Slechts vijf dagen is Simon Yates rodetruidrager verwijderd van zijn eerste eindzege in een grote ronde. Zover is het echter nog lang niet. In de zeventiende etappe zou het klassement zomaar op de schop kunnen gaan. De aankomst bovenop de Monte Oiz in het Baskenland kan weleens een van de beslissende ritten zijn. WielerFlits blikt vooruit.

De Baskische wielerfans moesten wel uitwijken naar de Tour de France, want de Vuelta a España meed de wielergekke regio ruim dertig jaar. Vanwege het steeds feller wordende Baskisch nationalisme, met de terreurdaden van de Euskadi Ta Askatasuna (ETA) als dieptepunt, besloot de Vuelta-organisatie in 1978 om de regio op de zwarte lijst te zetten. Nadat de ETA in 2006 een wapenstilstand afkondigde, werd er weer toenadering gezocht tussen de Vuelta en het Baskenland, met als intentie om de koers terug te halen naar de regio.

Igor Anton wordt aangemoedigd door zijn volk op weg naar ritwinst in Bilbao – foto: Sirotti

Vijf jaar later was het dan eindelijk weer zover. De Basken konden ‘hun’ helden weer onthalen in Bilbao en Vitoria-Gasteiz. Of eigenlijk: hun held. Het was namelijk Igor Anton die in Bilbao op magistrale wijze naar de zege wist te fietsen. Hij wist hiermee een streep te zetten onder een getroebleerd verleden. Het Baskenland maakte weer onderdeel uit van de Vuelta. En hoe!

Sindsdien bezocht de wedstrijd ook in 2012 en 2017 Euskal Herria. Dit jaar verblijft de ronde één dag op Baskisch grondgebied. De zeventiende etappe van Getxo naar Balcón de Bizkaia is echter dermate zwaar, dat de renners dit Baskisch uitstapje nog lang zullen heugen. Onderweg wachten er namelijk zes gecategoriseerde beklimmingen, met als klapper de slotklim Monte Oiz. Hier wordt op ‘slechts’ 925 meter hoogte ook meteen het hoogste punt van de etappe bereikt. Het geeft aan dat hoogte niet altijd wat zegt over de lastigheidsgraad.

Het startschot zal klinken in Getxo, de geboorteplaats van Sky-renner Jonathan Castroviejo. Getxo – gastheer van de dit jaar door Alex Aranburu gewonnen eendagswedstrijd Circuit de Getxo – leefde eeuwenlang van de visserij en zeevaart. Wie door de oude haven loopt, waant zich voor even terug in de tijd van de zeelieden en vissers. De avonturiers zullen direct na de start hun hengel uitwerpen om in de vlucht van de dag te geraken.

Het ideale moment om weg te rijden volgt na goed tien kilometer, als de renners de eerste beklimming voor de wielen geschoven krijgen. Na de Alto de la Arboleda (6,9 km aan 5,2%) zet het peloton koers naar Bilbao, de grootste stad van het Baskenland én hoofdstad van de provincie Biskaje. Hierna volgen passages door Derio en Mungía richting de bevoorradingszonde in Bakio, waar de Alto de San Juan de Gaztelugatxe (4,2 km aan 6,3%) begint. Als de renners boven zijn, staan er nog ruim zeventig kilometer op het programma.

De Vuelta doorkruist Bilbao, met rechts het museum Guggenheim – foto: Sirotti

Voordat de renners Balcón de Bizkaia bereiken, volgt er eerst een passage door Guernica. Dit Baskische stadje werd op 26 april 1937 – tijdens de Spaanse Burgeroorlog – platgebombardeerd door de Duitse Luftwaffe, om twee dagen later te worden ingenomen door de troepen van Francisco Franco. Operación Rügen – zoals het grootschalige bombardement ook wel wordt genoemd – maakte een grote indruk op Pablo Picasso. De kunstenaar besloot de gruweldaad te vangen in een doek van maar liefst 3,49 meter hoog en 7,76 meter breed. Guernica, dat vandaag de dag te zien is in het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía in Madrid, wordt beschouwd als hét meesterwerk van de Spaanse schilder.

Eenmaal voorbij Guernica begint men aan de klim naar de top van de Balcón de Bizkaia. Let op: dit is niet de slotklim naar Monte Oiz! Deze klim naar het uitzichtpunt is 10,2 kilometer lang, aan een gemiddelde van slechts 3,7%. Halverwege de afdaling van de Alto de Balcón de Bizkaia zouden de renners in theorie rechtsaf kunnen slaan, de Monte Oiz op. De organisatie opteert echter voor een omweg in noordoostelijke richting. Een omzwerving die leidt naar de voet van de Alto de Santa Eufemia (3,8 km aan 6,1%) en even verderop de Gontzegaraine (5,3 km aan 4%), waar de koers ongetwijfeld zal losbarsten.

Dat zal het zeker doen op de slotklim naar Monte Oiz. Het is een pittige opdracht: acht kilometer klimmen aan 9%. Vooral de laatste vier kilometer zijn loodzwaar, met een gemiddelde van ruim 11% en uitschieters van boven de 20%. Daar komt nog bij dat de laatste kilometers worden verreden op betonplaten. Als de renners zich naar boven hebben gehesen, volgt op de top de ultieme beloning: een schitterend uitzicht op de Golf van Biskaje. “Deze klim heeft alle ingrediënten om beslissend te zijn in de strijd om het klassement”, zo is voormalig ONCE-coureur Kiko Garcia van mening.

Komen de woorden van de oud-renner uit?

Start: 13.26 uur
Finish: 17.27-17.55 uur

Favorieten
Woensdag zal er wederom het nodige geklommen moeten worden, waardoor logischerwijs de klimmers weer op de voorgrond zullen treden. Klassementsleider Simon Yates is buitengewoon geschikt voor een aankomst bergop als deze. De kopman van Mitchelton-Scott heeft dit jaar al meerdere ritten waarop hij zijn zinnen had gezet winnend afgerond. Zo pakte de Brit drie ritzeges in de Giro en al één in de Vuelta. Helaas voor hem slaagde Yates er in de slotweek van de Giro niet in om de leiderstrui vast te houden. Een nieuwe ritzege zou het moraal bij zijn concurrenten een flinke slag toebrengen.

Foto: Sirotti

Alejandro Valverde is de snelste finisher van het gezelschap klimmers. De oude rot van Movistar bewaart bovendien goede herinneringen aan deze regio. Vorig jaar won hij nog de Ronde van het Baskenland. Deze Vuelta lijkt perfect op maat van Valverde. In Caminito del Rey en Almadén passeerde de Spanjaard als eerste de finishstreep. Nu de beslissende fase van de Vuelta eraan komt, is het interessant hoe de rolverdeling met ploeggenoot Nairo Quintana uit zal pakken. De Colombiaan staat er goed voor in het algemeen klassement, vierde op 1.15 van leider Yates. Alleen Valverde staat er nog een stukje beter voor. Welke tactiek voert Movistar uit? De demarrages bergop van Quintana houden tot dusver niet lang stand. Maar wie weet komt het er in etappe zeventien van.

Valverde in de groene trui en Lopez op de achtergrond. Foto: Sirotti.

Miguel Ángel Lopez is bezig aan een opmars. De Colombiaan begon de Vuelta met een achterstand, omdat hij de openingstijdrit minder snel aflegde dan een aantal van zijn concurrenten. De Astana-ploeg is de hele ronde in hem blijven geloven. Dat bleek terecht, want afgelopen weekend toonde hij zijn klasse. Lopez blaakt in een uitstekende vorm. Met een achterstand van 1.34 op de rode trui, is de rasklimmer allerminst uitgeschakeld voor de eindzege.

Foto: Sirotti

Steven Kruijswijk is de beste Nederlander in deze Vuelta. De renner van LottoNL-Jumbo kende in grote rondes vaak een sterke slotweek. Nu die week is begonnen, kan hij wellicht net iets meer dan anders. In de tijdrit van dinsdag was Kruijswijk de beste klassementsrenner. De Brabander klom naar de derde plek in het algemeen klassement. Kan hij zijn opmars voortzetten?

Enric Mas (Quick-Step Floors) is een andere renner die een uitstekende rit tegen de klok reed. Mas blijft er op klimmen vaak tot het einde bij. Met als resultaat momenteel een vijfde plek in de strijd om de rode trui. Dus waarom zou hij woensdag niet kunnen winnen?

Met zijn ritzege op Lagos de Covadonga toonde Thibaut Pinot zondag aan dat hij deze Vuelta bergop tot de beste renners behoort. Met een achterstand van 2:53 in het klassement lijkt de Fransman van Groupama-FDJ uitgeschakeld in de strijd om de eindoverwinning. Er liggen deze Vuelta echter nog enkele kansen op dagsucces. De vraag is of de renners uit de top vijf hem nog een keer laten rijden. De hoop van de Basken is gevestigd op Ion Izagirre (Bahrain Merida). Met een zevende plaats in het klassement lijkt een top tien in Madrid er wel in te zitten. Nu de wedstrijd aankomt in zijn eigen regio, zal de mogelijkheid om te winnen voor eigen publiek hem extra motivatie geven.

Aanvallers zijn deze Vuelta al meerdere malen beloond. Een scenario waarbij het peloton de vluchters een vrijgeleide geeft of zich misrekent, behoort in theorie tot de mogelijkheden. De rit van woensdag lijkt daar echter niet de meest geschikte dag voor, al is het maar omdat er opnieuw dure bonificatieseconden te verdienen zijn. Een ontsnapping op de slotklim van iemand die net buiten de top tien staat is wellicht een scenario dat waarschijnlijker is. BORA-hansgrohe zou dan zowel met Emanuel Buchmann als met Rafal Majka een goede troef hebben.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Simon Yates
*** Alejandro Valverde, Miguel Ángel López
** Thibaut Pinot, Nairo Quintana, Steven Kruijswijk
* Rafal Majka, Enric Mas, Emanuel Buchmann, Ion Izagirre

Weer en TV
De renners kunnen zich in het Baskenland opmaken voor een hete middag. De weersvoorspelling geeft een temperatuur van rond de 30 graden Celsius aan. Het blijft droog. De wind heeft windkracht 2 en komt uit het noord-westen.

Woensdag is de Vuelta-rit wederom live te zien op televisie. Eurosport en Sporza zullen de wedstrijd van start tot finish uitzenden. José Been en Bobbie Traksel starten om 13.00 uur met de uitzending. Michel Wuyts en José De Cauwer zijn vanaf 13.30 uur op de buis.