Materiaalzone 
Fietstoerisme 
WK 2023: Voorbeschouwing tijdrit elite mannen – Ganna tegen Van Aert en Evenepoel?
Het voelt een beetje vreemd. Het WK tijdrijden voor elite mannen staat vrijdag pas op het programma, vijf dagen na de wegrit. Daardoor is het niet langer een voorgerecht, maar een toetje. Een heel lekker toetje, welteverstaan. Want met Filippo Ganna, Remco Evenepoel en Wout van Aert als topfavorieten is het deelnemersveld uitstekend gestoffeerd. En dan liggen er ook nog kapers als Tadej Pogacar en Stefan Küng op de kust. Wie volgt titelverdediger Tobias Foss op? WielerFlits blikt vooruit.
Historie
Het WK tijdrijden is toe aan zijn dertigste uitgave. Pas in 1994 werd voor het eerst een wereldkampioenschap op dit onderdeel verreden. Dat jaar werd de Brit Chris Boardman de eerste wereldkampioen in deze discipline. Jan Ullrich was in 2001 de eerste renner die een titel met succes verdedigde. Michael Rogers deed het daarna nog beter. De Australiër schreef het WK tijdrijden in de jaren 2003, 2004 en 2005 drie keer achter elkaar op zijn naam.
Fabian Cancellara stootte Rogers van de tijdrittroon. De Zwitser behaalde in totaal vier gouden medailles, maar niet achter elkaar. In 2008 was Cancellara namelijk afwezig. Zijn grote concurrent werd daarna Tony Martin, die heerste in 2011, 2012 en 2013. Het jaar daarop moest Der Panzerwagen zijn meerdere erkennen in Sir Bradley Wiggins. Een 23-jarige Tom Dumoulin eindigde toen als derde. Voor Richmond waren de verwachtingen rondom Dumoulin hooggespannen, maar verrassend genoeg ging het goud toen naar Vasil Kiryienka.
Dumoulin op weg naar het goud in Bergen – foto: Cor Vos
In 2016 slaagde Tony Martin erin het record van Fabian Cancellara te evenaren. De Duitser verpulverde de concurrentie in Doha en verzekerde zich zo van zijn vierde wereldtitel. Bergen was uiteindelijk de plaats waar Tom Dumoulin in 2017 zijn langverwachte wereldtitel veroverde door Primož Roglič en Chris Froome voor te blijven. Hij was daarmee de eerste Nederlandse man die goud wist te winnen op het WK tijdrijden. De eerste Nederlander met een medaille was hij niet, dat was Stef Clement met brons in 2007.
In 2018 begon Rohan Dennis aan een streak van twee wereldtitels, die hij behaalde in Innsbruck en Harrogate. Eerst was hij Tom Dumoulin en Victor Campenaerts de baas, een jaar later klopte hij Remco Evenepoel en Filippo Ganna. De Italiaan was daarna twee jaar achtereen aan het feest. In 2020 won hij een thuiswedstrijd in Imola door Wout van Aert te verslaan, in 2021 was hij diezelfde Van Aert de baas in diens eigen Vlaanderen. Bij het tweede duel was het verschil slechts zes seconden. Met Remco Evenepoel eindigde er nog een Belg op het podium in Brugge.
Het podium in Brugge – foto: Cor Vos
Laatste tien winnaars WK tijdrijden
2022: 
Tobias Foss
2021: 
Filippo Ganna
2020: Filippo Ganna
2019: 
Rohan Dennis
2018: Rohan Dennis
2017: 
Tom Dumoulin
2016: 
Tony Martin
2015: Vasil Kiryienka
2014: 
Bradley Wiggins
2013: Tony Martin
Laatste editie
Het WK wielrennen 2022 werd vorig jaar verreden in Wollongong, Australië. Voor de tijdrit van de elite mannen waren de meeste ogen gericht op titelverdediger en topfavoriet Filippo Ganna, de kersverse Vuelta-winnaar Remco Evenepoel en de Zwitsers Stefan Küng en Stefan Bissegger. Deze kleppers kregen een parcours van 34,2 kilometer voor de wielen geschoven.
Thuisrijder Luke Plapp, de Fransman Bruno Armirail en Yves Lampaert, eerder dat jaar winnaar van de openingstijdrit van de Tour de France, voerden voor de daadwerkelijke apotheose allen een tijdje de tabellen aan. Daarna kwam Bissegger binnen. De Zwitser zette de toptijd neer en mocht vervolgens behoorlijk lang in de hot seat zitten. Het was uiteindelijk de verrassend sterke Tobias Foss die hem van de troon stootte. De Noor was maar liefst 47 sneller dan Bissegger en realiseerde daarmee een bijzonder scherpe tijd, die weleens goed zou kunnen zijn voor een medaille.
Foss zorgde voor een daverende verrassing… – foto: Cor Vos
Wat heet, Foss zou het goud mee naar huis nemen. Stefan Küng was bij het tweede tussenpunt nog elf seconden sneller dan de renner van Jumbo-Visma en leek op weg naar de wereldtitel, maar de Zwitser leverde in het slot flink in. Hij strandde uiteindelijk op drie seconden van Foss. Evenepoel maakte in het laatste deel juist weer tijd goed ten opzichte van de Noor, maar kwam alsnog negen seconden tekort voor de(ze) regenboogtrui.
Terwijl Küng dus het zilver pakte, werd Evenepoel voor het tweede jaar op rij derde. Titelverdediger Filippo Ganna, die als laatste van start was gegaan, stond niet op het podium. Hij kwam er totaal niet aan te pas en eindigde op een teleurstellende zevende plaats, bijna een minuut achter de verbluffende Foss.
… en dan voel je je zo! – foto: Cor Vos
Uitslag WK tijdrijden 2022
1. Tobias Foss (Noorwegen) in 40m02s
2. 
Stefan Küng (Zwitserland) op 3s
3. 
Remco Evenepoel (België) op 9s
4. Ethan Hayter (Groot-Brittannië) op 40s
5. Stefan Bissegger (Zwitserland) op 47s
Wedstrijdverslag
Parcours
De tijdritten van het WK 2023 starten en finishen allen in Stirling. Met 41.234 inwoners is de stad niet groter dan plaatsen als Weert, Houten en Drachten, maar bij geschiedenisfanaten en filmliefhebbers zal de naam wel een belletje doen rinkelen.
In en nabij Stirling vonden namelijk meerdere veldslagen plaats tussen de Engelsen en de Schotten. En een van de veldslagen, de Slag bij Stirling Bridge (11 september 1297), wordt afgebeeld in de kaskraker Braveheart. Alhoewel, ‘afgebeeld’ is misschien niet het juiste woord. Van een correcte historische weergave is namelijk geen sprake. Zo zien we in de strijdscène nergens een brug, terwijl Stirling Bridge toch echt een cruciale rol speelde in het conflict. En qua tactieken is het gevecht uit Braveheart juist geïnspireerd op een heel andere slag, de Slag bij Bannockburn. Ook deze speelde zich af in de buurt van Stirling, maar wel pas in juli 1314. Bijna zeventien jaar na de Slag bij Stirling Bridge.
Maar ach, een kniesoor die daar om maalt. De speech die de Schotse vrijheidsstrijder William Wallace (gespeeld door Mel Gilbson) voorafgaande aan het gevecht geeft, wordt er niet minder indrukwekkend om. Dit is en blijft een klassieker. “They may take our lives, but they’ll never take… our freedom!”
Goed, terug naar de koers. De tijdritstrijd vindt vooral plaats ten westen van Stirling. Daar is voor de mannen een parcours van 47,8 kilometer uitgetekend, met behoorlijk veel lange rechte stukken. We tellen slechts twaalf bochten van 90 graden of scherper. Daarnaast zijn er een paar klimmetjes, die samen voor 352 hoogtemeters zorgen. Heel veel stellen de hellingen echter niet voor: ze zijn lang noch steil. Het profiel van de organisatie vertekent wat.
De openingskilometers, richting het eerste tussenpunt op 12,5 kilometer, zijn zelfs helemaal vlak. Pas na een kleine dertig kilometer volgt bij het plaatsje Kippen een eerste pukkeltje (0,8 km aan 3,2%). Niet veel later, na 34,5 kilometer, wordt voor een tweede keer de tijd opgenomen. Meteen daarop moet vierhonderd meter aan 5% geklommen worden.
Vervolgens zijn er nog twee puistjes – 300 meter aan 3,7%, 600 meter aan 3,7% – alvorens Stirling weer wordt bereikt. Daar wacht nog de pittigste helling van de hele rit, naar Stirling Castle. Tijdens de Schotse onafhankelijkheidsoorlogen (1296-1328 en 1332-1357) was dit fort afwisselend in handen van de Engelsen en de Schotten. Wie de vesting nu in wil nemen, moet nog wel wat jus in de benen hebben. Richting de streep loopt de met kasseitjes geplaveide weg achthonderd meter aan 5,5% omhoog.
Vrijdag 11 augustus, WK tijdrijden mannen: Stirling – Stirling (47,8 km)
Start: 14.30 uur / 15.30 uur
Finish: n.n.b.
Favorieten
De kans is klein dat we dezelfde winnaar krijgen als vorig jaar. Tobias Foss staat weliswaar weer aan de start, maar de titelverdediger heeft dit jaar niet al te veel laten zien als tijdrijder. Niet genoeg voor een drager van de regenboogtrui alleszins. Zijn beste (individuele) resultaat tegen de klok was een tweede plaats in de proloog van de Ronde van Romandië, op één seconde van winnaar Josef Cerny. Daarnaast werd hij nog een keer vijfde (Volta ao Algarve), achtste (Ronde van Romandië) en negende (Ronde van Polen) in een tijdrit. Daarbij moet gezegd worden dat de Noor vorig jaar niet veel beter presteerde, voordat hij in Wollongong uit het niets de wereldtitel pakte. Wie weet piekt hij opnieuw op precies het juiste moment. Maar de verrassing zou net zo groot zijn als toen.
Van Remco Evenepoel verrast niets ons meer, zeker een wereldtitel tijdrijden niet. De 23-jarige Belg was er al een paar keer dichtbij. Nadat hij zich als tweedejaars junior tot wereldkampioen tegen de klok kroonde, werd hij in zijn eerste jaar als prof tweede, achter Rohan Dennis. In 2020 nam Evenepoel niet deel na zijn zware val in de Ronde van Lombardije, maar in 2021 stond hij opnieuw op het podium. In Brugge veroverde hij het brons. Die medaille pakte hij ook in Wollongong, nog geen week nadat hij de Vuelta a España winnend had afgesloten.
Nu heeft Evenepoel geen grote ronde in de benen en zal hij iets frisser aan de start staan van het WK tijdrijden. Al reed hij afgelopen zondag natuurlijk het WK op de weg, waar hij de verwachtingen niet helemaal waar kon maken. Hij moest relatief vroeg passen. Veel zegt dat echter niet, want het parcours in Glasgow was niet bepaald op zijn maat. De tijdrit van en naar Stirling bevat niet buitensporig veel bochten en moet de Aerokogel van Schepdaal een stuk beter liggen. Met de vorm kan niets mis zijn, gezien zijn exploot in de Clásica San Sebastián. En over zijn tijdritkwaliteiten hoeven we ons al helemaal geen zorgen te maken. Zelfs ziek won Evenepoel nog een chronoproef in de Giro d’Italia, nadat hij in openingstijdrit al helemaal had uitgehaald.
Evenepoel op weg naar winst in de openingstijdrit van de Giro – foto: Cor Vos
In die 19,6 kilometer lange openingstijdrit van de Giro was Evenepoel maar liefst 22 seconden sneller dan thuisrijder Filippo Ganna. Een flinke dreun voor de wereldkampioen van 2020 en 2021, die in Stirling revanche zal willen nemen. De voortekenen zijn alvast niet verkeerd voor de Italiaan: de twee tijdritten voorafgaande aan het WK wist hij te winnen. Eind juni werd hij nationaal kampioen tijdrijden, een maand later won hij de tijdrit van de Ethias-Tour de Wallonie.
Bovendien verlengde de 27-jarige renner van INEOS Grenadiers afgelopen weekend zijn wereldtitel achtervolging. Daarvoor moest hij tot het gaatje gaan, want zijn eigen performance engineer Daniel Bigham maakte het hem knap moeilijk. Toch staat Ganna misschien wat beter uitgerust aan de start van het WK tijdrijden dan enkele van zijn concurrenten. Hij reed het WK op de weg immers niet. Anderzijds zitten er vier rustdagen tussen en zullen sommige renners de slopende wegrit juist beschouwen als een goede prikkel.
Ganna won dit voorjaar ook de openingstijdrit van Tirreno-Adriatico – foto: Cor Vos
Wout van Aert gaf zijn lichaam ook weer flink op zijn donder in Glasgow, met een tweede plaats als resultaat. De Belg had geen antwoord op de beslissende demarrage van zijn eeuwige rivaal Mathieu van der Poel, maar was wel weer op de afspraak. Zoals altijd. Ook vrijdag zal hij dat ongetwijfeld weer bij de besten horen, maar zal hij ook een keer dé beste zijn? Als we de medailles uit de cross niet meerekenen, heeft Van Aert al vier (!) zilveren WK-plakken.
Twee van die medailles verdiende Van Aert met het tijdrijden. Tweede in Imola, tweede in Brugge. Vorig jaar liet hij het WK tijdrijden schieten om zich volledig op de wegwedstrijd te richten, maar nu de tijdrit na de wegkoers verreden wordt, staat hij gewoon weer aan de start van de chronoproef. Dat doet hij als regerend Belgisch kampioen. In Herzele boekte hij zijn voorlopig enige tijdritzege van 2023, nadat Evenepoel al vroeg ten val kwam op het natte wegdek. Mocht het ook vrijdag weer gaan regen in Schotland, is dat zeker geen nadeel voor Van Aert.
Wout van Aert is Belgisch kampioen tijdrijden – foto: Cor Vos
In de wegrit stond Van Aert op het podium met Mathieu van der Poel én Tadej Pogacar. De Sloveen is duidelijk goed hersteld van de Tour de France en gaat verder met wat hij het liefst doet: lekker koersen. In Glasgow zat het goud er niet in, maar in Sterling krijgt hij een nieuwe kans. Al zal het lastig worden om zijn wat zwaardere tegenstanders af te troeven. Bij zijn vorige deelnames werd hij tiende (2021) en zesde (2022). Als hij zijn dag heeft, kan Pogacar echter ook toeslaan in een relatief vlakke tijdrit, zoals hij deed in de eerste chronoproef van de Tour van 2021.
Tweede die dag? Stefan Küng. De Zwitser werd tweemaal Europees kampioen tijdrijden, in 2020 en 2021, maar grossiert voor de rest ook vooral in ereplaatsen. Zo ervaart hij dat zelf tenminste. “Het is de story of my life”, zei hij nadat hij als vierde eindigde in de tweede tijdrit van de Giro d’Italia, op vier seconden van winnaar Evenepoel.
Toch wist Küng dit seizoen ook al twee keer een tijdrit te winnen. En niet tegen de minsten. In de Volta ao Algarve versloeg hij Rémi Cavagna en Filippo Ganna, in de Ronde van Zwitserland was hij Remco Evenepoel en Wout van Aert de baas. Hij kan de allergrootsten dus kloppen. Nu moet hem dat alleen nog eens lukken in de belangrijkste tijdrit van het seizoen.
Vreugde bij Küng na zijn zege in Zwitserland – foto: Cor Vos
Iemand die weet hoe dat moet, het WK tijdrijden winnen, is Rohan Dennis. Het lukte de Australiër al twee keer, in 2018 en 2019. Of hij kans maakt op een derde wereldtitel, is één groot vraagteken. De renner van Jumbo-Visma begon zijn afscheidsjaar nog best behoorlijk, maar reed daarna vrij anoniem rond. Sinds de Ronde van Zwitserland kwam hij helemaal niet meer in actie. Maar houd toch maar rekening met Dennis, die als een bezetene naar bepaalde doelen toe kan werken. Het WK is zo’n doel. “Het is de laatste wereldtitel die ik in potentie nog kan winnen”, zei hij in maart tegen WielerFlits. “Ik ga daar alles voor doen.”
Rohan Dennis beëindigt zijn carrière bijna, Joshua Tarling is zijn profloopbaan nog maar net begonnen. De boomlange Brit is bezig aan zijn eerste seizoen bij de beroepsrenners en heeft nu al bewezen te bulken van het talent. Vooral als tijdrijder maakt hij indruk. De 19-jarige renner van INEOS Grenadiers reed dit seizoen drie tijdritten en eindigde nooit slechter dan… tweede. Tweede in de afsluitende tijdrit van de Etoile de Bessèges, winst op het Brits kampioenschap tegen de klok, tweede in de chronoproef van de Ethias-Tour de Wallonie. Vooral zijn prestatie in Wallonie is veelzeggend: in 32,7 kilometer verloor hij welgeteld acht seconden op Filippo Ganna, een van de topfavorieten voor dit WK.
Bij INEOS Grenadiers hebben ze ook nog Geraint Thomas. De Welshman is achttien jaar ouder dan Tarling, maar staat nog altijd zijn mannetje. Ook in de tijdrit. Zo eindigde hij in de tweede tijdrit van de Giro als tweede, op één seconde van (een weliswaar zieke) Evenepoel. Vorige week pakte hij dan weer een derde plaats in de chronoproef van de Ronde van Polen, wat laat zien dat de vorm er weer aan komt. Die heeft hij vooral nodig in de Vuelta, maar reken maar dat hij ook een doel heeft gemaakt van dit WK tijdrijden in Groot-Brittannië. En als Thomas ergens een doel van maakt…
Thomas werd derde in de tijdrit in Polen – foto: Cor Vos
In de tijdrit van de Ronde van Polen moest Thomas enkel João Almeida en Mattia Cattaneo voor laten. Beiden staan ook vrijdag aan de start. De Italiaan won de tijdrit in Polen, maar beschouwt zichzelf niet meteen als een favoriet voor de mondiale titelstrijd. “Favoriet, haha? Er zijn andere favorieten”, zei hij vorige week tegen WielerFlits. “De vorm is duidelijk oké, dus ik ga mijn best doen. (…) Top-tien zou al een heel mooi resultaat voor mij zijn.” Op het Italiaans kampioenschap haalde Cattaneo het podium nog. Hij werd daar tweede, op 24 seconden van Ganna.
De laatste ster gaat naar Rémi Cavagna. De TGV van Clermont-Ferrand kwam dit jaar een paar keer tekort in tijdritten, maar dat was vooral op parcoursen die hem niet zo goed lagen. Een zesde plaats is de halve klimtijdrit van de Tour was bijvoorbeeld een uitstekende prestatie voor de Frans kampioen tegen de klok. In de tijdritten met minder hoogtemeters, zoals in de Volta ao Algarve en Settimana Internazionale Coppi e Bartali, was hij er dichtbij of won hij.
Frans kampioen Cavagna in de Tourtijdrit naar Combloux – foto: Cor Vos
We moeten ook Mikkel Bjerg en Stefan Bissegger nog noemen. Bjerg won dit jaar de individuele tijdrit in het Critérium du Dauphiné en weet natuurlijk hoe het is om wereldkampioen tijdrijden te worden. Bij de beloften lukte hem dit drie keer op rij (2017, 2018, 2019). Op het voorbije Deense kampioenschap moest hij wel Mattias Skjelmose en Kasper Asgreen voorlaten. De laatste tijdrit van Bissegger was die in de Ronde van Polen. Geen goede generale. In Katowice werd hij pas veertiende. Wel is de Zwitser de regerend Europees kampioen en eindigde hij op de vorige twee WK’s in de top-tien.
Tot slot de Nederlanders. Daan Hoole en Jos van Emden vertegenwoordigen ons land. Geen van beiden maakt een realistische kans op de wereldtitel, noch op een podiumplek. Maar een top-tienklassering behoort wel tot de mogelijkheden, als alles meezit en de benen goed zijn. Van Emden werd bij zijn laatste deelname aan het WK tijdrijden (in 2021) twaalfde. Zijn beste uitslag is een achtste plaats in 2016.
Van Emden en Hoole werden eerste en twee op het NK tijdrijden – foto: Cor Vos
Favorieten volgens WielerFlits
**** Remco Evenepoel
*** Filippo Ganna, Wout van Aert
** Stefan Küng, Tadej Pogacar, Rohan Dennis
* Geraint Thomas, Joshua Tarling, Mattia Cattaneo, Rémi Cavagna
Website organisatie
Deelnemerslijst (WielerFlits)
Weer en TV
Woensdag en donderdag is het – wonder boven wonder – droog in Stirling, maar vrijdag lijkt de Schotse orde weer hersteld te worden. Het gaat weer regenen. Dat lijkt echter vooral ’s ochtends en ’s avonds te gaan gebeuren. In de middag, als de renners hun ronde afleggen, zou het droog blijven. Ook laat de zon zich geregeld zien. Het wordt zo’n 22 graden en de wind (3 Beaufort) komt uit het zuidwesten.
De individuele tijdrit voor mannen is vanaf 15.30 uur Nederlands-Belgische tijd te volgen bij de NOS (NPO2), Eurosport en via de online kanalen Eurosport.nl, GCN+ en Discovery+. Vijf minuten later kun je ook terecht bij Sporza) op VRT1.
Om te reageren moet je ingelogd zijn.