Annemiek van Vleuten zette de afgelopen twee jaar het WK tijdrijden naar haar hand. Sindsdien paradeert ze, als ze erin mag rijden, trots rond in haar regenboogtenue. In Yorkshire hoopt ze nog een titel aan haar indrukwekkende palmares toe te voegen. Lukt dit haar of weet een van de spreekwoordelijke kapers op de kust haar de loef af te steken? WielerFlits kijkt uitgebreid vooruit op het tijdrittreffen.

Historie

Wie de WielerFlits-voorbeschouwingen dit jaar een beetje heeft gelezen, ziet vaak een terugkerend thema in het historische praatje: dat de vrouwen vaak lang hebben moeten wachten op hun kans en dat nog veel moet gebeuren voor echt sprake is van een zogenoemd level playing field, als dat er ooit al zal zijn. Maar wat ook uit alle verhalen blijkt is dat zolang er vrouwen en fietsen zijn, er vrouwen zijn die hard fietsen. En laat de hardfietserij nu net centraal staan op het WK tijdrijden.

Het eerste officiële WK waar vrouwen welkom waren, vond in 1958 plaats in Reims. Het was even wachten totdat ook tegen de klok om regenboogtruien werd gekoerst. Legendarische figuren als Beryl Burton – die deze dagen van boven zal toekijken hoe het wielercircus rondrijdt in haar geboortestreek – hebben nooit de kans gekregen om in deze discipline om de wereldtitel te strijden. Deze mondiale titelstrijd stond pas in 1994 voor het eerst op het programma. Toch kunnen we in dit geval niet zeggen dat de vrouwen langer op hun kans moesten wachten. Immers, ook voor de heren gold dat het onderdeel voor de eerste maal op het WK-programma stond.

Jeannie Longo won het WK tijdrijden vier keer, een record – foto: Cor Vos

Waar bij de mannen de Brit Chris Boardman als winnaar uit de bus kwam rollen, was het bij de vrouwen een Amerikaanse die met de trui mocht pronken; Karen Kurreck is de naam. In de eerste editie bleef zij Anne Samplonius en Jeannie Longo voor. Laatstgenoemde zou zich in de jaren daarna ontpoppen tot een dominante factor in het tijdrijden. Sterker nog: ook dit jaar veroverde ze een wereldtitel tijdrijden. Weliswaar bij de wereldkampioenschappen Gran Fondo, maar toch.

Met vier titels heeft Longo – die over goed een maand 61 wordt – het record bij de vrouwen in handen. Er zijn verder liefst zes vrouwen die de titel twee keer wonnen. Te weten: Judith Arndt, Kristin Armstrong, Karin Thürig, Leontien van Moorsel, Amber Neben en Annemiek van Vleuten. Tussen de twee titels van Neben zat de langste periode. De Amerikaanse won haar eerste regenboogtrui in Varese (2008) en acht jaar later trok ze op 41-jarige leeftijd opnieuw aan het langste eind. Daarmee is ze niet de oudste winnares, die eer is natuurlijk voorbehouden aan Longo. Toen zij in 2001 voor het laatst wereldkampioene werd, was ze 43.

24 september 2013 was een gouden dag voor Ellen van Dijk – foto: Cor Vos

Laatste tien winnaressen WK Tijdrijden voor vrouwen
2018: Annemiek van Vleuten
2017: Annemiek van Vleuten
2016: Amber Neben
2015: Linda Villumsen
2014: Lisa Brennauer
2013: Ellen van Dijk
2012: Judith Arndt
2011: Judith Arndt
2010: Emma Pooley
2009: Kristin Armstrong

Vorig jaar

Tijdens Olympische Spelen heeft het Koninkrijk der Nederlanden er nog weleens een handje van om alle drie podiumplekken te bezetten bij het langebaanschaatsen. Bij de Winterspelen van Sochi kwam het liefst vier keer voor, maar ook in Pyeongchang kleurde het podium een keer volledig oranje. Om over alle wereldbekers maar te zwijgen. In de wielersport zijn clean sweeps zeldzamer, en zeker als met nationale teams wordt gekoerst. Toch kregen de oranjevrouwen het vorig seizoen liefst twee keer voor elkaar.

Allereerst gaan we terug naar 9 juni 2018: in het Azerbeidzjaanse Baku werd Laura Smulders wereldkampioen in de sport van ‘helikopter Jantje’. Achter haar kwamen Merel Smulders en Judy Baauw als tweede en derde over de streep. Een paar maanden later was het in Innsbruck wederom een absolute gloriedag voor de KNWU en haar rensters. Annemiek van Vleuten verdedigde op soevereine wijze haar titel. Anna van der Breggen reed op goed een halve minuut achterstand naar het zilver, terwijl Ellen van Dijk nipt Leah Kirchmann af wist te houden voor het brons. Nederlandse wielersupporters zorgden er na de podiumceremonie voor dat het nog lang onrustig bleef in de Oostenrijkse stad.

Het leek vorig jaar wel Koningsdag in Innsbruck – foto: Cor Vos

Top-5 WK Tijdrijden voor vrouwen 2018
1. Annemiek van Vleuten in 34m25s
2. Anna van der Breggen + 29s
3. Ellen van Dijk + 1m25s
4. Leah Kirchmann + 1m27s
5. Leah Thomas + 1m32s

Parcours

Beginnen doen de vrouwen in een van de kleinste steden van Engeland: Ripon. Nog geen 17.000 duizend inwoners herbergt het plaatsje, toch heeft Ripon enkele trekpleisters. De plaatselijke kathedraal is veruit de meest aansprekende. Even ten zuidoosten kunnen de inwoners van de stad zich ook nog vermaken met paardenrennen op Ripon Racecourse, waar al sinds 1900 door paarden wordt gereden. Ten zuidwesten van de stad liggen de ruïnes van Fountains Abbey, dat vanaf 1986 op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat.

Vanaf het marktplein in het centrum zetten de rensters over de A61 koers in zuidelijke richting naar Harrogate. Het parcours is nergens echt vlak, het loopt continu lichtjes bergop of bergaf. Tot aan Ripley, een nederzetting die vooral met haar fraaie kasteel pronkt, wordt de A61 gevolgd. In plaats linea recta richting de finish te rijden, wordt nog een ommetje gemaakt. Hier begint het lastige tweede deel van het parcours. Al vrij snel doemt Whipley Bank op, het eerste echte klimmetje. Echt lang duren de inspanningen bergop allemaal niet, maar het zijn wel vervelende obstakels. Met name de echte tempobeulen zullen hier niet heel blij mee zijn.

En bij Whipley Bank (2,1 km à 4,8%) alleen blijft het niet. Na een snelle afdaling komen de rensters door de plaatsjes Clint en Birstwith, waarna het opnieuw flink klauteren is. Elton Lane, van Birstwith naar Clapham Green, heeft een maximaal stijgingspercentage van veertien procent. Vanuit Hampsthwaite is het circa 2,5 kilometer klimmen om op de top van High Street te komen. Na ze derde helling komen de rensters alras uit op de A59, waar ze linksaf slaan om via golvende wegen in Harrogate uit te komen. De finish in het kuurstadje ligt na 30,3 kilometer weer op de A61, ter hoogte van Victoria Avenue.

Datum: Dinsdag 24 september
Traject: Ripon – Harrogate
Afstand: 30,3 kilometer

Start eerste renster:  14.40 uur / 15.40
Finish laatste renster:  16.48 uur / 17.48 uur

Tussenpunt: na 14,2 kilometer

Favorieten

Als je niet meedoet, kun je niet winnen. Het zou zomaar een Cruijffiaanse wijsheid kunnen zijn. Het gaat op voor twee favorieten. Allereerst is daar natuurlijk Ellen van Dijk. Het ging mis voor de wereldkampioene van Florence tijdens de Boels Ladies Tour. Een valpartij in de vierde etappe kostte haar de kans om weer een gooi te doen naar een titel. Leah Kirchmann, die Van Dijk vorig jaar bijna van een medaille hield, zal er ook niet bij zijn. Zij was na een val in de eerste etappe van de Nederlandse ronde al genoodzaakt haar seizoen te beëindigen.

Ondanks afwezigheid van Ellen van Dijk heeft de KNWU-equipe dit jaar weer drie kanshebsters op eremetaal. Twee daarvan stonden de afgelopen jaren op het podium en eentje zou er zeker op kunnen komen als ze een superdag heeft. Om met de topfavoriet te beginnen: Annemiek van Vleuten. De titelverdedigster reed dit seizoen drie tijdritten en die won ze allemaal. Behoudt ze hier haar ongeslagen status? Die kans is best waarschijnlijk als ze een goede dag heeft. Het parcours moet haar op het lijf geschreven zijn. Op de licht golvende stukken kan ze haar krachtige benen prima laten boren, en op de stukken bergop kan ze met haar klauterkwaliteiten het verschil maken. Het draait op dit traject ook om pijn lijden. En laat Van Vleuten dat nu als de beste kunnen…

Wie houdt Van Vleuten van een derde titel af? – foto: Cor Vos

De voornaamste concurrente voor Van Vleuten komt uit eigen land. Jawel, het belooft weer een interessant treffen te worden met Anna van der Breggen. Haar verhaal bij wereldkampioenschappen tijdrijden is er vooral een van net niet. In 2015 strandde ze op een diepe zucht van de titel en de voorbije twee jaar bleek zilver ook het hoogst haalbare. Volgens het spreekwoord wint de aanhouder en dit jaar zou het zomaar haar moment de gloire kunnen zijn op de tijdrit. Want Van der Breggen, die de laatste weken getuigt van een prima vormpeil, is nu eenmaal gewoon een toptijdrijdster.

De derde en minst waarschijnlijke titelkandidaat uit het Nederlandse kamp heet Lucinda Brand. Maar vergist u zich niet in haar, want op dit traject zou ze ook goed uit de voeten moeten kunnen. Ze lijkt niet meteen gebaat bij extreem vlakke tijdritten, maar het intervalwerk zou haar perfect moeten liggen. Als ze in de kilometers tot aan Ripley in het spoor weet te blijven, zou ze misschien wel voor een medaille kunnen gaan. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat – gezien de aanwezige concurrentie – een titel te hoog gegrepen lijkt.

Kan Van der Breggen ook wereldkampioene tijdrijden worden? – foto: Cor Vos

Nu we het Nederlandse kamp hebben besproken, gaan we naar de oosterburen. Oftewel, Duitsland. Allereerst treden ze aan met Lisa Brennauer, een dame met grote reputatie in het tijdrijden. Haar mooiste overwinning in deze discipline is ongetwijfeld haar gouden medaille op het WK van 2014. In de Madrid Challenge toonde ze dat het met haar vorm wel goed zat. Omdat ze de korte individuele tijdrit won, wist ze een dag later ook het eindklassement op haar naam te schrijven. Of ze nu nogmaals voor tijdritwinst kan gaan? Zeg nooit nooit, maar het parcours is voor haar waarschijnlijk te pittig. Als ze bij de eerste vijf rijdt, zal ze waarschijnlijk niet mopperen.

Lisa Klein is de troonopvolgster van haar oudere naam- en landgenote. Brennauer (31) kan ook nog wel wat jaren mee, maar is twee olympische cycli ouder dan Klein. Ook voor de jonge styliste geldt dat het parcours vermoedelijk net even te lang en vooral te heuvelachtig zal zijn. Een wereldtitel zal dus naar alle waarschijnlijkheid nog niet voor dit jaar zijn, maar er zal ongetwijfeld een dag komen waarop Klein de felbegeerde regenboogtrui aan mag trekken.

Bij Brennauer hangt al een regenboogtrui in de kast – foto: Cor Vos

Net als Nederland hebben de Verenigde Staten drie ijzers in het vuur. Leah Thomas werd vorig jaar vijfde. Als je bedenkt dat twee dames die voor haar eindigen er dit jaar niet bij zijn, is het volgens de wetten der logica duidelijk: zij staat op het podium. Een zekerheidje is dat echter allerminst. De 30-jarige Thomas is zonder twijfel een kanshebster, maar ze kan ook zomaar de derde Amerikaanse in de uitslag worden.

Dit jaar zegevierde Thomas in de Pan-Amerikaanse chronokampioenschappen, met luttele seconden voorsprong op good old Amber Neben. De intussen 44-jarige won dit jaar twee tijdritten: het Amerikaans kampioenschap en de Canadese Chrono Gatineau. De diepgelovige Neben kan het dus nog altijd, en ze kan het zich permitteren om zich vooral met tijdrijden bezig te houden. Benieuwd hoe ze het aan de andere kant van de grote plas zal doen. Kan ze nogmaals uit haar slof schieten en een medaille pakken? Het lijkt een redelijk onwaarschijnlijk scenario, maar ja, dat dachten we een paar jaar geleden bij de wereldkampioenschappen in Doha ook…

In 2016 was Neben al een oudgediende – foto: Cor Vos

Maar de grootste aandacht zal in het Amerikaanse kamp uitgaan naar Chloé Dygert Owen. In de Colorado Classic hield de 22-jarige huis à la Marianne Vos. Ze won niet alleen het eindklassement, ze zegevierde ook nog eens in alle vier de etappes. Een beetje alsof je een wielerspel speelt op de computer, jouw wielrenner de hoogst mogelijke stats geeft en vervolgens op niveau ‘beginner’ speelt. Natuurlijk, de tegenstand was niet gigantisch sterk, maar ze gaf wel degelijk haar visitekaartje af. Nadat ze begin 2018 de maat nam van Annemiek van Vleuten op de individuele achtervolging bij de WK baanwielrennen, kende ze een rotperiode. Vooral de gevolgen van een valpartij in de Ronde van Californië bleef haar lang achtervolgen. Nu ze weer terug aan de top is, kan ze misschien wel beter doen dan haar vierde plaats in Bergen. Winnen? Ook dat is niet uitgesloten.

Noorwegen is niet meteen het eerste land waar je aan denkt als het over tijdritkanonnen gaat. Vita Heine bewijst dat het wel mogelijk is. Heine, geboren als Letse maar sinds 1 juli 2014 beschikkend over de Noorse nationaliteit, kwam dit jaar al dicht bij eremetaal op het biljartvlakke Europese kampioenschap. Lucinda Brand bleef haar toen echter net voor. Onlangs zegevierde ze nog in de Chrono Champenois. Wilt u vanwege deze adelbrief geld op haar inzetten? Laten we u wel meegeven dat de kans dat ze dat op weg naar Harrogate nog eens flikt, praktisch onbestaande is. Maar misschien zit er een top vijf-klassering in.

Bij de juniores wist Dygert al het WK Tijdrijden te winnen – foto: Cor Vos

Als laatste zouden we thuisrensters Alice Barnes en Hayley Simmonds kunnen noemen. De immer voortbrommerende Olga Zabelinskaya komt ongetwijfeld ook voor op diverse lijstjes. Werelduurrecordhoudster Vittoria Bussi en Elisa Longo Borghini verdienen ook zeker een vermelding, maar de laatste plek in de lijst is voor Marlen Reusser. Het verhaal van de Zwitserse is nog relatief onbekend bij het grote publiek, maar het is zonder twijfel een intrigerend figuur. Voor haar wielercarrière deed ze aan hardlopen en de nobele triatlonsport. Verder speelde ze behoorlijk viool, was ze zeer actief bij de Jonge Groenen en tot begin dit jaar was ze arts.

Aan het begin van het seizoen besloot ze vol voor het wielrennen te gaan en sindsdien is ze nog een heel stuk harder tegen de klok gaan rijden. Bij de Europese Spelen in Minsk boekte ze een overtuigende overwinning, net als in de 1.2-tijdrit Ljubljana-Domžale-Ljubljana. Het EK wielrennen moest ze overslaan vanwege een gebroken heiligbeen, waarna ze haar vizier op Yorkshire besloot te richten. Met haar hebben we de ultieme outsider te pakken.

Wordt Marlen Reusser de verrassing van het WK? – foto: Cor Vos

Favorieten volgens WielerFlits
**** Annemiek van Vleuten
*** Anna van der Breggen, Chloé Dygert Owen
** Lucinda Brand, Lisa Klein, Amber Neben
* Lisa Brennauer, Vita Heine, Marlen Reusser, Leah Thomas

Website organisatie
Deelnemerslijst

Weer en TV

Op televisie kun je de wedstrijd live volgen via Eurosport 1, de NOS (NPO 1) en Sporza (één). De uitzendingen starten rond 15.30 uur, even voor de start van de eerste renster. Online bieden de drie zendgemachtigden livestreams aan. In de Volg Hier van WielerFlits kun je natuurlijk het verloop van de tijdrit bespreken.

WK wielrennen 2019: Volledig programma