Kerckhoffs Raymond

• vrijdag 26 februari 2021 om 00:00

Interview “Veiligheid heeft momenteel de topprioriteit bij de UCI”, benadrukt voorzitter David Lappartient in een interview met Cyclingnews en WielerFlits. “We gaan er alles aan doen om de veiligheid van de renners in alle koersen te verbeteren. Ieder ongeluk dat voorkomen had kunnen worden is er een teveel. Daarom gaan we flink in de veiligheid investeren.”

Vanochtend bracht de UCI de nieuwe veiligheidsgids naar buiten. Vanaf oktober is er door de UCI in werkgroepen intensief samengewerkt met de organisatoren, ploegen en renners om de veiligheid te vergroten. Diverse maatregelen werden in februari al goedgekeurd. Zo moeten alle wedstrijdorganisaties een veiligheidsmanager aanstellen. Er komen strengere regels voor o.a. dranghekken in de laatste drie kilometer. En de renners moeten in een afdaling weer ‘ouderwets’ met hun kont op het zadel zitten en beide handen aan het stuur houden. Ook voor het weggooien van bidons komen nu strikte regels.

Is wielrennen de laatste decennia een van de gevaarlijkste sporten geworden?
“Wielrennen is een gevaarlijke sport omdat de renners zonder specifieke lichaamsbescherming rijden. Op bepaalde momenten in een wedstrijd, bijvoorbeeld bij een afdaling van een col, liggen de snelheden vrij hoog. Daarbij is het straatbeeld de laatste jaren veranderd door allerlei snelheidsbeperkende maatregels voor het normale verkeer. Drempels, wegversmallingen etc. zijn daarentegen gevaarlijke objecten in een wielerwedstrijd. De gemiddelde snelheid in de koersen is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Je ziet verder op bepaalde momenten de stress in het peloton toenemen omdat alle renners via de communicatie van de oortjes de opdracht krijgen om naar voren te gaan. Verder is het respect in het peloton afgenomen. In het verleden durfde niemand Eddy Merckx of Bernard Hinault voor de wielen te rijden. Nu rijdt iedereen gegroepeerd en dichter op elkaar. De laatste jaren zagen we daarom ook meer valpartijen. Daarom hebben we afgelopen winter met alle betrokken partijen gewerkt om de veiligheid te verbeteren.”

Reageert de wielersport niet te laat als het op veiligheid aankomt?
“We hebben gezien dat er vaak conflictsituaties ontstaan tussen de verschillende partijen wanneer je iets wilt veranderen. Denk aan de protesten die er waren bij de invoering van de helmplicht. Er waren toen zelfs stakingen van de renners. Anno 2021 kun je niet meer voorstellen dat er nog iemand zonder een helm rijdt. Ik zag nu ook weer commentaren van renners die het niet eens waren dat we bepaalde gevaarlijke posities op de fiets verbieden. Wij willen geen problemen voor de renners creëren, maar juist hun veiligheid bevorderen.”

Diverse renners klaagden dat ze niet betrokken zijn in deze veiligheidsmaatregelen
“In de werkgroep om de veiligheid te verbeteren zaten Matteo Trentin en Philippe Gilbert. Dat zijn twee zeer ervaren profrenners, die van grote waarde zijn geweest in de totstandkoming van deze maatregelen. De rennersvakbond CPA heeft ook iedereen op de hoogte gesteld. Later bleek dat velen de betreffende email niet eens hadden geopend. Ik ben het eens met Trentin die aangaf dat de renners zelf ook de taak hebben om zich op de hoogte te stellen wat er allemaal speelt. Misschien zegt niet iedere renner het hardop, maar velen hebben ons juist gesteund dat we sommige gevaarlijke positie op de fiets in een afdaling gaan verbieden. Gilbert en Trentin gaven aan dat genoeg renners vooraf klaagden dat ze in een afdaling risico’s moesten nemen, omdat ze de anderen die bijvoorbeeld op de bovenstang zaten in hun gewone positie in het zadel niet konden volgen.”

foto: Cor Vos

Wat gebeurt er nu wanneer een renner in een wedstrijd toch op de stang gaat zitten of een drinkfles weggooit buiten de zones?
“Wanneer een commissaris of de VAR in de tv-wagen dit waarneemt, wordt de betreffende renner in een eendagswedstrijd onmiddellijk uit koers genomen. Je moet het zien als de rode kaart uit het voetbal. Natuurlijk wordt het moeilijk om een renner meteen uit koers te zetten wanneer er iets op vijf kilometer van de finish gebeurt. We proberen een situatie zoals de diskwalificatie van Nils Eekhoff na het WK voor beloften in Yorkshire te voorkomen. Dus willen we zo weinig mogelijk achteraf gaan straffen. In een rittenkoers vinden we het direct uit koers nemen van een renner voor deze overtredingen te zwaar gestraft. Daar krijgt een renner twee waarschuwingen. Bij een derde overtreding wordt hij ook uit koers genomen. Bij iedere waarschuwing krijgt hij een geldboete, maar tevens ook een tijdstraf in het algemeen klassement.”

Als we naar de wedstrijden kijken. Wie is er nu verantwoordelijk voor de veiligheid van een parcours?
“De verantwoordelijkheid ligt bij de organisatie. Zij moeten een veilig parcours garanderen. Vanaf nu moet iedere organisatie een safety-manager hebben. Deze persoon volgt trainingen bij de UCI. Daarnaast werken wij aan nieuwe technologieën, zodat je bijvoorbeeld elk parcours up-to-date driedimensionaal in beeld kunt brengen. Bij Google-Earth zie je bijvoorbeeld recente veranderingen in het wegennet niet, maar kijk je nog naar oude situaties. Ons doel is om alle data van de parcoursen ruimschoots voor de wedstrijd in ons bezit te hebben, zodat we zeker alle finales vooraf grondig kunnen evalueren met de experts. De UCI heeft de afgelopen weken een speciale afdeling opgezet om de veiligheid in koersen te controleren, waarvan oud-renner Richard Chassot de safety-manager zal worden. Deze afdeling zal de parcoursen bestuderen, aanwijzingen geven en indien nodig ook benadrukken dat er veranderingen moeten worden doorgevoerd. Ook rond de wedstrijden staat deze afdeling in contact met de ploegen en renners.”

Is dit systeem zodanig opgezet om problemen vooraf te voorkomen en niet alleen om achteraf te concluderen wat er verkeerd is gegaan?
“Het doel is juist om problemen te voorkomen. We willen vooral voor een wedstrijd al aangeven wanneer wij bepaalde punten in het parcours anders willen. Die wens leeft ook bij AIOCC (vereniging van organisatoren, R.K.). Door duidelijke richtlijnen op te stellen en ook direct contact met de nieuw aan te stellen veiligheidsmanagers van iedere organisatie hopen we belangrijke stappen zetten. Juist door een nauwe samenwerking tussen de organisatoren en de UCI moet er spoedig een betere expertise qua veiligheid ontstaan.”

Een van de meest verschrikkelijke voorvallen afgelopen jaar was de valpartij van Fabio Jakobsen in de eerste rit van de Ronde van Polen. Duidelijk was dat de dranghekken niet deugden. Toch is de organisatie van de Ronde van Polen hier niet voor gestraft.
“We hebben vorig jaar al een behoorlijk aantal disciplinaire maatregels tegen organisatoren genomen. Zo zijn er bijvoorbeeld sancties aan de Ronde van Luxemburg opgelegd. Dit gebeurde in het verleden nauwelijks. Je merkte dat organisatoren dan ook vreemd opkeken dat ze ineens met de disciplinaire commissie van de UCI te maken kregen. Ze weten inmiddels dat we professionaliteit van hen verlangen en dat we niet zwak staan om maatregelen te nemen. Zo kan een wedstrijd zelfs van de kalender worden gehaald. Ook voor de dranghekken gaan we duidelijke richtlijnen opstellen. We gaan met experts van twee universiteiten onderzoeken wat de veiligste oplossing is. De veiligheidsvoorschriften zullen verder geprofessionaliseerd worden. Er is nu vooral aandacht voor de regels die de renners hebben gekregen, maar in het nieuwe protocol staan veel meer nieuwe veiligheidseisen waar de organisatoren zich aan moeten houden.”

De bewuste valpartij in de Ronde van Polen – foto: Cor Vos

Wie geeft dan nu daadwerkelijk groen of rood licht wanneer een parcours veilig of onveilig is?
“Dat is aan de UCI. Al kun je natuurlijk vooraf niet altijd alles voorkomen. Ook in een wedstrijd moet je nog kunnen ingrijpen. Vorig jaar kwam er in de finale van de Ronde van Lombardije ineens een auto het parcours op. Zo’n voorval kun je vooraf niet voorzien. Wij proberen in de aanloop naar een wedstrijd de probleempunten op te lossen. Zijn er passages die de UCI safety-manager té gevaarlijk vindt, dan zullen die zoveel mogelijk voor de wedstrijd opgelost moeten worden. Als die problemen niet opgelost worden, is dit een reden om die wedstrijd niet door te laten gaan. Valpartijen zullen in het wielrennen altijd blijven bestaan, maar we moeten de kans dat er zich gevaarlijke situaties voordoen proberen te beperken.”

Voor de Tourstart in Nice hebben enkele ploegen, waaronder Jumbo-Visma, Team DSM, Deceuninck-Quick-Step en INEOS-Grenadiers het veiligheidsaspect besproken. Zij wilden een onafhankelijk partij inschakelen met experts qua veiligheid. Hoe staan jullie hier tegenover?
“Wij werken nauw samen met experts van de universiteit van Gent en een universiteit in Zwitserland. We hebben geen angst om experts qua veiligheid in te schakelen. De betreffende ploegen wilden echter een nieuw bedrijf oprichten dat de veiligheid in het wielrennen ging controleren. Ik vind dat je op het gebied van veiligheid geen business moet beginnen. Daarmee zou je de verantwoordelijkheid van de veiligheid ook in handen van een derde private partij leggen. De overheden zullen dit nooit accepteren. De verantwoordelijkheid ligt voor hen altijd bij de organisatie. Waar ik het met de betreffende ploegen wel over eens ben, is dat we professionals moeten hebben die deze taak verrichten. Ik ben blij dat de ploegen inmiddels via de AIGCP achter onze aanpak staan.”