Het duinenzand van Koksijde heeft al heel wat watertjes doorzwommen

Wie de Duinencross zegt, zegt zand. Maar ook een beetje de WK’s van 1996 en 2012, die hun stempel op de veldritsport drukten. Ook dit jaar keert de crosswereld weer terug naar de Belgische kustgemeente, die een echte traditiecross huisvest. WielerFlits neemt je mee in de historie.

Koksijde is een absolute klassieker in het veldrijden, die al sinds 1969 wordt georganiseerd. Destijds was Marcel Houvenagel, voorzitter van de Koksijdse Véloclub, de drijvende kracht achter de Duinencross. De eerste vier edities werden gewonnen door de broers De Vlaeminck. Roger won in 1969 en 1972, Erik in 1970 en 1971. De Duinencross werd snel een begrip in de regio en de wedstrijd kreeg steeds meer aanzien.

Kustgemeente Koksijde drukte haar stempel definitief op de veldritsport met de organisatie van de wereldkampioenschappen in 1994 en 2012, die allebei iets speciaals brachten. In 1994 was er het beruchte schouderklopje van Paul Herygers ter attentie van Richard Groenendaal. Maar 2012 was het absolute hoogtepunt voor Koksijde: met zeven Belgen op de eerste zeven posities in de koers werd het een groot volksfeest in de duinen. Niels Albert liet liefst 66.000 fans juichen.

Paul Herygers boekte hier in 1994 zijn mooiste zege – foto: Cor Vos

Kort na het door Herygers gewonnen WK, trad Koksijde in 1996 toe tot de Wereldbeker veldrijden. Op uitzondering van een periode tussen 1999 en 2002 en de door stevig stormweer afgelaste editie in 2016, maakte de Duinencross daarna tot en met 2022 altijd deel uit van het meest prestigieuze regelmatigheidscriterium. In 2023, 2024 en 2025 ging men ten rade bij de X2O Badkamers Trofee, om dit nu terug te keren in de Wereldbeker.

Vooral Belgische successen
Op sportief vlak merken we op dat in Koksijde – op Radomir Simunek (1990) en Zdenek Stybar (2009) na – alleen maar Belgen of Nederlanders wonnen. Met dank aan het zandparcours, dat een specifieke vaardigheid vereist die blijkbaar vooral Belgen beheersen.

Bij de dames, die nog maar zestien keer aantraden in de kustgemeente, is de diversiteit van nationaliteiten wel iets groter. Sven Nys mag zich met zeven zeges (waaronder zijn laatste, in een beklijvend duel tegen Wout van Aert in 2015) de recordhouder noemen bij de mannen, Katherine Compton (vier stuks) bij de vrouwen.