Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Voorbeschouwing: Wereldbeker Zonhoven 2023 – Veel meer dan alleen Van Aert tegen Van der Poel
De Wereldbeker in Zonhoven is een traditie in het veldrijden. Liefhebbers van de cross krijgen kippenvel bij de duik in de beroemde Kuil. Door een grondige parcourswijziging duiken de renners dit jaar maar liefst drie keer naar beneden. Ook verderop in het rondje zijn aanpassingen doorgevoerd. Of het zorgt voor een ander koersverloop, gaan we zondag 8 januari zien. Krijgen we in Zonhoven duels tussen Mathieu van der Poel en Wout van Aert, en Fem van Empel en Puck Pieterse? WielerFlits blikt vooruit.
Historie
Weinig jonge veldritfans die het weten, maar de cross in Zonhoven heeft een traditie die teruggaat tot in 1958, toen Firmin Van Kerrebroeck er de eerste van negen opeenvolgende edities won. Na 1966 verdween Zonhoven echter van de kalender, om pas in 2005 opnieuw zijn opwachting te maken.
Twee keer (in 2005 en 2006) was de organisatie in handen van de gemeente, tot in 2007 Hans van Kasteren er zijn opwachting maakte. Nog eens twee jaar later liet Van Kasteren zich bijstaan door Theo Groenendaal. Die laatste heeft onder meer de organisaties van het NK 1989 en het WK 2000 (beiden in Sint-Michielsgestel) op zijn palmares staan.
In 2010 nam Zonhoven – dat ondertussen in de Superprestige stapte – een hoge vlucht, met dank aan de toevoeging van de ondertussen ‘wereldberoemde’ Kuil. De cross kreeg in een mum van tijd een pak meer aanzien, de toeschouwers vonden massaal de weg naar de Limburgse gemeente en ook de renners bleven laaiend enthousiast over het ‘arena-gevoel’ wanneer ze het mulle zand van de Kuil induiken.
De beroemde ‘Kuil van Zonhoven’ in 2018 – foto: Cor Vos
Een belangrijke wijziging vond plaats in 2011, toen event-organisator Golazo de GP Zonhoven, zoals de wedstrijd officieel heet, in handen kreeg. Golazo werd eigenaar, maar ondanks dat Golazo organisator was van de DVV Trofee (intussen X2O Trofee) bleef de veldrit in Zonhoven nog enkele jaren deel uitmaken van de Superprestige, het ‘concurrerende’ regelmatigheidscriterium dat sinds 2018 in handen is van Flanders Classics.
In 2020 werd de klassieker in het veldritseizoen niet verreden omwille van de hoge kosten zonder publieksinkomsten tijdens het corona-jaar. Dat jaar zou Zonhoven voor het eerst onderdeel zijn van de Wereldbeker. Een jaar later redde Flanders Classics de cross. Het nam de organisatie over van Golazo en gaf Zonhoven een nieuwe plek in de ‘eigen’ hervormde Wereldbeker. “Het zou jammer en onbegrijpelijk zijn als deze iconische wedstrijd voor het tweede jaar op rij niet zou kunnen doorgaan”, sprak Tomas Van Den Spiegel van Flanders Classics.
Sven Nys is de absolute recordhouder in Zonhoven wat het aantal overwinningen betreft. Gespreid over negen jaar, won hij vijf keer de wedstrijd. Mathieu van der Poel won dan weer drie edities. Bij de vrouwen is Sanne Cant de grote slokop. Als zandspecialiste won ze vijf van de laatste acht verreden edities. Alleen in 2017, 2019 en 2021 won ze niet.
Laatste winnaars in Zonhoven
Mannen
2021-2022: 
Toon Aerts
2020-2021: Niet verreden
2019-2020: Toon Aerts
2018-2019: 
Mathieu van der Poel
2017-2018: Mathieu van der Poel
Vrouwen
2021-2022: Denise Betsema
2020-2021: Niet verreden
2019-2020: Annemarie Worst
2018-2019: Sanne Cant
2017-2018: Maud Kaptheijns
Vorig jaar
Wereldbeker veldrijden 2021-2022
Uitslag mannen – Manche 4 in Zonhoven
1. Toon Aerts in 58m58s
2. Lars van der Haar op 10s
3. Eli Iserbyt op 14s
4. Laurens Sweeck op 19s
5. Quinten Hermans op 26s
Wereldbeker veldrijden 2021-2022
Uitslag vrouwen – Manche 4 in Zonhoven
1. Denise Betsema in 47m44s
2. Lucinda Brand op 46s
3. Ceylin del Carmen Alvarado op 1m08s
4. Puck Pieterse op 1m20s
5. Fem van Empel op 1m35s
Parcours
Het parcours van de Wereldbeker Zonhoven is flink op de schop gegaan. Vooraan het parcours en in en rondom de befaamde Kuil van Zonhoven is gesleuteld. Het gevolg is positief voor het publiek en de tv-kijkers: de renners duiken maar liefst drie keer de Kuil in en dat gebeurt verspreid over het parcours. De vorige keren was er anderhalve minuut spektakel in het zand en waren de renners daarna ongeveer vier à vijf minuten uit het zicht. Nu volgen de passages door de Kuil elkaar sneller op.
Start en finish zijn nog altijd op dezelfde plek. Door de parcourswijziging gaat het nu in een rechte lijn richting de Kuil, over de klim die de renners naar de eerste duik brengt. Na het verlaten van ‘het stort van Termolen’ volgt een nieuw stuk parcours. “We gaan hier voorbij de hondenschool en langs de ingang naar de eerste materiaalpost. Dit is de snelste manier vanaf de Kuil”, vertelt Chris Mannaerts (parcoursmanager namens Flanders Classics) ons.
Na die passage langs de wisselzone gaat het weer in rap tempo richting de Kuil. Parallel aan de eerste aanloop worden de renners nu geleid naar de tweede duik. Dit gebeurt op een strook zand waar voorheen de renners lang en steil omhoog moesten lopen om uit de Kuil te geraken. Bijgevolg is die lange looppassage verdwenen uit het parcours: een nadeel voor de betere lopers? Na die tweede duik rijden (of lopen) de renners aan de andere kant de Kuil uit en gaan ze verder over de richel.
Derde afdaling in de Kuil
Wat volgt is nóg een afdaling de Kuil in, maar nu niet ’tot op de bodem’ maar slechts tot halverwege. Daar draaien ze renners om en moeten ze de Kuil uit lopen. Wel een loopstrook dus, maar minder lang dan de passage die de voorbije jaren onderdeel was van het parcours. Daarna volgt een bekende passage door het bos en richting de heide, maar ook aan deze lus is gesleuteld door de organisatie van Flanders Classics.
“In de heide staat veel wind en dat was een plek waar de koers op de lange stroken de laatste keren vaak stilviel. Nu doen we dat niet meer”, aldus Mannaerts. Na de bekende V-bocht met zand wordt de heide namelijk vermeden. “Ik denk dat deze verandering in de lus misschien nog een grotere rol gaat spelen dan de wijzigingen in de Kuil. Er zijn door de wijziging ook twee zandstroken bijgekomen na de V-bocht. Deze liggen zwaar, al denk ik dat de toppers er wel goed doorheen moeten komen.”
De tweede passage aan de materiaalzone wacht, waarna er nog vier bochten volgen vooraleer de renners start-finish weer opdraaien. Aan het parcours is dus flink gesleuteld. “Maar qua zwaarte is het parcours zeker niet verminderd”, duidt Mannaerts.
Programma en info
Programma zondag 8 januari 2023
09.30 uur: Junioren mannen
10.30 uur: Junioren vrouwen
12.00 uur: Beloften mannen
13.40 uur: Elite vrouwen
15.10 uur: Elite mannen
Locatie
Terrein Molenheide in Zonhoven
Publieksinformatie
Tickets voor de wedstrijd in Zonhoven kan je hier online kopen. Online kosten die 15 euro (tot en met 7 januari). Als je op zondag zelf of aan de kassa betaalt, moet je 18 euro betalen. Dat kan niet met cash. Kinderen tot 12 jaar mogen gratis naar binnen.
Praktische info
Website organisatie
Deelnemerslijst
Tussenstand Wereldbeker mannen 2022-2023 (na Gavere)
1. Laurens Sweeck – 308 punten
2. Michael Vanthourenhout – 287 punten
3. Eli Iserbyt – 249 punten
4. Lars van der Haar – 226 punten
5. Niels Vandeputte – 191 punten
6. Jens Adams – 142 punten
7. Toon Vandebosch – 141 punten
8. 
Kevin Kuhn – 139 punten
9. Mathieu van der Poel – 138 punten
10. Vincent Baestaens – 106 punten
Tussenstand Wereldbeker vrouwen 2022-2023 (na Gavere)
1. Fem van Empel – 330 punten
2. Puck Pieterse – 290 punten
3. Shirin van Anrooij – 199 punten
4. Inge van der Heijden – 187 punten
5. Ceylin del Carmen Alvarado – 182 punten
6. Denise Betsema – 181 punten
7. Lucinda Brand – 147 punten
8. Manon Bakker – 144 punten
9. 
Marie Schreiber – 141 punten
10. Aniek van Alphen – 118 punten
Favorieten mannen
Het WK veldrijden in Hoogerheide is minder dan een maand weg en we krijgen in Zonhoven andermaal een tweestrijd tussen de topfavorieten voor de wereldtitel. Wout van Aert en Mathieu van der Poel staan lijnrecht tegenover elkaar voor een nieuw en opnieuw spannend duel.
Vier keer troffen Van Aert en Van der Poel elkaar in de Kuil van Zonhoven. In 2011 won de Nederlander de juniorenwedstrijd en werd Van Aert derde. Vijf jaar later was Van der Poel opnieuw de betere, dit keer werd zijn Belgische opponent tweede. Ook in 2017 en 2018 was het MVDP op het hoogste podium in Zonhoven en WVA op de tweede plaats. Qua onderlinge duels staat het dus 4-0 in Nederlands voordeel.
Wat als we naar de vorm kijken? In de drukke kerstperiode was de kopman van Jumbo-Visma drie keer op rij de sterkte en ook in Herentals deed hij tot in de finale mee om de zege. Een lekke band gooide toen roet in het eten voor Van Aert. Het was Van der Poel, die een iets meer afwachtende tactiek hanteerde, die won in Herentals. Afgelopen donderdag in Koksijde was Van Aert dan weer een klasse apart in de duinen en had de Nederlander weinig in te brengen…
Op het vernieuwde parcours, met veel meer korte bochten en ook meer zandstroken, lijkt Van der Poel in het voordeel. De power van Van Aert lijkt minder geschikt voor dit traject, zeker nu de lus met lange rechte stukken op de heide is verdwenen. Maar wie de cross van Koksijde gezien heeft, gaat moeten toegeven dat Van Aert momenteel toch echt een trede hoger staat dan Van der Poel.
foto: Cor Vos
Sinds de grote tenoren zijn gaan meedoen in de cross, is elke week de vraag: wie mag mee het podium op? Zeker nu wereldkampioen Tom Pidcock ontbreekt in Zonhoven biedt dat kansen voor Eli Iserbyt, Michael Vanthourenhout en vooral zandspecialist Laurens Sweeck. Die laatste is leider in de Wereldbeker en keerde in Koksijde terug na een korte pauze vanwege ziekte. Als hij zijn kerstvorm terugvindt, is hij een gevaarlijke klant. Vanthourenhout en Iserbyt volgen op twee en drie in de WB-stand.
Lars van der Haar mag ook nooit onderschat worden. Sinds 2012 deed de Nederlandse kampioen alle edities mee in Zonhoven; altijd eindigde hij in de top-5, maar winnen deed hij nog nooit. Vorig seizoen werd hij tweede achter Toon Aerts. Hij zal met een goede dag mogen hopen op de derde plaats, al zal hij dan wel moeten afrekenen met Iserbyt, Vanthourenhout en Sweeck.
Tot slot moeten we Quinten Hermans (in zijn laatste cross van het seizoen) en Jens Adams noemen. Daarnaast zijn Toon Vandebosch, Niels Vandeputte en de Nederlanders Joris Nieuwenhuis en Pim Ronhaar (die er voor het eerst als elite uitkomt) outsiders. Zij zullen een gooi doen naar de top-10 in de Wereldbeker van Zonhoven.
Favorieten volgens WielerFlits
*** Wout van Aert
** Mathieu van der Poel, Lars van der Haar
* Laurens Sweeck, Michael Vanthourenhout, Jens Adams
Favorieten vrouwen
De deelnemerslijst bij de vrouwen is om duimen en vingers bij af te likken, zo een kleine maand voor de strijd om de wereldtitels in Hoogerheide. Voor het eerst dit jaar krijgen we een confrontatie tussen Fem van Empel en Puck Pieterse, de revelaties en veelwinnaars van deze winter. De nummers 1 en 2 van de Wereldbeker-ranglijst wisten in 2023 allebei al wel te winnen. Het is echter onzeker of Van Empel kan starten en zo ja, in welke vorm. In Koksijde liep ze een knieblessure op in de verkenning, maar desondanks werd ze tweede.
Het parcours in Zonhoven lijkt, zeker na de wijzigingen, meer op het lijf geschreven te zijn van de vinnige en technisch sterke Pieterse. Van Empel is echter niet te onderschatten, want haar prestatie van 1 januari in Baal was indrukwekkend. Maar in Koksijde werd ze dan weer tweede in het zand. Eigenlijk voeren we hier dezelfde discussie als bij de mannen: gaat de power van Jumbo-Visma winnen, of de techniek van de Alpecin-Deceuninck?
Fem of Puck? – foto: Cor Vos
De concurrentie is niet mals. Shirin van Anrooij durft Van Empel en Pieterse vaak uit te dagen en eindigde dit seizoen alleen in de Wereldbeker Tábor naast het podium. In het zand kan de Zeeuwse ook goed overweg, dat liet ze donderdag nog eens zien in Koksijde. Daar was ze een klasse apart en klopte ze Van Empel met groot verschil. De laatste podiumplaats is erg gewild, want ook Ceylin del Carmen Alvarado en Lucinda Brand azen op die plek. Beiden werken aan hun vormpeil nu de kampioenschappen voor de deur staan. Vooral Brand steekt in goede vorm.
Denise Betsema is ook een outsider, maar zij zit niet in haar beste periode van de winter. Het parcours in Zonhoven lijkt haar alleszins goed te liggen, gezien haar zege vorig jaar. Dan hebben we zes namen genoemd en staat wereldkampioene Marianne Vos niet in het rijtje. In Koksijde keerde de kopvrouw van Jumbo-Visma terug in het veld na een lange break. Dat deed ze met een vijfde plaats. Voor Vos ligt de focus ook op de kampioenschappen, maar tevens op het eerste deel van het wegseizoen.
Dan is er nog een grote groep outsiders die strijden om een plek in de top-5 of de top-10. Rensters als Kata Blanka Vas, kersvers inwoner van België Zoë Backstedt, Aniek van Alphen, Annemarie Worst en Yara Kastelijn bijvoorbeeld. En wat met Silvia Persico, Clara Honsinger, Maghalie Rochette, Evie Richards en Marie Schreiber? Thuisrijdsters Sanne Cant en Marion Norbert Riberolle moeten dan weer voor Belgisch succes zorgen.
Favorieten volgens WielerFlits
*** Puck Pieterse
** Fem van Empel, Shirin van Anrooij
* Lucinda Brand, Ceylin del Carmen Alvarado, Annemarie Worst
Weer en TV
Het belooft een natte dag te worden in Zonhoven. De temperatuur schommelt rond de 10 graden Celsius en de kans op neerslag is 85% volgens Meteovista. De wind komt met een stevige windkracht 3 à 4 uit het zuiden, waardoor het iets frisser aanvoelt.
De cross is live te zien via Eurosport, GCN+, Telenet Play Sports en Proximus Pickx en de online kanalen van deze tv-zenders. De uitzendingen beginnen rond de klok van 13.15 uur. Eurosport zendt alleen de vrouwencross uit op Eurosport 1. De mannenwedstrijd moet wijken voor biatlon en is alleen online te zien.
Om te reageren moet je ingelogd zijn.