Het einde van de Vuelta a España 2022 is in zicht en ook Madrid is deze Ronde van Spanje qua afstand ook dichterbij dan het al geweest is. Maar voor de klassementsrenners is de verlossing nog mijlenver weg. Ze staan voor een zwaar drieluik, met eerst de bergrit naar de top van de Alto de Piornal. WielerFlits blikt vooruit!

De eerste bergrit in dit drieluik gaat van start in de provincie Cacéres, dat ligt in de regio Extramadura aan de westkant van Spanje. De regio grenst aan Portugal. Startplaats Trujillo is gebouwd op een granietenheuvel, waardoor het op 564 meter hoogte boven zeeniveau ligt. Het kasteel (een voormalig Arabisch fort) in het dorp heeft een uitzicht over heel de regio en er zijn ook ruïnes van een eeuwenoud fort te vinden. In deze plaats werd ook Francisco Pizarro geboren, net als Francisco de Orellana. Beiden waren conquistadores; Pizarro is de ontdekker van Peru, terwijl Orellana als eerste de Amazonebekken op de kaart zette. Door beide ontdekkingsreizigers zijn er veel steden in Zuid-Amerika die de naam van Trujillo dragen. Op het Plaza Mayor staat een standbeeld van Pizarro.

De Extramadura staat bekend omwille van het nog altijd behouden grillige natuurlandschap. Zo ook Piornal, waar de gelijknamige berg haar top heeft. Door de nabijheid van de verschillende rivierbeddingen, groeien de verschillende eikenbomen hier tot grote hoogten. Hoger in het gebergte groeien deze bomen uiteraard niet, maar zijn er wel veel verschillende gesteenten en metalen. Denk bijvoorbeeld aan tin, wolfraam, pyriet en scorodiet.

Het meest bekend staat Piornal echter om de viering van het Jarramplas-feest op 19 en 20 januari. Jarramplas is een personage gekleed in een jas en broek met daaraan veelkleurige linten genaaid. Hij draagt een groot masker met twee hoorns en hij heeft een grote neus. Jaramplas maakt al trommelend een tocht door de straten van Piornal.

Vanuit de traditie staat hij bekend als een veedief en dus gooien de Piornalegos tijdens zijn tocht met groenten naar hem. Vroeger waren dat voornamelijk aardappelen, maar dat zijn tegenwoordig rapen. De Jarramplas werd namelijk bont en blauw van de aardappels, waardoor hij tegenwoordig ook een pantser onder zijn kleren draagt. Zodra kinderen geboren zijn in Piornal, schrijven de ouders hen in om ooit de rol van de Jarramplas of de vrouwelijk Mayordomos te spelen. Per jaar is er dat één. De wachtlijst is al voor vijftig jaar gevuld.

Parcours

Met nog slechts vier dagen in deze Vuelta a España te gaan, is de eindzege dichtbij en toch nog zo ver weg voor Remco Evenepoel. Deze achttiende rit biedt kansen genoeg voor de andere klassementsrenners om hem het vuur aan de schenen te leggen. In deze rit van 192 kilometer doet het peloton het hooggelegen dorpje Piornal vanaf drie verschillende kanten aan. Met de streep op de laatste aankomst is er kans op een slopende krachtmeting.

Het startsein van deze rit klinkt in Trujillo. Na een voor de Extremadura kenmerkende lange, rechte weg naar Plasencía, zullen de renners zich al richting Piornal begeven, hoewel het dan nog zo’n dertig kilometer is tot de voet van de eerste klim. Deze zal nog niet gecategoriseerd zijn, want voor de eerste Piornal-beklimming staat er nog een obstakel van 4,3 kilometer aan 5,9% op het menu.

Na deze inspanning volgt een korte afdaling naar de voet van de Alto de la Despesera. Deze eerste klim is meteen de meest steile met zijn gemiddelde van maar liefst 9,4%. Evenwel is het de kortste, want met slechts 3,7 kilometer zullen hier geen enorme gaten vallen. Daarvoor is het normaal gesproken ook nog te vroeg in koers, maar zeg nooit ‘nooit’. Na het bereiken van de top staan er nog zeker tachtig kilometer op het programma, waarvan een groot deel bergop.

De voorlaatste klim van de Alto de Piornal

Via de afdaling, die richting Yuste gaat, lopen de renners al snel tegen de tweede beklimming van de dag aan. Deze begint vanaf het klooster van Yuste, waar keizer Karel V in 1558 overleed. Deze klim is minder steil, maar wel een stuk langer. Piornal (het hoogste dorp van de regio Extremadura) ligt op de top van de Alto de Piornal na een afstand van 13,5 kilometer tegen 5% gemiddelde stijging. Wat deze bergsprint extra interessant maakt: er liggen 3, 2 en 1 bonificatieseconden op de top. Een vroege aanval kan dus lonen!

Vervolgens begint de afdaling die het pak ten westen van Piornal brengt, waarna ze via een andere kant opnieuw omhoog rijden. De slotbeklimming van de Alto de Piornal zal via de Hérvas-vallei gaan. De klim is te vergelijken met de voorlaatste klim, want hij is even lang en kent dezelfde gemiddelde stijging: 13,5 kilometer aan 5%.

De top ligt alleen iets minder hoog (1.166 meter boven zeeniveau tegenover 1.260 meter) dan de eerdere klim. Wel zijn beide van de eerste categorie. Gezien de vele beklimmingen, de beruchte derde week in deze Vuelta, de lange rit voorafgaand aan de slotklim en het warme weer, kunnen er grote verschillen ontstaan.

De slotklim van de Alto de Piornal

Officieuze start: 12.10 uur
Officiële start: 12.19 uur
Finish: tussen 17.14 en 17.48 uur
Afstand: 192 kilometer

Tijdschema belangrijke passages:
Bergsprint Alto de la Desesperá: tussen 15.05 en 15.25 uur
Tussensprint in Garganta la Olla: tussen 15.50 en 16.15 uur
Bergsprint eerste passage Alto de Piornal: tussen 16.10 en 16.40 uur

Favorieten

Remco Evenepoel is er bijna: de renner van Quick-Step Alpha Vinyl moet nog even doorbijten om bij eindbestemming Madrid te komen. Een afspraak met de geschiedenis lonkt, de eerste Belgische winnaar van een grote ronde sinds Johan De Munyck (Giro d’Italia van 1978) is bijna een feit. En toch doet Evenepoel er goed aan om de focus te behouden en niet te ver op de zaken vooruit te lopen. Er staan namelijk nog vier etappes op het programma en van een gezondheidswandeling naar Madrid is absoluut geen sprake. Zo staat er donderdag nog een zware bergrit op het programma.

In de achttiende etappe naar het hooggelegen dorpje Piornal geen reusachtige beklimmingen of weerzinwekkend steile rampas inhumanas, maar met meer dan 3.000 hoogtemeters (en twee beklimmingen van eerste categorie) belooft het toch weer een pittige dag in het zadel te worden. We zijn bovendien aanbeland in de derde week en dat heeft zijn invloed op de waardeverhoudingen in koers. Door de opeenvolging van inspanningen is er sprake van de nodige vermoeidheid in het peloton en dit kan donderdag misschien wel leiden tot verrassende omwentelingen in het klassement.

Richard Carapaz – foto: Cor Vos

We verwachten kortom een fikse strijd tussen de klassementsrenners, maar tegelijkertijd ook een gevecht op twee fronten. De vluchters hebben in de eerste honderd kilometer namelijk genoeg tijd om ten aanval te trekken, en welke ploeg is nu nog bereid om de hele dag te controleren voor een eventuele ritzege? Voor de dagwinst kijken we met andere woorden eerst naar sterke klimmers die al wat verder staan in het klassement en dus geen bedreiging meer vormen voor de rode trui van Evenepoel. De eerste naam die ons dan te binnenschiet, is Richard Carapaz, die al twee ritzeges op zak heeft in deze Vuelta.

De Ecuadoraan begon met heel andere ambities aan de Vuelta, maar kon na enkele mindere dagen in de bergen zijn klassementsambities al opbergen. De coureur van INEOS Grenadiers maakte de succesvolle switch naar rittenkaper en won vanuit de vlucht al de bergritten naar de Peñas Blancas en Sierra de la Pandera. Carapaz zal nog niet verzadigd zijn en krijgt donderdag een uitgelezen kans om opnieuw een gooi te doen naar de dagzege. En mocht de olympische kampioen in de finale voelen dat hij de benen niet heeft om te winnen, dan kan hij zich nog altijd laten afzakken om zijn klassementskopman Carlos Rodríguez te helpen.

Marc Soler – foto: Cor Vos

Carapaz is niet de enige renner die we deze Vuelta al veelvuldig in de aanval zagen. Ook Marc Soler liet zich de voorbije weken van zijn aanvallende kant zien en met succes: de klimmer van UAE Emirates was in de eerste week de beste in de Baskische etappe naar Bilbao. Vervolgens werd de aanvalslustige Soler tweede op Colláu Fancuaya, derde op Peñas Blancas, telkens vanuit de vroege vlucht. Hij maakte in de koninginnenrit naar Sierra Nevada ook lange tijd aanspraak op de ritoverwinning en was vierde naar Monasterio de Tentudía. Soler is met andere woorden uitstekend op dreef en zal de rit van donderdag met rood hebben omcirkeld in zijn agenda.

Een landgenoot van Soler, Mikel Landa, zal ook met interesse hebben gekeken naar het routeboek. We hebben in deze Vuelta nog niet al te veel gezien van de sierlijke klimmer van Bahrain Victorious. Landa was al wel eens in de aanval in de bergrit naar de Colláu Fancuaya, maar kwam toen niet in het stuk voor. De nummer drie van de voorbije Giro d’Italia lijkt echter langzaam naar zijn beste vorm te groeien. Zo finishte hij afgelopen weekend, in de bergritten in het uiterste zuiden van Spanje, toch redelijk in het spoor van de toppers. Dat moet hem toch wat vertrouwen hebben gegeven voor de slotweek. Te beginnen met de rit van donderdag.

Mikel Landa – foto: Cor Vos

Voor de klimmers is rit achttien een van de laatste kansen in deze Vuelta. Niet alleen voor Landa, maar ook voor Thibaut Pinot (Groupama-FDJ) en Sergio Higuita van BORA-hansgrohe. Pinot was al meerdere keren in de aanval, maar is tot nu toe bezig aan een vrij ongelukkige Vuelta. Een vierde plaats in de rit naar Colláu Fancuaya is voorlopig zijn beste prestatie en woensdag naar Monasterio de Tentudía eindigde hij knap tussen de klassementsrenners. Doet hij donderdag beter? Higuita hoopte in deze Vuelta vooral een goed klassement te rijden, maar dat zit er ook dit jaar niet in. Een ritzege ligt nog wel binnen zijn mogelijkheden, zeker omdat hij drie jaar geleden een vergelijkbare Vuelta-rit won in de omgeving van Madrid.

Pinot en Higuita zullen toch wel de druk voelen om te presteren. Ook voor Jay Vine staat er de komende dagen nog wat op het spel, maar de Australiër kan nu al terugkijken op een meer dan geslaagde Vuelta a España. De coureur van Alpecin-Deceuninck mag zich toch wel dé revelatie noemen in de bergen, met ritzeges op Pico Jano en Colláu Fancuaya. En op basis van zijn prestatie in de koninginnenrit naar Sierra Nevada (Vine werd er vierde na een dag in de vlucht, red.) zit er nog wat in het vat. Vine zal er sowieso alles aan doen om mee te zitten in de vroege ontsnapping, aangezien hij weer goede zaken kan doen in het bergklassement.

Jay Vine – foto: Cor Vos

Ook voor Louis Meintjes valt er nog het nodige te rapen in deze Vuelta. Een tweede etappezege, uiteraard, maar de Zuid-Afrikaan van Intermarché-Wanty-Gobert kan misschien ook nog wel op kousenvoeten de top-10 binnensluipen. Meintjes staat op dit moment elfde in het klassement, op minder dan een minuut van de nummer tien Jai Hindley. Het verschil met Rigoberto Urán, de negende in de stand, is een kleine drie minuten. Meintjes maakt er de laatste jaren echter een gewoonte van om in de laatste week (via een vroege vlucht) toch nog een sprongetje te maken in het klassement. Misschien is donderdag wel een uitgelezen dag om in de aanval te gaan.

Voor Alejandro Valverde is de achttiende rit naar Alto de Piornal een van de laatste bergritten uit zijn carrière. De inmiddels 42-jarige Spanjaard, die aan het einde van het seizoen afscheid neemt van de wielersport, zal toch nog wat glans willen geven aan zijn laatste Vuelta. Voorlopig opereert de renner van Movistar in de schaduw van zijn ploegmakker en klassementskopman Enric Mas. Misschien kan El Imbatido vanuit de vroege ontsnapping nog een laatste straffe stoot uit zijn benen schudden. Of moet Valverde zich volledig schikken naar het teambelang en Mas zo goed mogelijk bijstaan in de finale?

Jai Hindley – foto: Cor Vos

Twee renners die waarschijnlijk wel de ruimte zullen krijgen om op jacht te gaan naar etappewinst, zijn Tao Geoghegan Hart en Rigoberto Urán. De Britse klimmer van INEOS Grenadiers stond er lange tijd goed voor in het algemeen klassement, maar ging in de zondagetappe naar Sierra Nevada kopje onder en kan zich nu in extremis nog gaan richten op (het jagen naar) etappewinst. De voor EF Education-EasyPost uitkomende Urán voltooide in de achttiende rit naar Monasterio de Tentudía zijn trilogie: de Colombiaan heeft nu etappezeges in de Giro, Tour en Vuelta behaald. Zorgt hij donderdag voor een twee op twee?

Andere namen om in de gaten te houden, mocht een vroege vlucht een vrijgeleide krijgen, zijn Jai Hindley (staat als de nummer tien in het klassement op bijna twaalf minuten), Hugh Carthy, Mark Padun (EF Education-EasyPost), Wilco Kelderman (BORA-hansgrohe), Vincenzo Nibali, David De la Cruz, Alexey Lutsenko (Astana Qazaqstan), Luis Léon Sánchez (Bahrain Victorious), Chris Harper, Rohan Dennis (Jumbo-Visma), Clément Champoussin (AG2R Citroën), Élie Gesbert (Arkéa-Samsic), Lucas Hamilton (BikeExchange-Jayco), Jesús Herrada (Cofidis), Bob Jungels (AG2R Citroën), Brandon McNulty (UAE Emirates) en Marco Brenner (Team DSM).

Remco Evenepoel – foto: Cor Vos

Toch zullen de meeste ogen gericht zijn op de strijd tussen de grote tenoren, tussen de klassementsrenners die vechten om de eindzege, jammer genoeg zonder Primož Roglič. Het is de vraag of er verschillen kunnen ontstaan op de flanken van de Alto de Piornal. Het is immers niet de zwaarste beklimming in deze Vuelta, verre van zelfs. In de derde week van een grote ronde kunnen er echter vreemde dingen gebeuren. Vraag dat maar aan Joaquím Rodríguez. De inmiddels gestopte Catalaanse klimmer heerste tien jaar geleden met ijzeren hand in de Vuelta, leek op weg naar de eindzege, maar toen kwam die fameuze zeventiende etappe naar Fuente Dé.

In een op papier toch niet al te zware etappe, een overgangsrit voor de vluchters, wist een tot op het bot getergde Alberto Contador de Vuelta alsnog op zijn kop te zetten met een kamikaze-aanval van bij de start. “Toen ik aanviel, zat er een engeltje op mijn schouder dat zei: “Niet doen, want ze gaan je verpletteren. Op mijn andere schouder zat een duiveltje dat zei: “Doen!”. Voor een keertje heb ik niet naar de engel, maar naar de duivel geluisterd”, zei Contador daar later zelf over. Het bleek een juiste beslissing, aangezien Rodríguez brak en de leiding moest afstaan. Contador pakte de rode leiderstrui en won uiteindelijk de Vuelta van 2012.

De vraag is of Enric Mas zijn pappenheimers kent en donderdag ook zoiets van plan is. De Spanjaard kan eventueel ook wachten op de etappe van zaterdag naar de Puerto de Navacerrada, maar de tijd begint te dringen voor de kopman van Movistar. Wie goed naar het parcours kijkt, ziet dat er in de laatste negentig kilometer wel wat mogelijk is. Het gaat namelijk constant op en af en het parcours leent zich tot een putsch en het tactisch vooruitsturen van sterke ploegmakkers. Een ding is zeker: rodetruidrager Remco Evenepoel zal op zijn hoede moeten zijn.

	Richard CARAPAZ
	Jay VINE, Thibaut PINOT
	Jai HINDLEY, Marc SOLER
	Sergio HIGUITA, Louis MEINTJES, Alejandro VALVERDE, Tao GEOGHEGAN HART

Vuelta 2022: Deelnemerslijst

Weer en TV

In startplaats Trujillo is het donderdag zonnig en een graad of 23. De gemiddelde temperatuur zal tegen de middag, op weg naar de Alto de Piornal, oplopen tot ongeveer 27 graden Celsius. Op hoogte is het wel een paar graden koeler. Het blijft verder droog en de wind waait zacht vanuit het westen.

De achttiende etappe is vanaf 14.30 uur live te volgen via Eurosport 1, de Eurosport Player en GCN+. Sporza (op Eén) schakelt in om 15.50 uur. Ben je niet in de gelegenheid om naar de televisie te kijken, dan hoef je in het liveblog van WielerFlits niets te missen!