Zij waren zelf ooit slachtoffer van onsportieve fans: “Als je reageert, zakken ze door de grond van schaamte”
Interview Onsportieve reacties van toeschouwers, eens in de zoveel tijd is het jammer genoeg weer een thema in de cross. Mathieu van der Poel heeft er naar eigen zeggen al het hele seizoen mee te maken, en reageerde in Hulst door in de slotronde naar enkele heethoofden te spugen. Maar hoe lastig is het om jezelf in zo’n situatie onder controle te houden? Wij legden de vraag voor aan Lars van der Haar en Klaas Vantornout, allebei zelf ook ooit slachtoffer.
Lars van der Haar was in de bewuste cross van Hulst een van de dichtste achtervolgers op Mathieu van der Poel, en ging zelfs enkele ronden mee in zijn wiel. “Ik heb er niets van meegekregen en gelukkig ook geen last van gehad. Maar het is altijd jammer als toeschouwers niet normaal kunnen juichen. Of je nu wel of niet voor een bepaalde renner bent… Boegeroep of het gooien van allerlei vieze dingen, zou in geen enkele situatie normaal mogen zijn.”
Van der Haar: “Je gaat je rijstijl aanpassen”
Van der Haar kwam ooit zelf in zo’n vijandige situatie terecht, tijdens het WK in het Belgische Zolder in 2016. Daar vocht hij een strijd om de wereldtitel uit met de lokale favoriet Wout van Aert, die uiteindelijk won. Achteraf sijpelden de berichten binnen dat Van der Haar bier naar zijn hoofd geslingerd had gekregen en op verschillende plaatsen op het parcours ook boegeroep moest ondergaan.
“Voor mij zit er nog wel een verschil tussen boe roepen en dingen gooien. Dat laatste is niet alleen onsportief, maar kan een renner ook uit balans brengen en is gewoon gevaarlijk. Als het echt op de renner belandt, en het komt in zijn oog of zo, dan weet je nooit wat er gebeurt. Dat is dus absoluut niet juist.”
Alleen blijkt het niet gemakkelijk om daar als slachtoffer op de juiste manier mee om te gaan. “Als renner probeer je jezelf daar van af te sluiten, iets wat Mathieu ook een tijdje heeft geprobeerd. Maar je hebt weleens gezien met Sven Nys, Richard Groenendaal en Bart Wellens, dat als er meerdere incidenten zijn geweest, je het op een gegeven moment gewoon zat bent. Dan kan je al eens handelen uit emotie. En ik snap goed dat Mathieu er nu ook klaar mee was.”
Van der Haar herinnert zich zijn eigen bange momenten in Zolder nog goed. “Ik heb het gelukkig enkel daar en op een ander WK meegemaakt. In Zolder was ik enorm bang in één bepaalde bocht. Daar hing een supporter enorm over de hekken. Ik vreesde: zou die mij nu gaan pakken? Het probleem is dat je dan een bepaalde lijn gaat rijden die niet direct sneller is. Je gaat je rijstijl erop aanpassen, omdat je bang bent dat er iets gaat gebeuren dat erger is dan boegeroep. Ik denk dat het gros van het publiek wel juist is, net zoals in Hulst, maar het is jammer dat er dan toch een paar rotte appels tussen zitten.”
Vantornout: “Zelf ook ooit gestopt”
Ex-renner Klaas Vantornout kreeg in de nasleep van zijn Belgische titels wel vaker met onsportief gedrag te maken. “De kerstperiode, met de kampioenschappen in aantocht, is het op het vlak van onsportiviteit de slechtste periode van het jaar. Ik kan alleen maar zeggen: die incidenten komen voort uit bendevorming. Door de alcohol krijg je een kudde koeien die elkaar zodanig opjutten, is dat dan uit jaloezie? En de renners die goed presteren, zijn vaak het slachtoffer. Hoge bomen vangen veel wind. Het is zielig dat mensen daarvoor naar de cross komen. Niet te begrijpen zelfs.”
Zelf ging hij nooit over tot spuugreactie zoals Van der Poel. “Eigenlijk mag je niet reageren. Dat is die fans voeden. Het slimste is om niets te doen, maar daar moet je heel sterk voor zijn. Op een gegeven moment ben je er klaar mee. Het probleem is: je passeert tien keer bij die bewuste plaatsen waar de gevaarlijke toeschouwers zitten. Na vijf keer heb je door dat ze het op je gemunt hebben. Op dat moment weet ook dat je daar nog even veel keer zal moeten passeren. Ik praat de reactie niet goed, maar kan er inkomen dat de opeenstapeling op een gegeven moment te groot wordt. Sportmensen als Mathieu kunnen tegen veel, maar zijn geen robots, hé.”
“Zelf ben ik tijdens de opwarming wel eens gestopt om verhaal te gaan halen bij een groepje fans. Dat is misschien een iets betere manier dan spugen. Ik kan je verzekeren: ze druipen meteen af, en zakken helemaal door de grond van schaamte. Zo stoer zijn die mannen. Ze weten dat je niet kunt reageren als je op de fiets zit en dan voelen ze zich heel sterk, zeker in groep. Maar vanaf je hen op hun plek zet, stellen ze niets meer voor. Helaas zullen dat soort figuren er altijd tussen zitten als je 20.000 mensen naar een groot event brengt. Een paar onnozele boerekes.”
Maatregelen?
Dan rest de vraag: welke maatregelen kan je nemen om zulke incidenten te voorkomen? “Bij grote crossen, zeker wanneer er veel publiek wordt verwacht, zijn dubbele hekken nuttig”, zegt Van der Haar. “In Gavere zag je al veel mensen over de hekken heen leunen, waardoor je misschien niet altijd de lijnen kan rijden die je wil. Maar aan de andere kant blijft het een volkssport, waarin het publiek dichtbij kan komen. Dat is ook de charme van de sport. Het is een balans zoeken, maar het moet wel veilig blijven. Vooral op de kampioenschappen lijken extra maatregelen mij geen slecht idee.”
“Maar anderzijds, we zullen vooral moeten rekenen op de goodwill van de mensen”, vindt Van der Haar. “Tijdens een wedstrijd ben je als renner sowieso kwetsbaar en dus afhankelijk van het gedrag van de mensen. Er kan zo veel gebeuren. Kijk naar de Tour de France, waar mensen ook in één keer voor de renners op de weg staan. We moeten blijven uitgaan van de goedheid van de toeschouwers en hopen dat er zo weinig mogelijk incidenten voorkomen.”
Om te reageren moet je ingelogd zijn.