Naast het wit, blauw en het roze kunnen de renners de komende drie weken in de Giro d’Italia ook strijden om het paars: de leiderstrui in het puntenklassement. Door een wijziging enkele jaren terug is dit een sprinterstrui geworden. Welke rappe mannen maken de dienst uit in de sprints? WielerFlits blikt vooruit!

[unibet title=”Wie wint het puntenklassement in de Giro 2019?” link=”http://unibet.me/wielerflits”]

• Elia Viviani 3.30
• Pascal Ackermann 4.25
• Arnaud Démare 6.50

[/unibet]

Historie

Heel lang bestaat het puntenklassement nog niet in de Giro d’Italia. Waar de ronde in 1909 zijn eerste uitgave kende, werd het nevenklassement pas in de jaren ’60 ingevoerd. In 1966 om precies te zijn. De eerste winnaar was ook direct de winnaar van het eindklassement: Gianni Motta. Voor Motta was dit het hoogtepunt uit zijn carrière, naast winst in de Ronde van Lombardije en twee tweede plaatsen in Milaan-San Remo. Een bijbehorende trui mist wel in de huiskamer van Motta, want het tricot werd pas in 1967 uitgereikt aan de winnaar.

Dino Zandegù was de eerste eindwinnaar van de toen nog rode trui. Ook in 1968 en tussen 2010 en 2016 was het kleinood rood van kleur. De overige jaren was hij paars, ook wel ciclamino, vernoemd naar de cyclaamplant. In 2017 werd na zeven rode jaren het paars weer omarmd door de Giro-organisatie, vooral vanwege het honderdjarige jubileum van La Corsa Rosa.

De Italiaanse oud-schrijver en -journalist Marco Pastonesi van La Gazzetta Dello Sport gaf de Maglia Ciclamino een betekenis. “Come un obiettivo su cui puntare. Oggi, domani, sempre. Het is als een doel waar we naar streven. Vandaag, morgen, voor altijd”, zei hij. Volgens de organisatie heeft de paarse trui drie kernwaarden, te weten snelheid, sprint en kracht. Eigenschappen die de winnaar van de trui moeten kenmerken.

Overigens was er al eerder een ‘soort’ puntenklassement. Zes jaar eerder was er met de Trofeo A. Carli al een soortgelijk klassement, waarbij iedere ritwinnaar vijftien punten kreeg (aflopend tot één punt voor de nummer vijftien). Een trui was er niet en na een jaar gooide men het idee alweer in de prullenbak, om een paar jaar later weer als propje uit te pakken.

Johan van der Velde in actie tijdens de Giro – foto: Cor Vos

Door de jaren heen is een verschuiving geweest in de puntentelling (later meer daarover), waardoor er ook een verschuiving plaatsvond van type winnaars. Dan was het weer een periode een tricot voor klimmers, dan weer een aantal jaar voor sprinters. Sinds 2013 gaan de rappe mannen er mee aan de haal.

Voor een Nederlandse winnaar moeten we meer dan dertig jaar terug in de tijd. In 1985, 1987 en 1988 was het Johan van der Velde die de paarse trui won. Vijf keer ging het tricot naar een Belg: Eddy Merckx was de eerste in 1968 en later nog in 1973. In 1972, 1974 en 1975 won Roger De Vlaeminck.

Recordhouders zijn Italiaanse wielergrootheden Francesco Moser en Giuseppe Saronni. Tussen 1976 en 1983 wonnen zij elk vier keer het puntenklassement van de Giro d’Italia. De enige actieve renner die meer dan één keer de trui won, is tweevoudig winnaar Giacomo Nizzolo. De thuisrijder is er ook in 2019 bij, in de jacht op misschien wel een derde winst in dit nevenklassement.

Giacomo Nizzolo won in 2016 de slotrit in de rode trui, maar hij werd gedeklasseerd – foto: Cor Vos

Laatste tien winnaars puntenklassement Giro d’Italia
2018: Elia Viviani
2017: Fernando Gaviria
2016: Giacomo Nizzolo
2015: Giacomo Nizzolo
2014: Nacer Bouhanni
2013: Mark Cavendish
2012: Joaquim Rodríguez
2011: Michele Scarponi
2010: Cadel Evans
2009: Denis Menchov

Vorig jaar

Elia Viviani en Sam Bennett waren in 2018 verwikkeld in een spannende strijd om de puntentrui. De Italiaan sloeg in Israël al een slag van jewelste met twee ritzeges. Uiteindelijk voegde hij er in de tweede en de derde week nog een zege aan toe, waardoor hij uitkwam op vier ritoverwinningen. Vanaf de tweede rit droeg hij tot en met de slotrit het paars.

Ondanks drie etappezeges van Bennett (waaronder de slotrit in Rome) trok Viviani de winst over de streep. Het verschil na 21 dagen koers was 59 punten: 341 om 282. De derde plaats in het klassement was voor Davide Ballerini, die namens Androni Giocattoli-Sidermec veelvuldig in de kopgroep meesprong en zo bij tussensprints de nodige punten opraapte.

Elia Viviani won vier etappes én het puntenklassement – foto: Cor Vos

Puntenklassement Giro d’Italia 2018
1. Elia Viviani (Quick-Step Floors) 341 punten
2. Sam Bennett (BORA-hansgrohe) 282 punten
3. Davide Ballerini (Androni Giocattoli-Sidermec) 147 punten
4. Sacha Modolo (EF Education First-Drapac) 122 punten
5. Simon Yates (Mitchelton-Scott) 113 punten
6. Marco Frapporti (Androni Giocattoli-Sidermec) 111 punten
7. Danny van Poppel (LottoNL-Jumbo) 107 punten
8. Niccolò Bonifazio (Bahrain Merida) 103 punten
9. Eugert Zhupa (Wilier Triestina-Selle Italia) 84 punten
10. Tom Dumoulin (Team Sunweb) 73 punten

Puntentelling

In 2014 werd de puntentelling van dit klassement op de schop gegooid. De organisatie stapte af van de keuze om voor elke etappe evenveel punten te vergeven, wat regelmatig de klimmers een voordeel gaf vanwege de vele bergetappes. Niet voor niets staan klimgeiten als Joaquin Rodriguez, wijlen Michele Scarponi en Cadel Evans op de erelijst van deze trui.

Sinds het omgooien van de puntentelling leveren vlakke etappes meer punten op dan bergritten. De paarse trui is er dus een geworden voor de sprinters. Ritwinnaars van vlakke etappes krijgen vijftig punten, tegenover vijftien punten voor bergrit- en tijdritwinnaars. Voor heuvelachtige etappes is weer een andere puntentelling opgesteld, die 25 punten oplevert voor de winnaar.

Daarnaast valt bij tussensprints wat te halen, die leveren ook in drie categorieën (vlak, heuvel en berg) punten op.

Vlakke etappes (Etappes 3, 4, 5, 10, 11, 18)
Aan de finish: 50 – 40 – 34 – 28 – 25 – 22 – 20 – 18 – 16 – 14 – 12 – 10 – 8 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1
Tussensprint: 20 – 16 – 12 – 9 – 7 – 6 – 4 – 3 – 2 – 1

Heuvelachtige etappes (Etappes 2, 6, 7, 8, 12, 15, 17)
Aan de finish: 25 – 22 – 20 – 18 – 16 – 14 – 12 – 10 – 8 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1
Tussensprint: 10 – 6 – 3 – 2 – 1

Bergetappes en individuele tijdritten (Bergetappes 13, 14, 16, 19, 20 / Tijdritten etappes 1, 9, 21)
Aan de finish: 15 – 12 – 9 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1
Tussensprint: 8 – 4 – 1 (enkel in bergritten)

Favorieten

De tricolore van Elia Viviani – foto: Cor Vos

De topfavoriet lijkt titelverdediger Elia Viviani (30) te zijn namens Deceuninck-Quick-Step. De Belgische ploeg won de laatste twee jaren al dit klassement en mag dromen van een derde zege op rij. Viviani wil – helemaal als kampioen van Italië – zich tonen in eigen land. In het voorseizoen boekte de sprintkopman al vier zeges: in de Tour Down Under, de Cadel Evans Race, de UAE Tour en Tirreno-Adriatico. In Milaan-San Remo kwam hij dan te kort en ook in Gent-Wevelgem en Brugge-De Panne lukte het niet.

Toch lijkt Viviani op het vlakke over de rapste sprint te beschikken. Vorig jaar toonde hij dat met vier ritzeges in de Giro en later nog eens drie in de Vuelta. In totaal won hij al 21 keer sinds zijn komst naar de ploeg-Lefevere. Met onder meer Fabio Sabatini en Florian Sénéchal krijgt hij een deftige lead-out mee.

Duits kampioen Pascal Ackermann – foto: Cor Vos

Aan Pascal Ackermann (25) van BORA-hansgrohe zal Viviani een stevige kluif hebben. De kampioen van Duitsland is definitief doorgebroken en wil koste wat het kost in zijn kampioenstrui zijn debuut maken in een grote ronde. Hij krijgt van de ploegleiding de voorkeur boven Sam Bennett, die vorig jaar nochtans een uitstekende indruk maakte in de Giro. “Kijk, we hadden allebei de droom om naar de Giro te gaan. Hij omdat hij graag even goed wilde doen als vorig jaar, ik omdat ik mijn eerste grote ronde absoluut in de Duitse kampioenstrui wilde afwerken. Vorig jaar heb ik daar met de ploeg een goed gesprek over gehad, waarna we tot de conclusie kwamen dat de Giro ideaal zou zijn om te debuteren voor mij”, vertelde Ackermann in een uitgebreid gesprek met WielerFlits.

“Bovendien heb ik vorig jaar bewezen dat ik er het hele jaar door kan staan, Sam deed dat maar een paar weken. Het is trouwens ook nooit een optie geweest om samen naar de Giro te trekken. Dat hebben we vorig jaar eens geprobeerd, maar toen bleek toch dat twee topsprinters samen zetten niet echt werkt.” Even leek een doemscenario zich te ontwikkelen voor Ackermann, toen hij eind april ten val kwam in de Tour of the Alps. Gevreesd werd voor een armbreuk, maar het bleek slechts een bloeduitstorting. In Eschborn-Frankfurt keerde hij terug en won hij direct. Met zijn vorm zit het dus wel snor!

Fernando Gaviria (midden) vocht al duels uit met Ewan en Viviani – foto: Cor Vos

Een duel tussen de laatste twee winnaars van het puntenklassement zit er ook nog in. UAE Emirates rekent namelijk op Fernando Gaviria (24) in de Giro d’Italia. De Colombiaan kende een voortvarende seizoensstart in de Vuelta a San Juan met twee ritzeges. In de UAE Tour won en verloor hij een direct sprintduel met Viviani. In Tirreno-Adriatico kwam hij niet verder dan een derde plaats in de derde etappe (gewonnen door Viviani) en in Brugge-De Panne was Dylan Groenewegen hem te snel af. Na zijn niet-start in Parijs-Roubaix reed Gaviria geen wedstrijd meer. Het is dus gissen naar zijn vorm, maar hij behoort wel tot de topsprinters in de Giro. Juan Sebastián Molano is een snelle ploeggenoot bij UAE Emirates.

Caleb Ewan won twee keer in Turkije – foto: Cor Vos

De kopman van Lotto Soudal is Caleb Ewan (24), de kleine sprinter die afgelopen winter overkwam van Mitchelton-Scott. De Australiër koos in overleg met de ploeg voornamelijk voor rittenkoersen dit voorjaar. Dat leverde hem ritzeges op in de UAE Tour en de Ronde van Turkije. De rode lijn in die drie overwinningen? Het was allemaal op een lastige, oplopende aankomst. In vlakke sprints lijkt er altijd wel iemand sneller dan Ewan. Is dat ook het geval in deze Giro? Aan de steun ligt het niet: Roger Kluge, Tosh Van der Sande en Jasper De Buyst zullen de kopman piloteren richting de slotkilometers.

Pakt Arnaud Démare zijn eerste Giro-ritzege? – foto: Cor Vos

De ploeg van Groupama-FDJ is gebouwd rondom Arnaud Démare (27), die voor de derde keer aan de start van de Giro d’Italia verschijnt. Een ritzege in La Corsa Rosa staat nog niet achter zijn naam, dus dat zal het grootste doel zijn voor Démare. Beide keren – 2012 en 2016 – wist de Fransman de ronde niet uit te rijden. Dit jaar leek het plan om de Milaan-San Remo-winnaar van drie jaar geleden voor het eerst de dubbel Giro-Tour te laten rijden, maar daar is toch van afgestapt. Ter ondersteuning krijgt Démare Ramon Sinkeldam en Jacopo Guarnieri mee.

Giacomo Nizzolo (30) is de snelle man Dimension Data in de Giro. De Italiaan wist al twee keer het puntenklassement op zijn naam te schrijven, in 2015 en 2016. Opvallend genoeg is er wel een groot gat op zijn palmares. Juist, een ritzege in de Giro. Tussen 2012 en 2017 reed Nizzolo alle Giro’s, maar verder dan een tweede plaats kwam hij nog nooit. Is zijn tijd dan nu aangebroken? Meedoen in de strijd om de paarse trui lijkt een stap te ver voor Nizzolo. Dit seizoen won hij de slotrit in de Tour of Oman, maar in andere sprints deed hij nooit echt mee om de knikkers. Bij de ploeg rijdt ook sprinter Ryan Gibbons.

Wat kan Giacomo Nizzolo in dit veld? – foto: Cor Vos

EF Education First heeft de ogen gericht op Sacha Modolo (31), die vorig jaar the best of the rest was achter Viviani en Bennett in de massasprints. In hoeverre kan de Italiaan zich weer mengen? Op zijn erelijst staan twee ritzeges in de Giro die dateren uit 2015. Dit seizoen is een tweede plek in de openingsrit van de Ster van Bessèges zijn hoogtepunt. Misschien zegt dat genoeg over zijn kansen in dit sprintersveld.

Datzelfde geldt voor Jakub Mareczko, de snelle man van CCC. Dit seizoen sprintte hij twee keer bij de beste tien. Daarnaast wist hij geen van zijn drie eerdere Giro-deelnames uit te rijden. Een debuut is er voor de jonge Italiaan Matteo Moschetti van Trek-Segafredo. De 22-jarige eerstejaars elite sprintte dit jaar op de Hatta Dam naar een tweede plek en werd vierde in de GP de Denain.

Altijd interessant om te bekijken zijn de rappe mannen van het tweede niveau, de wildcardploegen. Androni Giocattoli-Sidermec stelt met Manuel Belletti (33) een sprinter op, Matteo Pelucchi ontbreekt bij de ploeg van Gianni Savio. Belletti won in 2010 een Giro-etappe en wist in de recente Giro di Sicilia nog een ritzege te boeken. Kan hij zich meten met de top?

Manuel Belletti wordt dood geknuffeld door Gianni Savio – foto: Cor Vos

Juan José Lobato (30) lijkt de sprintkopman van Nippo-Vini Fantini-Faizanè. De Spanjaard werd op een oplopende aankomst in de Ronde van Turkije nipt geklopt door Caleb Ewan. Het zit er dus nog wel in voor Lobato, maar dan moet de aankomst hem wel goed liggen. Weet hij de concurrentie in slaap te sussen en dan toe te slaan? Datzelfde hoopt Kristian Sbaragli (28) namens Israel Cycling Academy, die met Davide Cimolai de aangewezen renner lijkt om zich te mengen in sprints.

Er is altijd nog een ‘maar’ in dit verhaal die we moeten meegeven. Natuurlijk moeten de renners die strijden om de winst in het puntenklassement ook de finish halen in Verona. Als voorbeeld nemen we Caleb Ewan, die ook op de planning staat om de Tour de France te rijden bij Lotto Soudal. Mogelijk kiest hij daarom ervoor om de bergachtige slotweek van de Giro aan zich voorbij te laten gaan. Dan vallen al zijn punten in de strijd om het paars weg. In de sterverdeling gaan wij ervan uit dat iedere starter ook de finish haalt.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Elia Viviani
*** Pascal Ackermann, Fernando Gaviria
** Caleb Ewan, Arnaud Démare, Giacomo Nizzolo
* Sacha Modolo, Manuel Belletti, Juan José Lobato, Kristian Sbaragli