donderdag 5 mei 2022 om 19:50

Giro 2022: Voorbeschouwing favorieten bergklassement

In de Giro d’Italia staat de strijd om de roze trui centraal, maar elk jaar is ook de strijd om de blauwe bergtrui zeer interessant om te volgen. De Italiaanse ronde staat garant voor spektakel en vaak mogen vluchters strijden om ritzeges. Het bergklassement komt dan automatisch om de hoek kijken. De hamvraag is: gaat een aanvaller of een klassementsrenner naar huis met de Maglia Azzura? WielerFlits werpt een blik op de puntentelling en de favorieten.

Historie

In 1933 kwam het idee op tafel om een klassement te ontwikkelen, waarin na drie weken koers de beste klimmer zou worden geëerd in de Giro d’Italia. Dat was ruim twintig jaar na de eerste uitgave van de Giro d’Italia in 1909.

Gino Bartali won zeven keer het bergklassement – foto: Cor Vos

De eerste winnaar van het bergklassement deed het aanzien van deze ranglijst alleen maar vergroten. Alfredo Binda, vijfvoudig eindwinnaar van de Giro, mocht zich de eerste keizer van de bergen noemen. In de jaren veertig en vijftig waren het vooral de Italiaanse wielerhelden Fausto Coppi en Gino Bartali die de trui onderling verdeelden. De recordhouder is nog altijd Bartali, met liefst zeven overwinningen. Hij behaalde die in de jaren 30 en 40.

Naast veel Italianen, hebben in de geschiedenis ook veel Spanjaarden en Colombianen zich laten zien als beste klimmer tijdens de drie weken. Eén daarvan is Jose Manuel Fuente, de legendarische Spaanse klimmer die tussen 1971 en 1974 vier jaar op rij won.

Nog nooit wist een Nederlander de bergtrui in de Giro te winnen. Johan van der Velde was er in 1987 dicht bij, maar hij strandde op een derde plaats in het bergklassement. Steven Kruijswijk deed hem dat na in 2015. En Belgische winnaars van het bergklassement? Die zijn er zeker. Jean Brankart was in 1958 de eerste en hij werd opgevolgd door Rik Van Looy (1960), Eddy Merckx (1968), Martin Vandenbossche (1970) en Lucien Van Impe (1982 en 1983).

Stefano Garzelli in 2011, toen de bergtrui nog groen was – foto: Cor Vos

De bergtrui die tegenwoordig uitgereikt wordt, heeft nog geen tien jaar de blauwe kleur. Sterker nog, pas sinds de editie van 1974 is de leider herkenbaar door een bijbehorende trui. Tot 2012 was dit tricot groen van kleur. Sindsdien rijdt de leider in het blauw rond. Of zoals organisator RCS Sport het uitlegt:

De bergtrui is zo blauw als de lucht. Want als je alles geeft op een klim en je voelt dat de krachten wegvloeien, dan wordt de blauwe lucht jouw leidend licht. Jouw mikpunt. Jouw doel om door te blijven gaan. Een stukje van die lucht zal de beloning zijn.

En kijkend naar de laatste tien winnaars is ook duidelijk zichtbaar dat de bergtrui steeds vaker een trui is voor aanvallers. Chris Froome is de enige die een goed algemeen klassement combineerde met winst in het bergklassement. In 2018 klopte hij Tom Dumoulin in de strijd om het roze en Giulio Ciccone in de strijd om het blauw. Ciccone nam een jaar later revanche door de bergtrui wel te winnen en werd daarmee de 39ste Italiaanse winnaar; het thuisland staat daarmee natuurlijk bovenaan de lijst.

Laatste tien winnaars bergklassement Giro d’Italia
2021: Geoffrey Bouchard
2020: Ruben Guerreiro
2019: Giulio Ciccone
2018: Chris Froome
2017: Mikel Landa
2016: Mikel Nieve
2015: Giovanni Visconti
2014: Julián Arredondo
2013: Stefano Pirazzi
2012: Matteo Rabottini

Vorig jaar

De eerste bergtrui in de Giro d’Italia was voor Vincenzo Albanese, die in de eerste rit-in-lijn enkele punten wist te sprokkelen. Twee dagen later stond hij hem af aan Joe Dombrowski, die de bergtrui op zijn beurt weer moest doorgeven aan Gino Mäder. De Zwitser reed drie dagen in het blauw, om hem na de negende etappe af te staan aan Geoffrey Bouchard.

De Fransman van AG2R Citroën stond na die bergrit naar Campo Felice bovenaan het bergklassement, met 51 punten en slechts drie punten voorsprong op roze trui Egan Bernal. De rasaanvaller stond het blauw in de resterende dertien etappes niet meer af. In de voorlaatste etappe stelde hij eindwinst in het nevenklassement veilig. Met 184 punten had hij een ruime voorsprong op nummer twee, eindwinnaar Bernal. Die sloot af met 140 punten.

foto: Cor Vos

Bouchard was als een van de weinige aanvalstypes in staat om een grote groep klassementsrenners achter zich te houden. De eerste niet-top-10-renner achter hem was Bauke Mollema, die bijna 150 punten achterstand had. Dat Bouchard al in de twaalfde etappe een grote voorsprong had, zal diverse concurrenten gedemotiveerd hebben om nog een gooi te doen naar de bergtrui.

“Het is best wel bijzonder dat een Fransman een dergelijke bergtrui wint in Italië. Dat komt niet vaak voor”, stelde Bouchard. En dat klopt, want hij was pas de vijfde Franse winnaar van het bergklassement. Laurent Fignon (1984) kreeg daardoor eindelijk een opvolger.

Wat was de winnende tactiek van Bouchard, die in 2019 ook al eens bergkoning werd in de Vuelta a España? “Ik slaagde er tijdens deze Giro in om stelselmatig op te schuiven in het klassement. Mijn belangrijkste uitdager was Egan Bernal, maar hij was vooral bezig met het winnen van de Giro en had dus andere prioriteiten. Ik had deze ronde ook een klein beetje geluk, maar ik heb ook hard voor deze trui gevochten”, blikte de winnaar terug.

foto: Cor Vos

Eindstand bergklassement Giro d’Italia 2021
1. Geoffrey Bouchard (AG2R Citroën) met 184 punten
2. Egan Bernal (INEOS Grenadiers) met 140 punten
3. Damiano Caruso (Bahrain Victorious) met 99 punten
4. Daniel Martin (Israel Start-Up Nation) met 83 punten
5. Simon Yates (BikeExchange) met 61 punten
6. João Almeida (Deceuninck-Quick-Step) met 54 punten
7. Bauke Mollema (Trek-Segafredo) met 53 punten
8. Lorenzo Fortunato (EOLO-Kometa) met 52 punten
9. Romain Bardet (Team DSM) met 49 punten
10. Michael Storer (Team DSM) met 46 punten

Puntentelling

Het bergklassement houdt het aantal punten bij dat renners krijgen bij de doorkomsten op toppen van heuvels en bergen. Het aantal punten dat wordt toegekend, is afhankelijk van de categorie van de berg. Die categorie wordt dan weer bepaald aan de hand van de lengte en zwaarte van de betreffende beklimmingen. De lijstaanvoerder van het klassement mag de Maglia Azzurra dragen.

De meeste punten zijn dit jaar te verdienen op de Passo Pordoi. Die klim is opgenomen in de 20ste etappe met aankomst op de Passo Fedaia. De top van de Passo Pordoi ligt op 2.239 meter boven zeeniveau en is daarmee het dak van de Giro, oftewel de Cima Coppi. De eerste die daar de top rondt, krijgt maar liefst 50 punten erbij in het bergklassement.

Het uitzicht vanaf de Passo Pordoi – foto: Ties Wijntjes

Naast de Cima Coppi zijn er 14 beklimmingen van eerste categorie, 11 beklimmingen van tweede categorie, 10 beklimmingen van derde categorie en 11 beklimmingen van vierde categorie. Dat betekent dat er in totaal 47 gecategoriseerde klimmen en heuvels zijn opgenomen in het parcours, en er zijn nog genoeg oplopende wegen die niet aangemerkt zijn.

Het aantal aankomsten bergop staat op zeven, waarvan drie in de eerste vier dagen. De zwaarste daarvan is de bergrit met aankomst op de Etna (eerste categorie). Daarna volgen nog de etappes naar Blockhaus (eerste categorie), Cogne (tweede categorie), Santuario di Castelmonte (tweede categorie) en de Passo Fedaia (eerste categorie).

Cima Coppi
Passo Pordoi (etappe 20)

50 – 30 – 20 – 14 – 10 – 6 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste negen renners

Beklimmingen van 1e categorie
Etna* (etappe 4), Monte Sirino (7), Passo Lanciano (9), Blockhaus* (9), Pila-Les Fleurs (15), Verrogne (15), Goletto di Cadino (16), Passo del Mortirolo (16), Valico di Santa Cristina (16), Passo del Vetriolo (17), Monterovere (17), Kolovrat (19), Passo San Pellegrino (20), Passo Fedaia* (20)

40 – 18 – 12 – 9 – 6 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste acht renners

Beklimmingen van 2e categorie
Portella Mandrazzi (etappe 5), Passo Colla (7), Montagna Grande di Viggiano (7), Rionero Sannitico (9), Roccaraso (9), Superga #1 (14), Colle della Maddalena #1 (14), Superga #2 (14), Colle della Maddalena #2 (14), Cogne* (15), Santuario di Castelmonte* (19)

18 – 8 – 6 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste zes renners

Beklimmingen van 3e categorie
La Sellata (etappe 7), Valico di Macerone (9), Passo del Bocco (12), La Colletta (12), Valico di Trensasco (12), Colle di Nava (13), Il Pilonetto (14), Giovo (17), Villanova Grotte (19), Passo di Tanamea (19)

9 – 4 – 2 – 1 punten voor de eerste vier renners

Beklimmingen van 4e categorie
Visegrád* (etappe 1), Boedapest* (2), Tihany (3), Aeropuerto L. Razza (6), Monte di Procida (8), Crosette di Montecosaro (10), Recanati (10), Monsano (10), Le Scale di Primolano (18), Muro di Ca’ del Poggio (18), Torricella Massimilian (21)

3 – 2 – 1 punten voor de eerste drie renners

Favorieten

Het bergklassement is op voorhand bijzonder lastig te voorspellen. Welke renners moeten knechten en wie krijgt juist de vrijheid om eropuit te trekken? Vaak rijdt een aanvaller zich – in een bergrit met veel te behalen punten – plotseling in de bergtrui, en pas dan wordt het een doel. Dat is altijd afhankelijk van het koersverloop.

De overrompelingstactiek lijkt te werken voor aanvallers, want de laatste jaren wonnen Bouchard, Guerreiro en Ciccone met zeer grote voorsprong. Als je al vroeg een gat slaat met de concurrentie, is de kans groot dat die zich bij het verlies neerlegt en de focus verzet richting het winnen van een etappe.

Daarnaast pakken de topfavorieten voor het klassement standaard hun punten. Voor hen is het echter geen prioriteit en de vraag is of dat genoeg is om de aanvallers voor te blijven. Dan zijn er nog de klassementsmannen die vroeg wegvallen en het over een andere boeg gooien, door bijvoorbeeld ten aanval te trekken.

Guillaume Martin is een rasaanvaller – foto: Cor Vos

We krijgen hoe dan ook een nieuwe winnaar van het bergklassement in de Giro d’Italia, want Geoffrey Bouchard ontbreekt bij AG2R Citroën. De Franse ploeg stelt wel enkele interessante renners op die in zijn voetsporen kunnen treden. Daarbij valt de naam van Felix Gall meteen op. De Oostenrijker reed ijzersterk in de Tour of the Alps, waar hij zesde werd, en de Ronde van het Baskenland. Daar eindigde hij als twaalfde. Een goede klimmer dus, maar een algemeen klassement in de Giro lijkt te hoog gegrepen. In dat geval is de bergtrui een mooi doel voor Gall, die dat aanvalswerk kan combineren met de jacht op ritsucces.

De kans dat Bouchard een Franse opvolger krijgt, is best groot. Als topfavoriet schuiven we namelijk Guillaume Martin naar voren. De kopman van Cofidis debuteert in de Ronde van Italië, nadat hij vorig jaar top-10 wist te rijden in de Tour de France én de Vuelta a España. Martin zal door de concurrentie echter niet gezien worden als grote bedreiging voor het algemeen klassement, dus zal hij de ruimte krijgen om aan te vallen. Iets wat hij graag doet. Dat lukte hem ook in de Vuelta van 2020, toen hij de bergtrui op overtuigende wijze won. Op een ritoverwinning in een grote ronde wacht Martin ook nog altijd, maar eens moet de eerste keer zijn…

Binnen BORA-hansgrohe zijn er meerdere klimmers die een goed algemeen klassement kunnen rijden. Jai Hindley en Wilco Kelderman stonden al eens op het podium van de Giro, terwijl Emanuel Buchmann in de Tour al eens top-5 reed. Met alle goede bedoelingen zullen zij aan de start staan in Boedapest, maar de kans is groot dat een van hen vroeg zal afhaken in de strijd om het roze. In dat geval liggen er kansen om in het offensief te gaan. In eerste instanties zullen ritzeges het doel zijn, maar waarom niet ook de bergtrui? Alle drie de kopmannen zijn bezig aan een kwakkeljaar. De vraag is wie in de Giro de knop weet om te draaien.

Gaat Giulio Ciccone voor zijn tweede bergtrui? – foto: Cor Vos

Trek-Segafredo heeft met Giulio Ciccone een oud-winnaar van de bergtrui in de gelederen. In 2019 droeg hij bijna alle etappes de bergtrui. Alleen na etappe 12 had Gianluca Brambilla de leiding in handen, maar die plek heroverde Ciccone een dag later. Destijds was Ciccone nog de speelse aanvaller, inmiddels wil hij zich ook meten als klassementsrenner. Vorig jaar stond hij knap zesde, tot hij in de slotweek viel en ziek werd. Gaat Ciccone weer voor een goed klassement, dan zal de kans op de bergtrui klein zijn. Maar hij heeft ook aangegeven open te staan voor een rol als rittenjager; een tweede eindzege in het bergklassement is dan niet ondenkbaar.

Met Bauke Mollema en Juan Pedro López zal Trek-Segafredo meerdere klimmers hebben die zich aanvallend zullen tonen. Mollema is rap, maar zal zijn dagen uitzoeken om zijn trilogie (etappezeges in Giro, Tour en Vuelta) te voltooien. López, die onlangs knap elfde werd in de Ronde van het Baskenland, kan dan weer verrassen in zijn eerste Giro.

Een lachende Esteban Chaves zal ook bij menig wielerliefhebber een lach op zijn of haar gezicht bezorgen. Een goed algemeen klassement wordt al lang niet meer verwacht van de inmiddels al 32-jarige Colombiaan, maar soms heeft hij dagen dat hij boven zichzelf uitstijgt en zich bergop kan laten zien. Maar wat ook geldt, bijna altijd is er wel iemand beter, sneller of slimmer. In dat geval lijkt de blauwe trui een mooi doel voor Chavito, die tegenwoordig koerst voor EF Education-EasyPost. Simon Carr kan dat ook. Mogelijk steken de klassementsambities van Hugh Carthy echter een stokje voor de plannen van Chaves of Carr.

Wout Poels in de bergtrui tijdens de Tour 2021 – foto: Cor Vos

Bahrain Victorious heeft een blik klimmers opengetrokken voor de Giro d’Italia en daarbij zit ook een oud-winnaar. Mikel Landa doet namelijk mee, maar hij is aangewezen als de absolute kopman om voor een goed eindklassement te gaan. Pech of een val kunnen ervoor zorgen dat hij toch voor de bergtrui gaat, zoals in 2017, maar daarvoor kunnen we eerder kijken naar iemand als Wout Poels. Hij wordt ingezet als rittenkaper en helper voor Landa. In de Tour van vorig jaar was Poels ontzettend dicht bij het winnen van de bolletjestrui, ware het niet dat Tadej Pogačar in de laatste bergrit het maximale puntenaantal haalde en zo de bergtrui won.

Ergens in zijn achterhoofd zal Poels nog wel revanche willen nemen op die Tour. Je naam staat dan toch voor eeuwig op de erelijst van een grote ronde, ook al is het ‘maar’ een bergklassement. Met Pello Bilbao heeft Bahrain Victorious nog een kandidaat in huis, maar de Bask zal waarschijnlijk als plan-B achter de hand gehouden worden voor het algemeen klassement; in 2020 werd hij al eens vijfde in de Giro en vorig jaar nog knap negende in de Tour.

Een Belgische kandidaat voor de bergtrui vinden we bij Lotto Soudal. Thomas De Gendt, die in 2018 de bergtrui won in de Vuelta, is daarvoor de meest geschikte kandidaat. De vraag is of De Gendt weer de vorm vindt van weleer, want de laatste tijd is hij vooral een tempobeul in dienst van sprinters. Voor Lotto Soudal is alles in de Giro gericht op het winnen van etappes, aangezien een klassementskopman ontbreekt. Een bergtrui is een mooie bijvangst en eindwinst in dat nevenklassement levert ook nog eens 100 UCI-punten op.

Zorgt Jan Hirt in de Giro voor nieuw Intermarché-succes? – foto: Cor Vos

Wat kan iemand als Mauri Vansevenant in een bergklassement? De jongeling van Quick-Step-Alpha Vinyl debuteert in de Giro en zal met James Knox, Mauro Schmid en Pieter Serry de klimgroep vormen, maar een echte kopman zit er niet tussen. En dus lijkt het erop dat The Wolfpack in bergetappes de aanval gaat kiezen. Spek naar de bek van Vansevenant, die graag ten aanval trekt. Dat bewees hij al in zijn eerste Vuelta van vorig jaar, toen hij eens tweede werd. Over een sprintje beschikt de boerenzoon, maar kan hij ook standhouden in het hooggebergte? Dat gaan we zien.

Voor een andere Belgische ploeg, Intermarché-Wanty-Gobert, is het seizoen nu al geslaagd. Leven Jan Hirt en Rein Taaramäe verder op de roze wolk? Voor het algemeen klassement lijkt Domenico Pozzovivo de aangewezen persoon, dus krijgen Hirt en Taaramäe de kans om zich in de aanval te tonen. De Tsjech is een klimmer pur sang en won eerder dit jaar nog de Tour of Oman. De ervaren Taaramäe weet dan weer wat het is om in de juiste ontsnapping te zitten; vorig jaar won hij een rit in de Vuelta en daarna droeg hij twee dagen de leiderstrui.

Er zijn nog genoeg namen om te noemen. Zo neemt Astana Qazaqstan met David De La Cruz en Joe Dombrowski twee klimmers mee die zich aanvallend kunnen profileren. Hun kopman Miguel Ángel López is echter een serieuze kandidaat voor het eindpodium, dus de vraag is of de Spanjaard en de Amerikaan de ruimte gaan krijgen. Datzelfde geldt voor Pavel Sivakov, die met Richard Carapaz en Richie Porte twee ploegmaats heeft die voor het klassement gaan.

Ruilt olympisch kampioen Carapaz het goud in voor blauw? – foto: Cor Vos

Dan willen we ook nog Atilla Valter (Groupama-FDJ), Lorenzo Fortunato (EOLO-Kometa) en Jefferson Alexander Cepeda (Drone Hopper-Androni Giocattoli) noemen. Zij hebben geen echte kopman en zullen meermaals in kopgroepen te zien zijn. Bij de ploeg van Gianni Savio is het ook uitkijken naar Eduardo Sepúlveda. De ervaren Argentijnse klimmer, met een verleden bij Movistar, won recent nog een rit in de Ronde van Turkije en zou zomaar eens voor het bergklassement kunnen gaan.

En natuurlijk moeten de favorieten voor het algemeen klassement niet vergeten worden. Richard Carapaz (INEOS Grenadiers), Simon Yates (BikeExchange-Jayco), João Almeida (UAE Emirates), Miguel Ángel López (Astana Qazaqstan) en Romain Bardet (Team DSM) zullen in hun strijd om de roze trui meer dan genoeg punten verzamelen in het bergklassement.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Guillaume Martin
*** Giulio Ciccone, Jan Hirt
** Wout Poels, Felix Gall, Emanuel Buchmann
* ~~Esteban Chaves~~, Eduardo Sepúlveda, Richard Carapaz, Simon Yates