Vuelta 2023: Voorbeschouwing favorieten bergklassement – Wie pakt de blauwe bollen?

De Vuelta a España is dit jaar bijzonder zwaar met maar liefst negen aankomsten bergop. Een drama voor de sprinters, een feest voor de klimmers. De winnaar van het bergklassement zal dan ook zonder twijfel een steengoede klimgeit zijn. Wie zijn zoal de favorieten voor dat wondermooie klassement? WielerFlits blikt vooruit!

Historie

Wanneer de eerste Vuelta gereden werd, in 1935, was er meteen ook een prijs voor de beste klimmer. Edoardo Molinar, een Italiaanse coureur, ging met de prijs lopen. Molinar werd vijfde in het algemeen klassement, won een rit en eindigde nog eens twee keer in de top-3. Hierdoor eindigde hij voor landgenoot Luigi Barral en Zwitser Leo Amberg in het klassement voor de beste klimmer.

Na een Italiaanse laureaat in de eerste editie, kwamen de Spanjaarden naar boven. In de volgende edities ging de bergprijs telkens naar een Spanjaard. Een speciale vermelding is er voor Emilio Rodríguez, die het bergklassement drie keer in vier edities won. In 1950 was het bergklassement maar een deel van zijn glorie, want toen won hij ook het algemeen klassement én vijf etappes.

Zoetemelk – foto: Cor Vos

Grote namen als de onlangs overleden Federico Bahamontes en Luis Ocaña namen de bergprijs mee naar huis tussen 1957 en 1970. Een jaar later, in 1971, won de eerste en voorlopig ook enige Nederlander het bergklassement van de Ronde van Spanje. Joop Zoetemelk is de renner die deze eer draagt. Zoetemelk won dat jaar ook een etappe in de Vuelta, in het algemeen klassement eindigde hij op plaats zes. Belgen Ferdinand Bracke, die de rode trui won, en Wilfried David domineerden dat jaar.

Aan het einde van de jaren ’80 kwam er eindelijk internationalisering in de erelijst van het bergklassement. Colombianen, Zwitsers en Fransen nestelden zich in het lijstje. Indrukwekkende namen als Tony Rominger en Laurent Jalabert toonden zich in het Spaanse gebergte. De reeks met meest opeenvolgende overwinningen in het bergklassement van de Ronde van Spanje staat op naam van Fransman David Moncoutié. Zowel in 2008, 2009, 2010 en 2011 was hij de beste klimmer. Bovendien won hij in elke editie ook een etappe voor zijn ploeg, Cofidis.

De Gendt staat dit jaar weer aan de start van de Vuelta – foto: Cor Vos

Het verhaal van Moncoutié is overigens bijzonder. De Franse renner dacht in 2009 aan stoppen, maar wilde toch doorgaan om in 2010 nog voor de derde keer bergkoning in de Vuelta te worden. Uiteindelijk rekte hij zijn pensioen nog tot 2012, met succes. Na Moncoutié wonnen namen als Simon Clarke, Luis León Sánchez, Omar Fraile en Thomas De Gendt het bergklassement. De Belg van Lotto Soudal won in 2018 geen etappe in Spanje, maar verzamelde wel een totaal van 95 punten, genoeg voor de witte trui met blauwe bollen. De Gendt is ook de enige Belg die het bergklassement op zijn naam kon schrijven in de Ronde van Spanje.

Ter volledigheid: de recordwinnaar van het bergklassement van de Vuelta a España is José Luis Laguía. De Spanjaard was de beste klimmer in 1981, 1982, 1983, 1985 en 1986.

Laatste tien winnaars bergklassement Vuelta a España
2022: Richard Carapaz
2021: Michael Storer
2020: Guillaume Martin
2019: Geoffrey Bouchard
2018: Thomas De Gendt
2017: Davide Villella
2016: Omar Fraile
2015: Omar Fraile
2014: Luis León Sánchez
2013: Nicolas Edet

Vorig jaar

Julius van den Berg was vorig jaar de eerste renner die de bergtrui mocht aantrekken. De Nederlander deed dat door in de tweede rit, die van ’s Hertogenbosch naar Utrecht trok, de volle buit te pakken op de Amerongse Berg. Van den Berg kreeg daardoor heel wat aandacht en door zijn achternaam vlogen de woordspellingen hem ook om de oren.

Na Van den Berg veranderde de trui een paar keer van schouders. Onder meer de Monegask Victor Langellotti droeg de bolletjestrui. Jay Vine was de volgende die aan kop van het bergklassement stond door rit acht op knappe wijze op zijn naam te schrijven. Vine leek dominant op weg te zijn naar de eindoverwinning, maar door een valpartij in de achttiende etappe lukte dat niet.

Richard Carapaz stond op dat moment tweede in het klassement en nam de trui over. De renner uit Ecuador had al twee ritten gewonnen en verzamelde daardoor al heel wat punten. In etappe twintig was hij nog maar eens de beste, waardoor hij met ruime voorsprong het bergklassment won.

Carapaz beleefde een succesvolle Vuelta a España – foto: Cor Vos

Eindklassement bergklassement Vuelta a España 2022
1. Richard Carapaz (INEOS Grenadiers) met 73 punten
2. Robert Stannard (Alpecin-Deceuninck) met 36 punten
3. Enric Mas (Movistar) met 28 punten
4. Thymen Arensman (INEOS Grenadiers) met 23 punten
5. Remco Evenepoel (Quick-Step-Alpha Vinyl) met 23 punten

Puntentelling

Het bergklassement wordt bepaald door alle punten die zijn behaald op beklimmingen, bij elkaar op te tellen. Alle beklimmingen zijn ingedeeld in vier categorieën, variërend van buitencategorie (zwaar) tot derde categorie (licht). Op de zware beklimmingen zijn meer punten te verdienen dan op de lichte. De meeste punten zijn op de Cima Alberto Fernández. Dit jaar is de Col du Tourmalet het dak van de Vuelta.

Een klim van derde categorie levert de minste punten op. De winnaar daar krijgt ‘slechts’ 3 punten. De renner die het bergklassement aanvoert, draagt de wit-blauwe bollentrui. Als de leider ook de koploper is in het algemene of puntenklassement, dan mag de volgende in de stand de bergtrui aantrekken. Bij een gelijke stand wordt er gekeken naar de resultaten op de beklimmingen van eerste, tweede en derde categorie. In het uiterste geval telt de stand in het algemeen klassement.

Cima Alberto Fernández: eerste 6 renners
Col du Tourmalet
20 – 15 – 10 – 6 – 4 – 2 punten

Klim van buitencategorie: eerste 5 renners
Col d’Aubisque, Col Hourcère, Puerto de Larrau en Alto de l’Angliru
15 – 10 – 6 – 4 – 2 punten

Klim van 1e categorie: eerste 5 renners
Coll d’Ordino, Arinsal. Andorra, Observatorio Astrofísico de Javalambre, Xorret de Catí, Puerto de Casas la Marina la Perdiz, La Laguna Negra, Vinuesa, Col de Spandelles, Portillo de Lazar, Larra-Belagua, Alto de la Colladiella, Alto del Cordal, Puerto de San Lorenzo en Puerto de la Cruz de Linares (2x)
10 – 6 – 4 – 2 – 1 punt

Klim van 2e categorie: eerste 3 renners
Coll D’Estenalles, Collado de la Ibola, Alto de Vall d’Ebo, Puerto de Benifallim, Puerto de la Carrasqueta, Caravaca de la Cruz, Bejes en Alto de las Estacas
5 – 3 – 1 punt

Klim van 3e categorie: eerste 3 renners
Coll de Sant Bartomeu, Castell de Montjuïc, Alto de Bellltall, Coll de Lilla, Puerto de Arenillas, Alto Fuente de Rubielos, Puerto de Tollos, Puerto de Portalet, Puerto de Lizarraga, Puerto de Zuarrarrate (2x), Alto de Tenebredo, Colladol de Portzago, Puerto de la Cruz Verde (2x), La Escondida (2x), Alto de Santa Maria de la Alameda (2x), Alto de Robledondo (2x) en Alto San Lorenzo de El Escorial
3 – 2 – 1 punt

Favorieten

We zeiden het in de inleiding al; het staat vast dat een steengoede klimmer dit jaar het bergklassement zal winnen. Maar of de beste klimmer het bergklassement ook zal winnen, staat niet per se vast. Het is namelijk nog maar de vraag of een renner die voor het algemeen klassement gaat de bolletjestrui mee naar huis zal nemen, of dat een aanvaller dat zal doen. Wij geloven in de aanvallers.

Dat doen we ten eerste omdat in etappes twaalf en dertien, ritten waar de meeste bergpunten te verdienen zijn, de beklimmingen van buitencategorie (drie van de vier) eerder vroeg in de rit vallen. Het is onwaarschijnlijk dat een klassementsrenner hier de volle buit zal nemen. Die volle buit is overigens wel nodig om het bergklassement naar je hand te zetten. Ten tweede zien we ook gewoon dat in de laatste jaren de bergtrui in de Vuelta telkens naar een aanvaller ging. Dat scenario is dus ook dit jaar het meest waarschijnlijke.

Bon, aanvallers dus. Een typische berggeit is Ruben Guerreiro. De Portugese renner van Movistar weet overigens wat het is om voor het bergklassement te strijden. In 2020 won hij namelijk de bergtrui in de Giro d’Italia. Guerreiro zal van zijn Spaanse werkgever wellicht de vrijheid krijgen om heel wat etappes mee te gaan in de ontsnapping en zo voor de punten én de ritzege te gaan. Dat probeerde hij ook in de jongste Tour de France, met twee top 10-plaatsen als gevolg, maar uiteindelijk moest hij daar opgeven.

Guerreiro is een killer bergop – foto: Cor Vos

Einer Rubio is een ander ijzer in het vuur van Movistar. De ranke Colombiaan is bezig aan een sterk seizoen. In mei won hij een rit in de Giro d’Italia met aankomst op Crans-Montana en daarna trok hij zijn vorm gewoon door. Onlangs werd hij nog veelbelovend vijfde in de Vuelta a Burgos. Rubio is in vorm en zal smullen van alle loodzware etappes.

Bij Bahrain Victorious zijn er ook altijd veel vrijbuiters te vinden. Dat is dit jaar niet anders. Iemand als Santiago Buitrago bijvoorbeeld. De Colombiaanse klimmer is zo’n renner die dag na dag in de goede ontsnapping kan zitten en zo steeds wat punten kan nemen. Bovendien is hij ook explosief, wat niet onhandig is als er een duel op de top ontstaat. Verder hebben ze bij Bahrain Victorious ook nog Nederlander Wout Poels in de gelederen. De 35-jarige Poels is ook in staat om mee te doen in het bergklassement. Na zijn ritzege in de Tour zal hij overigens van het zelfvertrouwen blaken.

Lennard Kämna kan samen met Sergio Higuita overigens wel een gevaarlijke tandem zijn. Kämna ging in de Giro d’Italia nog voor een klassement en werd daar negende, maar bewees in het verleden een van de beste aanvallers van het peloton te zijn. De renner uit Duitsland zal in de Vuelta zich waarschijnlijk richten op een etappe, want dan vervolledigt hij de trilogie (Kämna won al een rit in de Tour en in de Giro). En wie voor etappes gaat, zal automatisch ook veel bergpunten pakken.

Rubio bovenop Crans-Montana – foto: Cor Vos

Juan Pedro López zou ook voor het bergklassement kunnen gaan. Datzelfde geldt ook voor Bauke Mollema. De renners van Lidl-Trek kunnen hun sterkte in de breedte uitspelen, dat deden ze in de meest recente Tour ook. Daar zagen we iemand als Mattias Skjelmose vaak mee in de ontsnapping glippen om Giulio Ciccone, die uiteindelijk ook de bolletjestrui won, bij te staan.

UAE Emirates kan ook op een aantal jongens rekenen. Het is echter de vraag in hoeverre hun renners de vrijheid zullen krijgen om in de ontsnapping te gaan. In principe zal Marc Soler wel die vrijheid krijgen. De Spanjaard kreeg die vrijheid in de Tour ook, maar had wel weinig succes. Vorig jaar in de Vuelta had hij dat wel. Soler won een etappe en eindigde daarnaast nog eens drie keer in de top-5. Dat deed hij door zeven (!) keer mee te zitten in de vroege vlucht. Het bezorgde hem ook een zesde plaats in het bergklassement.

Jay Vine was vorig jaar op weg om dat bergklassement te gaan winnen, maar zoals al eerder vermeld, moest hij opgeven na een valpartij. Vine toonde midden augustus nog zijn goede vorm in de Vuelta a Burgos en lijkt klaar te zijn voor het hoofdwerk. Het valt enkel af te wachten of hij en Soler vrijheid zullen krijgen. Als ze dat krijgen, zijn ze klimmers om in de gaten te houden.

Het is altijd moeilijk in te schatten hoe het nu met de vorm van Soler is – foto: Cor Vos

Iemand als Thomas De Gendt weet natuurlijk perfect hoe je een bergklassement moet winnen, maar zal de 36-jarige Belg daar nu nog voor gaan? Ploegmaat Sylvain Moniquet kan misschien het werk van De Gendt verderzetten. Moniquet is een prima klimmer en toonde zich al een aantal keer in etappekoersen van een week. Nog een Belg waar we naar benieuwd zijn, is Steff Cras. De Kempenaar van TotalEnergies toonde in de Tour zijn sterke klimmersbenen, maar werd uitgeschakeld door een val. Cras zal hongerig zijn om zich opnieuw te bewijzen.

En wat met Romain Bardet? De Fransman van Team dsm-firmenich heeft aangegeven dat hij voor ritten gaat en het algemeen klassement zal laten varen. Als Bardet over goede klimmersbenen zal beschikken, zal hij een van dé renners zijn die in aanmerking zal komen voor een etappezege. De bolletjestrui is dan nooit ver weg.

Tot slot noemen we nog een aantal outsiders, want het zou zomaar kunnen dat één van die renners straks het bergklassement op zijn naam schrijft. Als Cristián Rodríguez dat doet, zou dat echter geen al te grote verrassing zijn. De Spanjaard van Arkéa-Samsic klimt al een tijdje zeer goed. Vergeet daarnaast ook Michael Storer (Groupama-FDJ), Sergio Higuita (BORA-hansgrohe), Geoffrey Bouchard (AG2R Citroën), David de la Cruz (Astana Qazaqstan), Lenny Martinez (Groupama-FDJ) en Jesús Herrada (Cofidis) niet.