Drie dagen na de Amstel Gold Race staat met de Waalse Pijl de volgende Ardense klassieker op de kalender. Traditiegetrouw ligt de aankomst op de steile Muur van Hoei, terwijl de start na jaren terugkeert in Charleroi. WielerFlits blikt vooruit!

Historie

Julian Alaphilippe kan zich in een illuster rijtje namen fietsen als hij woensdag voor de derde keer in zijn profcarrière de Waalse Pijl achter zijn naam zet. Dan wordt de Franse puncheur namelijk de zesde renner in de geschiedenis die in de Ardense klassieker als wereldkampioen zegeviert. Ferdi Kübler (1952), Rik Van Steenbergen (1958), Eddy Merckx (1972), Claude Criquielion (1985) en ook Cadel Evans (2010) deden hem dat al eens voor. Afgelopen najaar had hij in de uitgestelde editie van 2020 daar al de kans voor, maar die besloot hij – amper drie dagen na het WK in Imola – aan zich voorbij te laten gaan.

‘Zwitserse suprematie’, kopten de kranten in 1951, nadat Ferdi Kübler voor een unicum had gezorgd. In die tijd werden de Waalse Pijl (op zaterdag) en Luik-Bastenaken-Luik (op zondag) nog in hetzelfde weekend verreden en de Zwitser was er als eerste in geslaagd om beide klassiekers in één jaar te winnen. En vijf maanden later veroverde ‘Dolle Ferdinand’ in Varese de regenboogtrui door in een sprint met acht thuisrijders Fiorenzo Magni en Antonio Bevilacqua te verslaan. In 1952 keerde de complete renner als wereldkampioen terug in het Ardense tweeluik en wist hij zijn prestatie van een jaar eerder nog eens over te doen.

Het monument voor Claude Criquielion – foto: Tim van Hengel

Zes jaar later slaagde ook Rik Van Steenbergen erin om als wereldkampioen de Waalse Pijl op zijn naam te schrijven. ‘Rik I’ (zo genoemd om hem van de jongere Rik Van Looy te onderscheiden) was in 1957 als wereldkampioen van Kopenhagen al als elfde over de meet gekomen en kroonde zich dat seizoen in Waregem, onder het toeziend oog van koning Boudewijn, voor de derde maal tot de beste renner van de wereld. In 1958 trok hij vervolgens voor de tweede keer de winst in de Waalse Pijl naar zich toe. Ondanks een val op de Forges, een gescheurde regenboogtrui en kletsnat weer, kreeg hij de tegenstand op de knieën.

Ook de naam van Eddy Merckx, die zowel het WK als de Waalse Pijl driemaal won, ontbreekt niet in het lijstje. Na zijn WK-jaar 1971, in de hoogtijperiode van zijn indrukwekkende carrière, was ‘de Kannibaal’ voornemens de Ardense klassieker te winnen. Het werd een historische triomf, want na Kübler en Stan Ockers werd hij de derde renner die in hetzelfde jaar de dubbel Luik-Bastenaken-Luik en Waalse Pijl (destijds in die volgorde) wist te realiseren. Door een val in Parijs-Nice kende Merckx een kleine inzinking, maar in het Ardense tweeluik liet hij in zijn regenboogtrui zien weer helemaal de oude te zijn.

Op de zuidelijke oever van het duizend jaar oude Maasstadje Hoei ligt een helling waarvan het asfalt regelrecht naar Onze Lieve Heer wijst. Deze zogeheten Muur van Hoei eindigt namelijk op de stoep van mijnheer pastoor aldaar, precies voor de ingang van de kerk. – Het Parool (1985)

Wie de afgelopen jaren op de Muur van Hoei is geweest, heeft vast het monument voor Claude Criquielion wel gezien. Het werd ruim vijf jaar geleden, in het bijzijn van onder anderen Tourbaas Christian Prudhomme, onthuld en staat op de plek waar de veel te vroeg overleden oud-renner de editie van 1989 in zijn voordeel besliste. Vier jaar eerder had de Waal zijn thuiswedstrijd al eens gewonnen. Na zijn wereldtitel op de Montjuïc liet hij in de Waalse Pijl zien dat hij de regenboogtrui waard was. Met een voorsprong van bijna twee minuten op Argentin kwam ‘Claudy’ als eerste boven op de Muur, waar dat jaar voor het eerst de aankomst was.

Evans blijft in 2010 Rodríguez en Contador voor – foto: Cor Vos

Cadel Evans is vooralsnog de laatste die de Waalse Pijl als wereldkampioen wist te winnen. Lange tijd stond de Australiër bekend om zijn afwachtende manier van koersen, tot het WK in Mendrisio van 2009. Daar wist hij Valverde, Cunego, Gilbert en alle andere favorieten weg te blazen, waarna hij zich in de regenboogtrui mocht heisen. Vanaf dat moment veranderde Evans in een agressieve renner, die niet ervoor terugdeinsde om zelf het initiatief te nemen. Na een vijfde plaats een jaar eerder, zette hij in 2010 de Waalse Pijl naar zijn hand. Zijn WK-tricot gaf hem op de Muur van Hoei vleugels, waar hij Rodríguez en Contador de maat nam.

Sinds de zege van Evans stonden Philippe Gilbert (in 2013), Rui Costa (2014), Michał Kwiatkowski (2015) en Alejandro Valverde (2019) als wereldkampioen aan de start van het klimfestijn door de Ardennen, maar geen van hen wist in de regenboogtrui de winst naar zich toe te trekken voor de Église Notre Dame de la Sarte.

38 Belgische zeges, Zoetemelk enige Nederlandse winnaar
Met 38 overwinningen waren de Belgen tot op heden het succesvolst in de Waalse Pijl. Merckx en Marcel Kint behaalden allebei drie zeges, en ook Ockers, Van Steenbergen, Criquielion en André Dierickx (allen twee zeges) wisten de klassieker meerdere keren te winnen.

In de lange historie van de wedstrijd die tot 1936 teruggaat, is Joop Zoetemelk de enige Nederlandse winnaar. In 1976 zette hij in Verviers de koers achter zijn naam na een lange solo. Overigens liep hij de winst bijna nog mis, doordat hij enkele honderden meters voor de streep een verkeerde weg werd ingestuurd. Zoetemelk herstelde zich snel, waardoor hij toch als eerste over de finish kwam.

Zoetemelk is de enige Nederlandse winnaar – foto: Cor Vos

Laatste tien winnaars Waalse Pijl
2020: Marc Hirschi
2019: Julian Alaphilippe
2018: Julian Alaphilippe
2017: Alejandro Valverde
2016: Alejandro Valverde
2015: Alejandro Valverde
2014: Alejandro Valverde
2013: Daniel Moreno
2012: Joaquim Rodríguez
2011: Philippe Gilbert

Vorig jaar

Verzuurd zijn de benen als de renners de eindstreep op de steile Muur van Hoei in zicht hebben. Dan komt het vooral aan op het mentale aspect: je moet sterk in je hoofd zijn om door deze pijn heen te bijten. En een sterke kop had Marc Hirschi, toen hij op woensdag 30 september over de streep kwam. Na een etappezege in de Tour de France en een bronzen plak op het WK in Imola, zette de revelatie van 2020 ook nog eens de Waalse Pijl achter zijn naam.

Eigenlijk was de 84e editie van de Ardennenklassieker voor 22 april voorzien, maar als gevolg van het coronavirus werden die dag alleen wat virtuele wedstrijden verreden. Uiteindelijk belandde de koers in het najaar op de kalender, midden in de BinckBank Tour en net voor de start van de Giro. Julian Alaphilippe besloot zijn titels van 2018 en 2019 niet te verdedigen, nadat hij een kleine 70 uur eerder wereldkampioen was geworden.

Marlon Gaillard, Mathijs Paasschens, Aaron Van Poucke en Mauri Vansevenant vormden de vlucht van de dag, die negen minuten zou pakken. Ondanks dat Vansevenant met zijn 21 jaar de jongste vooraan was, groeide hij uit tot de openbaring van de dag. De welp uit The Wolfpack, die zich pas twee maanden neoprof mocht noemen, zag op het finale circuit rond Hoei zijn medevluchters stuk voor stuk afhaken en bleef uiteindelijk als laatste over.

Vansevenant gooide alles in de strijd om zijn voorsprong vast te houden. Maar in de afdaling van de Chemin des Gueuses, met nog vier kilometer te gaan, sneed hij een bocht te snel aan en dook hij het struikgewas in. Hoewel hij na zijn buiteling verrassend snel weer uit de berm gekropen was, zat het peloton hem al op de hielen en niet veel later moest de Belg zich laten inlopen. Wel had hij zijn visitekaartje afgegeven.

Gegroepeerd begon het peloton vervolgens aan de laatste beklimming van de Muur van Hoei. Ter hoogte van het monument van Claude Criquielion, het steilste deel van de klim, nam Richie Porte de kop met Benoît Cosnefroy, Michael Woods, Marc Hirschi, Patrick Konrad en Tadaj Pogačar in zijn wiel. In het tweede deel kwam Woods opzetten met Hirschi in zijn wiel. Geduldig wachtte de Zwitser zijn moment af en op 75 meter van de streep stak hij de Canadees voorbij.

De top-3 van 2020 – foto: Cor Vos

Uitslag Waalse Pijl 2020
1. Marc Hirschi (Team Sunweb) in 4u49m17s
2. Benoît Cosnefroy (AG2R La Mondiale) z.t.
3. Michael Woods (EF Pro Cycling) z.t.
4. Warren Barguil (Arkéa-Samsic) z.t.
5. Dan Martin (Israel Start-Up Nation) z.t.

Parcours

Na negen jaar keert de start van La Flèche Wallonne, zoals de Waalse Pijl in het Franstalige deel van België heet, naar Charleroi terug. In de jaren negentig en nul was de industriestad een vast decorstuk aan het begin van het parcours. In 2012 werd hier voor het laatst het startsein voor de Ardense klassieker gegeven. Net als de jaren voordien kwam alles aan op de laatste beklimming van de Muur van Hoei, waar Joaquim Rodríguez na twee tweede plaatsen eindelijk de sterkste was. Met een machtige versnelling kletste de Spaanse puncheur in de laatste 250 meter alles en iedereen uit zijn wiel.

Sindsdien lag de start in Binche, Bastenaken, Borgworm, Marche-en-Famenne, nog eens Binche, tweemaal in Seraing en Herve, maar in welke windrichting de wedstrijd begon: elke keer werd de koers op de Chemin des Chapelles naar de Notre-Dame de la Sarte beslist. Ook dit seizoen ligt de streep op de monsterlijke helling in Hoei. Het parcours is 193,6 kilometer lang – acht kilometer minder dan vorig jaar – en telt twaalf beklimmingen, waarbij de Côte d’Ereffe, de Côte du Chemin des Gueuses en de Muur van Hoei meerdere keren worden beklommen op de lokale ronden rond Hoei.

Sportpaleis Dôme is het uitgangspunt van de Waalse Pijl. In de heuvelachtige openingsfase door Fosses-la-Ville willen de renners uit de kleinere ploegen zonder twijfel elke kans aangrijpen om mee te zijn in de lange ontsnapping. De afgelopen edities bestond de vlucht steeds uit vier tot zes renners. Na 51,5 kilometer is de Côte d’Yvoir (2,1 km aan 6%) de eerste klim op het parcours.

Als de renners eenmaal de E411, die Brussel met Metz verbindt, over zijn, volgen de beklimmingen elkaar in hoog tempo op met de Côte de Thon (1,2 km aan 6,9%), de Côte de Groynne (2,1 km aan 5%), de Côte de Haut-Bois (1,2 km aan 7,9%) en de Côte de Gives (1,4 km aan 7,7%).

Met nog ruim zestig kilometer te gaan, rijden de renners voor de eerste keer de Muur van Hoei (1,3 km aan 10,2%) omhoog. Daarna volgen nog twee plaatselijke ronden van elk 31,8 kilometer met achtereenvolgens steeds de Côte d’Ereffe (2,2 km aan 5,6%), de Chemin des Gueuses (1,9 km aan 6,5%) en de Muur. Daarmee heeft de laatste zestig kilometer meer weg van een zaagblad.

De Ereffe werd vorig jaar door Ide Schelling en Alessandro De Marchi aangegrepen om op jacht naar de vroege vluchters te gaan, terwijl Rigoberto Urán de Chemin des Gueuses gebruikte als springplank om naar de enig overgebleven koploper, Mauri Vansevenant, toe te rijden.

Zoals geschreven is de Muur van Hoei wederom de aankomstplaats van de Waalse Pijl, zoals dat sinds 1985 steevast het geval is. De weg begint al op te lopen als de renners het centrum van Hoei buiten rijden, maar pas bij het parkeerplaatsje aan het begin van de Chemin des Chapelles schiet de hellingsgraad de dubbele cijfers in. Wie daar niet goed geplaatst is, kan normaal gezien een goede uitslag vergeten. Elk jaar zijn er renners die proberen vanaf de voet weg te rijden, maar telkens weer komen die zichzelf tegen. Niet te vroeg beginnen, luidt dan ook het devies voor de steile Muur.

Via de eerste kapelletjes klimt de route omhoog richting de bekende knik met nog 400 meter te gaan, bij het monument voor de wereldkampioen van Barcelona (1984), Claude Criquielion. Daar ligt het steilste stuk van de klim, met in de binnenbocht een stijging tot 26%. Te voet is dat al een hele uitdaging, en veel renners nemen dan ook de buitenbocht.

foto: Cor Vos

De beslissing valt normaal in de laatste 300 meter als de weg ‘wat afvlakt’ van dertien tot negen procent. Degene die daar nog het meest over heeft, wint normaal gesproken. Vorig jaar wachtte Marc Hirschi tot 75 meter voor de streep om met zijn laatste jump Michael Woods voorbij te gaan.

Woensdag 21 april, Waalse Pijl: Charleroi – Hoei (193,6 km)
Start: 11.15 uur
Finish: tussen 16.11 en 16.41 uur

Favorieten

In februari maakte de ASO bekend welke ploegen aan de start staan van de Waalse Pijl. Naast de negentien WorldTeams kregen ook de twee beste ProTeams van 2020, Alpecin-Fenix en Arkéa-Samsic, een invitatie en die werd geaccepteerd. De ProTeams Bingoal Pauwels Sauces WB, Delko, Gazprom-RusVelo en Sport Vlaanderen-Baloise ontvingen een wildcard.

Een helling zoals in Baskenland, zei Roglič over de Muur van Hoei – foto: Cor Vos

Nog nooit was hij de Muur van Hoei opgereden, vertelde Primož Roglič onlangs in aanloop naar de Waalse Pijl. “Wel een keer op de Tacx. In hoeverre dat een maatstaf is, vond ik het een zeer steile klim, maar gelukkig niet zo lang. Een helling zoals in het Baskenland.” En laat de Sloveen van Jumbo-Visma een week geleden nu net die ronde achter zijn naam te hebben gezet. Op de loeisteile slotklim naar Ermualde kwam hij als tweede over de streep na een beklijvend duel met Tadej Pogačar en op de laatste dag keerde hij met de volle buit terug naar huis, nadat hij met zijn ploeg Jumbo-Visma all-in was gegaan.

Kortom, ook op de Muur van Hoei moet hij om de winst mee kunnen doen. Vergeleken met zijn landgenoot Pogačar, won Roglič al wèl eens een grote eendagskoers. Vorig jaar debuteerde hij in LBL en, hoewel Julian Alaphilippe het graag anders zag, werd hem de zege toegewezen. In de Amstel Gold Race toonde Roglič zich, maar wilde hij vooral Wout van Aert helpen en bovendien had in de finale materiaalpech. In de Waalse Pijl wil hij zelf proberen te winnen en kan hij zijn laatste cartouches van het eerste deel van zijn seizoen afschieten. Na de Ardense klassiekers wil hij namelijk naar de Tour gaan toewerken. Let ook op schaduwkopman Jonas Vingegaard!

Wat goed is komt snel, gaat zeker op voor Pidcock – foto: Cor Vos

Wat goed is komt snel, luidt het gezegde en dat gaat zeker op voor Tom Pidcock. In de cross hoort hij al een paar jaar bij de gevestigde orde en ook in het mountainbiken is zijn ster rijzende. Sinds februari is hij op de weg neoprof bij INEOS Grenadiers, maar hij voelt de koers al feilloos aan. Vroeg in het seizoen was hij al derde in Kuurne-Brussel-Kuurne en Strade Bianche, en daar kwam woensdag zijn eerste profzege bij. In De Brabantse Pijl bleef hij Wout van Aert en Matteo Trentin voor in een sprint met drie. Het scheelde vervolgens maar een haar, of hij had de Amstel Gold Race eveneens achter zijn naam gezet.

Alleskunner en lichtgewicht Pidcock hoeft normaal gesproken geen schrik te hebben van de Muur van Hoei, waar hij gezien zijn vorm opnieuw om de overwinning moet kunnen meedoen. INEOS Grenadiers heeft nog een hele ris andere troefkaarten om te spelen in de Waalse Pijl. Denk aan Adam Yates, die in de Ronde van het Baskenland vierde werd achter Pogačar, Roglič en Valverde op de steile klim naar Ermualde. Met Richard Carapaz en Michał Kwiatkowski (die al eens derde, vijfde, zesde en zevende was in Hoei) heeft de ploeg nog twee mannen in de selectie die in de Amstel Gold Race hun goede vorm lieten zien.

Pogačar won in Baskenland de rit naar Ermualde – foto: Cor Vos

Tadej Pogačar, zijn naam is al gevallen. Had de Sloveen van UAE Emirates met een andere tactiek de Ronde van het Baskenland kunnen winnen? We zullen het nooit weten, de koers is de koers. Dat het met de vorm van de Tourwinnaar wel snor zit, bewees hij in ieder geval. Na eindzeges in de UAE Tour en Tirreno-Adriatico bleef hij Primož Roglič op de steile finish in Ermualde voor en werd hij derde in het klassement. Vorig jaar was Pogačar al negende in Hoei. Zijn huidige ploegmaat Marc Hirschi won toen, maar de absolute topvorm is er bij de Zwitser momenteel nog niet. “De Ardense klassiekers zijn echter eendagskoersen, daarin is toch veel mogelijk”, zei hij afgelopen week.

Update: Na twee positieve coronatests mag UAE Emirates niet aan het vertrek verschijnen.

En wat gaat Julian Alaphilippe in de Waalse Pijl klaarspelen? De aankomst op de Muur van Hoei is de Franse puncheur op het lijf geschreven en in 2018 en 2019 wist hij er te winnen. Bij zijn andere deelnames kwam hij als tweede over de streep. Maar na de Ronde van Vlaanderen was Juju moe en de Amstel Gold Race, waar hij zesde werd, was zijn eerste koers sinds een trainingsstage. Met Mauri Vansevenant heeft Deceuninck-Quick-Step echter nog een troef achter de hand. In de Gold Race knokte de jonge West-Vlaming zich na materiaalpech en een val opnieuw in de wedstrijd. Dit seizoen won Vansevenant al de GP Industria. Laat hij dit jaar weer van zich horen op weg naar Hoei?

Alaphilippe was al tweemaal de beste in Hoei – foto: Cor Vos

David Gaudu kreeg dit jaar al een paar ‘muren’ voor de wielen geschoven en zowel in Fayence in de Tour des Alpes Maritimes et du Var (vierde) als in Ermualde in Baskenland (zesde) was de kopman van Groupama-FDJ op de afspraak. Uiteindelijk kreeg hij van eindwinnaar Roglič het laatste dagsucces cadeau in de Ronde van het Baskenland, die hij als vijfde afsloot. In de Amstel Gold Race kwam hij in het pelotonnetje achter Van Aert, Pidcock en Schachmann over de streep. Naast Gaudu heeft Groupama-FDJ nog een paar puncheurs aan boord. Rudy Molard eindigde al eens achtste in Hoei, terwijl Valentin Madouas vorig jaar de nummer elf was.

Natuurlijk kunnen we ook niet om Alejandro Valverde heen. De Spanjaard won de Waalse Pijl in 2006 voor het eerst en was daarna van 2014 tot aan 2017 ongenaakbaar op de Muur van Hoei. De jaren lijken maar geen vat op de 40-jarige renner te krijgen, want na een stroeve seizoensstart werd hij achtste in de GP Industria, vierde in de Ronde van Catalonië en won hij de GP Indurain op indrukwekkende wijze. De ontlading was enorm na zijn eerste overwinning in ruim anderhalf jaar. In Baskenland, waar hij op de steile helling naar Ermualde naar de derde plaats reed, en de Amstel Gold Race (vijfde) bewees hij vervolgens zijn goede vorm.

Valverde was jarenlang ongenaakbaar op de Muur van Hoei – foto: Cor Vos

Maximillian Schachmann knokte zich met zijn derde plaats in de Amstel Gold Race in het lijstje favorieten voor de Waalse Pijl. De Duitser was in 2019 al eens vijfde op de Muur van Hoei. Ook Jakob Fuglsang liet in de Amstel Gold Race zien dat hij in orde is. Bovendien piekt hij toe naar de Ardense klassiekers, en kwam hij twee jaar geleden al eens als tweede over de streep in een voorjaar waarin hij samen met Julian Alaphilippe de lakens uitdeelde. Michael Woods moest door een val vroegtijdig opgeven in Baskenland, maar vindt in Hoei wel een aankomst die perfect bij zijn kwaliteiten aansluit. De Canadees won dit jaar al op de lastige aankomst in Fayence in de Tour du Var.

Meer mannen die hun rol willen spelen in de finale, zijn bijvoorbeeld de nummer twee van vorig jaar Benoît Cosnefroy, die zijn seizoensstart door knieproblemen verstoord zag worden, Aurélien Paret-Peintre (AG2R Citroën), Wout Poels, Dylan Teuns (Bahrain Victorious), Guillaume Martin, Jesús Herrada (Cofidis), Sergio Higuita (EF Education-Nippo), Tim Wellens, enkelvoudig winnaar Philippe Gilbert (Lotto Soudal), Michael Matthews (BikeExchange), Sergio Henao (Qhubeka ASSOS) en Bauke Mollema (Trek-Segafredo), die met pech kampte in de finale van de Amstel Gold Race. Bij de ProTeams is Warren Barguil (Arkéa-Samsic) een naam om in het oog te houden.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Primož Roglič
*** Tom Pidcock, Tadej Pogačar
** Julian Alaphilippe, David Gaudu, Alejandro Valverde
* Jakob Fuglsang, Maximilian Schachmann, Michael Woods, Adam Yates

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

De dag begint bewolkt, maar ’s middag neemt de kans op een regenbui toe. De temperatuur loopt op tot ongeveer 14℃ à 16℃. De wind is zwak tot matig, windkracht 2 à 3.

De Waalse Pijl is woensdag op zowel Eurosport 1 als Sporza te volgen. De uitzendingen beginnen om respectievelijk 14.15 uur en 14.00 uur. Ook is de koers, vanaf 13.00 uur al, te zien via de Eurosport Player en GCN+. Kijk voor de actuele uitzendtijden in ons televisieoverzicht.