Ties Wijntjes

• woensdag 15 maart 2023 om 18:00

Materiaalzone Met een controversiële innovatie deed de Canyon Grail in 2018 zijn intrede. Het opvallende dubbeldekker-stuur maakte de tongen behoorlijk los. Ruim vier jaar later is de fiets nog altijd een populair model van Canyon, maar hoe fietst dat stuur nou werkelijk? WielerFlits test uit.

De dubbeldekker, het pizzadoosstuur (naar het vermogen er een pizzadoos tussen te klemmen) of de hover bar. Hoe je het ook noemt, het unieke stuur geeft de Grail gelijk bijzondere looks, maar slechts een naam is te weinig om dit innovatieve stuur te beschrijven. Sterker nog, de fiets reduceren tot het opvallend stuur is onterecht, want er is meer aan de Canyon Grail wat aandacht verdient.

De Canyon Grail is beschikbaar in een aluminium en carbon variant. Ik test die laatste, de Grail CF SL 7 eTap om precies te zijn. Met zijn 8,72 kilogram (zonder pedalen en bidonhouders) is de fiets niet uitzonderlijk licht, maar voor een gravelbike is dat een behoorlijk goed gewicht. Gewoon meer dan prima.

Als ik naar de technische specificaties van het frame kijk, is dat ook mijn eerste indruk: gewoon meer dan prima. Geen gekke trucjes in de carbon layup, geen enorme uitschieters in de geometrie en bizarre buisvormen bij de Grail. Tegelijkertijd valt visueel wél het een en ander op als ik wat aandachtiger kijk. De twee knikjes in de bovenbuis, de verlengde staande achtervork, de aparte balhoofdconstructie; er zit duidelijk genoeg denkwerk in het frame.

Bijzondere onderdelen
Toch zijn het vooral de zadelpen en het stuur die opvallen en de Grail wel weer unieke looks geven. Te beginnen met de zadelpen, die in feite in twee delen is gespleten. Deze S15 VCLS zadelpen is niet alleen laag in gewicht, maar biedt ook nog eens de nodige flexibiliteit door de gebogen en gespleten constructie. De zadelpen biedt 20 millimeter flexibiliteit, door de gespleten zadelpen én omdat de zadelpen enkele centimeters lager in het frame is bevestigd.

Een fraaie toevoeging is de Flip Head zadelklem. Doordat de klem ‘zweeft’, zorgt hij ervoor dat het tijdens beweging van de zadelpen het zadel in dezelfde hoek blijft staan en je bekken dus niet achterover kantelt. Daarnaast kan je de flip head ook nog omdraaien, waardoor je de setback van de zadelpen met 8 millimeter vermindert.

Maar, het pièce de résistance van de fiets blijft natuurlijk het dubbele stuur. You love it or hate it, maar wat met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te zeggen is, is dat dit tot de meest innovatieve sturen uit de recente wielergeschiedenis behoort.

Dat stuur is ontwikkeld met het oog op veelzijdigheid; het moet een combinatie van comfort en stijfheid bieden. De onderzijde van het stuur is uitermate stijf, zodat je in de beugels hard kan sprinten en je tijdens snelle passages controle over de fiets hebt. De bovenzijde moet juist comfort bieden doordat deze buigbaar is en een hogere positie biedt.

Naast de opvallende eigen onderdelen van Canyon, is de Grail CF SL 7 voorzien van DT Swiss GRC 1600 wielen. Die wielset past op papier uitstekend bij de fiets. Het stijve carbon en de 40 millimeter diepe velgen zorgen ervoor dat de wielset behoorlijk snel is, terwijl de interne breedte van 24 millimeter je toestaat behoorlijk brede banden – de fiets biedt ruimte tot 42 millimeter brede banden – te monteren. Een snelle wielset dus, die toch ook dat beetje comfort biedt.

De wielen zijn afgemonteerd met Schwalbe G-One R banden van 40 millimeter breed. Alhoewel dit een band is die wel enig profiel kent, is dit vooral een band die voor gravelstandaarden erg snel is. Voor de ruwste paden mis je hierdoor wellicht wat grip, maar zeker in Nederland kan je hier met de G-One R banden van Schwalbe vrijwel overal uit de voeten. Daar krijg je wel een hoop snelheid voor terug, want de band rolt makkelijk, zelfs op asfalt doet hij het meer dan prima.

De groepset op de fiets is SRAM’s elektronsiche groepset van het instapniveau: Rival eTap AXS. De fiets wordt geleverd met een enkel voorblad, van 40 tanden, terwijl de twaalf versnellingen tellende cassette een grootste kransje van 44 heeft. Zeker voor Nederlandse begrippen heb je dus alsnog een erg breed versnellingsbereik.

De fiets leek in eerste instantie meer dan prima, maar als ik eens goed naar alle onderdelen kijk ben ik eigenlijk al best onder de indruk. De combinatie van de deftige wielen, de elektronische groepset, het innovatieve stuur en de op papier comfortabele zadelpen voor de betrekkelijk lage prijs van €3.899,- is op papier al een heel goede deal.

In de praktijk
Ook de eerste fysieke kennismaking met de fiets is positief. Tijdens de eerste kilometers is de fiets aangenaam en relatief makkelijk in de omgang, maar absoluut niet lui. Het wordt al snel duidelijk dat dit een gravelbike is die breed inzetbaar is en zowel comfort als snelheid te bieden heeft.

Eenmaal op onverharde paden wordt dat gevoel bevestigd; dit is een snelle alleskunner. De fiets voelt erg stijf, wat onder andere in het stuurgedrag merkbaar is. De Grail is behoorlijk reactief en gaat daar waar ik hem naartoe dirigeer. Dat kan op het onverharde al snel in nervositeit resulteren, maar daar is absoluut geen sprake van. Sterker nog, de fiets lijkt een hoop hobbels en ongemak weg te filteren, maar daar later meer over.

Snel gaan is niet lastig met de Canyon Grail

Ook voelt de fiets snel. Nee, het is geen racefiets die vooruitschiet bij iedere trap, maar snelheid houden doet de fiets top. Eenmaal op tempo is het – zelfs stuiterend over ruwe paden – makkelijk ritme houden op de Grail en kan je goed snelheid meenemen. Voor een forse versnelling zitten de brede banden en lage bandendruk natuurlijk niet mee, maar het is wel merkbaar dat wielen vrij makkelijk op gang komen.

Als ik enkele weken met de fiets in de Alpen ben, ervaar ik hoe stijf de fiets eigenlijk is. Als ik mijn ritjes veelal op de weg afwerk heb ik zelden het gevoel met een gravelfiets te maken te hebben. Tuurlijk, de brede banden bieden meer weerstand, maar dat is eigenlijk ook het enige verschil wat ik merk met een wegfiets op dat moment.

Tegelijkertijd vergt de fiets daardoor op heel ruwe paden wel wat meer energie. De fiets is behoorlijk wendbaar – ook singletrack trail is te berijden met de Grail – maar het is duidelijk voelbaar dat de fiets toch wat meer op snelheid georiënteerd is. Smalle of snelle bochten zijn geen probleem, maar ik merk wel dat het wat meer aandacht en energie kost dan bij een laidback gravelfiets met een wat minder agressieve geometrie.

Even aanzetten voelt goed op de Grail

Comfortabel als het moet
Toch heeft de Grail een bijzondere combinatie aan positieve eigenschappen, want naast de wendbaarheid en stijfheid, voelt ook de factor comfort goed. Dat lijkt vooral door de opvallende zadelpen te komen, die 20 millimeter veerweg biedt volgens Canyon.

De druk waarbij het zadel in die demping gaat voorzien, lijkt precies goed te zijn. Op fietspaden of verharde wegen merk je amper dat er beweging inzit, terwijl bij ruwe paden de zadelpen duidelijk wat extra comfort biedt. Ergo: de zadelpen is stijf wanneer het moet en biedt comfort wanneer het moet. Best een sterk staaltje ontwikkeling van Canyon om die combinatie te vinden.

En dat bijzondere dubbeldekkerstuur? Dat heeft zowel zijn voordelen als nadelen. Dat voordeel zit hem in de flex die het stuur moet bieden en ook daadwerkelijk biedt. Heel simpel: leg je handen bovenop het stuur en je voelt onmiskenbaar de demping die het biedt. Eerlijk gezegd is de inzet daarvan wel enigszins beperkt, aangezien je deze houding eigenlijk alleen aan kan nemen als de weg kaarsrecht vooruit loopt.

Tevens heeft het stuur twee kleine nadelen. Dat is enerzijds dat stuurtasjes lastig te monteren zijn en anderzijds dat een aantal posities een beetje ongemakkelijk voelen. Canyon raadt zelfs sterk af de onderste laag van het stuur vast te houden, omdat dit bij een botsing of valpartij kwetsuren op kan leveren. Daarnaast voel je onderin de beugels soms de bovenzijde van het stuur tegen je onderarmen schuren.

Voor sommige is het misschien een gimmick, maar na de nodige ritjes ben ik toch best te spreken over het stuur. De momenten dat het wat extra comfort biedt, is het gewoon erg fijn en de beperkingen zijn minimaal. Los daarvan is het wat mij betreft toe te juichen dat een fietsmerk poogt te innoveren, dus wat dat betreft verdient Canyon al een pluspunt.

Waar ik vooraf niet zo goed weet wat ik moet verwachten van de Canyon Grail, ben ik na een uitgebreide test positief verrast. De Grail is veelzijdig, maar doet op weinig gebieden concessies. Het is een snelle, wendbare gravelfiets, maar daarmee allerminst oncomfortabel. Die combinatie van factoren maakt de Grail een meer dan aangename fiets.

Voeg daar de fraaie afmontage met het elektronische SRAM Rival eTap aan toe en je hebt met de Grail een goede deal in zijn prijsklasse. De looks van het opvallende stuur is iets wat je mooi moet vinden, maar als dat zo is, vind je in de Grail een breed inzetbare gravelbike die zijn prijs dubbel en dwars waard is.