Pinarello heeft de fiets waarop Filippo Ganna het werelduurrecord komend weekend in Grenchen mee gaat aanvallen gepresenteerd. Het frame van de nieuwe Pinarello Bolide F HR 3D is grotendeels 3D-geprint, voor maximale aerodynamische prestaties.

In augustus kregen we al een voorproefje te zien van Pinarello’s nieuwe baanfiets, toen Dan Bigham op een prototype van de Bolide F HR 3D succesvol het werelduurrecord aanviel. Nu is het model waarop Ganna zijn werelduurrecordpoging gaat doen dus officieel gepresenteerd.

De fiets staat stijf van de nieuwste technieken, meest opvallend dat het frame 3D-geprint is. Reden om de fiets op die manier te produceren is dat ze daardoor het frame van nieuwe vormen konden voorzien, wat met bestaande technieken voor carbon frames niet mogelijk zou zijn geweest. “Met deze methode hebben we unieke aerodynamische vormen en een ongekend niveau van stijfheid bereikt” zegt Pinarello, die tevens claimen dat het de eerste 3D-geprinte fiets ooit is.

foto: Pinarello

Om het frame te 3D-printen werkte Pinarello samen met Metron AE. Dit Britse bedrijf is naast producent van verschillende fietsonderdelen gespecialiseerd in aerodynamica en 3D-printen. Er is gebruikgemaakt van Scalmalloy, een materiaal afkomstig uit de ruimtevaart dat specifiek is ontworpen voor 3D-printen. Scalmalloy is een legering van scandium, aluminium en magnesium die als uitermate sterk bekend staat en ook in de Formule 1 wordt gebruikt voor 3D-geprinte onderdelen. Het frame is in vijf afzonderlijke onderdelen geprint, waarna deze met een uit de ruimtevaart afkomstige epoxie aan elkaar zijn gelijmd.

Overigens is het frame niet louter aerodynamisch, maar volgens Pinarello ook enorm stijf. Die stijfheid komt mede door versterkingen die Pinarello op specifieke plekken tijdens het proces van 3D-printen heeft toegevoegd. De fiets is in Duitsland getest door EFBE, een gerenommeerd lab op het gebied van mechanische testen om de kwaliteit van frames te testen. De Bolide F HR haalde alle testen en is zodoende de eerste berijdbare 3D-geprinte fiets.

Bultrugwalvis ter inspiratie
Werp een blik op het frame en vooral de geribbelde vorm van de zadelpen en de zadelbuis vallen op. Hiervoor liet Pinarello zich inpsireren door – jawel – bultrugwalvissen. Door de beweging van de benen van de berijder van een fiets ontstaat er rond de zadelpen en zadelbuis een gebied met vaak verhoogde luchtweerstand, omdat de luchtstroom de zadelbuis en zadelpen niet goed kan ‘grijpen’. Hierdoor vloeit de lucht minder efficiënt langs dit deel van het frame, wat volgens Pinarello goed is voor ongeveer 40% van de totale luchtweerstand van het frame en de vork.

Het bijzondere ribbelpatroon op de zadelpen en zadelbuis – foto: Pinarello

Om deze weerstand te verminderen putte de Italiaanse fietsenproducent inspiratie uit onderzoek van de Universiteit van Adelaide uit 2006 over Bultrugwalvissen. Dit onderzoek toonde aan dat de uitsteeksels aan de voorkant van hun vinnen ervoor zorgen dat water aan de vinnen, staart en flippers van het dier vast blijft zitten. Door een gelijk patroon op de fiets toe te passen poogt Pinarello er dus voor te zorgen dat turbulentie rond de zadelbuis en zadelpen vermindert, maar de luchtstroom efficiënter langs het frame vliegt.

De fiets is afgemonteerd met de Track Special wielen van Princeton Carbonworks, een op maat gemaakt tijdritstuur en Fizik Ares TT zadel. Op de foto’s lijkt een 65×14 versnelling zichtbaar te zijn, maar het is nog niet bevestigd dat dat ook de versnelling is waar Ganna werkelijk het werelduurrecord op gaat aanvallen

De volgende stap in de doorontwikkeling van de fiets is volgens Pinarello om de techniek van het 3D-printen breder beschikbaar en goedkoper te maken. Zo kan op termijn meer materiaal op maat geprint worden, zelfs voor de reguliere consument. In lijn met UCI-regelgeving is dit frame overigens ook voor de consument beschikbaar bij officiële Pinarello retailers. Over de prijs is nog niks bekend, maar dat deze reusachtig hoog zal zijn lijdt geen twijfel.