foto: Sirotti

In de serie ‘Fiets aan de wilgen’ blikt WielerFlits elke keer terug op de carrière van renners, die dit seizoen hebben aangegeven volgend seizoen niet meer als prof op de fiets te zien zullen zijn. Deze keer is het de beurt aan de Kazach en regerend olympisch kampioen Alexandre Vinokourov.

Alexandre Vinokourov
Op 16 september 1973 werd in Petropavlovsk, Sovjet-Unie, een jongen geboren genaamd Alexandre Nikolajevich Vinokourov. Niemand wist toen nog dat dat jongetje bijna 40 jaar later een Olympisch kampioen, dopingzondaar en veelwinnaar op de wielrenfiets zou zijn. WielerFlits vertelt zijn carrière in vogelvlucht.

In 1998 begon er een Kazachse jongeman bij het Franse Casino. Hij stond al snel bekend als goede aankomer, die vooral over heuvels en bergen komt en ook nog een eindje kan sprinten. Zo won hij in zijn eerste jaar als prof al meteen vier eindklassementen in rondes van drie à vier dagen. Die lijn zette Vinokourov door in 1999. Hij won een etappe in de Dauphiné Libéré en het eindklassement, waarmee hij meteen zijn naam op de kaart zette. Dat jaar juichte hij in nog een paar ritten in andere rondes en het klassement in de Ronde van Valencia.

In 2000 pikte het Duitse Team Deutsche Telekom (later ook nog Team Telekom en T-Mobile) Vinokourov op in Frankrijk. In Duitse dienst was het echter Jan Ullrich die de leiding had, waardoor Vino in alle rust kon groeien. Zo werd hij dat jaar 15e in de Tour de France, won hij de 18e etappe in de Vuelta en won hij zilver in de Olympische wegwedstijd. Tot 2005 zou Vinokourov bij het Duitse team blijven, in die andere jaren boekte hij nog vele grote resultaten. Elk jaar pikte de Kazach wel zijn ritje mee, maar een paar uitslagen springen er wel uit, zoals in 2002 eindwinst in Parijs-Nice, de Amstel Gold Race, Parijs-Nice, Ronde van Zwitserland en een etappe in de Tour in 2003, terwijl Vino in 2004 mocht juichen in liefst drie ritten in Parijs-Nice. 2005 bekroonde hij met winst in Luik-Bastenaken-Luik, twee ritten in de Tour de France (waaronder op de Champs-Elysees) en werd hij voor het eerst Kazachstaans kampioen op de weg.

In 2006 ging Vinokourov rijden voor het Spaanse Liberty Seguros-Würth Team. In deze ploeg zou hij de kopman zijn voor de Ronde van Frankrijk en geen knecht meer. Echter kwam eind mei 2006 Operacion Puerto (zaak-Fuentes) in opspraak in verband met dopingactiviteiten. Omdat ploegleider Saiz, van Liberty Seguros-Würth, ook verdacht werd van het toedienen van doping bij zijn renners, trok hij zich eerst terug, waarna ook de sponsor Liberty Seguros het voor gezien hield. Hierdoor werd de ploeg uitgesloten voor de Tour de France. Kort werd aan stoppen van de ploeg gedacht, maar Vinokourov kwam met een Kazachstaans bedrijf dat wel wilde sponsoren, een conglomeraat van oliebedrijven, genaamd Astana. De ploeg ging uiteindelijk door onder de naam Astana-Würth, waarna het alsnog deel mocht nemen aan de Tour. Maar vlak voor het begin van La Grande Boucle moest de ploeg toch afzeggen. In het onderzoek van Operacion Puerta kwamen namen vrij, waaronder veel van Vinokourovs ploeggenoten. Hierdoor hield de ploeg nog maar 4 namen over, wat niet genoeg was om te starten in de Tour, terwijl ook reserves niet meer opgeroepen mochten worden. Hierdoor trok ook de andere sponsor, Würth, zich terug en was de ploeg Astana opgericht. Vinokourov was zo gefrustreerd dat hij niet in de Tour mocht rijden, dat hij in de Ronde van Spanje revanche wilde nemen. Hij won er drie etappes en stond op de hoogste trede op het eindpodium.

Ook in 2007 was het doel van Vinokourov de Tour de France. Ter voorbereiding won hij nog even twee ritten in de Dauphiné Libéré, waarna hij met een sterker team dan het afgelopen jaar naar Frankrijk trok. In de vijfde etappe viel Vino echter, waarna hij in het ziekenhuis behandeld moest worden. Hij had hechtingen in zijn rechterknie en elleboog, maar kon de ronde vervolgen. Vinokourov won zelfs een rit in de Pyreneeën en de dertiende etappe, de tijdrit rond Albi, maar drie dagen later was het over. L’Equipe meldde dat Vinokourov betrapt was op dopinggebruik na de tijdrit. Astana zette Vinokourov op non-actief en besloot, op vraag van koersdirecteur Christian Prudhomme, de ronde te verlaten. Na vele onderzoeken werd Alexandre Vinokourov uiteindelijk ontslagen door zijn ploeg Astana en werd hij voor een jaar geschorst. Daarop besloot Vinokourov zijn carrière per direct te beëindigen.

Daar kwam de Kazach echter in 2009 weer op terug. Op 20 augustus tekende hij weer een contract bij Astana, daarvoor had hij in dienst van de Kazachstaanse selectie al een tijdrit in de Tour de L’Ain gewonnen en was hij Aziatisch kampioen tijdrijden geworden. Negen dagen na zijn comeback startte hij meteen in de Ronde van Spanje, maar in de 12e rit gaf hij al op. Dat jaar won hij nog wel de Chrono des Nations, met een minuut voorsprong op Jean-Christophe Peraud.

Vinokourov juicht in Luik-Bastenaken-Luik (foto: Sirotti)

In 2010 probeerde Vinokourov weer terug te keren op zijn oude niveau. Zo won hij eerst de Giro del Trentino en werd hij knap zesde in de Giro. Dat, terwijl hij tussendoor nog Luik-Bastenaken-Luik won, voor de Rus Kolobnev, een winst waar later nog een staartje aan kwam. In de Tour van dat jaar, werd Vinokourov in de twaalfde etappe derde achter Joaquin Rodriguez en Alberto Contador (die later gedisqualificeerd zou worden) , wat de Kazach zich niet een tweede keer liet gebeuren, en dus ging hij de dag erna op jacht naar een nieuwe ritzege, dit keer won hij wel met ruime voorsprong op een jagend peloton. Dat jaar bekroonde hij nog bijna met winst in de Clasica San Sebastian, maar die kaapte Raborenner Luis Leon Sanchez voor de neus van Vino weg.

In 2011 leek dan toch echt een einde te komen aan de carrière van de inmiddels 39-jarige Vinokourov. In de 9e etappe van de Tour de France kwam hij hard ten val in een afdaling en viel hij in een ravijn een paar meter naar beneden, waarna uiteindelijk bleek dat hij zijn rechterdijbeen en bekken had gebroken. Een week later meldde Vinokourov dat hij niet verder zal koersen, maar wel in dienst zou blijven van Astana in een andere functie. Twee maanden later veranderde hij deze beslissing echter alweer, waardoor hij besloot ook in 2012 nog door te gaan, met als absoluut hoogtepunt proberen goud te halen in Londen.

‘Gouden’ Vinokourov in Londen (foto: Sirotti)

Veel grote uitslagen reed Vinokourov dit jaar niet, toch werd hij nog 31e in de Tour de France. Maar zijn enige uitslag die eruit springt is die ene bewuste dag in Londen, 28 juli om precies te zijn. Mark Cavendish is de uitgesproken favoriet, maar een grote groep vluchters verpest een Brits feestje. Op 6 kilometer van de meet springt links van de weg een Colombiaan weg, Rigoberto Uran, terwijl aan de andere zijde iemand in het blauw demarreert, het is Vino. Samen gaan ze op de finish aan, want de groep achter hen haalt ze niet meer bij. In een sprint à deux versnelt Vinokourov op het moment dat Uran over zijn schouder kijkt, waardoor Uran geslagen is en Vinokourov ongehinderd naar het goud rijdt.

Na zijn gouden medaille reed Vinokourov alleen nog Clasica San Sebastian, maar verder dan een 35e plek kwam hij niet. Daarna besloot hij voor de derde keer dat zijn carrière ophield, nu lijkt het waarschijnlijker dan de eerste twee keer, maar wie weet?

Carrière
1998-1999 Casino
2000-2005 Team Deutsche Telekom > Team Telekom > T-Mobile
2006-2007 Liberty Seguros-Würth > Astana-Würth > Astana
2009-2012 Astana

Eerdere edities Fiets aan de wilgen
– Robbie McEwen
– Francesco Masciarelli
– George Hincapie
– Mauricio Soler
– Matthew Wilson en Frédéric Guesdon

Volgende keer
David Moncoutié