Jeen de Jong

• dinsdag 14 juni 2022 om 13:00

Twee dagen na het zware slotweekend van het Critérium du Dauphiné mogen de berggeiten alweer aan de bak. Nu in de Mont Ventoux Dénivelé Challenge. Met een dubbele beklimming van de Reus van de Provence belooft het een zware beproeving te worden. Maar degene die zich tot winnaar kroont op de kale kruin, zal de pijn met terugwerkende kracht voor lief nemen. Hij kan de rest van zijn leven zeggen dat hij het beest getemd heeft. WielerFlits blikt vooruit!

Historie

Jesús Herrada (2019), Aleksandr Vlasov (2020) en Miguel Ángel López (2021), dat zijn tot nog toe de enige winnaars van de Mont Ventoux Dénivelé Challenge. We zijn in 2022 namelijk pas toe aan de vierde editie. De wedstrijd zelf heeft dus nauwelijks geschiedenis, maar de berg die erin centraal staat des temeer. Er zijn maar weinig beklimmingen die zo tot de verbeelding spreken als de Mont Ventoux.

Tot de verbeelding spreken deed de Kale Berg eeuwen terug al, toen de beroemde Italiaanse dichter Petrarca de witte kolos te voet besteeg. Hij deed dat naar eigen zeggen ‘louter uit begeerte om zijn bijzondere hoogte nader in ogenschouw te nemen‘. De hele onderneming, ondernomen op 26 april 1336 (vanuit Malaucène), duurde zo’n twintig uur. Wellicht was Petrarca meer het type Eros Poli.

Eros Poli – 1.94 meter, 87 kilo – won in 1994 de Tourrit over de Ventoux – foto: Cor Vos

Honderden jaren later werd de Ventoux ontdekt als ideaal decor voor sportwedstrijden. Het begon met autorally’s (vanaf 1902 werden bijvoorbeeld de Franse kampioenschappen bergrijden op de Ventoux georganiseerd), maar in 1935 kwam er ook al een wielerkoers over de Reus van de Provence. Het Circuit du Ventoux was een soort voorloper van de Mont Ventoux Dénivelé Challenge. Pas na de Tweede Wereldoorlog, in 1951, waagden ook de Tourrenners zich aan de helse beklimming.

Jean Malléjac
Vanaf dat moment werden er tal van verhalen geschreven op de Ventoux. Meer dan eens waren dat tragedies. Iedereen kent natuurlijk de ineenstorting en het overlijden van Tom Simpson in 1967, maar twaalf jaar eerder speelde zich op de berg ook al een Tourdrama af. Toen was Jean Malléjac het slachtoffer. De Fransman, tweede in de Ronde van Frankrijk van 1953 en vijfde in die van 1954, begon tien kilometer voor de top vervaarlijk te zwalpen en zakte niet veel later (door een combinatie van hitte, uitputting en amfetamine*) in elkaar. Met hem schuim op zijn lippen verloor hij het bewustzijn.

Met dank aan koersarts Jean Dumas kwam Malléjac een kwartier later weer bij. De renner schreeuwde verward om zijn fiets, maar van de koers hervatten kon geen sprake zijn: hij moest afgevoerd worden naar het ziekenhuis van Avignon. Daar vochten de dokters nog urenlang voor zijn leven. Met succes, want Malléjac redde het. Zijn revalidatie duurde echter lang en nooit zou hij meer op zijn oude niveau terugkomen. In 1958 hing de 28-jarige Malléjac zijn fiets aan de haak. De Ventoux had zijn eerste leven – een wielerleven – geëist.

“Ferdi is ook geen coureur zoals de anderen”
Alhoewel… Misschien is die laatste bewering niet helemaal juist. Op de dag dat Malléjac bezweek, velde de Ventoux namelijk nog een coureur: Ferdinand (‘Ferdi’) Kübler. De Zwitserse Tourwinnaar van 1950 ging in het welbekende maanlandschap meermaals tegen de grond, nadat het hem een paar keer letterlijk zwart voor de ogen was geworden. Hij zou in vier kilometer elf minuten verliezen op winnaar Louison Bobet.

Küblers bijnaam was Dolle Ferdi, omdat hij vaak vroeg ten aanval trok – foto: Cor Vos

Kübler was nochtans voortvarend aan de beklimming begonnen. Samen met Raphaël Géminiani viel hij aan de voet van de Ventoux aan om vervolgens stevig door te blijven trekken. Zo stevig zelfs, dat zijn Franse kompaan hem tot kalmte maande. “De Ventoux is geen berg zoals andere”, waarschuwde Géminiani. Kübler antwoordde overmoedig, maar gevat: “Ferdi is ook geen coureur zoals de anderen.”

Jaren later erkende Kübler dat hij een fout had gemaakt. “Op de Ventoux is Ferdi gestorven”, zei hij toen. En inderdaad, als wielrenner liet hij nadien niet veel meer zien. Hij bereikte die bewuste rit de finish in Avignon nog wel, maar stapte de volgende dag niet meer op. De rest van 1955 boekte hij geen overwinningen meer en ook in 1956 bleef de teller steken op slechts één zege. Het jaar erop was Ferdi geen coureur meer.

De Ventoux als “despoot voor wielrenners”
Na Malléjac, Kübler en helaas ook Simpson, zouden nog vele anderen zichzelf tegenkomen op de Ventoux. Dat overkwam zelfs Eddy Merckx. De Kannibaal was in 1970 zo kapot, toen hij (uiteraard wel als winnaar) de top bereikte, dat hij aan het zuurstof moest*. Chris Froome maakte in de Tour van 2013 precies hetzelfde mee. Kortom: niemand is veilig op dit onding, ook de grote kampioenen niet.

Froome bereikte in de Tour van 2013 als eerste het observatoire – foto: Cor Vos

Literatuurcriticus Roland Barthes wist lang voor Merckx en Froome al dat de Ventoux meedogenloos is. “De grote cols in de Alpen of de Pyreneeën, hoe zwaar ook, zijn passages, overkomelijkheden. De col is een gat, heeft geen persoonlijkheid. Maar de Mont Ventoux is een massieve berg, een God van het Kwaad waaraan geofferd moet worden. Als een echte moloch, een despoot voor wielrenners, kent hij geen enkel erbarmen voor de zwakken”*, schreef hij in zijn essaybundel Mythologieën (1957).

Gert-Jan Theunisse definieerde de Ventoux een paar decennia later een stuk simpeler: “Een heel lelijke, kale, vieze, winderige rotberg.”

1* Malléjac heeft zelf altijd volgehouden dat hij buiten zijn weten om gedrogeerd is door een soigneur. De naam van deze verzorger heeft hij nooit genoemd.

2* Later claimde Merckx dat het allemaal toneel was. Hij deed alleen maar álsof hij bijna van zijn stokje ging, zodat hij de gebruikelijke plichtplegingen over kon slaan en snel terug zou zijn in het hotel, luidde zijn verklaring. 

3* En ook niet voor de sterken, moet hier misschien aan toegevoegd worden. Overigens is het essay waar dit citaat uit komt, ‘De Tour de France als epos’, zeer de moeite waard. Het is vooral interessant om te zien hoe Barthes worstelt met zijn eigen positie. Enerzijds moet hij vanwege zijn filosofische beginselen wel kritisch zijn op de Tour, een ‘mythe’ die volgens hem dient als vehikel van de bourgeoisie, maar tegelijkertijd schemert de liefde voor het evenement onvermijdelijk door.

Winnaars Mont Ventoux Dénivelé Challenge
2021: Miguel Ángel López
2020: Aleksandr Vlasov
2019: Jesús Herrada

Vorig jaar

In de derde editie van de Mont Ventoux Dénivelé Challenge stond er geen maat op Miguel Ángel López. De Colombiaan, toen nog in de kleuren van Movistar, voerde op de flanken van de Kale Berg een heus nummer op. Óscar Rodríguez, die destijds nog uitkwam voor Astana en afgelopen winter het omgekeerde pad bewandelde van López, werd tweede op bijna tweeënhalve minuut.

López was veruit de sterkste op de Ventoux – foto: Cor Vos

Net als dit jaar, begon de Mont Ventoux Dénivelé Challenge vorig jaar in Vaison-la-Romaine. In de openingsfase reden zeven man weg: Roger Adrià (Equipo Kern Pharma), Magnus Cort (Education First-Nippo), Quentin Pacher (B&B Hotels p/b KTM), Romain Hardy (Arkéa-Samsic), Antoine Duchesne (Groupama-FDJ), Delio Fernández (Delko) en Flavien Maurelet (St. Michel-Auber 93). Bij de eerste passage van de Ventoux, vanaf de relatief eenvoudige Sault-kant, spatte de kopgroep uiteen.

Op de top waren enkel Pacher en Adrià nog over vooraan. De twee bereikten met een voorsprong van zo’n twee minuten Bedoin, waar de tweede, laatste en zwaarste beklimming van de Ventoux begon. In het beruchte bos werden Pacher en Adrià beiden al ingerekend door de favorieten. De eerste die hen voorbij stoof – eerst Adrià, toen Pacher – was Miguel Ángel López. Hij reed 12,5 kilometer voor het einde weg bij zijn concurrenten, die hem niet meer terug zouden zien.

Achter López toonden Enric Mas en Óscar Rodriguez zich the best of the rest. Zij streden om plek twee. Uiteindelijk voorkwam Rodriguez dat het een een-tweetje werd voor Movistar door vlak voor de laatste bocht weg te sprinten bij zijn landgenoot.

Uitslag Mont Ventoux Dénivelé Challenge 2021
1. Miguel Ángel López (Movistar) in 4u30m04s
2. Óscar Rodríguez (Astana-Premier Tech) +2m26s
3. Enric Mas (Movistar) +2m33s
4. Ben O’Connor (AG2R Citroën) +3m30
5. Cristían Rodríguez (Total Direct Energie) z.t.

Parcours

Het parcours is bijna identiek aan dat van vorig jaar. Opnieuw is de wedstrijd zo’n 154 kilometer lang, opnieuw zijn er meer dan 4500 hoogtemeters en opnieuw starten de renners in Vaison-la-Romaine. Vanuit dit historische (en wonderschone) plaatsje loopt het gelijk gestaag omhoog, richting de voet van de Col de la Madeleine. Schrik niet, het gaat hier niet om de welbekende Alpenreus die eenieder kent uit de Tour de France. Met 5,9 kilometer aan 2,9 procent is deze Provence-variant een stuk gemakkelijker te verteren.

De volgende beklimming, de Col de la Gabelle (8,8 km aan 5,3%), is al wat lastiger. Mensen die bekend zijn in de regio kennen deze klim misschien ook wel als het begin van de Col de Notre Dame des Abeilles, die iets verder doorloopt. Je kunt bovenop in principe rechtstreeks naar Sault rijden, waar de renners uiteindelijk uitkomen, maar de organisatie heeft voor een omweg gekozen. Eerst gaat het peloton nog over (of eigenlijk door) de Gorges de la Nesque (18,3 km aan 2,3%).

Het maanlandschap begint bij Chalet-Reynard – foto: Cor Vos

Dat zal vanuit esthetische overwegingen zijn. Want terwijl de Gorges de la Nesque als beklimming weinig voorstelt, is het qua natuurpracht onovertroffen. Zelden fiets je ergens zo lang door zo’n spectaculaire kloof. De coureurs zullen hier weinig oog voor hebben, want zij maken zich op voor de eerste keer Ventoux. De beklimming vanuit Sault (25,6 km aan 4,4%), die begint tussen de karakteristieke lavendelvelden, is de mildste van de drie mogelijke kanten. De laatste zes à zeven kilometer gaan echter wel door het gevreesde maanlandschap.

Als de top eenmaal is bereikt, gaat het in dalende lijn naar Malaucène. Hier komen de deelnemers op bekende wegen, want eerder in de etappe ging het vanaf hier, over de Col de la Madeleine, naar Bedoin. Dat gebeurt nu weer. Vanaf daar gaat het dit keer alleen niet de Col de la Gabelle op, maar de Ventoux. Nadat de eerste vijfeneenhalf kilometer van de Bedoin-kant nog relatief gemakkelijk aan zullen voelen, wordt er links afgeslagen, ‘het Bos’ in.

Hier loopt het bijna tien kilometer tegen de tien procent gemiddeld omhoog. Eenmaal in Chalet-Reynard, waar alle begroeiing plots ophoudt, vlakt het vervolgens iets af, maar vanaf dit punt kan de wind een nieuwe tegenstander vormen. Bovendien zakken de stijgingspercentages ook in deze fase nooit echt veel, het blijft steeds zeven à acht procent. De laatste kilometer is zelfs nog wat steiler. Daardoor ligt het gemiddelde van de beklimming op 7,5 procent, over 21,4 kilometer.

Dinsdag 14 juni, Mont Ventoux Dénivelé Challenge: Vaison-la-Romaine – Mont Ventoux (154 km)

Start: 11.05 uur
Finish: rond 15.35

• De Mont Ventoux: met recht ‘de Mythische berg’

Favorieten

Eerlijk is eerlijk, het deelnemersveld van de Mont Ventoux Dénivelé Challenge valt dit jaar een beetje tegen. Terwijl er vooral in 2020 toch de nodige toppers naar de Provence trokken, laten de meeste groten de wedstrijd nu links liggen. De plaats op de kalender zal daar deels debet aan zijn. Hoewel het voor sommigen interessant is om hun Dauphiné nog wat te verlengen, kiest het overgrote deel van de coureurs er begrijpelijkerwijs voor om even bij te komen. Veel andere groten zitten in Zwitserland of werken via een alternatieve route toe naar de Tour.

Wie zijn er dan wel bij? Allereerst een sterk blok van Movistar. De Spaanse ploeg brengt met Alejandro Valverde, Iván Ramiro Sosa en Carlos Verona sterke mannen aan het vertrek. Twee van hen reden de Giro d’Italia, Valverde en Sosa. Het was aanvankelijk de bedoeling dat Sosa als kopman zou worden uitgespeeld, maar uiteindelijk kwam de 42-jarige Valverde beter voor de dag. Terwijl de Colombiaan door de mand viel en volledig onzichtbaar in de rondte reed, hield Bala in het eerste deel van de ronde goed stand.

Later zakte Valverde er echter nog doorheen, waardoor hij in het eindklassement strandde op een enigszins kleurloze elfde plek. Toch liet hij dit voorjaar al zien dat hij nog lang niet versleten is. Hij moet dan ook in staat geacht worden om op de Ventoux om de knikkers. Zijn beste klassering op deze berg dateert van 2009, toen hij in de Dauphiné als tweede bovenkwam, in het spoor van de Poolse klimknecht Sylwester Szmyd. Die laatste boekte daar overigens de enige zege uit zijn carrière, Valverde staat anno 2022 op 133. Krikt de Spanjaard dit totaal dinsdag op tot 134?

Szmyd pakte de rit, Valverde het geel. Afgesproken werk? – foto: Cor Vos

De kans dat Sosa zegeviert na zijn teleurstellende Giro lijkt klein, maar Colombiaan is een grillige renner, die er dus ook zomaar weer kan staan. Bovendien bewees hij dit jaar met zijn rit- en eindzege in de Vuelta Asturias nog steeds over klimbenen te beschikken. Carlos Verona heeft die ook. In het verleden bezorgden ze hem al tal van ereplaatsen in bergetappes op, afgelopen zaterdag schroefde hij ze onder om in de Dauphiné naar zijn eerste profzege te rijden. Daar voegt hij vast graag een tweede aan toe.

Dan moet hij wel Michael Woods kloppen. Na zijn tweede plaats in de Mercan’Tour Classic, achter ploeggenoot Jakob Fuglsang, start de renner van Israel-Premier Tech als grote favoriet in Vaison-la-Romaine. Na een ietwat moeizaam begin van het seizoen – Woods moest als zovelen ziek afstappen in de Ronde van Catalonië -, kwam hij er in de Ardense klassiekers aardig door. Een zesde plaats in de Waalse Pijl en een tiende plek in Luik-Bastenaken-Luik laten zien dat hij het nog altijd kan.

Daarbovenop heeft de 35-jarige Canadees met Chris Froome (37) een ervaren luitenant. Althans, dat was de bedoeling. Froome werd in de Dauphiné echter ziek en moest de wedstrijd twee dagen voor het einde verlaten. Het is dus nog onzeker of hij dinsdag alweer in actie kan komen. De Brit maakte nochtans stappen – in de Mercan’Tour Classic (elfde) boekte hij zijn beste uitslag in drie jaar tijd – en kent de Ventoux op zijn duimpje. Hij wist er immers al eens te winnen, in de Tour van 2013. Drie jaar later liep het anders. De Brit kwam ten val en moest te voet omhoog. Het is te hopen voor hem dat hij snel herstelt van zijn ziekte, zodat hij die pijnlijke herinnering eindelijk weg kan poetsen met een knap resultaat.

Update: Chris Froome, die ziek moest opgeven in het Critérium du Dauphiné, maakt geen deel uit van de definitieve selectie van Israel-Premier Tech.

Voor zijn ziekte in Catalonië won Woods een rit in de Gran Camiño – foto: Cor Vos

Ook op de afspraak in de Mercan’Tour Classic, was Jesús Herrada. De Spanjaard van Cofidis eindigde als vierde in de eendaagse klimkoers. Ruim een week eerder werd hij ook al vierde in de Tour du Finistère, om daags nadien als tweede over de streep te komen in de Boucles de l’Aulne – Châteaulin. Vorm, heet dat. Als oud-winnaar van de Mont Ventoux Dénivelé Challenge moet hij ook dinsdag dus zeker in de gaten worden gehouden. Dat geldt eveneens voor zijn ploeggenoot Victor Lafay, ofschoon deze vaak beter tot zijn recht op iets kortere beklimmingen. Met zijn derde plaats in de derde rit van de Dauphiné liet hij dat een week voor de Mont Ventoux Dénivelé Challenge nog zien.

Juan Pedro López kan ook de langere hellingen prima aan, liet hij zien in de afgelopen Ronde van Italië. De 24-jarige renner van Trek-Segafredo greep vroeg in de ronde, op de Etna, de roze trui en gaf die lange tijd niet af. Pas in de rit naar Turijn raakte hij het tricot kwijt. Het betekende de doorbraak bij het grote publiek voor de Spanjaard, die de Giro uiteindelijk als tiende afsloot. Vorig jaar werd hij ook al dertiende in de Vuelta a España, terwijl hij dit seizoen de Ronde van het Baskenland beëindigde als elfde.

Het is nog ver van winst, maar als er na zijn laatste grote ronde supercompensatie optreedt, kan hij zomaar eens een volgende stap zetten. Aan vertrouwen zal er geen gebrek zijn. Bij López’ ploeggenoot Antwan Tolhoek heersen wellicht meer twijfels. Het wil, mede vanwege ziekte, nog niet echt vlotten voor de Zeeuw dit seizoen. Wellicht kan hij op de Ventoux het tij keren.

López veroverde het roze op de Etna – foto: Cor Vos

Wat López in de Giro van dit jaar mocht ervaren, beleefde Attila Valter in de editie van 2021. Zijn droom duurde weliswaar minder lang, maar vorig jaar droeg ook Valter een aantal dagen het roze. Deze meest recente Ronde van Italië was minder succesvol voor de Hongaar. Maar naar het einde toe leek hij er wel wat doorheen te komen, getuige zijn vierde plaats in de door Koen Bouwman gewonnen negentiende etappe. Wellicht kan hij die stijgende lijn dinsdag doorzetten.

Bij Groupama-FDJ rijdt echter wel iemand die normaal gesproken voor Valter zal staan in de pikorde: Michael Storer. De Australiër, die deze winter overkwam van DSM, maakte indruk in de Tour of the Alps. In de slotrit reed hij samen met Thymen Arensman en Romain Bardet, zijn voormalige ploeggenoten, de andere favorieten op een hoop. Het resulteerde in een tweede plek in het eindklassement. Nadat hij ziek uitstapte in de Ronde van Romandië, maakte hij in het Critérium du Dauphiné zijn rentree. In de rit naar Vaujany stelde hij zich in dienst van David Gaudu.

We zagen een sterke Storer in de Tour of the Alps – foto: Cor Vos

De andere Franse ploegen komen ook met sterke selecties naar de Mont Ventoux Dénivelé Challenge, maar AG2R Citroën en Arkéa-Samsic hebben niet direct een grote favoriet. Bij AG2R moet het komen van Felix Gall, Nans Peters en Aurélien Paret-Peintre, bij Arkéa kunnen Michel Ries (vorig jaar zevende), Alessandro Verre en Nicolas Edet verrassen met een korte klassering. Cristián Rodríguez (TotalEnergies) lijkt meer kans te maken op een echt dichte ereplaats. Dit voorjaar liet de Spanjaard zich meermaals zien, met een tweede plaats in het eindklassement van de Ruta del Sol als uitschieter. Na onder andere zijn vijfde plek in de Ventoux Challenge 2021 kwam die prestatie niet uit het niets.

Esteban Chaves is ook opgenomen in onze sterrenverdeling. De immer vrolijke Colombiaan dankt zijn plaatsje te midden van de favorieten vooral aan zijn prestaties in het slotweekend van de Dauphiné, waar hij als zesde en vierde eindigde in de rituitslagen. Beide dagen kon hij lang mee met de besten en kwam hij in een groepje achter Primoz Roglic, Jonas Vingegaard en Ben O’Connor over de streep. Na een tegenvallend begin van dit jaar, lijkt Chaves de stijgende lijn te pakken te hebben. Wie weet ontbolstert hij op de Ventoux helemaal.

Tot slot moeten we ook Chaves’ ploeggenoot Ruben Guerreiro, Pierre Rolland en Jacob Hindsgaul nog even noemen, als outsiders. Alle drie hebben ze laten zien dat ze in vorm zijn. Rolland greep de bergtrui in de Dauphiné, Guerreiro reed op de slotdag van die rittenkoers naar een vijfde plaats. De 21-jarige Hindsgaul werd vierde in het eindklassement van de Vredeskoers, een van de meest prestigieuze meerdaagsen voor beloften. Eerder dit jaar won hij ook al de enige bergrit van de Tour of Antalya.

Update (13 juni 15.20 uur): Attila Valter en Iván Ramiro Sosa kregen aanvankelijk sterren, maar zij zijn vervangen door Guillaume Martin en Tobias Halland Johannessen, die pas later aan de startlijst werden toegevoegd.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Michael Woods
*** Alejandro Valverde, Jesús Herrada
** Michael Storer, Esteban Chaves, Ruben Guerreiro
* Guillaume Martin, Cristián Rodríguez, Tobias Halland Johannessen, Juan Pedro López

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

Volgens Weeronline wordt het dinsdag behoorlijk warm in de Provence. Bij de start in Vaison-la-Romaine is de temperatuur al aangenaam en gedurende de dag stijgt het kwik alleen maar verder, tot 33 graden. Ondertussen blijft het droog en waait er een matige noordenwind.

Ook tijdens de klim van de Mont Ventoux hoeven we geen buien te verwachten en is er, ondanks wat lichte bewolking, veel ruimte voor de zon. Op de top (1912m) is het echter wel wat frisser. Het wordt hier maximaal 22 graden en door een stevige noordenwind (windkracht 4) kan het bovendien wat koeler aanvoelen. Deze wind kan ook nog direct effect hebben op het koersverloop, vooral omdat de klim vanuit Bedoin de zuidzijde is.

De wedstrijd wordt niet uitgezonden op de Nederlandse of Belgische televisie, maar is vanaf 12.30 uur wel te zien via een livestream van L’Équipe. Voorafgaand aan de mannenwedstrijd is er ook de eerste editie van de Mont Ventoux Dénivelé Challenge voor vrouwen. Beelden van die wedstrijd zijn beschikbaar vanaf 11.00 uur.