De felle strijd om de roze trui gaat vrijdag van start, maar daarna springt de strijd om de Maglia Ciclamino (de Paarse Trui) in het oog. In de Giro d’Italia wordt het puntenklassement de laatste jaren gedomineerd door de sprinters. Krijgen we een Italiaanse opvolger voor Fernando Gaviria, die vorig seizoen met overmacht het paarse kleinood veroverde? WielerFlits blikt vooruit op de aanstaande battaglia per il viola.

Historie
Het verleden van de puntentrui gaat 52 jaar terug. In 1966 werd het nevenklassement pas geïntroduceerd. Deze kreeg direct een waardige winnaar, namelijk Gianni Motta, die ook het eindklassement in dat jaar op zijn naam schreef. Het was de meest succesvolle Giro ooit voor de inmiddels 75-jarige Motta, die ook een zege in de Ronde van Lombardije op zijn palmares heeft staan en twee keer tweede werd in Milaan-San Remo. Buiten ‘de Laars’ wist hij slechts een keer op een groot podium te eindigen. De Tour de France 1965 sloot hij af als derde. Terug naar zijn winst van het puntenklassement het jaar erna; Motta ontving geen trui, want die werd pas in 1967 aan dat klassement toegevoegd; Dino Zandegù had de eer om de eerste drager ervan te zijn. Lange tijd werd de trui uitgereikt aan een klassementsrenner, maar in de jaren ’90 veranderde dat beeld. Steeds meer werd het een tricot voor sprinters.

Yolanthe Sneijder-Cabau presenteert le magliette del Giro in Amsterdam, 2010 – foto: Sirotti

Overigens is de kleur van het shirt meermaals veranderd. In 1967 en 1968 was het rood, waarna de organisatie koos voor paars. Pas in 2010, bij de Grande Partenza in Amsterdam toen Yolanthe Sneijder-Cabau schitterde als podiumdame, wisselde men terug naar het vuurrode tenue. Al was dat maar voor korte duur, want de Maglia Ciclamino (de Paarse Trui) maakte afgelopen jaar speciaal voor de jubileumeditie weer zijn comeback.

Maglia Ciclamino, come un obiettivo su cui puntare. Oggi, domani, sempre.

Maglia Ciclamino, als een doel waar we naar streven. Vandaag, morgen, voor altijd.

– Marco Pastonesi, schrijver en oud-journalist van La Gazzetta

Drie keer ging een Nederlander met het puntenklassement aan de haal. Alle drie de keren was het Johan van der Velde. Hij flikte dat kunstje in 1985, 1987 en 1988. Daarmee is de Brabantse klimmer overigens geen recordhouder. Thuisrijders Francesco Moser en Giuseppe Saronni wisten in de periode 1976-1983 elk vier jaar het klassement naar zich toe te trekken.

Johan van der Velde pronkt in 1988 in ‘zijn’ Maglia Ciclamino – foto: Sirotti

De afgelopen vijf seizoenen ging een sprinter naar huis met de rode trui. Een veranderde puntenverdeling droeg hier mede aan bij. Mark Cavendish  won in 2013r. De Brit werd opgevolgd door Nacer Bouhanni. Giacomo Nizzolo wist in 2015 (met meer dan dertig punten verschil) en 2016 (twintig punten voor Matteo Trentin) het klassement te winnen, maar het allerknapste is nog dat hij daarin geen enkele etappe wist te winnen. Een groot hiaat op zijn erelijst.

Vorig jaar ging de winst met groot machtsvertoon naar Fernando Gaviria, die met liefst 133 punten Jasper Stuyven voorbleef. De Colombiaan schreef namelijk vier ritten op zijn naam en nestelde zich daarnaast ook nog twee keer bij de beste vier van in de rituitslag.

Laatste tien winnaars puntenklassement Giro d’Italia
2008: Daniele Bennati
2009: Denis Menchov
2010: Cadel Evans
2011: Michele Scarponi
2012: Joaquim Rodriguez
2013: Mark Cavendish
2014: Nacer Bouhanni
2015: Giacomo Nizzolo
2016:  Giacomo Nizzolo
2017: Fernando Gaviria

foto: LaPresse – Gian Mattia D’Alberto

Puntenklassement Giro d’Italia 2017
1.  Fernando Gaviria (Quick-Step Floors) – 325 punten
2. Jasper Stuyven (Trek-Segafredo) – 192 punten
3. Sam Bennett (BORA-hansgrohe) – 117 punten
4. Daniel Teklehaimanot (Dimension Data) – 100 punten
5. Lukas Pöstlberger (BORA-hansgrohe) – 98 punten
6. Tom Dumoulin (Sunweb) – 80 punten
7. Pavel Brutt (Gazprom-Rusvelo) – 76 punten
8. Kristian Sbaragli (Dimension Data) – 76 punten
9. Eugert Zhupa (Wilier Triestina-Selle Italia) – 70 punten
10. Roberto Ferrari (UAE Emirates) – 70 punten

Puntentelling
De sprinters zijn sinds 2014 sterk in het voordeel voor het puntenklassement. Na een wijziging in de puntentelling levert niet langer elke etappe evenveel punten op. Dat was eerder wel zo, waardoor ook klimmers een goede kans maakten voor dit nevenklassement. Niet voor niets wisten renners als Menchov, Evans, Scarponi en Rodriguez de puntentrui te winnen, maar tegenwoordig is het een stuk lastiger voor berggeiten om hoog te eindigen in de strijd om de punten. Sprintetappes leveren namelijk veel meer punten op. De winnaar krijgt er vijftig, tegenover vijftien punten voor de beste in een bergetappe en een tijdrit. Er is ook een aparte categorie voor ritten over een heuvelachtig parcours. Daar krijgt de winnaar 25 punten.

Vlakke etappes (Etappes 2, 3, 7, 12, 13, 17, 21)
Finish: 50 – 40 – 34 – 28 – 25 – 22 – 20 – 18 – 16 – 14 – 12 – 10 – 8 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1
Tussensprint: 20 – 16 – 12 – 9 – 7 – 6 – 4 – 3 – 2 – 1

Heuvelachtige etappes (Etappes 4, 5, 8, 10, 11)
Finish: 25 – 22 – 20 – 18 – 16 – 14 – 12 – 10 – 8 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1
Tussensprint: 10 – 6 – 3-  2 – 1

Bergetappes en individuele tijdritten (Bergetappes 6, 9, 14, 15, 18, 19 en 20 / Individuele tijdrit 1 en 16)
Finish: 15 – 12 – 9 – 7 – 6 – 5 – 4 – 3 – 2 – 1
Tussensprint: 8 – 4 – 1 (enkel in bergritten)

Favorieten
De kans dat een sprinter in Rome met het paars om de schouders staat te pronken en de zoenen ontvangt, is bijzonder groot. Er zijn zeven vlakke etappes aangeduid, waarin voor de ritwinnaar liefst vijftig punten te rapen zijn. Een klimmer kan drie ‘zware’ bergritten winnen, dan nog zit hij met 45 behaalde punten niet aan het puntenaantal dat een sprinter met één ritwinst in een vlakke rit bij elkaar sprokkelt. Een van de voorwaarden is dan wel: Rome halen, wat voor sommige sprinters nog een aardige opgave gaat worden.

Elia Viviani – foto: LaPresse

We richten onze ogen dan ook op de rappe mannen, maar het moet gezegd worden: het sprintersveld valt tegen. Er is één topfavoriet: Elia Viviani. Zijn overstap naar Quick-Step Floors heeft hem geen windeieren gelegd. Al zes keer mocht de Italiaan zijn handen ter hemel steken. In Australië, de Verenigde Arabische Emiraten en België was hij al succesvol, maar in eigen land wilde het nog niet lukken. Heel raar is dat niet, omdat Viviani alleen maar Milaan-San Remo betwistte en daarin negentiende werd. De Ronde van Romandië was zijn laatste voorbereiding, maar daarin eindigde hij in de klimtijdrit buiten tijd. Een goede inschatting van zijn vorm is dus lastig te maken, maar reken maar dat Quick-Step (zoals al het hele seizoen) alles op het winnen zal richten. Michael Mørkøv, Zdeněk Štybar en Fabio Sabatini zullen zijn belangrijkste loodsen zijn. Viviani kan de paarse trui binnen de ploeg houden, als opvolger van Gaviria, en ook weer heroveren als Italiaan, als opvolger van Nizzolo.

Sam Bennett – foto: Sirotti

Achter Viviani is het zoeken naar de intrinsiek rappe mannen, want dat is een van de manieren waarop de topfavoriet afgetroefd kan worden. Sam Bennett behoort tot die categorie. De Ier van BORA-hansgrohe is inmiddels 27, maar wacht nog steeds op zijn eerste ritzege in een grote ronde. Afgelopen seizoen was Bennett met drie derde plaatsen en een tweede plek er al dicht bij. Weet hij dit jaar toe te slaan en de strijd om het paars spannend te maken? Dit seizoen wist hij nog niet te winnen, dus dan moet het maar in de Giro gebeuren. Rüdiger Selig is zijn rechterhand binnen BORA.

Andrea Guardini – foto: LaPresse

Een ervaren sprinter die het kopmanschap geniet bij Bardiani-CSF is Andrea Guardini. ‘Mister Langkawi’ (24 zeges aldaar) heeft in zijn achtjarige profcarrière pas twee grote rondes betwist, maar in zijn eerste en enige Giro boekte hij meteen een ritzege. Dat flikte hij in 2012 na een etappe van 149 kilometer met finish in Vedelago, voor Mark Cavendish en Roberto Ferrari. La Corsa Rosa wist Guardini destijds niet uit te rijden, wat dit jaar wel nodig is om daadwerkelijk een gooi te doen naar het paars. Dit seizoen kon de 28-jarige spurtbom uit Tregnago al twee keer oefenen op juichen in zijn Langkawi.

Danny van Poppel – foto: Marcel Koch

Een opvolger voor Johan van der Velde, het zou wat zijn. Danny van Poppel is de aangewezen man om dat te doen en in de voetsporen te treden van zijn Brabantse provinciegenoot. Bij LottoNL-Jumbo is de jongste Van Poppel-telg de man voor de sprints. Zijn seizoen opende met een grote knaller toen hij de openingsrit van de Ronde van Valencia won, en daarna reed hij nog naar zes top-10-klasseringen. Met Gijs Van Hoecke, Jos van Emden en Enrico Battaglin heeft hij een mini-treintje met zich mee. Bij een ritzege is de Giro mogelijk al geslaagd voor Van Poppel, maar dan maakt hij direct ook kans in het puntenklassement.

Sacha Modolo – foto: Sirotti

Meer Italiaanse kanshebbers voor het paars zijn te vinden in de selecties van EF Education First-Drapac en Bahrain Merida. Sacha Modolo is de kopman van de Amerikaanse formatie met de roze kleuren. Dit jaar won hij al in de Ruta del Sol een rit en op zijn palmares vinden we twee Giro-etappes, beide behaald in 2015. Met Tom Van Asbroeck heeft hij een sprintaantrekker aan zijn zijde. Niccolo Bonifazio leidt de rangen van Bahrain-Merida in de vlakke aankomsten. Recent won hij nog een rit in de Ronde van Kroatië, dus hij zal met een goed gevoel afzakken naar Israël.

Niccolo Bonizafio – foto: Sirotti

Vanuit de tweede lijn is het kijken naar de renners die altijd wel naar een ereplaats rijden. Al bij al telt het puntenaantal dan wel op, waarmee je ook een plek in de top van het puntenklassement kan veroveren. Daarbij moet Jean-Pierre Jempy Drucker niet uitgevlakt worden namens BMC, die Jürgen Roelandts als rappe ploegmaat mee heeft. Lotto Fix ALL (deze Giro de speciale naam van Lotto Soudal) zet in op de snelle benen van Jens Debusschere en heeft ook Tosh Van der Sande achter de hand. Vanuit het Italiaanse ProContinentale circuit is het naast Guardini uitkijken naar de prestaties van Jakub Mareczko in dienst van Wilier Triestina-Selle Italia, van Manuel Belletti en Francesco Gavazzi namens Androni Giocattoli-Sidermec en Kristian Sbaragli, die de kleuren van het Israel Cycling Academy verdedigt en vooral in het openingsweekend zich zal willen tonen. Opvallend genoeg heeft Sbaragli slechts één profzege op zak: zijn Vuelta-rit in 2015.

Het koningskoppel van Wilier Triestina-Selle Italia: Mareczko/Pozzato – foto: Steve Thomas

De beste klassementsrenner in het klassement van vorig jaar was onze eigen Tom Dumoulin, op bijna 250 punten van Gaviria. De kans is ieniemienie, maar toch, bij deze zullen we een aantal topfavorieten voor de eindzege noemen: Tom Dumoulin, Chris Froome, Simon Yates, Thibaut Pinot, Miguel Ángel López en George Bennett.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Elia Viviani
*** Sam Bennett, Andrea Guardini
** Danny van Poppel, Sacha Modolo, Niccolo Bonifazio
* Jakub Mareczko, Jens Debusschere, Manuel Belletti, Kristian Sbaragli

[poll id=”789″]