• dinsdag 20 september 2022 om 20:00

40-jarige Groninger als WK-debutant voor Vaticaanstad: het verhaal van Rien Schuurhuis

Special Rien Schuurhuis had zich graag in alle rust willen voorbereiden op het WK wielrennen. Maar als allereerste deelnemer onder de noemer van de pauselijke residentie Vaticaanstad, gaat dat in rook op. Zeker nadat La Gazzetta dello Sport dat ballonnetje vorige week deed knappen. Maar hoe komt een 40-jarige Groninger onder de vlag van het Vaticaan uit op het WK? WielerFlits tekent zijn verhaal op.

Wie een week geleden de naam van Rien Schuurhuis intikte op een zoekmachine, zal wellicht eens zijn pagina op verschillende statistiekenwebsites zijn tegengekomen. Wie dat nu nog eens doet, vindt Wikipedia-pagina’s in het Frans en Italiaans en tal van verhalen over de eerste deelnemer namens Vaticaanstad op het WK wielrennen aankomende zondag. Maar hoe dat precies zit, is nog altijd de vraag. WielerFlits was in de dagen voor het Gazzetta-verhaal al op zoek naar contact met Schuurhuis. Dat ging moeilijk, tot er afgelopen weekend plots reactie kwam. Maar alle aandacht had voor hem ook een keerzijde, zo bleek.

Athletica Vaticana
Schuurhuis vertelde dat de nationale sportbond van Vaticaanstad – een enclave in de Italiaanse hoofdstad Rome – hem verzocht had voorlopig geen interviews meer te geven. Sportbond Athletica Vaticana werd in 2019 opgericht en afgelopen jaar sloot Vaticaanstad zich tijdens het WK in Leuven als tweehonderdste land aan bij de UCI. Daarnaast is het land ook officieel lid van de internationale padel federatie en de wereldbond voor taekwondo. Daarnaast is Athletica Vaticana bezig om zich als officieel lid aan te sluiten bij de IAAF, de wereldbond voor atletiek. Daarmee is de Vaticaanse sportbond in 2019 begonnen.

Iedere Vaticaanse inwoner en werknemer en hun eerstegraads familieleden kunnen lidmaatschap aanvragen. Vanuit de nationale sportbond is ook Vatican Cycling ontstaan. Op dit moment zijn er – inclusief Schuurhuis – tien leden. Vaticaanstad is vooral lid van de UCI om fietsen als sport aan te moedigen. Daarover schrijft ze: “Een van de belangrijkste ervaringen van Vaticaanse renners is het verwelkomen van de pelgrims, velen met een handicap. Zij komen met velen per fiets aan in Rome om de paus te ontmoeten. Door samen te fietsen met de pelgrims, is precies waar de Vaticaanse wielergemeenschap om draait.”

Hoe beland je in het land van de Heilige Zetel?
Wie op de statistiekenwebsite wel verder geklikt heeft op het profiel van Schuurhuis, ziet dat hij in 2016 en 2018 voor een Continental-team uit respectievelijk Laos (Black Inc CT) en Australië (Oliver’s Real Food) reed. En nu dus naar het WK in Wollongong onder de vlag van Vaticaanstad. Een wereldreiziger, zo lijkt het. Toch is de verklaring simpel. Schuurhuis – die in 1982 geboren werd in Groningen – is getrouwd met de Australische Chiara Porro. Via haar werk als ambassademedewerker belandde de renner onder meer in Frans-Polynesië, India en nu dus in Vaticaanstad. Het getrouwde stel woont samen met hun twee kinderen in Rome.

“Toen we in 2020 naar Rome verhuisden (waar zijn vrouw nu werkt op de Australische ambassade in Vaticaanstad, red.) werd ik meteen aangetrokken door de waarden en de gemeenschapszin van Athletica Vaticana”, vertelt Schuurhuis. “Het is voor mij een ongelooflijke eer om Vaticaanstad te vertegenwoordigen op het WK in Australië, mijn tweede thuis. We hebben er heel veel voor moeten doen om tot hier te komen en ik kijk ernaar uit om die teamgeest in de praktijk te brengen tijdens de koers van komende zondag.” Een van de aanjagers van dit project is voormalig profrenner Valerio Agnoli.

Het team van Vaticaanstad rondom Schuurhuis, met rechts naast hem Agnoli – foto: Ivan Sommonte

De geboren Groninger gaat met een duidelijke boodschap naar Down Under. Zo staat er een initiatief met First Australians op het programma vanuit het Kinchela Boys Home, dat men in Australië beschouwd als een zwarte bladzijde in haar geschiedenis. Dit was van 1924 tot 1970 een internaat waar Aboriginal-jongens ‘opnieuw werden opgevoed’ om zich aan te passen aan de witte Australische bevolking. Dit gebeurde nadat ze gedwongen gescheiden werden van hun families. “Sport heeft de kracht om ieder van ons ertoe aan te zetten het beste van onszelf te geven, door vrijgevigheid, opoffering en nederigheid te omarmen.”

Schuurhuis gaat verder. “Wij bij Athletica Vaticana kijken ernaar uit om deze waarden naar de UCI Wereldkampioenschappen te brengen en alle atleten aan te moedigen om ambassadeurs voor sport te zijn als een middel voor inclusie en broederschap. De focus van paus Franciscus op sport als middel tot ontmoeting, gaat heel diep samen met mijn eigen levenservaring. De taal van sport is echt universeel. Fietsen – en sport in het algemeen – is voor mij geweldig geweest om mezelf te integreren in gemeenschappen over heel de wereld. In 2009 ben ik naar Australië verhuisd, om via Azië nu in Italië te zijn aanbeland.”

Wereldwijde vriendschappen uit alle lagen van de bevolking
Dankzij de fiets deed Schuurhuis in al die jaren veel vriendschappen doorheen de wereld op. “Met mensen van verschillende achtergronden, opvoeding en culturen. De sport overstijgt leeftijd – de oudste van mijn fietsvrienden zou grootvader kunnen zijn van mijn jongste fietsvriend – taal en overtuigingen. Deze fietsvriendschappen hebben me geholpen om me onder te dompelen in de plaatsen waar ik heb gewoond en die ik heb bezocht. Ze hebben me geholpen om verschillende culturen te begrijpen en als persoon te groeien. Fietsen heeft me geleerd om de beste versie van mezelf te zijn en dat zou ik graag willen overbrengen.”

Hij doet dit aan de hand van een aantal voorbeelden. “Australië, nu mijn tweede thuis, heeft me geleerd hoe sport kan verenigen”, vertelt Schuurhuis. “De helft van de Australische bevolking is geboren of heeft een ouder die in het buitenland is geboren, met een ongelooflijke mix van culturen en talen. Sport creëert verbindingen die deze verschillen overstijgen. Ik zal ook nooit vergeten dat ik in New Delhi (India, red.) meedeed aan een halve marathon, naast een vrouw die blootsvoets liep en haar hoofd bedekt had in de verzengende hitte. We wisselden een glimlach en enkele steunbetuigingen uit.”

Rien en diens zoon Tomas voor de St. Pieterbasiliek in Vaticaanstad – foto: Ivan Sommonte

“Ondanks dat ik in Nieuw-Caledonië geen Frans sprak, kreeg ik een band met een aantal jonge renners, van wie sommigen inheemse Kanaks waren”, gaat hij verder. “Omdat ze weinig steun of geld hadden, was het een waar voorrecht om sommigen van hen te mogen coachen en te helpen met het verzekeren van een fiets en ander materiaal. Zelf heb ik gekoerst in heel Azië, Oceanië en Frans-Polynesië. Een van de meest onvergetelijke ervaringen was een wedstrijd op het eiland Flores in Indonesië. Na iedere rit werden we verwelkomd in kloosters op het eiland, een spirituele ervaring die ik nooit zal vergeten.”

Rijen dik stonden de toeschouwers tijdens die bewuste Tour de Flores (UCI 2.2) in 2016. “De mensen juichten voor iedereen, ongeacht ras, huidskleur of religie”, memoreert Schuurhuis. Misschien dat hij door al die levenslessen nu uitverkorene is om als eerste coureur ooit uit te komen voor Vaticaanstad, als 40-jarige WK-debutant in het thuisland van zijn vrouw. En anders heeft Nederland er naast wielernomade Lex Nederlof een tweede cultrenner bij.

Paus Franciscus ziet kansen voor Vaticaanstad en het wielrennen
Paus Franciscus ziet veel gelijkenissen tussen het Rooms-Katholieke geloof en de wielersport, valt er te lezen in een meegestuurd persbericht. “Ze belichten sommige deugden, zoals volharden van vermoeidheid tijdens lange beklimmingen, moed om mee te springen in een vroege vlucht of je te smijten in een sprint en integriteit door het respecteren van de regels, de bereidheid om je op te offeren en teambelang.”

“Tijdens een koers moet de hele ploeg samenwerken. Als iemand van hen het moeilijk heeft, zijn het zijn of haar teamgenoten die helpen of gezelschap houden. Ook in het leven is het noodzakelijk om in een geest van onbaatzuchtigheid, vrijgevigheid en gemeenschap te handelen, om hen te helpen die achterop zijn geraakt, zodat je samen een bepaald doel kunt bewerkstelligen.”