Ties Wijntjes

•

Fietstoerisme De Col du Tourmalet is met stip de bekendste beklimming in de Pyreneeën. Maar liefst 59 keer werd de klim opgenomen in het parcours van de Tour de France. Dit jaar maakt de col tevens zijn debuut in de Vuelta a España.

Met zijn 18,4 kilometer, 1385 hoogtemeters en een gemiddeld stijgingspercentage aan 7,6% is de Tourmalet zonder meer een beest van een beklimming. Lang, steil en met een finish op grote hoogte: de Tourmalet is loodzwaar.

Dat is ongetwijfeld een van de redenen dat de beklimming zo populair is onder fietstoeristen én parcoursbouwers van de Tour de France. De cijfers liegen er niet om: met 59 verschijningen in de Tour én driemaal opgenomen in het parcours van de Tour de France Femmes (en voorgangers) is de Tourmalet een graag geziene gast in de Franse grote ronde.

foto: Cor Vos

Dit jaar is de Pyreneeëncol voor het eerst opgenomen in de Ronde van Spanje. Daarmee komt de col in een uniek rijtje van beklimmingen die in twee grote rondes zijn opgenomen, naast onder andere de Col d’Izoard en de Col Agnel.

Dat het zo lang heeft geduurd tot deze fameuze beklimming in het Vuelta-parcours is opgenomen, is best opvallend. Hemelsbreed ligt de top van de Tourmalet namelijk slechts twintig kilometer van de Frans-Spaanse grens. Over de weg is die afstand natuurlijk wel een stuk groter.

Dit jaar komt daar dus verandering in, gezien de Tourmalet het slot vormt van de loodzware etappe dertien. Gestart wordt in Formigal, waarna met de Col d’Aubisque en de Col de Spandelles eerst twee andere welbekende Pyreneeënpassen worden overwonnen.

foto: Cor Vos

Drukbezocht door de Tour
Tot slot is het dus de beurt aan de Tourmalet; een met historie doordrenkte beklimming. Die historie gaat – in wielertermen – al terug naar 1910, toen de beklimming voor het eerst werd opgenomen in het parcours van de Ronde van Frankrijk. Toenmalig Tourdirecteur Henri Desgrange had in de vorm van de Pyreneeën een noviteit opgenomen in het parcours.

De Tourmalet was een van de vier beklimmingen waarover het peloton werd gestuurd in etappe tien. Vooraf waren de nodige coureurs al niet zo te spreken over die passage door het hooggebergte, wat zelfs al leidde tot een flinke daling van de inschrijvingen van. Er startten dat jaar ‘slechts’ 110 heren tegenover de 150 van het jaar ervoor.

Op de top staat een beeld van Octave Lapize, de eerste coureur die in de Tour de top van de Tourmalet bereikte – foto: Cor Vos

Terug naar etappe tien. Die dag bleek Octave Lapize over de beste benen te beschikken. Zelfs een inzinking op de laatste beklimming van de dag (de Col d’Aubisque) kon hem niet weerhouden van de dagzege: met een zinderende afdaling haalde hij concurrenten Albini Pierino en François Lafourcade nog in, om in Bayonne te triomferen. Het bleek een opmars naar de eindoverwinning in de achtste Ronde van Frankrijk.

Dit jaar zat de klim voor de zestigste keer in de Tour – al hebben we het dan over zowel de koers voor de heren als de vrouwen. De Tourmalet was het absolute zwaartepunt van de Tour de France Femmes, als slotklim van de voorlaatste etappe. De tot dan toe spannende koers werd die dag door Demi Vollering naar haar hand gezet, door haar naaste belagers met enkele minuten voor te blijven.

De bekendste zijde van de Tourmalet, is die vanuit Luz Saint-Saveur. De eerste kilometers van deze beklimming loopt het wegdek geleidelijk omhoog, aan stijgingspercentages rond de 6%. Ter hoogte van Barèges, als je er ongeveer acht kilometer op hebt zitten, lopen de stijgingspercentages al wat op.

Col du Tourmalet, Luz Saint Sauveur, France

• Distance: 18.4 km, Elevation: 1385 m, Avg. Grade: 7.6 %

Enkele onregelmatige kilometers volgen, waarna de acht laatste kilometers redelijk constant aan 8% omhoog lopen. De combinatie met de hoogte en de dan al langdurende klim, maken het slot van de col erg taai.

Eenmaal aangekomen op de top tref je niet alleen het welbekende Col-bordje en een prachtig uitzicht, maar ook een monument ter ere van Jacques Goddet. In 2001 werd op de top van de Tourmalet een buste geplaatst van de man die meer dan 50 jaar lang Tourdirecteur was. Als de col in het parcours is opgenomen, wordt aan de eerste renner op de top ook steevast de souvenir Jacques Goddet uitgereikt.