Voormalig profrenster Geneviève Jeanson heeft een open brief geschreven aan de UCI, waarin zij haar zorgen uit over de wijze waarop de bond omgaat met misbruik. “Voor de UCI is misbruik ‘niet al te erg’, terwijl prestatiebevorderende middelen ‘absoluut onacceptabel’ zijn.”

Jeanson maakte begin jaren 2000 deel uit van het profpeloton, nadat ze in 1999 zowel in de tijdrit als in de wegwedstrijd wereldkampioene bij de junioren werd. Aan de loopbaan van de Canadese kwam in 2005 een einde, nadat ze positief testte op epo. Ze gaf toe dat ze epo had genomen om haar uithoudingsvermogen te verbeteren, waarna ze door de Canadese bond voor tien jaar werd uitgesloten. Haar coach André Aubut werd wegens dopingpraktijken levenslang geschorst.

In een interview met Cyclingnews in 2015 noemde Jeanson de samenwerking met Aubut al eens een ongezonde coach-atleetrelatie, die begon toen ze 13 jaar oud was. Ze beschuldigde hem van verbaal en fysiek misbruik als tiener en als volwassene. Aubut reageerde niet op het verzoek van de nieuwssite om te reageren op de aantijgingen. In 2007 ontkende hij in het nieuwsmagazine Enquete al eens dat hij Jeanson ertoe had aangezet om doping te gebruiken.

‘Zaak-Van Gansen met interesse en bezorgdheid gevolgd’
In haar open brief, die is gepubliceerd door Cyclingnews, schrijft Jeanson: “Als overlevende van uitgebreid, langdurig misbruik door mijn coach heb ik het recente nieuws en de daaropvolgende uitspraak met betrekking tot Patrick Van Gansen (en anderen) met grote interesse en bezorgdheid gevolgd. Ik ervaar het als mijn plicht om mijn verhaal te delen, ten behoeve van de gezondheid en veiligheid van toekomstige generaties.”

Jeanson won in 2000 de Waalse Pijl – foto: Cor Vos

“Zoals u zich wel herinnert, stopte ik in 2006 met profwielrennen na een positieve epotest. In mijn geval waren de ‘omerta’ rond het misbruik van mijn coach en het epogebruik onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het misbruik begon toen ik nog maar 15 jaar was. Eerst licht, maar naarmate de jaren verstreken werd het steeds erger. Ik werd uitgescholden, beledigd, gemanipuleerd, beschaamd, geslagen, fysiek en mentaal misbruikt”, gaat ze verder.

Waarom ze niets zei? “Vanwege de constante dreiging dat hij mij en zichzelf van het leven zou beroven als ik uit de slof zou schieten, dat was zijn favoriete dreigement. Omdat ik bang was. Omdat ik me schaamde. Omdat mij werd verteld dat het allemaal mijn schuld was. Omdat hij iedereen zou vertellen dat ik epo gebruikte. Omdat ik het fietsen niet wilde loslaten. Omdat ik geen steun had. Omdat ik dacht dat ik de enige was die dit soort misbruik meemaakte.”

‘Voor de UCI is misbruik niet al te erg’
Volgens Jeanson is het niet uniek dat geheimhouding van dopinggebruik en misbruik met elkaar zijn verweven. “Mijn grootste zorg is hoe die twee zaken zo verschillend worden behandeld door de UCI. Wat in het geval van Van Gansen vooral verontrustend is, is dat de ethische commissie, die de klachten behandelde, naar behoren leek te functioneren, maar vervolgens volledig werd tegengesproken en terzijde werd geschoven door de disciplinaire commissie.”

Na het junioren-WK tijdrijden in 1999 – foto: Cor Vos

“Een schorsing van 22 maanden voor het seksueel lastigvallen en uitschelden van talloze atleten tegenover een vierjarige schorsing voor een positieve dopingtest? Met andere woorden, voor de UCI is misbruik ‘niet al te erg’, terwijl prestatiebevorderende middelen ‘absoluut onacceptabel’ zijn. De boodschap die daarvan uitgaat naar zowel de daders (van èn dopinggebruik èn misbruik) als de slachtoffers is buitengewoon onevenredig en volkomen onaanvaardbaar.”

Ook wijst ze op de relevantie van de recidiverisico’s bij seksuele en agressieve misbruikers. “In dat licht is het ronduit onverantwoord om een ploegleider weer in dezelfde context aan het werk te laten. Sporters ondergaan misbruik niet omdat ze bang zijn, we ondergaan het omdat we bang zijn voor de gevolgen om erover te spreken. Het misbruik van mijn coach heeft me beschadigd. In 2008 zocht ik professionele hulp en tot 2019 zat ik in therapie.”

Onafhankelijk bureau
Jeanson, die haar leven inmiddels weer op de rails heeft, vindt dat er een onafhankelijk bureau moet komen, dat zich buigt over alle zaken die aan misbruik zijn gerelateerd. “Een plaats waar renners niet bang hoeven te zijn dat ze worden gestraft als ze zich uitspreken. Bonden weten niet exact waar een harde, positieve training eindigt en waar misbruik begint. We moeten niet wachten tot ernstig misbruik, het moet makkelijk zijn om privé en discreet aan de bel te kunnen trekken.”

Jeanson werd in 1999 ook wereldkampioene in de wegrace – foto: Cor Vos

“We moeten een omgeving creëren waar rensters na hun pensioen willen doorgaan in de sport, waar ze zich gesteund en gehoord voelen. Wielrennen moet een sport worden waar vrouwen net zo kunnen groeien als mannen. Het kostte me zeven jaar om weer een fiets aan te raken, nadat ik geschorst en gestopt was. Ik zal nooit weten wat er van mijn leven zou zijn geworden als ik een bloeiende en gezonde carrière had gehad. Daar ben ik nog steeds verbitterd over.”

“Kun je je voorstellen dat het een positieve epotest en een tienjarige schorsing kostte om mijn leven te redden? Door die schorsing kon ik ontsnappen uit de greep van mijn misbruiker. Laat dat andere rensters niet gebeuren”, sloot ze af.