Als de stofwolken van de Ronde van Vlaanderen net zijn opgetrokken, gaat in Bilbao een ander WorldTour-peloton van start in de Ronde van het Baskenland. Maandag begint de loodzware zesdaagse doorheen, zoals de Basken het zelf noemen, Euskadi met een individuele tijdrit. En het deelnemersveld is om van te smullen, met onder meer het duel Pogačar-Roglič. Wie grijpt de eindzege? WielerFlits blikt vooruit.

Historie

De eerste zeven Itzulia’s vonden plaats tussen 1924 en 1930. Opvallend is dat pas de zevende editie een Spaanse winnaar opleverde. De eerste zes werden door West-Europeanen gewonnen. Fransman Francis Pélissier was de eerste. In 1930 was het aan Mariano Cañardo om als eerste Spanjaard de etappekoers te winnen. De volgende editie vond plaats in 1935, toen de Italiaanse wielerlegende Gino Bartali won. De daaropvolgende jaren vond de koers niet plaats vanwege de Spaanse Burgeroorlog.

Het duurde lange tijd voordat de Ronde van het Baskenland zoals we die nu kennen weer op de kalender stond. De eerste editie van deze ‘nieuwe’ ronde werd in 1969 afgewerkt. Net als in de eerste editie in 1924 won er een Fransman, ditmaal was het Jacques Anquetil. In de edities die daarop volgde stonden er veel grote namen op het eindpodium. Coureurs als Luis Ocaña, Sean Kelly, Stephen Roche, Tony Rominger en Alex Zülle sieren de erelijst van de Baskische meerdaagse.

Auguste Verdyck bezorgde de Belgen de eerste overwinning in 1925. Maurice De Waele (1928 en 1929) trad in zijn voetsporen en is nog altijd de laatste Belgische eindwinnaar van de Ronde van het Baskenland. De enige Nederlandse eindoverwinning staat op naam van Erik Breukink, die in 1988 door twee etappezeges op de slotdag de koers op zijn naam wist te schrijven.

Alberto Contador (2008, 2009, 2014, 2016) en José Antonio González (1972, 1975, 1977, 1978) zijn met elk vier eindzeges gedeeld recordhouder van de Itzulia. Tony Rominger, in de jaren ’90, en Sean Kelly, in de jaren ’80, volgen met elk drie eindoverwinningen.

‘El Pistolero’ maakte in 2016 zijn kwartet compleet – foto: Cor Vos

Laatste tien winnaars Ronde van het Baskenland
2020: Niet verreden vanwege de coronacrisis
2019: Ion Izagirre
2018: Primož Roglič
2017: Alejandro Valverde
2016: Alberto Contador
2015: Joaquim Rodríguez
2014: Alberto Contador
2013: Nairo Quintana
2012: Samuel Sánchez
2011: Andreas Klöden

Vorige editie

In 2019 was Maximilian Schachmann de grote man in de Ronde van het Baskenland. De sterkste Duitser won liefst drie van de eerste vier etappes en stond dan ook soeverein aan de leiding met nog twee ritten te gaan. In de openingstijdrit zette Schachmann de toon, waarna hij ook in de lastige finales in Estibaliz en Arrigorriaga de beste bleek. Tussendoor won Julian Alaphilippe een oplopende aankomst, voor de betreurde Bjorg Lambrecht en Michał Kwiatkowski.

In de vijfde etappe, een bergrit naar Arrate, was BORA-hansgrohe opnieuw aan het feest. Emanuel Buchmann won op Arrate en reed zijn ploeggenoot uit de leiderstrui. Ion Izagirre werd tweede en sloeg in de zware slotrit naar Eibar zijn slag. Buchmann verloor na een boeiend steekspel anderhalve minuut op een kopgroep met Izagirre. De Baskische kopman van Astana had genoeg aan een vierde plaats in de laatste etappe, kort achter ritwinnaar Adam Yates. Izagirre eiste zo de eindoverwinning op, voor Daniel Martin en de verslagen Buchmann.

foto: Cor Vos

Eindklassement Ronde van het Baskenland 2019
1. Ion Izagirre (Astana)
2. Daniel Martin (UAE Emirates) op 29s
3. Emanuel Buchmann (BORA-hansgrohe) op 31s
4. Jakob Fuglsang (Astana) op 36s
5. Adam Yates (Mitchelton-Scott) op 51s
Eindklassement

Parcours

Het venijn van de 60ste editie van de Ronde van het Baskenland zit hem in het begin en in het eind. Al op de eerste dag zullen de verschillen aanzienlijk zijn in de zware tijdrit rond Bilbao. De twee daaropvolgende etappes zijn gemaakt voor de explosieve klimmers, met typisch Baskische steile aankomsten. Etappes vier en vijf kennen de nodige hoogtemeters, maar finishes beneden. Het sluitstuk is op zaterdag, in een korte en zware bergrit naar Arrate.

In totaal staat de renners 797,7 kilometer te wachten over zes dagen. Er wordt gestreden om een klassiek gele leiderstrui. De bergtrui is rood met witte bollen, de regelmatigheidstrui kleurt groen en voor de beste jongere is een blauwe trui weggelegd. Nieuw is de witte trui die na elke etappe uitgereikt wordt aan de beste Bask.

Maandag 5 april, etappe 1: Bilbao – Bilbao (13,9 km, ITT)

De inleidende tijdrit van 13,9 kilometer in en rond Bilbao is er eentje voor mannen met behoorlijk wat explosiviteit, aangezien de renners van bij de start een klimmetje krijgen voorgeschoteld van 2,4 kilometer aan 7,3%. Er zitten in die klim pieken in tot 11%.

Na een razendsnel middenstuk in dalende lijn krijgen de renners in Bilbao nog een loeisteile laatste kilometer voor hun kiezen. Die slotklim heeft stroken die oplopen tot 19%, dus er kan met secondes gesmeten worden in het centrum van de grootste stad van het Baskenland.

Start: 13.58 uur (eerste renner)
Finish: 17.30 uur (laatste renner)

Dinsdag 6 april, etappe 2: Zalla – Sestao (154,8 km)

Rit twee brengt de renners over een afstand van ruim 150 kilometer van Zalla naar Sestao, met onderweg twee beklimmingen van derde categorie en een helling van tweede categorie. Na 80 kilometer wacht de klim naar San Cosme (4 km aan 4%), gevolgd door de Bezi-klim (3,8 km aan 6%). Het is voor de grote kanonnen echter wachten op de laatste twintig kilometer.

Twintig kilometer voor de finish begint La Asturiana (7,4 km aan 6,5%), met stroken tot 14% vroeg in de klim. Na de top is het nog veertien kilometer, voornamelijk in dalende lijn. De finale in Sestao, die begin in de laatste kilometer, loopt ook nog pittig bergop (tot 13%) en nodigt uit tot een eerste duel tussen de springveren. In de laatste meters vlakt het wat af.

Start: 13.35 uur
Finish: tussen 17.20 en 17.45 uur

Woensdag 7 april, etappe 3: Amurrio – Ermualde/Laudio (167,7 km)

In de derde etappe zullen er nog meer verschillen ontstaan in het klassement. De finish van deze etappe ligt namelijk na een klim van eerste categorie. De slotklim naar Ermualde is bijzonder uitdagend met percentages tegen de 20%.

De beginfase loopt al aardig op en af, met de Altube (2,5 km aan 7,3%) na vijftien kilometer. Halverwege volgt nog La Tejera (3,5 km aan 4%) al zal die vooral voor de vluchters interessant zijn. De laatste 25 kilometer zijn dan weer belangrijk voor de klassementsrenners.

Na een tussensprint in Laudio volgt een ongecategoriseerde heuvel, waarna direct de Malkuartu-beklimming van tweede categorie opduikt. Deze klim is 2,5 kilometer lang aan 6,7% met in het begin stroken tot 14%. Na de top is het nog een kleine tien kilometer. De slotklim is 3,1 kilometer lang met een gemiddeld stijgingspercentage van liefst 11,1%. In de voorlaatste kilometer tikt het wegdek 20% aan, waarna het in de laatste kilometer wat afzwakt. De streep ligt zelfs in licht dalende lijn.

Start: 13.15 uur
Finish: tussen 17.15 en 17.45 uur

Donderdag 8 april, etappe 4: Vitoria-Gasteiz – Hondarribia (189,2 km)

De vierde etappe gaat in de finale over beklimmingen die we erg goed kennen uit de Clásica San Sebastián. Want de Jaizkibel, dat ís gewoon de Clásica. Ook de slotklim van de dag, de Erlaitz, zat in de laatste editie van de Spaanse klassieker. Quizvraagje tussendoor: wie won de laatste Clásica San Sebastián ook alweer? Juist, Remco Evenepoel.

Terug naar de Ronde van het Baskenland. Na de start in Gasteiz in het binnenland trekt het peloton richting de kustlijn, aangezien de finish is getrokken in kuststad Hondarribia. In de eerste helft liggen twee klimmetjes van de derde categorie. De laatste twee klimmen wachten in de laatste vijftig kilometer, met eerst de Jaizkibel (7,9 km aan 5,5%) en daarna de Erlaitz (3,8 km aan 10,6%).

De top van de Erlaitz ligt op 22 kilometer van de finish. Eerst wacht nog een plateau, daarna een afdaling richting Hondarribia. De laatste kilometers zijn vlak.

Start: 12.45 uur
Finish: tussen 17.15 en 17.45 uur

Vrijdag 9 april, etappe 5: Hondarribia – Ondarroa (160,2 km)

De vijfde etappe van Hondarribia, de finishplaats van donderdag, naar Ondarroa is op papier wellicht de makkelijkste van de zes in deze Ronde van het Baskenland. Aankomststad Ondarroa is een kleine gemeente in de provincie Biskaje en heeft enkele bekende Baskische voetballers opgebracht: internationals Iñigo Martínez (Real Sociedad en Athletic Bilbao) en Kepa Arrizabalaga (o.a. Athletic Bilbao en Chelsea) zijn er geboren.

De etappe zelf begint eenvoudig. Halverwege ligt een tussensprint in Ondarroa, waarna nog drie klimmetjes van derde categorie volgen: Mendexa (1,7 km aan 7,7%), Gontzagaraigana (2,6 km aan 6,5%) en Urkaregi (5 km aan 4,8%). Vanaf de top van die laatste klim is het nog een kleine dertig kilometer. In de laatste drie kilometer zit nog een oplopende strook aan 3%, maar de laatste anderhalve kilometer gaan in licht dalende lijn. Bovendien is de slotfase erg bochtig. Op 500 meter van de meet ligt nog een haakse bocht naar links, waarna de finishstraat afbuigt naar rechts.

Start: 13.30 uur
Finish: tussen 17.20 en en 17.40 uur

Zaterdag 10 april, etappe 6: Ondarroa – Arrate/Eibar (111,9 km)

De slotrit is met 111,9 kilometer de kortste rit-in-lijn van deze WorldTour-koers, maar misschien ook wel de zwaarste etappe. Onderweg liggen liefst zeven, typisch Baskische beklimmingen. Na 23 kilometer hebben de renners al drie beklimmingen achter de kiezen: Arribinieta (2,4 km aan 8,8%), Elkorrieta (2,6 km aan 6,7%) en Azurki (5,4 km aan 7%). Deze drie kennen allemaal maximale stijgingspercentages boven de 10%.

Na de Azurki krijgen de renners alleen een afdaling om uit te rusten, want de lange Elosua-Gorla (9,6 km aan 5,7%) staat te wachten. Een korte vallei volgt, maar al snel doemt de loeisteile Krabelin-klim (5 km aan 9,6%) op met stroken tot 17%. Vanaf de top is het dan nog ongeveer veertig kilometer tot de finish. Het profiel van de etappe en de tussensprints inclusief 3, 2 en 1 bonificatieseconden die pas in de laatste dertig kilometer liggen, nodigen de renners uit om hier een spektakel van te maken.

De finale is ook zwaar, want twintig kilometer voor de finish bereiken de renners de top van Trabakua (3,3 km aan 7,1%). Daarna blijft het op en af gaan, tot de voet van de slotklim op 6,9 kilometer van de meet. Die slotklim is de Usartza, een beklimming van 4,5 km aan 8,8%. Eenmaal boven zijn de renners er nog niet: na een plateau van 500 meter wacht nog een korte afzink van een kilometer tot de finish in Arrate. Niets staat een tactisch steekspel om dure seconden in de weg op deze slotdag.

Start: 14.40 uur
Finish: tussen 17.20 en 17.40 uur

Favorieten

Het deelnemersveld in de Ronde van het Baskenland is om duimen en vingers bij af te likken. Naast alle negentien WorldTour-teams zijn ook vijf ProTeams uitgenodigd. Het gaat – hoe kan het ook anders? – om de vier Spaanse ploegen Caja Rural-Seguros RGA, Burgos-BH, Equipo Kern Pharma en Euskaltel-Euskadi. Ook Total Direct Energie is erbij.

Natuurlijk staat titelverdediger Ion Izagirre aan de start van ‘zijn’ Ronde van het Baskenland namens Astana-Premier Tech. Maar het wordt een hels karwei voor de 32-jarige klimmer, in Parijs-Nice nog knap derde, om opnieuw op het hoogste schavot te staan. Met Jakob Fuglsang, Luis Léon Sánchez en Alexey Lutsenko krijgt hij deftige ondersteuning. Fuglsang en Lutsenko zijn met oog op de aanstaande heuvelklassiekers zelf uit de Astana-ploeg gehaald van de Ronde van Vlaanderen. In het Baskenland willen zij hun vorm aanscherpen.

Tadej Pogačar – foto: Cor Vos

Maar alle ogen zijn vooral gericht op de Sloveense strijd. Voor het eerst sinds het veelbesproken duel in de Tour de France staan Tadej Pogačar en Primož Roglič weer tegenover elkaar in een rittenkoers. De winnaar van toen heeft ook nu een streepje voor. Tadej Pogačar was al vroeg in vorm dit seizoen, getuige zijn eindzeges in de UAE Tour en Tirreno-Adriatico. In beide rondes won hij bovendien een bergetappe. Tussendoor eindigde de Sloveense kopman van UAE Emirates als zevende in Strade Bianche.

Met Rafał Majka, Marc Hirschi en Rui Costa heeft Pogačar bovendien genoeg renners in dienst die hem kunnen helpen in het gebergte. En de tijdrit van het toptalent is ook een serieus wapen aan het worden. Dat wisten we al na La Planche des Belles Filles, maar ook in de UAE Tour (vierde) en Tirreno-Adriatico (vierde) reed hij ijzersterke tijdritten. In een portret in ons nieuwe magazine Ride spreekt Pogačar ook de nodige ambitie uit. “Mijn honger om te presteren is alleen maar groter geworden”, zegt hij. In Itzulia mag hij het weer laten zien als alle schijnwerpers op hem gericht staan.

Primož Roglič – foto: Cor Vos

Primož Roglič voert een klimploeg van Jumbo-Visma aan. De kopman heeft tot nu toe alleen Parijs-Nice in de benen. In Frankrijk leek Rogla met drie etappezeges op weg naar een soevereine eindoverwinning, maar een dubbele valpartij op de laatste dag gooide roet in het eten. Gebutst en geschaafd kwam Roglič over de finish, maar hij moest wel de gele trui afstaan aan Maximilian Schachmann. De vraag is in hoeverre hij hersteld is van die valpartijen. Achteraf vertelde Roglič nog dat zijn schouder zelfs even uit de kom was geschoten.

Het parcours in het Baskenland is wel op het maat geschreven voor de leider van Jumbo-Visma. Een lastige openingstijdrit, gevolgd door etappes met louter korte, steile klimmetjes. In Parijs-Nice liet Roglič zien dat hij in oplopende aankomsten tot de wereldtop behoort en ook in de sprint van een klein groepje kan hij scoren. Wie krijgt hij dan in steun mee? Tobias Foss, Chris Harper, Sam Oomen en Settimana Internazionale Coppi e Bartali-winnaar Jonas Vingegaard tekenen present.

Adam Yates – foto: Cor Vos

Speltip zes: spreid je winkansen. Met die gedachte trekt INEOS Grenadiers tegenwoordig naar rittenkoersen. In de Ronde van Catalonië rolde er een een-twee-drietje uit met Adam Yates, Richie Porte en Geraint Thomas. Die laatste twee zijn er in het Baskenland niet bij, Yates wel. Als de Britse klimmer de benen heeft van vorige week, dan mengt hij zich serieus in de Sloveense tweestrijd. Ook Richard Carapaz zal graag een gooi willen doen naar de eindzege. Door een mindere tijdrit werd de Ecuadoraan een superknecht. Weet hij zich hier wel tot kopman te bombarderen?

Maar, zoals gezegd heeft INEOS Grenadiers meerdere ijzers in het vuur. Twee kopmannen is weinig voor de sterrenformatie van manager Dave Brailsford, en dus trekken ook Giro d’Italia-winnaar Tao Geoghegan Hart en Laurens De Plus naar Bilbao voor deze zesdaagse. De vorm van Hart is overigens wat onzeker, nadat hij in Parijs-Nice uitviel door een valpartij op zijn hoofd.

Wilco Kelderman – foto: Cor Vos

BORA-hansgrohe rekent dan weer op twee kopmannen: Wilco Kelderman wil na zijn verdienstelijke rentree in de Ronde van Catalonië in het Baskenland ‘meedoen om de prijzen’. Zijn vijfde plaats in Catalonië duidt op een goed vormpeil. De Duitse ploeg heeft ook Emanuel Buchmann in de gelederen. Hij bereidt zich voor op de Giro d’Italia. Kelderman is niet de enige Nederlandse kanshebber, want Trek-Segafredo stuurt Bauke Mollema. De Groninger is steeds meer een eendagsrenner aan het worden, maar in rondes van een week kan hij zeker scoren.

Spaanse kandidaten vinden we bij Movistar en Bahrain Victorious. Alejandro Valverde mogen we nooit onderschatten. El Imbatido is 40 jaar jong en werd vorige week weer knap vierde in de Ronde van Catalonië nadat hij aanvallend koerste. Durft hij dat opnieuw? Hij zal het kopmanschap delen met Enric Mas. Mikel Landa is de vooruitgeschoven man bij Bahrain Victorious. Zijn derde plaats in Tirreno-Adriatico is een goed teken richting de Giro d’Italia. Met Pello Bilbao aan zijn zijde zal Landa opnieuw mikken op een goed eindklassement.

Alejandro Valverde in het wiel van Adam Yates – foto: Cor Vos

EF Education-Nippo trekt met drie interessante klimmers naar het Baskenland. Hugh Carthy was in Catalonië de beste van de roze formatie. Hij werd achtste op een kleine anderhalve minuut van eindwinnaar Yates. Zijn Colombiaanse ploegmaten Sergio Higuita en Rigoberto Urán kunnen ook een gooi doen naar een top-10-plaats in het klassement. Namens Israel Start-Up Nation starten Michael Woods en Ben Hermans. Woods strandde in Catalonië op de elfde plek, nadat hij op de klim naar Port Ainé tweede werd. Hermans werd dan weer zesde in de Wielerweek van Coppi en Bartali.

Deceuninck-Quick-Step stuurt een ploeg met Mattia Cattaneo, begin dit seizoen achtste in de UAE Tour, en seizoensrevelatie Mauri Vansevenant. De Belgische neoprof werd al achtste in de Tour de la Provence, derde in de Trofeo Laigueglia, eerste in de GP Industria e Artigianato en zevende in de Settimana Internazionale Coppi e Bartali. De Ronde van het Baskenland is echter van een andere orde, maar voor Vansevenant wel een goede plek om ervaring op te doen.

Outsiders voor een goed eindklassement zijn Esteban Chaves (BikeExchange), Fabio Aru, Sergio Henao (beiden Qhubeka ASSOS), David Gaudu (Groupama-FDJ), Guillaume Martin (Cofidis), Aurélien Paret-Peintre, Ben O’Connor (beiden AG2R Citroën) en Andreas Leknessund (Team DSM).

Lees ook: Sergio Henao niet van start in Baskenland na ‘coronacontact’

Favorieten volgens WielerFlits
**** Tadej Pogačar
*** Primož Roglič, Adam Yates
** Richard Carapaz, Wilco Kelderman, Mikel Landa
* Tao Geoghegan Hart, Hugh Carthy, Alejandro Valverde, Bauke Mollema

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

Echt zomers wordt het komende week niet tijdens de Ronde van het Baskenland. Er zit meer dan regelmatig een wolk voor de zon en de temperaturen schommelen de hele week tussen de 9°C en 15°C. Dinsdag, woensdag en donderdag is er lichte kans op regen. De wind lijkt een kleine rol te spelen.

De etappes worden live uitgezonden door Eurosport. De uitzendingen beginnen dagelijks rond 15.30 uur op Eurosport 1. Ook via de Eurosport Player en de GCN-app is de koers te zien.