 2019
1 flag-nl Mathieu van der Poel
2 flag-be Laurens Sweeck op 25″
3 flag-be Toon Aerts op 35″
4 flag-nl Lars van der Haar op 40″
5 flag-be Quinten Hermans op 50″

Ceylin del Carmen Alvarado beste van Nederlands kwintet
Lucinda Brand begon furieus aan de eerste zandstrook bergop, maar op de Herygersduin was het Ceylin del Carmen Alvarado die de wedstrijd in handen probeerde te nemen. Een versnelling die een kopgroep van vijf opleverde bij de eerste passage aan de finish. Alvarado en Brand duldden Inge van der Heijden, Yara Kastelijn en Annemarie Worst in hun spoor.

De daaropvolgende rondes wisselden de vijf Nederlandse vrouwen meermaals van positie, maar het bleef bijzonder lang samen. Tot Brand bij het ingaan van de finale verdapperde en Van der Heijden en Worst de rol losten. De drie overgeblevenen knokten voor winst tot in de laatste zandstroken. Toen Brand even van de fiets moest, ging Alvarado all-in en dat volstond voor winst, voor Brand en Kastelijn.

Voor Van der Poel zorgde ook Alvarado voor Corendon-Circus-succes – foto: Cor Vos © 2019

Ook mooi: op ruime afstand duelleerden Laura Verdonschot en Sanne Cant voor plek zes. Verdonschot haalde het van haar grote voorbeeld en werd zo beste Belgische, weliswaar op een minuut van winnares Ceylin del Carmen Alvarado. De Italiaanse vrouwen Alice Maria Arzuffi en Eva Lechner vochten eenzelfde duel met plaats acht als inzet. .Arzuffi haalde het

Uitslag vrouwen elite 2019
1 flag-nl Ceylin del Carmen Alvarado
2 flag-nl Lucinda Brand op 6″
3 flag-nl Yara Kastelijn op 8″
4 flag-nl Inge van der Heijden op 21″
5 flag-nl Annemarie Worst op 24″


Parcours

Zand is uiteraard hét codewoord in de Duinencross. Het was parcoursbouwer Roger Ticket die in de beginjaren als eerste de lijnen uitzette. Ticket werd in de jaren ’90 opgevolgd door Walter Maes. Die voerde in de aanloop naar het WK 2012 een eerste grote wijziging door: de aankomst verhuisde van de Robert Vandammestraat naar de terreinen van de luchtmachtbasis. “Noodzakelijk”, aldus voorzitter Deramoudt. “Om veiligheidsredenen. En achteraf gezien, als je weet dat het WK 66.000 toeschouwers lokte, geen overbodige maatregel.” Vandaag is de start- en finishzone nog steeds op dezelfde plaats gevestigd.

Een andere wijziging richting het WK 2012 was de toevoeging van een nieuwe duin. De Herygersduin werd al ingevoerd na het WK van 1994, de nieuwe duin (centraal op de afbeelding onder) werd een extra hindernis en zou achteraf ook de naam van de tweede wereldkampioen (Niels Albert) krijgen. En sinds 2016, naar aanleiding van het Belgisch kampioenschap, werd opnieuw een extra duin als moeilijkheid toegevoegd, een paar honderd meter voorbij de passage aan de finish. Een steil stuk dat voorlopig nog geen naam kreeg.

In 2019 werd net voor het opdraaien van de laatste rechte lijn nog een extra lus (net onder ‘poort 24’ op de afbeelding) toegevoegd en werd de Herygersduin voor het eerst weer tot op de top beklommen (bovenste stukje parcours op de afbeelding), wat de bewuste passage toch een stuk lastiger maakt.


Programma & info

Programma
9u30: Nieuwelingen mannen
10u10: Junioren mannen
11u30: Beloften mannen
13u40: Elite en beloften vrouwen (WB)
15u05: Manen Elite (WB)

Locatie en inkom
Robert Vandammestraat, 8670 Koksijde

Inkom: 20 euro, in voorverkoop 15 euro (tot 23u59 zaterdagavond)
Kinderen < 12 jaar: gratis

Deelnemers Vrouwen
Deelnemers Mannen

Website Duinencross
Website Wereldbeker

Tussenstand Wereldbeker Mannen na 6 wedstrijden
1. flag-be Eli Iserbyt – 205 punten
2. flag-nl Lars van der Haar – 154
3. flag-be Quinten Hermans – 153
4. flag-be Toon Aerts – 151
5. flag-be Michael Vanthourenhout – 151
6. flag-be Jens Adams – 93
7. flag-be Daan Soete – 90
8. flag-nl Corné van Kessel – 88
9. flag-be Toon Vandebosch – 83
10. flag-nl Ryan Kamp – 80

Tussenstand Wereldbeker Vrouwen na 6 wedstrijden
1. flag-nl Lucinda Brand – 187 punten
2. flag-nl Denise Betsema – 168
3. flag-nl Puck Pieterse – 142
4. flag-hu Blanka Kata Vas – 125
5. flag-nl Marianne Vos – 102
6. flag-nl Shirin van Anrooij – 100
7. flag-nl Yara Kastelijn – 96
8. flag-nl Fem van Empel – 91
9. flag-us Clara Honsinger – 89
10. flag-nl Annemarie Worst – 84


Favorieten

Mannen
Wie kan in Koksijde aan de achterstand op wereldbekerleider Eli Iserbyt knabbelen? Dat lijkt ons de hamvraag voor deze zevende manche in het regelmatigheidscriterium. Als Iserbyt ergens kwetsbaar is, dan wel in het zand. Dat bewijzen zijn laatste resultaten in Koksijde: 6de in 2019, 8ste en 3de in 2018 en 2017, toen wel bij de beloften.

Ook op het BK in Antwerpen en tijdens het WK in Oostende was de kopman van Pauwels Sauzen-Bingoal niet op zijn best, al kwam hij op dat WK net terug uit blessure. Daar staat tegenover dat hij intussen weer wat sterker is geworden. Bewijs daarvan een derde plaats in Zonhoven dit seizoen. En we herinneren ons twee weken geleden nog zijn sterke zandpassages in Niel.

Aan Iserbyt om ons het tegendeel te bewijzen, maar voor Koksijde schatten we Lars van der Haar, Laurens Sweeck en Toon Aerts net iets hoger in. Van der Haar verkeert al een paar weken in bloedvorm, al kon hij dat in Merksplas niet verzilveren door een slechte openingsronde. Die start is in Koksijde minder een probleem. Niet vergeten dat Van der Haar ooit wereldkampioen werd in Koksijde. En dat hij er de laatste jaren een keer tweede en twee keer vierde werd.

Ook Aerts (in de laatste twee edities telkens 3de) en Sweeck (2de, 4de, 5de en 6de) kunnen in de duinen prima resultaten voorleggen. Daarnaast werden ze er in 2017 respectievelijk 4de en 2de op het BK, na Wout van Aert. Beiden hebben hun zinnen gezet op deze wereldbekermanche. Ze behoren samen met Iserbyt, Van der Haar en Hermans tot de top vijf van het moment, maar winnen is o zo moeilijk.

Aerts, Van der Haar en Sweeck in Koksijde in 2019. Drie favorieten op winst – foto: Cor Vos © 2019

En dat laatste geldt uiteraard ook voor Quinten Hermans. De Limburger blijft mee de wedstrijden kleur geven, maar het wordt tijd dat Hermans nog eens afwerkt. Hij schitterde in Fayetteville, ging nadien nooit meer uit de top vijf, maar winnen zat er niet meer in.

Wat onze laatste ster betreft, was het twijfelen tussen Daan Soete, Toon Vandebosch en Niels Vandeputte. Dan toch maar Soete die Merksplas liet schieten en alles op Koksijde zet. Soete is een zandkliever bij uitstek, werd in 2017 nog derde op het BK in Koksijde en hoopt er nu zijn 7de plaats in de tussenstand van de Wereldbeker te consolideren of verbeteren.

Vandebosch, Vandeputte, maar ook Thibau Nys zijn drie andere zandspecialisten die in Koksijde boven zichzelf hopen uit te stijgen. Corné van Kessel is nog eentje die net buiten de sterren valt. De regelmaat komt terug, maar meedoen voor een podiumplaats lukt de in Herentals wonende Nederlander voorlopig nog niet. Pim Ronhaar is er niet bij, maar met Ryan Kamp heeft Nederlands bondscoach De Knegt nog een belofte die in staat moet zijn een goed resultaat te rijden.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Lars van der Haar
** Laurens Sweeck, Toon Aerts
* Eli Iserbyt, Quinten Hermans, Toon Vandebosch

Michael Vanthourenhout is niet fit genoeg en moet passen voor de Wereldbeker van Koksijde. 


Vrouwen
Krijgen we bij de vrouwen in Koksijde net als in Merksplas een solo van wereldkampioene Lucinda Brand? Het zou zomaar kunnen. Brand was twee jaar geleden allesbehalve een zandspecialiste, maar richting het WK in Oostende kreeg de Rotterdamse vorig jaar een uitgebreide cursus van Sven Nys, haar teammanager bij Baloise-Trek. Het vele oefenen in Lichtaart leverde op. Brand werd wereldkampioene.

Die evolutie, gekoppeld aan het bijzonder hoge niveau waarmee Brand de laatste weken rondfietst, maken van haar uiteraard ook voor Koksijde de topfavoriete. Weerwerk moet komen van onder meer Denise Betsema en Annemarie Worst. Ook zij bewezen in Merksplas over een goed vormpeil te beschikken en zijn gekend als zandspecialisten.

Betsema heeft overigens al een overwinning in de Duinencross op haar erelijst, toen ze er in 2018 Niki Brammeier en diezelfde Annemarie Worst klopten. De Texelse triomfeerde een paar weken geleden ook al in de Kuil van Zonhoven, al stond Brand daar conditioneel iets minder ver dan Betsema.

Betsema en Worst stonden in 2018 al op het podium in Koksijde, toen als eerste en derde – foto: Cor Vos © 2018

Onze laatste sterren gaan naar Puck Pieterse, Yara Kastelijn en Ceylin del Carmen Alvarado. Ook Alvarado heeft al een streepje achter haar naam in Koksijde. Kastelijn presteerde er ook al op niveau en de jonge Pieterse lijkt een alleskunner te zijn. Zij is bovendien de enige van onze favorietes die paste voor Merksplas en staat dus iets frisser aan de start.

Zes vrouwen met sterren, maar we vergeten ook Inge van der Heijden, Aniek van Alphen, Manon Bakker en de youngsters Shirin van Anrooij en Fem van Empel niet uit het oog. Van Belgische zijde is Koksijde een eerste belangrijke test richting het BK in Middelkerke. Sanne Cant, Alicia Franck, Marion Norbert Riberolle en Laura Verdonschot kunnen eens testen hoe de onderlinge verhoudingen op dit parcours momenteel zijn.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Lucinda Brand
**  Denise Betsema, Annemarie Worst
Puck Pieterse, Yara Kastelijn, Ceylin del Carmen Alvarado


Weer en TV

Zowel de vrouwen- als de mannencross worden gecoverd door Sporza, Telenet Play Sports en Proximus in België en door NOS.nl en Eurosport in Nederland.

De weersverwachting volgens Meteovista.be ziet u hieronder. Er is een grote kans op regen en dat kan uiteraard het parcours wat beïnvloeden. Hoe meer regen, hoe minder mul het zand wordt, waardoor de echte specialisten hun voordeel iets kleiner zien worden. Afwachten wat dat morgen geeft…

RIDE Magazine
1 Reacties
Sorteer op:
21 november 2021 13:29
In het historische alinea ontbreekt dat Rein Groenendaal ook twee keer de Duinencross heeft gewonnen.

Om te reageren moet je ingelogd zijn.