Een week na Milaan-San Remo staat in de regio Lombardije die andere grote Italiaanse klassieker op het programma. De organisatie van Il Lombardia ziet veel toppers kiezen voor het Critérium du Dauphiné, maar kan alsnog een representatief deelnemersveld aankondigen. WielerFlits wikt en weegt de kansen van de favorieten.

Historie

De Ronde van Lombardije is van oudsher het laatste monument van het wielerseizoen, maar door de coronacrisis is alles anders. Dit jaar staan na La corsa delle foglie morte (letterlijk: de koers van de dode bladeren) nog Luik-Bastenaken-Luik, de Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix op het programma. Maar voor het zover is, krijgen de aanwezige klassiekerspecialisten en klimmers de kans om in de voetsporen te treden van wielergrootheden als Fausto Coppi, Eddy Merckx en Bernard Hinault, die meerdere keren op de erelijst prijken.

Deze klassieker, met zijn bergachtige en (normaal zo) herfstachtige karakter, werd vanaf zijn eerste editie in 1905 beheerst door de Italianen. De naam van Giovanni Gerbi duikt meer dan honderd jaar later nog altijd op in voorbeschouwingen zoals deze. De wielerpionier uit Asti, in de jaren tachtig van de vorige eeuw nog bezongen door de legendarische Paolo Conte, zal voor altijd de eerste winnaar van de Ronde van Lombardije blijven. Gerbi won bovendien met meer dan veertig minuten voorsprong, nog altijd het grootste verschil ooit.

Michele Bartoli sprint in 2002 naar de zege – foto: Cor Vos

Na Gerbi volgden zeges van onder meer Gaetano Belloni, Costante Girardengo, Giovanni Brunero en Alfredo Binda. De thuisrijders moesten zo nu en dan de overwinning aan een buitenlander laten, maar volgens Francis Pélissier stonden de Franse renners vaak met knikkende knieën aan de start. “De Ronde van Lombardije is een verschrikkelijke koers. Vaak moet je door de sneeuw rijden, om vervolgens door dorpjes met zigzagstraatjes te komen, doorkruist door rails en geulen. De wegen zijn smal, de Italianen ontketend”, zo vertelde hij na zijn carrière aan journalist Pierre Chany.

Ook de bekende ex-renner en ploegleider Raphaël Geminiani, die inmiddels de gezegende leeftijd van 95 jaar heeft bereikt, spreekt niet met al te veel liefde over de zware klimklassieker. “Wanneer een Fransman in mijn tijd zei dat hij wilde meedoen aan de Ronde van Lombardije, zette iedereen grote ogen op. Ze verklaarden hem voor gek of megalomaan.” De vraag is of Louison Bobet en André Darrigade, landgenoten van Geminiani en winnaars van de Ronde van Lombardije in respectievelijk 1951 en 1956, zichzelf voor gek verklaarden.

Gerbi was in 1905 de eerste Italiaanse winnaar van de Ronde van Lombardije, meer dan 100 jaar later kan er voor de zeventigste keer een thuisrijder de prestigieuze eendagswedstrijd op zijn naam schrijven. De meest succesvolle Italiaan is zonder enige twijfel Fausto Coppi. De in 1960 overleden Campionissimo won maar liefst vijf keer Il Lombardia en was in 1956 dicht bij een zesde zege. Coppi barstte na de finish in tranen uit, na een nipte sprintnederlaag tegen Darrigade. België volgt op de tweede plek (met dank aan onder meer Eddy Merckx, Roger De Vlaeminck en Philippe Gilbert) met twaalf zeges.

Hennie Kuiper zorgt in 1981 voor een Nederlandse zege – foto: Cor Vos

Nederland moet het doen met drie verschillende winnaars van de Ronde van Lombardije, al won de ietwat vergeten Jo de Roo bijna zestig jaar geleden wel tweemaal op rij de herfstklassieker. Hennie Kuiper schreef in 1981, enkele maanden na zijn zege in de Ronde van Vlaanderen, een stukje wielergeschiedenis. De Twentenaar moest vervolgens wel 38 jaar wachten op een opvolger. Bauke Mollema slaagde er in de editie van 2019 in om alle topfavorieten een loer te draaien na een fraaie solo over de San Fermo della Battaglia en de wegen richting Como.

Laatste tien winnaars Ronde van Lombardije 
2019: Bauke Mollema
2018: Thibaut Pinot
2017: Vincenzo Nibali
2016: Esteban Chaves
2015: Vincenzo Nibali
2014: Daniel Martin
2013: Joaquim Rodríguez
2012: Joaquim Rodríguez
2011: Oliver Zaugg
2010: Philippe Gilbert

Philippe Gilbert wint zijn eerste Ronde van Lombardije, 2009 – foto: Cor Vos

Vorig jaar

Een kroon op een carrière: zo kun je de zege van Bauke Mollema in de Ronde van Lombardije wel omschrijven. De Nederlander won enkele jaren eerder al de Clásica San Sebastián, zegevierde in een Tourrit naar Le Puy-en-Velay, maar de renner van Trek-Segafredo was al jaren tevergeefs op zoek naar die monumentale overwinning. Mollema werd door de wielerkenners ook zeker niet aangemerkt als een van de topfavorieten.

Nee, die rol was weggelegd voor Michael Woods (de winnaar van Milaan-Turijn), Alejandro Valverde, tweevoudig winnaar Vincenzo Nibali en vooral Primož Roglič. De Sloveen van Jumbo-Visma wist in aanloop naar Lombardije de schijnwerpers op zich gericht na overwinningen in de Giro dell’Emilia en Tre Valli Varesine. Na een passend eerbetoon voor de destijds pas overleden Felice Gimondi zagen we deze renners in de finale aan het front verschijnen.

De favorieten hielden hun kruit nog droog op de Madonna del Ghisallo, maar op de verschrikkelijk steile Muro di Sormano werd de eerste groep stevig uitgedund en zagen we tegenreacties van Woods en Jakob Fuglsang. In de razendsnelle en bij momenten zeer gevaarlijke afdaling van de Sormano was het vervolgens de beurt aan Tim Wellens en Emanuel Buchmann om een duo-aanval op poten te zetten. Zij begonnen met een halve minuut voorsprong aan de Civiglio.

Bauke Mollema op weg naar de zege – foto: Cor Vos

Op deze voorlaatste beklimming ontplofte de wedstrijd helemaal en viel de beslissing in de 113e editie van Il Lombardia. Alejandro Valverde gaf een teken aan zijn ploegmaat Ruben Fernández om er een snok aan te geven, wat ook meteen de doodsteek bleek voor de winstambities van Nibali. Valverde besloot na uitstekend voorbereidingswerk van Fernández om zelf aan de boom te schudden, ging er ook alleen vandoor maar werd al snel weer bij de lurven gegrepen. Het tempo viel plots stil in de groep der favorieten, het sein voor Mollema om te versnellen.

De renner van Trek-Segafredo kreeg in tegenstelling tot Valverde wel de ruimte, waardoor hij al snel een mooie kloof wist uit te bouwen. In de achtervolgende groep werd vooral naar elkaar gekeken, wat allemaal in het voordeel was van Mollema. Die wist zijn voorsprong richting de San Fermo della Battaglia, de laatste klim van de dag, uit te bouwen tot driekwart minuut. Roglič probeerde als topfavoriet nog naar de Nederlander te rijden, maar had niet de benen om het gat te dichten. Mollema kreeg vleugels en reed solo naar finishplaats Como.

De Groninger had na 243 kilometer klimmen en dalen genoeg tijd om de wellicht grootste zege uit zijn carrière te vieren. Op gepaste afstand van de winnaar spurtte Valverde naar de tweede plaats, voor Bernal en Fuglsang.

Uitslag Ronde van Lombardije 2019
1. Bauke Mollema (Trek-Segafredo) in 5u52m59s
2. Alejandro Valverde (Movistar) op 17s
3. Egan Bernal (Team Ineos) z.t.
4. Jakob Fuglsang (Astana) z.t.
5. Michael Woods (EF Education First) op 34s

Mollema beseft dat hij iets bijzonders heeft gepresteerd – foto: Cor Vos

Parcours

Milaan-San Remo heeft de Poggio, in Luik-Bastenaken-Luik gaan de wielerharten altijd weer sneller kloppen bij het opdraaien van La Redoute en ook in de Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix heb je meerdere iconische passages. De Ronde van Lombardije is zo populair mede vanwege de beklimming van de Madonna del Ghisallo, met het kerkje/wielermuseum op de top van de heuvel. Maar Il Lombardia is zoveel meer dan de Madonna del Ghisallo.

Het startschot van de 114e editie klinkt in Bergamo, de middeleeuwse stad met zijn Etruskische, Keltische en Romeinse invloeden. Bergamo, op een klein uurtje rijden van Milaan, krabbelt langzaam weer op nadat de stad ongenadig hard werd getroffen door de coronacrisis. Het ging de afgelopen maanden bijna alleen maar over COVID-19, ziekenhuisbedden en coronaslachtoffers, maar de rust is nu weer teruggekeerd in Italië en de regio Lombardije.

Daniel Martin wint in Bergamo de Ronde van Lombardije – foto: Cor Vos

De Bergamasken hebben het nu vooral weer over wielrennen en Atalanta Bergamo, de plaatselijke voetbalclub die zo verrassend goed presteert in de Serie A en Europa aan de hand van onder meer Marten de Roon, Hans Hateboer en Robin Gosens. Maar om weer terug te komen op het wielrennen, Bergamo was jarenlang de finishplaats (1995-2003, 2014 én 2016) van de Ronde van Lombardije, maar organiseert nu al voor het vierde jaar op rij de start.

Vanuit Bergamo gaat het via een omweg naar de eerste klim van de dag: de Colle Gallo. Op deze beklimming (7,4 km aan 6%) zal de wedstrijd zeker nog niet ontploffen, maar het is wel het ideale moment voor de renners om de benen eens flink los te schudden. Vervolgens trekken de coureurs nog een keer door Bergamo richting de Colle Brianza (4 km aan 6%) op weg naar de finale van de Ronde van Lombardije. We zijn dan net over de helft.

Vincenzo Nibali reed in 2011 solo over de Madonna del Ghisallo – foto: Cor Vos

De wedstrijd begint pas echt met de Madonna del Ghisallo. Er zijn maar weinig beklimmingen die zoveel emotie oproepen bij de gemiddelde wielerfan of fietstoerist. Dat komt deels door de uitgevochten duels, maar ook door het gelijknamige kerkje op de top van de klim. In het aangebouwde museum liggen ontelbaar veel wielerrelikwieën, zoals een fiets van de verongelukte Fabio Casartelli en wielertenues van grote kampioenen uit het verleden.

Vroeger was de Madonna del Ghisallo de uitverkoren plek voor de groten om een aanval te plaatsen. Zo reed Fausto Coppi hier in de jaren vijftig bijna jaarlijks weg richting een nieuwe overwinning. Tegenwoordig wordt er op de Ghisallo, vanwege de terugkeer van de afschrikwekkende Muro di Sormano, vooral stevig doorgereden. De toppers van nu hebben te veel ontzag voor de Muur van Sormano, en dat is niet meer dan terecht bij het zien van de stijgingspercentages.

Eerst dalen de renners nog naar het plaatsje Maglio, om vrijwel onmiddellijk te beginnen aan de Colma di Sormano (5,1 km aan 6,6%) die vervolgens na een linkse bocht overgaat in de verschrikkelijk steile Muro di Sormano (1,9 km aan 15,8%, met uitschieters tot 25%). Op die laatste muur – want dat is het gewoon – zal de koers volledig ontploffen. Zo reden de latere winnaar Thibaut Pinot en zijn grote uitdager Vincenzo Nibali in 2018 nog weg op de flanken van de Muro di Sormano.

Vincenzo Nibali wordt aangemoedigd op de San Fermo della Battaglia – foto: Cor Vos

Vanaf de top is het nog vijftig kilometer tot de meet. Wat volgt is een technische afdaling naar Nesso, een passage langs de boorden van het Comomeer en een blitzbezoekje door Como, al slaan de renners voor het stadscentrum linksaf voor een lus van 22 kilometer met als scherprechters de Civiglio (4,2 km aan 9,7%) en de San Fermo della Battaglia (2,7 km aan 7,2%). Wat er onderweg ook gebeurt, er volgt na de San Fermo nog een duikvlucht van 5,4 kilometer naar de aankomst in Como. Wie volgt Bauke Mollema op als winnaar van Il Lombardia?

Het parcours van de Ronde van Lombardije is overigens met twaalf kilometer ingekort (van 243 naar 231 kilometer) vanwege het schrappen van een omleiding na de beklimming van de Colle Brianza.

Zaterdag 15 augustus: Bergamo – Como (231 km)

Start: 12.05 uur
Finish: 18.07-18.53 uur

Favorieten

De Ronde van Lombardije werd op de overvolle ‘kalender van de hoop’ recht tegenover het Critérium du Dauphiné geplaatst. De organisatie zal toch wel even hebben moeten slikken, want dit betekent dat de meeste rondespecialisten de Italiaanse klassieker overslaan om in de Dauphiné te schaven aan de Tourvorm. Het gevolg is dat de nummers twee en drie van vorig jaar, Alejandro Valverde en Egan Bernal, niet van de partij zijn in Bergamo.

Remco Evenepoel – foto: Cor Vos

Valverde en Bernal zijn niet de enige toppers die ontbreken, maar toch oogt het deelnemersveld nog vrij aardig. De topfavoriet is een 20-jarige renner die dit seizoen nog ongeslagen is in het rondewerk. Het begon allemaal in Argentinië met de Vuelta a San Juan, om vervolgens in Portugal (Volta ao Algarve) en Spanje (Ronde van Burgos) te zegevieren. En ook in de Ronde van Polen bleek niemand opgewassen tegen Remco Evenepoel. Wat heet: de Belg van Deceuninck-Quick-Step sloeg toe in de koninginnenrit na een imposante solo van liefst vijftig kilometer.

Evenepoel stond na afloop van de slotetappe naar Krakau stil bij zijn ploeggenoot Fabio Jakobsen, zijn demonstratie in de zwaarste etappe richting Bukowina Tatrzańska maar keek ook al met een schuin oog naar Il Lombardia. “Of ik de topfavoriet ben? Waarschijnlijk wel. Ik ben goed en heb nu nog een week om te herstellen en het parcours te verkennen. Aan de vorm zal het niet liggen. Ik moet van pech gespaard blijven en de afdalingen heel goed kennen. Ik ga zoveel mogelijk proberen te trainen op het parcours, zeker de finale.”

Het nieuwe Belgische wielerfenomeen reed nog nooit eerder een monument. Dat kan een dingetje zijn, maar vergeet niet dat Evenepoel vorig jaar met de Clásica San Sebastián meteen zijn eerste grote klassieker op WorldTour-niveau wist te winnen. Als we iets hebben geleerd van de voorbije wielermaanden, dan is het wel dat Evenepoel tot veel in staat is.

Jakob Fuglsang – foto: Cor Vos

De renner uit Schepdaal zal het komende zaterdag zeker niet op een presenteerblaadje krijgen. Zijn wellicht grootste concurrent kwam hij ook al tegen in de Ronde van Polen en toen kwam Evenepoel als winnaar uit de strijd. Jakob Fuglsang heeft zich onder de vleugels van Alexander Vinokourov ontpopt tot een echte winnaar. Vorig seizoen boekte hij zijn eerste monumentale zege met Luik-Bastenaken-Luik en ook dit jaar heeft de Deen de smaak te pakken. Zo won hij voor de coronabreak al de Ruta del Sol, terwijl hij in Polen alleen zijn meerdere moest erkennen in Evenepoel.

Vorig jaar was de ranke klimmer al een van de smaakmakers in de Italiaanse klassieker, maar moest hij genoegen nemen met een ondankbare vierde plaats. Dit keer gaat Fuglsang resoluut voor de zege en hij kan rekenen op een sterke ploeg met ook nog Ion Izagirre, Harold Tejada en de ultieme dark horse Alex Aranburu. Izagirre werd twee jaar geleden nog zesde in Como, daar waar de Ronde van Lombardije finisht, maar lijkt na de coronabreak nog naar zijn topvorm te zoeken. Nieuweling Tejada moet dan weer een rol kunnen spelen in de prefinale.

Aranburu is wellicht nog iets te bleu om een rol te spelen in de finale, maar moet in de toekomst kunnen schitteren in koersen van het kaliber Ronde van Lombardije. De Bask is ontzettend snel aan de meet en beschikt over enorm veel explosiviteit. Hij werd in aanloop naar deze wedstrijd al tweede in de Gran Trittico Lombardo en zevende in Milaan-San Remo.

Bauke Mollema – foto: Cor Vos

Van het podium van vorig jaar staat alleen Bauke Mollema zaterdag weer aan de start. De renner van Trek-Segafredo wist in 2019 na een knappe solo als derde Nederlander de Ronde van Lombardije te winnen, na Jo de Roo en Hennie Kuiper. De Groninger lijkt ook dit jaar weer in de vorm om een dergelijk huzarenstukje op te voeren. In La Route d’Occitanie werd Mollema vijfde na onder meer een tweede plek in de slotrit, gevolgd door een zesde stek in de sterk bezette Tour de l’Ain. Mollema is echter niet de onbetwiste kopman van Trek-Segafredo.

De Amerikaanse formatie heeft namelijk ook nog Vincenzo Nibali in de gelederen, die zaterdag op jacht gaat naar een derde zege in de hoop op gelijke hoogte te komen met Henri Pélissier, Costante Girardengo, Gaetano Belloni, Gino Bartali, Sean Kelly en Damiano Cunego. In 2015 en 2017 won Nibali door een masterclass afdalen na de Muro di Sormano en een winnende solo naar Como. De Siciliaan kan als geen ander naar een wedstrijd toeleven en werd onlangs nog vijfde in de Gran Trittico Lombardo. Ook in Milaan-San Remo (23e) was Nibali bij de les.

Trek-Segafredo rekent op twee renners die meerdere sportieve oorlogen hebben doorstaan, BORA-hansgrohe heeft met Rafał Majka en Maximilian Schachmann ook twee favorieten in de selectie opgenomen. Majka rijdt al jaren goede uitslagen bijeen in grote rondes, kortere rittenkoersen én eendaagse wedstrijden. Zo ook in de Ronde van Lombardije. De 30-jarige Pool werd al eens derde én zevende in Lombardije en eindigde vorige week in zijn thuisronde maar net naast het podium. Majka is dus een gevaarlijke klant, zeker als de topfavorieten hem teveel ruimte geven.

Maximilian Schachmann – foto: Cor Vos

Schachmann timmert de laatste jaren nadrukkelijk aan de weg als klassementsrenner en klassiekerspecialist. In 2019 waren zijn uitslagen al indrukwekkend te noemen: derde in Luik-Bastenaken-Luik, vijfde in de Amstel Gold Race en de Waalse Pijl en een nationale titel op de Sachsenring. Dit jaar lijkt de Duitser nog een extra stapje te hebben gezet met eindwinst in Parijs-Nice en een derde stek in Strade Bianche. Je zou toch zeggen dat het een kwestie van tijd is voordat Schachmann een absolute topklassieker wint. Dit weekend dan maar, Maximilian?

We zijn nog niet helemaal klaar. Zoek niet naar Sergio Higuita bij EF Pro Cycling. De Colombiaanse klimmer doet mee aan het Critérium du Dauphiné, wat betekent dat de Amerikaanse formatie vooral bouwt op Michael Woods. De Canadese springveer begon vorig jaar als een van de topfavorieten aan de Ronde van Lombardije, na zijn zege in Milaan-Turijn, en stelde met een vijfde plaats ook zeker niet teleur.

Dit jaar is alles anders, na een dijbeenbreuk in het voorjaar. Woods is inmiddels weer fit en heeft al Strade Bianche en Milaan-San Remo in de benen, maar toch is het gissen naar zijn vorm. João Almeida, het Portugese toptalent van Deceuninck-Quick-Step, trekt zeker niet met twijfels naar Bergamo. Almeida kan misschien wel profiteren van een rol in de schaduw, aangezien de concurrentie zich zal richten op zijn kopman Evenepoel.

Michael Woods – foto: Cor Vos

Almeida maakte de voorbije weken indruk in de Ronde van Burgos (3e) en de Tour de l’Ain (7e), maar kan hij op 22-jarige leeftijd al meestrijden om de zege in de Ronde van Lombardije? Een generatiegenoot van Almeida, Aleksandr Vlasov, is misschien wel de grootste outsider voor de overwinning. De Rus maakte dit jaar al indruk door met verve een etappezege te boeken in de Tour de La Provence, maar zijn overwinning in de Mont Ventoux Dénivelé Challenge sprak pas écht tot de verbeelding.

Vlasov liet vlak na het succesvol bedwingen van de Mont Ventoux al weten met ambitie naar Lombardije te trekken. We zijn razendbenieuwd hoe ver de stijlvolle Vlasov kan komen, of moet de klimmer van Astana zaterdag gewoon in dienst rijden van Fuglsang? Verder hebben we nog Tim Wellens, Rudy Molard, Ben Hermans, Gianni Moscon, Girowinnaar Richard Carapaz, Nederlanders Antwan Tolhoek en Wilco Kelderman, Jesús Herrada, Giulio Ciccone, Simon Geschke, Fabio Aru, Diego Ulissi en Xandro Meurisse. Mitchelton-Scott start met Mikel Nieve als kopman, Esteban Chaves en Simon Yates zijn niet van de partij.

In de Tour de l’Ain lieten de renners van Jumbo-Visma zien over goede benen te beschikken. Primož Roglič, Tom Dumoulin en Steven Kruijswijk zijn in volle voorbereiding op de Tour de France en kiezen resoluut voor het Critérium du Dauphiné, maar George Bennett maakt een kort uitstapje naar Italië. De Nieuw-Zeelandse klimmer werd al vijfde in de Ronde van Burgos en de Tour de l’Ain én reed afgelopen woensdag op indrukwekkende wijze naar de zege in Gran Piemonte. Wat kan Bennett zaterdag als kopman van de ploeg?

Mathieu van der Poel finishte als derde in Gran Piemonte – foto: Cor Vos

En dan hebben we nog het fenomeen Mathieu van der Poel. Voor de alleskunner van Alpecin-Fenix zijn de afgelopen weken een grote ontdekkingstocht geweest, met een debuut in Strade Bianche en Milaan-San Remo. Komende zaterdag zal hij ook voor het eerst kennismaken met de Madonna del Ghisallo, de Muro di Sormano en de Civiglio. Van der Poel is zeker geen favoriet voor de zege, gezien het zware parcours en zijn weinig spetterende optredens in Strade Bianche en San Remo. Toch is het interessant om te zien hoe hij de langere beklimmingen verteert.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Remco Evenepoel
*** Jakob Fuglsang, Bauke Mollema
** Vincenzo Nibali, George Bennett, Maximilian Schachmann
* Aleksandr Vlasov, Michael Woods, Richard Carapaz, João Almeida

Website organisatie
Deelnemerslijst

Weer en TV

In startplaats Bergamo heeft het de afgelopen dagen behoorlijk veel geregend, maar het belooft zaterdag (met 28 graden Celsius) warm en droog te worden. De renners mogen zich opmaken voor een zomerse editie van de Ronde van Lombardije, met een gemiddelde temperatuur van 30 graden Celsius.

De wedstrijd zal ook dit jaar live worden uitgezonden op Eurosport 1. De sportzender schakelt in om 16.50 uur. De Ronde van Lombardije is ook live te volgen via de Eurosport Player, en wel vanaf 15.50 uur. In België is de Vlaamse commerciële zender VTM er live bij vanaf 15.50 uur.