De Stelvio, de Mortirolo, de Gavia, de Monte Zoncolan en de Tre Cime di Lavaredo. Zomaar een greep uit het aantal beruchte beklimmingen dat de Giro d’Italia door de jaren heen heeft aangedaan. De echte klimgeiten kunnen elk jaar hun ei kwijt in de Italiaanse Grand Tour. Wie weet dit jaar bovenop de bergen de meeste punten te verzamelen en daarmee de Maglia Azzurra in huis te slepen? WielerFlits blikt vooruit.

Historie
Het bergklassement werd in 1933 voor het eerst geïntroduceerd in de Giro d’Italia. De eerste Gran Premio della Montagna was een prooi voor Alfredo Binda. De Italiaan was dat jaar oppermachtig door ook nog zes etappes en het eindklassement op zijn naam te schrijven. Pas vanaf 1974 kreeg de leider in de stand van het bergklassement een bijbehorende leiderstrui. Tot aan 2012 was dit tricot groen van kleur. Vanaf 2012 rijdt de leider in het blauw, op zijn Italiaans machtig mooi azzurra, rond.

Wielerlegende Gino Bartali in 1986 – foto: Sirotti

Na Binda volgden nog vele andere Italiaanse grootheden die het bergklassement op hun naam schreven. Onder anderen Gino Bartali, Fausto Coppi en Marco Pantani wisten de felbegeerde bergtrui te winnen. Bartali is met zeven gewonnen truien ook veruit de recordhouder van het aantal eindzeges. Hij wordt gevolgd door de Spaanse klimmer José Manuel Fuente, die viermaal het groene tricot mee naar huis mocht nemen. In totaal herbergt Italië twintig verschillende winnaars van het bergklassement. Deze twintig coureurs hebben tezamen 38 truitjes verzameld.

Een Nederlandse winnaar van het bergklassement in de Giro d’Italia is er nog nooit geweest. Johan van der Velde (1987) en Steven Kruijswijk (2015) zijn met een derde plaats de landgenoten met de hoogste klassering in het klassement geweest. Vorig jaar heeft Tom Dumoulin in zijn gewonnen Giro van 2017 de Maglia Azzurra mogen aantrekken na zijn victorie op Oropa.

Mikel Landa met zijn Maglia Azzurra vorig jaar – foto: Sirotti

Vorig jaar ging de Maglia Azzurra naar Sky-renner Mikel Landa. De kopman van destijds Sky kon zijn klassementsambities na negen etappes al in de kast zetten. Vervolgens ging de Bask op jacht naar ritzeges. Door zijn aanvallende rijden vergaarde hij maar liefst 224 punten, bijna twee keer zoveel als nummer twee Luis Léon Sánchez. De derde plaats was voor Omar Fraile, waardoor het volledige podium voor de bergtrui van Spaanse afkomst was.

Laatste tien winnaars bergklassement Giro d’Italia
2008:  Emanuele Sella
2009:  Stefano Garzelli
2010:  Matthew Lloyd
2011:  Stefano Garzelli
2012:  Matteo Rabottini
2013:  Stefano Pirazzi
2014:  Julian Arredondo
2015:  Giovanni Visconti
2016:  Mikel Nieve
2017: Mikel Landa

Tom Dumoulin in de bergtrui na zijn ritzege in Oropa – foto: LaPresse/Gian Mattia D’Alberto

Top-10 bergklassement Giro d’Italia 2017
1. Mikel Landa (Sky) – 224 punten
2. Luis Leon Sanchez (Astana) – 118 punten
3. Omar Fraile (Dimension Data) – 104 punten
4. Nairo Quintana (Movistar) – 70 punten
5. Pierre Rolland (Cannondale-Drapac) – 70 punten
6. Ilnur Zakarin (Katusha-Alpecin) – 66 punten
7. Igor Anton (Dimension Data) – 56 punten
8. Tom Dumoulin (Sunweb) – 55 punten
9. Domenico Pozzovivo (AG2R La Mondiale) – 54 punten
10. Thibaut Pinot (FDJ) – 53 punten

Puntentelling
Bij elke door de organisatie gecategoriseerde beklimming vallen voor de eerste renners die boven komen punten te behalen. Hoeveel punten dit zijn hangt af van de categorie waarin de klim is ingedeeld. De hoogste beklimming wordt traditiegetrouw de Cima Coppi genoemd, vernoemd naar de Italiaanse wielerheld Fausto Coppi. Dit jaar is dit de Colle Delle Finestre, die halverwege etappe negentien opdoemt. Op deze bergtop worden extra punten verdeeld ten opzichte van andere klimmen van eerste categorie.

De Colle Delle Finestre is dit jaar het plafond van de Giro – foto: Sirotti (archief)

Het parcours van de Giro kent dit jaar 39 gecategoriseerde bergen. Dit is verdeeld in twaalf beklimmingen van de vierde categorie, negen van de derde categorie, acht van de tweede categorie, negen van de eerste categorie en de Cima Coppi. De eerste bergtrui zal in etappe twee reeds verdeeld worden en na de twintigste rit weten we wie de eindwinnaar is van de Maglia Azzurra.

Cima Coppi (Colle Delle Finestre) – punten voor de eerste negen renners:
45 – 30 – 20 – 14 – 10 – 7 – 4 – 2 – 1

Eerste categorie – punten voor de eerste acht renners:
35 – 18 – 12 – 9 – 6 – 4 – 2 – 1

Tweede categorie – punten voor de eerste zes renners:
15 – 8 – 6 – 4 – 2 – 1

Derde categorie – punten voor de eerste vier renners:
7 – 4 – 2 – 1

Vierde categorie – punten voor de eerste drie renners:
3 – 2 – 1

Favorieten
Voor het bergklassement is het altijd maar de vraag welke renners de vrijheid binnen hun ploeg krijgen om in de aanval te mogen trekken. Wie moet knechten en wie krijgt de vrijheid om eropuit te mogen trekken? De winnaar van vorig jaar zal in elk geval niet zijn trui komen verdedigen, Landa geeft de voorkeur aan de Tour de France. Als naar de vorige winnaars gekeken wordt dan is duidelijk dat een aanvallende koersstijl onmisbaar is om aanspraak te kunnen maken op de Maglia Azzurra. Dit kan een renner uit een vrijbuitersploeg zijn, een knecht die de vrijheid krijgt of een vooraf uitgesproken kopman die door pech zijn klassement naar de vaantjes zag gaan.

Kan Jarlinson Pantano weer een ritzege boeken in een Grand Tour? – foto: Sirotti

Als er geklommen gaat worden dan is de naam Jarlinson Pantano bijna een zekerheid in de kopgroep. De Colombiaan van Trek-Segafredo wist eerder dit jaar in Volta Ciclista a Catalunya de vijfde etappe te winnen door een vlucht succesvol af te ronden. Bovendien werd Pantano in de Tour de France van 2016 al eens derde in het bergklassement. Dit bewerkstelligde hij door in de derde week veelvuldig de aanval te kiezen. Het leverde hem buiten de nodige punten voor de bergtrui, ook nog ritwinst en twee tweede plaatsen op. Een vergelijkbare manier waarop Landa vorig jaar het bergklassement in de Giro wist te winnen.

Movistar stuurt dit jaar voor het eerst in jaren geen klassementsman naar Italië. De Spaanse formatie stuurt een ploeg vol vrijbuiters naar de start in Jeruzalem. Eén van de namen op de lijst is die van Richard Carapaz. De jonge Ecuadoraan viel vorig jaar al in positieve zin op in de Vuelta a España door veelvuldig de aanval te kiezen. Ook dit jaar is de renner van Movistar lekker bezig met goede prestaties in Parijs-Nice, de Settimana Internazionale Coppi e Bartali en de recent verreden Vuelta Asturias. Zodra er geklommen moet worden toont Carapaz zich op de voorposten van het peloton. Kan hij dit in de Giro belonen met de Maglia Azzurra?

Jan Polanc bij zijn ritzege in de Giro van 2017 – foto: Sirotti

Een renner die al weet wat winnen in de Giro d’Italia is, luistert naar de naam Jan Polanc. Zowel in 2015 als vorig jaar wist de Sloveen een rit te winnen in de eerste grote ronde van het jaar. In het bergklassement zelf heeft de 25-jarige Polanc nog niet heel veel klaargespeeld, maar met dat hij ouder wordt zal hij ook steeds meer inhoud opdoen om vaker achter elkaar in de aanval te kunnen gaan. Vorig jaar reed hij in de Vuelta ook al veelvuldig in de aanval. Dit leverde hem plaats negentien op in het bergklassement.

In die Vuelta was het Davide Villella die het bergklassement op zijn naam schreef. De Italiaan van Astana veroverde al in de derde etappe de bergtrui om hem hierna niet meer af te staan. Hij deed dit overigens zonder in de top-10 van een daguitslag te rijden. Dit jaar is zijn ploeg in bloedvorm en rijgt het de ene na de andere zege aaneen. Met Miguel Ángel López heeft Astana een van de favorieten voor de roze trui in de ploeg, dus het is nog maar de vraag hoeveel vrijheid zijn ploegmaten krijgen. Want naast Villella is ook Luis Léon Sánchez een geduchte kandidaat voor de bergtrui.

Kan Rodolfo Torres zich weer veelvuldig van voren tonen? – foto: Sirotti

Voor ProContinentale ploegen is een ritzege of het winnen van een nevenklassement vaak een hoofdprijs. Zo zal Gianni Savio ook denken. Zijn ploeg, Androni Giocattoli-Sidermec, is gebouwd rondom het winnen van etappes. Met klimmer Rodolfo Torres is het vanuit de vroege vlucht dan ook zeker mogelijk om dit doel te bereiken. De aanvalslustige Colombiaan wacht nog altijd op zijn eerste profzege, maar aanvallend koersen doet hij al jaren. Ook dit jaar reed hij in de Vuelta a San Juan met de besten mee bergop, maar vielen hierna door ziekte de resultaten ietwat tegen. Binnen zijn Italiaanse team zijn ook Fausto Masnada, die zijn voornaam al mee heeft, en Mattia Cattaneo niet uit te vlakken in de strijd om de Maglia Azzurra.

Een andere ploeg van het tweede niveau met aanvallend ingestelde coureurs in dienst is Bardiani-CSF. Zij hebben met Giulio Ciccone bovendien een renner die in prima vorm verkeert. Zowel in de Settimana Internazionale Coppi e Bartali als in de Tour of the Alps was Ciccone op de voorposten van het peloton te vinden. Dit leverde hem een vijfde en zesde plaats op in de bergklassementen van de Italiaanse voorbereidingskoersen. Bovendien schreef hij recentelijk nog de Giro dell’Appennino op zijn naam. Al lijkt het dat Ciccone in eerste instantie voor een klassement wil gaan, zal hij met zijn aanvallende koersgedrag vaak als eerste de top van een col ronden.

Giulio Ciccone maakt dit seizoen grote stappen – foto: Sirotti

Ploegmaat Manuel Senni stond in de Tour of the Alps één plaatsje boven Ciccone in de stand om het bergklassement. De voormalig BMC-renner maakte de overstap naar Bardiani-CSF om meer voor zichzelf te mogen rijden. Nu in de Giro focust zijn ploeg zich voornamelijk op de sprints met Andrea Guardini en het klassement van Ciccone, maar Bardiani zal geen moment de koers hoeven dragen, dus krijgt Senni voldoende vrijheid om voor eigen succes te gaan. Dat de Italiaan goed kan klimmen bewees hij in de Tour of the Alps nog weer eens, door in de derde etappe tussen alle kleppers netjes als achtste te finishen.

Met zijn 35 jaar behoort hij inmiddels tot een ervaren kracht in het peloton, maar bergop weet Igor Antón nog steeds goed te presteren. Bovendien reed de renner van Dimension Data vorig jaar met zijn keuze vaak voor de vroege vlucht te gaan meermaals zichzelf in de top-10 van het bergklassement. Zo werd hij onder meer zevende in de strijd om de Maglia Azzurra van vorig jaar. Met 56 punten kwam de Spanjaard wel ruimschoots tekort op landgenoot en mede-Bask Landa. Bij Dimension Data gaan ze voor een klassement van Louis Meintjes, maar de Zuid-Afrikaan zal bergop weinig steun nodig hebben van zijn ploeggenoten. De gedoodverfde opvolger van Haimar Zubeldia weet zichzelf vaak wel staande te houden in de staart van de groep der favorieten. Dit biedt de kans aan Antón en zijn ploeggenoten om de aanval te kiezen.

Matej Mohoric wist dit jaar al te winnen op Italiaanse bodem – foto: Sirotti

Bij Bahrain Merida is Domenico Pozzovivo de man die voor het klassement gaat. Hierbij krijgt de Italiaanse pocketklimmer een heel sterk blok mee ter ondersteuning. Onder meer Kanstantsin Siutsou, Giovanni Visconti – in het verleden al eens winnaar van de bergtrui in de Giro – en Matej Mohoric staan klaar om Pozzovivo te ondersteunen. Van de nog altijd pas 23-jarige Mohoric zien we dit jaar steeds meer terug waarom hij al jaren bekend staat als een toptalent. Niet alleen bergop maar vooral bergaf is de Sloveen dit jaar bij vlagen onnavolgbaar. In de Volta Ciclista a Catalunya was de renner van Bahrain Merida in grootse vorm. Hij reed maar liefst zesmaal bij de eerste tien. Krijgt hij in de Giro ook voldoende vrijheid om aan te vallen?

Felix Großschartner is een andere jonge renner die zich dit seizoen steeds meer van voren laat zien. De 24-jarige Oostenrijker zal binnen BORA-hansgrohe het nodige werk voor kopman Davide Formolo moeten verrichten, maar zal daarnaast vast de vrijheid krijgen om zelf wat te ondernemen. Hetzelfde geldt voor ploegmaat Patrick Konrad. Großschartner reed dit jaar vooral een zeer indrukwekkende Parijs-Nice, waarin hij het de toppers op momenten samen met Konrad zeer lastig maakte. Bergop vormden de twee een sterk tandem. Kijk er dan ook niet raar van op als in een van de bergetappes de twee Duitstaligen er samen vandoor gaan.

Op papier zou ook Tim Wellens tot de kanshebbers behoren, maar zijn ploeg Lotto Soudal heeft voorafgaand aan de Giro aangegeven resoluut voor ritzeges te gaan. “De bergtrui is geen doel op zich voor ons, ik heb liever dat we etappes winnen”, stelt ploegleider Bart Leysen. “Wanneer je meegaat in ontsnappingen, volgen de punten vaak vanzelf en er is dus altijd een kans dat we de bergtrui gedurende die drie weken eens in de ploeg hebben.”

Favorieten volgens WielerFlits
**** Jarlinson Pantano
*** Richard Carapaz, Jan Polanc
** Giulio Ciccone, Rodolfo Torres, Davide Villella
* Matej Mohoric, Manuel Senni, Igor Anton, Felix Großschartner

[poll id=”788″]