Materiaalzone 
Fietstoerisme 
NEOM City in Saoedi Arabië onderzoekt hoofdsponsorschap Jumbo-Visma
Het grootste architectuurplan van de wereld, NEOM City in Saoedi Arabië, onderzoekt de mogelijkheid om vanaf 2024 het hoofdsponsorschap van Jumbo-Visma over te nemen. Een nauw betrokken bron uit het Midden-Oosten heeft WielerFlits aangegeven dat NEOM zeer serieus kijkt naar de wielersport en dat ze de sponsoring van de beste wielerploeg als een unieke kans zien.
NEOM City is te omschrijven als een gebied dat tal van steden, resorts en andere ontwikkelingen zal bevatten. Het beoogde oppervlak van de geplande stad bedraagt 26.500 km² (bijna zo groot als België). NEOM zal zich over een lengte van 460 kilometer uitstrekken langs de Rode Zeekust. Het project wordt grotendeels gefinancierd door het Public Investment Fund, dat fondsen investeert namens de regering van Saoedi-Arabië. De Saoedische ontwikkelingsmaatschappij die is opgericht om NEOM te creëren, beweert dat het fonds 500 miljard dollar bijdraagt aan het plan.
Dit megaproject maakt deel uit van het Saoedische Vision 2030-plan om de economie van het land te diversifiëren, om zo de afhankelijkheid van de inkomsten uit de oliewinning te verminderen. Volgens ambitieuze tijdschema’s moet een groot deel van het project al in 2030 gebouwd zijn. Het eerste deel dat klaar moet zijn, is het luxe eiland Sindalah. De ontwikkelaar van NEOM streeft ernaar om de eerste gasten begin 2024 te verwelkomen. Dat zou ook het ideale moment zijn om een groot sponsortraject te starten.
“Interessant”, noemt Richard Plugge het geluid uit het Midden-Oosten. De CEO van Jumbo-Visma beweert zelf nog geen contact met de verantwoordelijken van NEOM te hebben gehad. “Hun interesse om onze ploeg te sponsoren is nieuw voor mij. Het kan zijn dat een van onze contactpersonen of bureaus die we hebben ingeschakeld om een nieuwe sponsor voor ons zoeken, contact met deze partij heeft. We krijgen van hen om de zoveel tijd een update. We zijn momenteel met meerdere internationale partijen serieus in gesprek, maar er is nog niks concreets.”
NEOM zet volledig in op duurzaamheid. Het is de bedoeling dat de stad koolstofneutraal wordt gebouwd, zonder wagens of straten. De energievoorziening zou volledig moeten bestaan uit wind- en zonne-energie. Daarom past fietsen goed bij dit imago.
NEOM presenteert zich als ‘the future of sport’. “NEOM wil een wereldwijd centrum voor sport worden. Het is klaar om een topbestemming voor grote sportevenementen te worden, samen te werken met wereldwijde sportmerken, uitstekende leefbaarheid voor bewoners te bevorderen en bij te dragen aan de innovatieve economie van NEOM”, zo staat er op de website.
Politiek instrument
Sport is de laatste jaren een belangrijk politiek instrument voor de leiders van Saoedi-Arabië geworden. Dat beaamt ook de Nederlander Stijn Janssen. De Nederlandse fiscaal econoom heeft jarenlang in het Midden-Oosten gewoond en is actief betrokken bij diverse grote deals in de sportwereld.
“Natuurlijk ziet NEOM de kansen die het hoofdsponsorschap van Jumbo-Visma biedt. Het past precies binnen hun profiel om – in navolging van UAE Emirates en Bahrain Victorious – een superpower in de wielerwereld te worden. Daarbij is Saoedi-Arabië vooral op zoek naar deals voor de lange termijn. Dat past weer bij Jumbo-Visma, dat een partner tot eind 2030 zoekt en daarbij de ambitie heeft om continue bij de beste ploegen van de wereld te horen.”, zegt Janssen.
Jumbo-Visma, de beste wielerploeg viert de Tour-zege van Jonas Vingegaard. Foto: Cor Vos
Janssen wijst naar diverse andere grote investeringen van Saoedi-Arabië in de sportwereld. In oktober 2021 werd Premier League voetbalclub Newcastle United door het Public Investment Fund (PIF) van Saoedi-Arabië gekocht. De aankondiging van het break-away golftoernooi LIV Golf Invitational Series begin 2022 en het contract van Cristiano Ronaldo met de Saoedi-Arabische voetbalclub Al Nassr. In 2020 tekende Saoedische staatsoliebedrijf Aramco een wereldwijde sponsordeal voor de lange termijn met de Formule 1. En dan heb je sinds 2021 ook nog de Grand Prix Formule 1 in Jeddah. NEOM heeft onlangs een langdurige sponsorovereenkomst getekend om hoofdpartner te worden van het Mercedes-Benz EQ Formule E-team.
Janssen: “In de wielersport zijn voorzichtig de eerste stappen gezet met de Saudi Tour, die door Tour de France-organisator ASO wordt georganiseerd. En de toeristenregio AlUla is tweede sponsor geworden van het Australische WorldTeam Jayco-AlUla. Dat NEOM overweegt om hoofdsponsor te worden van de beste wielerploeg van de wereld vind ik eigenlijk een vrij logische stap.”
Volgens Janssen wil Saoedi-Arabië NEOM activeren als onderdeel van zijn sportstrategie op verschillende gebieden. “Het regime wil dat de NEOM een topbestemming wordt voor grote sportevenementen. Zo zal NEOM de locatie zijn van de Aziatische Winterspelen van 2029. Het was de eerste keer dat de olympische familie een evenement toekent aan een stad die nog niet echt op de kaart staat.”
Sport is in Saoedi-Arabië een belangrijk onderdeel van hun nationale ontwikkelingsstrategie ‘Vision 2030’. Janssen benadrukt dat investeringen in sport een middel zijn om politieke goodwill te winnen, zoals Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten dit inmiddels al enkele decennia doen.
Janssen: “Kroonprins Mohammed bin Salman, die sinds 2017 de belangrijkste persoon in Saoedi-Arabië is, realiseert zich dat sport een fantastisch middel is om nieuwe diplomatieke relaties te creëren, nieuwe handelsovereenkomsten te sluiten, toeristen aan te trekken en sport in het algemeen te gebruiken als middelpunt om een positie in de internationale samenleving te creëren.”
Het peloton trekt al ruim twee decennia naar het Midden-Oosten. Foto: Raymond Kerckhoffs
Zo is Saoedi-Arabië van plan om samen met Egypte en Griekenland een tripartiete kandidatuur in te dienen voor de organisatie van de wereldkampioenschappen voetbal in 2030. Ook is het land erin geslaagd om de Argentijnse superster en onlangs tot wereldkampioen gekroonde Lionel Messi aan te trekken als de nieuwe toeristische ambassadeur van het koninkrijk.
Sportwashing
De investeringen in sport van Saoedi-Arabië worden vaak sportswashing genoemd: een poging om sport te gebruiken om het imago van het land wit te wassen. In Saoedi-Arabië worden de mensenrechten regelmatig geschonden. Amnesty International is zeer kritisch richting het Koninkrijk en wijst op vele misstanden van de mensenrechten.
De moord in 2018 op de Saoedische journalist Jamal Khashoggi, de vele politieke gevangenen, het grote aantal mensen dat de doodstraf krijgt, slechte leef- en werkomstandigheden voor vele arbeidsmigranten, de transparantie over bepaalde zaken etc. VN-deskundigen hebben onlangs nog hun verontrusting uitgesproken over het dreigende gevaar van executie van drie leden van de Howeitat-stam die zich tegen de bouw van het NEOM-project zouden hebben verzet.
Al zijn er ook geluiden dat er de laatste jaren een aantal zaken in positieve zin veranderen. Er is geen religieuze politie meer. Mannen en vrouwen mogen op kantoor op dezelfde verdieping werken. Er zijn festivals voor jongeren en iedereen kan autorijden en naar school. De pas 37-jarige kroonprins Mohammed bin Salman is het boegbeeld van Saoedische millennials. “Onder Bin Salman vindt tevens een verschuiving plaats, waarbij de orthodoxe (wahabitische) islam in de openbare ruimte plaatsmaakt voor een meer seculiere, nationalistische invulling van het geloof”, zo schreef De Volkskrant deze week nog.
Janssen: “Als je nu met Saoedische jongeren, liefst 63% van Saoedi’s is jonger dan 30 jaar, in gesprek gaat, merk je dat er vertrouwen is in deze hervormingen en dat ze geloven in een goede toekomst in hun land.”
Om te reageren moet je ingelogd zijn.